Ti Doktrina ti Pannakaibilang
Ti doktrina ti pannakaibilang ket bumaba iti daytoy para iti tunggal maysa kadatayo: Maymaysaak ken Cristo iti katulagan ti ebanghelio.
Kayatko a saritaen ti aw-awagak iti doktrina ti pannakaibilang iti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw. Addaan iti tallo a paset daytoy a doktrina: (1) ti akem ti pannakaibilang iti panangummong kadagiti naitulag a tattao ti Apo, (2) ti kinapateg ti panagserbi ken panagsakripisio iti pannakaibilang, ken (3) ni Jesucristo kas sentro iti pannakaibilang.
Iti damo a panangrugi ti Ti Simbaan ni Jesucristo Dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw, buklen ti adu a puraw a Santo iti Amianan nga America ken amianan a Europa karaman dagiti sumagmamano a Native Americans, African Americans, ken Pacific Islanders. Ita, walo a tawen kalpasan ti maika-200 nga anibersario ti pannakaipasdekna, naisangsangayan ti panagdakkel ti Simbaan iti bilang ken panagdumaduma iti Amianan nga America ken ad-adu pay iti sabsabali a paset ti lubong.
Kabayatan a pumigpigsa dagiti nabayagen a naipadto a panagguummong iti maudi nga aldaw dagiti naitulag a tattao, pudno a buklento ti Simbaan kadagiti miembro manipud iti tunggal nasion, kakabagian, pagsasao, ken tattao.1 Saan a kalkulado wenno napilit a panagdumaduma daytoy no di ket natural nga idadateng dagiti pasamak a ninamnamatayo, ket bigbigentayo nga agummong ti iket ti ebanghelio manipud iti tunggal nasion ken tattao.
Naggasattayo ketdin a nakaimatang iti aldaw nga aggigiddan a maipaspasdek ti Zion iti tunggal kontinente ken kadagiti bukodtay a sangakaarrubaan. Kas iti imbaga ni Propeta Joseph Smith, dagiti tao ti Dios iti tunggal panawen ket mangnamnama a siraragsak kadaytoy nga aldaw, ket “datayo dagiti naparaburan a tao a pinili ti Dios a mangipagteng iti gloria iti Ud-udina nga aldaw.”2
Kas naipayaan iti daytoy a pribilehio, saantayo nga itulok ti ania man a kita ti rasismo, panangidumduma iti tribu, wenno pannakabingbingay iti Simbaan ni Cristo iti ud-udina nga aldaw. Binilinnatayo ti Apo nga, “Agkaykaysakayo; ket no saankayo nga agkaykaysa saankayo a kukua.”3 Masapul a nagagettayo a mangparut iti panangidumduma ken diskriminasion iti Simbaan, kadagiti pagtaengan, ken kangrunaanna, iti puspusotayo. Bayat ti panagdakkel ti populasion ti Simbaantayo iti nakarkaro a panagduduma, ad-adda koma pay a nabara ken dumakkel ti panangawattayo. Kasapulantayo ti tunggal maysa.4
Iti Umuna a Suratna kadagiti taga Corinto, impakdaar ni Pablo a nakakaysa iti bagi ni Cristo dagiti amin a nabuniagan iti Simbaan.
“Ta kas iti bagi maymaysa ngem adu dagiti kamkamengna, ket isu-amin dagiti kamkameng, idinto nga aduda, maymaysada a bagi, kasta met ni Cristo.
“Ta gapu iti maymaysa nga Espiritu datayo amin nabautizarantayo, iti panagmaymaysa a bagi, uray Judio wenno Griego-tayo man; uray paad-adipen wenno agwayawaya; ket datayo amin napainumtayo iti maymaysa nga Espiritu. …
“Tapno awan koma ti panagsisina iti bagi, no di ket dagiti kamkameng agsisinnakitda iti maysa ken maysa.
“Ket no agsagaba ti maysa a kameng, agsagabada koma a mairaman kenkuana dagiti isu-amin a kamkameng; ket no agnam-ay ti maysa a kameng, dagiti isu-amin a kamkameng makipagragragsakda koma kenkuana.”5
Napateg ti pannakaibilang iti pisikal, mental wenno naespirituan a pagimbagantayo. Wen, posible nga adda dagiti panawen a mariknatayo a saantayo a maibilang. Dagiti gundaway a makapaupay, mariknatayo a saantayo pulos a maikari iti nangato a pagrukodan ti Apo wenno dagiti namnamaen ti dadduma.6 Mabalin a saantayo nga igagara ti mangipataw iti panangnamnama iti dadduma—wenno iti bagbagitayo—a saan a dagiti panangnamnama ti Apo. Mabalin a makisarsaritatayo a ditayo madmadlaw a nakabasar ti pateg ti kararua iti sumagmamano a naragpat wenno takem, ngem saan a dagitoy ti pagrukodan no maikaritayo iti imatang ti Dios. “Kumita ti Apo iti puso.”7 Maseknan Isuna kadagiti tarigagay ken kalikagumtayo ken no ania ti pagbalinantayo.8
Insurat ni Sister Jodi King ti bukodna a padas iti naglabas a tawtawen:
“Diak pay pulos narikna a saanak a maibilang iti simbaan agingga idi parikutmi ken lakayko a ni Cameron, ti kinabaog. Dagiti ubbing ken pamilia a gagangay a mangparparagsak kaniak no makitak ida iti Simbaan ti makaigapu itan iti panagladingit ken panagleddaangko.
“Nariknak ti kinakawaw ti biagko gapu ta awan ubing iti takiagko wenno diaper bag iti imak. …
“Ti karirigatan a Domingo ket daydi damomi iti maysa a baro a ward. Gapu ta awan annakmi, sinaludsodda no kakaskasarmi ken no kaano ti planomi a mangirugi iti maysa a pamilia. Nasungbatak a nasayaat dagitoy a saludsod ngem diak itulok dagitoy a maapektaranak—ammok a dida nairanta a mangpasakit.
“Nupay kasta, iti daytoy a naipangruna a Domingo, ti panagsungbat kadagiti saludsod ket nagrigat. Ta naammuanmi laeng, kalpasan iti panangnamnamami, —ket saankami manen—a masikog.
“Napanak iti sacrament miting a kasla maidadanesak, ket narigatanak a nangsungbat kadagiti saludsod iti ‘panangyam-ammo iti bagi’. …
“Ngem ti Sunday School ti pudno a nangpaleddaang iti pusok. Ti adalen—ket nairanta maipapan iti nadiosan nga akem dagiti inna—a dagus a nagbaliw ken nagbalin a sesion iti panagipeksa iti pannakaupay. Naladingitanak ket nagarubos dagiti luak idi nangngegak dagiti babbai a nagreklamo maipapan iti bendision a maisukatko ti ania man para iti daytoy.
“Dagus a pimmanawak iti simbaan. Idi un-unana, diak kayaten ti agsubli. Diak kayat a mapadasan dayta a pannakaisina manen. Ngem kadayta a rabii, kalpasan ti pannakipatangko iti asawak, ammomi nga itultuloymi latta ti makigimong saan laeng a gapu ta pagayatan ti Apo no di ket pay gapu ta ammomi a ti kinaliday a nariknak kadayta nga aldaw ket rimbawan ti ragsak nga aggapu iti panangpabaro kadagiti katulagan ken panangrikna iti Espiritu iti simbaan. …
“Iti Simbaan, adda dagiti balo, diborsiado, ken dagiti awan asawana; dagiti addaan iti miembro ti pamilia nga immadayon iti ebanghelio; dagiti tattao a nakaro ti sakitda wenno marigatan iti pinansial; dagiti aggusto iti kapadada iti sekso; dagiti mangparparmek iti adiksion wenno panagduadua; dagiti kabumbuniag; dagiti baro a makipagtaeng; empty-nesters; ken adu pay. …
“Awisennatayo ti Mangisalakan nga umasideg Kenkuana—ania man ti kasasaadtayo. Umaytayo iti simbaan tapno pabaruen dagiti katulagantayo, papigsaen ti pammatitayo, saraken ti talna, ken aramidentayo kas iti naan-anay nga inaramidna iti biagna—agserbi kadagiti dadduma a makarikna a saanda a maibilang.”9
Inlawlawag ni Pablo nga inted ti Dios ti Simbaan ken dagiti opisialna “para iti pannakapaan-anay dagiti santo, para iti aramid ti panagserbi, a para iti pannakaitan-okn ti bagi ni Cristo:
“Agingga a makagtengtayo amin iti panagmaymaysa ti pammati, ken ti pannakaammo iti Anak ti Dios, iti kasasaad ti naan-anay a tao, iti rukod ti kinatayag ti pakabuklan ni Cristo.”10
Naladingit a pasamak daytoy, ngarud, no marikna ti maysa a tao a saanna a matungpal ti amin a nasayaat nga aspeto iti biag, masaoda a dida maibilang iti organisasion nga insangrat ti Dios a mangtulong kadatayo nga agdur-as agturong iti dayta a kinasayaat.
Ibatitayo koma kadagiti ima ti Apo ti panangukom ken kadagiti dinutokanna ken makuntento nga ayaten ken tratuen iti tunggal maysa ti amin a kabaelantayo. Dawatentayo koma Kenkuana nga ipakitana ti wagas kadatayo, iti inaldaw, tapno “iyeg … dagiti napanglaw, dagiti lugpi, dagiti bulsek”11—dayta ti, tunggal maysa—iti dakkel a padaya ti Apo.
Ti maikadua a benneg ti doktrina ti pannakaibilang ket adda pakainaiganna kadagiti bukod a tulongtayo. Uray no masansan a mapanunottayo daytoy, kaaduan iti pannakaibilangtayo ket aggapu iti panagserbi ken sarkripisiotayo para iti dadduma ken para iti Apo. Ti nalabes a panagpokus iti personal a kasapulantayo wenno ti bukodtayo a pagnam-ayan ket mangpaay iti rikna ti pannakaibilang.
Ikagumaantayo a suroten ti doktrina ti Mangisalakan.
“Siasino man nga agtarigagay nga agbalin koma a dakkel kadakayo, isunto ti adipenyo. …
“Ta uray pay toy Anak ti tao saan nga immay tapno pegserbian, no di ket tapno agserbi ken tapno itedna ti biagna a subbot dagiti adu.”12
Saan a sumangbay ti pannakaibilang no urayentayo daytoy ngem ketdi no tulongantayo iti tunggal maysa.
Ita a panawen, daksanggasat, a ti panangikonsagrar iti bagitayo iti maysa a panggep wenno panangisakripisio ti ania man para iti asino man ket agbalinen a maisupiat iti pagalagadan. Ti maysa a naisurat iti Deseret Magazine itay napalabas a tawen, insalaysay ni Rod Dreher ti pannakisaritana iti maysa nga ubing pay nga ina iti Budapest:
“Kaduak iti Budapest tram … ti maysa a gayyem nga agtawen iti nasurok a 30—awagantayo iti Kristina—bayat ti panagturongmi a manginterbyu iti maysa a [Kristiano] a baket, a nakadaer, a kaduana daydi asawana, ti panangidadanes ti komunista a pagilianda. Bayat iti panagdaliasatmi, insarita ni Kristina no kasano ti kinarigat ti agbalin a napudno kadagiti gagayyem nga kaedadna maipapan kadagiti rigat a napadasanna kas maysa nga asawa ken ina dagiti babassit nga ubbing.
“Dagiti pakarigatan ni Kristina ket gagangay la unay para iti maysa a balasitang a mangad-adal no kasano ti agbalin a maysa nga ina ken asawa—ngem ti agraraira a kababalin iti henerasionna ket ti kinarigat ti biag ket agbalin a pangta iti pagimbagan ket rumbeng a liklikan. Agapada kadi iti asawana no dadduma? Ngarud nasken a panawanna isuna, kunada. Makapasuron kadi dagiti annakna kenkuana? Ngarud, nasken nga ipanna ida iti pagaywanan.
“Maburiboran ni Kristina a di maawatan dagiti gagayyemna a dagiti pannubok, ken uray pay ti panagsagaba, ket gagangay a paset iti biag—ken mabalin a paset pay iti naimbag a biag, no maisuronatayo dayta a panagsagaba no kasano ti agbalin a naanus, nasayaat ken managayat. …
“… Ti sociologist iti relihion a ni Christian Smith iti University of Notre Dame, nakitana iti panagadalna kadagiti [agtawen] 18 agingga iti 23 a kaaduan kadakuada ket mamati a maysa laeng ti kagimongan ‘a nagtitiponan dagiti agwaywayas a tattao tapno agbiagda a naragsak.’”13
Babaen iti daytoy a pilosopia, ania man a masarakan a pakarigatan ti maysa a tao ‘ket maysa a kita ti panangilupitlupit.”14
Iti kasunganina, nagun-od dagiti payunir nga apongtayo ti pudno a pannakaibilang, panagkaykaysa, ken namnama ken ni Cristo babaen kadagiti sakripisioda iti panagserbi iti mision, panangipatakder iti templo, panangpanaw iti nanam-ay a pagtaengan gapu iti pangta ken panangrugi manen, ken iti adu pay a wagas nga impaayda ti bagbagida ken amin a sanikuada para iti panggep ti Zion. Situtulokda pay a mangisakripisio iti biagda no kasapulan. Datayo amin ti nagunggonaan iti panagibturda. Pudno met daytoy ita para iti kaaduan a mabalin a mapukaw a pannakilangen iti pamilia ken gagayyem, maawan ti gundaway a makapagtrabaho, wenno agsagaba iti diskriminasion wenno panangidumduma kas nagbanagan ti panagbuniag. Ti gunggonada, nupay kasta, ket nabileg a rikna ti pannakaibilang kadagiti naitulag a tattao. Ania man a sakripisio nga aramidentayo para iti panggep ti Apo ti mangtulong a mangpasingked iti lugartayo Kenkuana a nangipaay iti biagna kas subbot kadagiti adu.
Ti maudi ken kangrunaan la unay nga elemento ti doktrina ti pannakaibilang ket ti akem ni Jesucristo. Ditayo kumappeng iti Simbaan gapu laeng iti pannakilangen, nupay napateg dayta. Kumappengtayo iti Simbaan para iti pannakasubbot babaen iti ayat ken parabur ni Jesucristo. Kumappengtayo tapno mapatalged dagiti ordinansa iti pannakaisalakan ken pannakaitan-ok para iti bagbagitayo ken dagiti ay-ayatentayo iti agsumbangir ti belo. Kumappengtayo tapno makiramantayo iti naindaklan a proyekto a panangipasdek iti Zion para iti panagsagana iti panagsubli ti Apo.
Ti Simbaan ti mangaywan kadagiti katulagan iti pannakaisalakan ken pannakaitan-ok nga impaay ti Dios kadatayo babaen kadagiti ordinansa ti nasantuan a priesthood.15 Babaen iti panangsalimetmet kadagitoy a katulagan ket magun-odtayo ti kangatuan ken napaypayso a kaipapanan ti pannakaibilang. Insurat itay nabiit ni Presidente Russell M. Nelson:
“Apaman a nakaaramidtayo iti katulagan iti Dios, agbalin a nasingsinged nga amang ti relasiontayo Kenkuana ngem sakbay ti katulagantayo. Naibegkestayo itan a sangkamaysa. Gapu iti katulagantayo iti Dios, saanto a pulos a mabannog kadagiti panagreggetna a tumulong kadatayo, ken pulos a dinanto maibus ti naasi nga anusna kadatayo. Tunggal maysa kadatayo addaan iti naisangsangayan a lugar iti puso ti Dios. …
“… Ni Jesucristo ti mangipanamnama kadagita a katulagan (kitaen iti Hebreo 7:22; 8:6).”16
No laglagipentayo daytoy, ti panangnamnama ti Apo kadatayo ti mangparegtanto ket saan ketdi a mangupay kadatayo.
Mariknatayo ti rag-o bayat nga itungtungpaltayo, kas indibidual ken sangsangkamaysa, “ti rukod ti kinatayag ti pakabuklan ni Cristo.”17 Iti laksid dagiti pakaupayan ken pakalappedan a dumteng, naindaklan daytoy a panagdaliasat. Tulongan ken paregtaentayo ti tunggal maysa iti panagtultuloytayo iti agpangato a dana, iti pannakaammo nga uray no kasano man a rigat ken pannakaitantan dagiti naikari a bendision, mabalintayo a “manginanama; [ta ni Cristo] pinarmekna ti lubong,”18 ken addatayo Kenkuana. Kas pannakikaykaysa iti Ama, Anak, ken ti Nasantuan nga Espiritu, awan duadua nga isu ti kangrunaan iti pannakaibilang.19
Ngarud, daytoy ti doktrina ti pannakaibilang—mabalin a maipatalged ti tunggal maysa kadatayo: natay ni Jesucristo para kaniak; pinanunotna a maikariak iti darana. Ay-ayatennak ken dakkel ti maaramidanna iti biagko. No agbabawiak, mapagbalbaliwnakto ti paraburna. Makikaysaak Kenkuana iti katulagan ti ebanghelio, kamengak iti Simbaan ken pagarianna, maibilangak iti panggepna a mangsubbot ti amin nga annak ti Dios.
Ipaneknekko a pudno a maibilangkayo, iti nagan ni Jesucristo, amen.