Ti Naindagaan a Panagaywantayo
Naikari dagiti naindaklan a naespirituan a bendision kadagiti mangipateg ken mangaywan iti daga ken dagiti padada a lallaki ken babbai.
Bayat ti isasarungkarmi iti nakayanakanmi a pagilian a Francia, nabiit pay a naragsakkami ken baketko a nangitugot iti sumagmamano nga appokomi tapno agpaspasiar kadagiti napipintas a minuyongaan iti bassit nga ili ti Giverny. Nagustuanmi ti nagliblibot kadagiti dalan tapno mangdayaw iti napipintas a pagsabongan, dagiti elegante a lirio, ken ti lawag nga agay-ayam iti dandanaw.
Daytoy napintas a lugar ket bunga iti managpartuat a regget ti maysa a tao: ti nalatak a pintor a ni Claude Monet, nga, iti uneg ti 40 a tawen, nadungngo nga indisenio ken sinukayna ti minuyonganna tapno aramidenna a lugar a pagpintaanna. Binubos ni Monet ti bagina iti kinadayag ti nakaparsuaan; kalpasanna, iti paint brush-na, inladawanna dagiti impresion a nariknana babaen kadagiti stroke (marka) ti kolor ken lawag. Ti panaglabas ti tawtawen, naobrana ti naisangsangayan a koleksion ti ginasgasut a ladawan, a pinaregta ti minuyonganna.
Water Lilies and Japanese Bridge, 1899, ni Claude Monet
Kakabsat, ti pannakilangentayo iti kinapintas ti nakaparsuaan iti aglawlawtayo ti mangpataud iti karegtaan ken karagsakan a padas ti biag. Dagiti emosion a mariknatayo ti mangparnuay iti unegtayo iti napigsa a rikna ti panagyaman iti Nailangitan nga Amatayo ken ti Anakna, a ni Jesucristo, a nangparsua daytoy daga—dagiti bantay ken karayan, mula ken ayup—ken ti immuna a nagannaktayo, da Adan ken Eva.1
Saan a panungpalan a mismo ti aramid ti panagparsua. Maysa daytoy a napateg a paset ti plano ti Dios para kadagiti annakna. Mangipaay iti lugar a mabalin a pakasubokan dagiti lallaki ken babbai, mangaramat iti kinawayada nga agpili, mangsarak iti rag-o, ken agsursuro ken dumur-as tapno iti maysa nga aldaw makasublida iti imatang ti Namarsuada ket agtawid iti biag nga agnanayon.
Naisagana dagitoy nakaskasdaaw a pinarsua para iti pagimbagantayo ken isuda ti sibibiag a pammaneknek iti ayat ti Namarsua para kadagiti annakna. Impakdaar ti Apo, “Wen, amin a banag nga agtaud iti daga … naaramid para iti pagimbagan ken aramaten ti tao, agpada a mangparagsak iti mata ken mangparag-o iti puso.”2
Nupay kasta, saan a dumteng ti nadiosan a sagut ti Panagparsua no awan dagiti pagrebbengan ken responsibilidad. Kasayaatan a nailadawan dagitoy iti konsepto iti panagaywan. Iti termino ti ebanghelio, ti balikas a panagaywan ti mangitudo iti sagrado a naespirituan wenno temporal a responsibilidad a mangtaripato ti banag a kukua ti Dios, a sungbatantayo.3
Kas naisuro iti nasatuan a kasuratan, iraman ti naindagaan a panagaywantayo dagiti sumaganad a pagbatayan:
Umuna a pagbatayan: Ti intero a daga, karaman amin a nabiag ditoy, kukua ti Dios.
Intalek ti Namarsua dagiti pamataudan ti daga ken amin a kita ti biag kadatayo, ngem pagtalinaedenna ti sibubukel a panagtagikuana. Kinunana, “Siak, ti Apo, pinalawak ti langit, ken binukelko ti daga, ti aramidko a mismo; ket kukuak amin a bambanag ditoy.4 Kukua ti Dios ti amin nga adda iti daga, mairaman dagiti pamiliatayo, bagitayo, ken uray ti biagtayo a mismo.
Maikadua a pagbatayan: Kas mangay-aywan iti pinarsua ti Dios, Adda pagrebbengantayo a mangdayaw ken magtaripato kadakuada.
Kas annak ti Dios, naawattayo ti responsibilidad nga agbalin a mangay-aywan, mangtartaripato, ken guardia dagiti nadiosan a parsuana. Imbaga ti Apo a “pagsungbatek ti tunggal tao, kas agaywan kadagiti naindagaan a bendision, nga inaramid ken insaganak a para kadagiti parsuak.”6
Ipalubos ti Nailangitan nga Amatayo nga usaren ti naindagaan a pamataudan maibatay iti bukodtayo a pagayatan. Ngem ditay itarus a ti kinawaya nga agpili a kas pammalubos nga usaren wenno ibusen ti kinabaknang ti lubong nga awanan iti sirib ken panagteppel. Inted ti Apo daytoy a pammagbaga: “Ket naragsakan ti Dios isu nga intedna amin dagitoy a banag iti tao; ta agingga iti daytoy a panungpalan naaramidda tapno aramaten, nga addaan pangngeddeng, saan a tapno agsurok, wenno babaen ti pammilit.”7
Insuro ni Presidente Russell M. Nelson: “Kas benepisario ti nadiosan a Panagparsua, anianto ti aramidentayo? Nasken nga aywanantayo ti daga, agbalin a masirib nga agaywan iti dayta, ken taginayonen dayta para kadagiti masanguanan a kaputotan.”8
Iti labes iti panagbalin a gagangay a kasapulan a mainaig iti sientipiko wenno politika, sagrado a responsibilidad ti panagaywan ti daga ken natural nga aglawlaw nga intalek ti Dios kadatayo, a mangted iti naparegta a rikna ti pagrebbengan ken kinapakumbaba. Maysa pay daytoy a napateg a paset ti kinadisipulotayo. Kasano a dayawen ken ayatentayo ti Nailangitan nga Ama ken ni Jesucristo nga awan ti pammadayaw ken ayat kadagiti pinarsuada?
Adu a bambanag ti maaramidtayo—sangaragup ken tunggal maysa—tapno agbalin a nasayaat nga agaywan. No panunotentayo ti kasasaad ti tunggal maysa, mausartayo dagiti nawadwad a gameng ti daga nararaem ken nasirsirib. Masuportarantayo dagiti panagkagumaan ti komunidad a mangtaripato iti daga. Maanamongantayo ti personal nga estilo ti panagbiag ken kababalin a mangraem ti pinarsua ti Dios ken dalusan dagiti bukodtayo a pagnaedan, napinpintas, ken makaparegta.9
Ti panangaywantayo ti parparsua ti Dios karaman met, iti kangatuan a tukadna, ti sagrado a pagrebbengan a mangayat, mangraem, ken mangaywan ti amin a tao a pagbibingayantayo iti daga. Annak amin ida ti Dios, dagiti kakabsattayo, ken ti agnanayon a ragsakda ti mismo a panggep ti aramid ti panagparsua.
Insalaysay ti autor a ni Antoine de Saint-Exupéry dagiti sumaganad: Maysa nga aldaw, bayat ti panagdaliasatna iti tren, nakatugaw iti tengnga ti maysa a grupo dagiti refugee. Natignay unay iti nakitana a kinaawan namnama iti rupa ti maysa nga ubing, impukkawna, “No babaen ti mutasion maipasngay ti baro a rosas iti maysa a hardin, agrag-o ti amin a hardinero. Isinada ti rosas, aywananda dayta, patanorenda dayta. Ngem awan ti hardinero para kadagiti lallaki.”10
Kakabsatko, saan kadi a datayo koma ti hardinero para iti padatayo a lallaki ken babbai? Saan kadi a datayo ti agay-aywan iti kabsattayo? Binilin ni Jesus nga ayatentayo ti karrubatayo a kas iti bagitayo.11 Manipud iti ngiwatna, ti balikas a kaarruba dina kayat a sawen ti heograpiko a kaasitgan; ipasimudaagna ti kaasitgan iti puso. Sakupenna amin nga agnanaed ditoy a planeta— agnaedda man iti asidegtayo wenno iti adayo a pagilian, ania man ti nagtaudanda, personal background, wenno kasasaad.
Kas adalan ni Cristo, addaantayo iti napasnek a pagrebbengan nga agtrabaho a di mabannog para iti kappia ken panagtutunos ti amin a nasion ditoy daga. Aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangsalaknib ken mangyeg iti liwliwa ken pangbang-ar ti nakapuy, ti agkasapulan, ken amin dagidiay agsagsagaba wenno mairururumen. Kangrunaan iti amin, ti kadakkelan a sagut ti ayat a maipaaytayo ti padatayo a tattao isu ti panangiranud kadakuada iti rag-o ti ebanghelio ket awisen ida nga umay iti Mangisalakanda babaen kadagiti sagrado a katulagan ken ordinansa.
Maikatlo a pagbatayan: Maawistayo a makipaset iti trabaho ti panagparsua.
Saan pay a nalpas ti nadiosan a proseso ti panagparsua. Inaldaw nga agtultuloy a dumur-as, dumakkel, ken umadu dagiti pinarsua ti Dios. Ti kapintasan a banag ket ti panangawis kadatayo ti Nailangitan nga Amatayoa makipaset iti aramidna a panagparsua.
Makiramantayo iti aramid a panagparsua tunggal patanorentayo ti daga wenno inayon dagiti bukodtayo a panangbuangay iti daytoy a lubong—no la ketdi ta ipakitatayo ti panagraemtayo kadagiti pinarsua ti Dios. Maipeksa dagiti tulongtayo babaen ti panangparnuay kadagiti aramid ti arte, arkitektura, musika, literatura, ken kultura, a mangpapintas iti planetatayo, mangpasantak iti panagriknatayo, ken panangpasayaat iti biagtayo. mangtedtayo pay iti tulong babaen kadagiti sientipiko ken medikal a takuat a mangtaginayon iti daga ken biag iti dayta. Ingupgop ni Presidente Thomas S. Monson daytoy a konsepto babaen kadagitoy a napintas a sao: “Ti Dios binaybay-anna ti lubong a saan a nalpas tapno aramiden ti tao ti paglainganna … tapno maammuan ti tao dagiti rag-o ken dayag ti panagparsua.”12
Iti pangngarig ni Jesus maipapan kadagiti talento, idi nagsubli ti Apo manipud iti panagdaliasatna, dinayaw ken ginunggonaanna ti dua nga adipen a nangpataud ken nangpadakkel ti talentoda. Iti kasupadina, inawaganna ti adipen a nangilemmeng iti naidumduma a talentona ditoy daga a “saan a makagunggona,” ket innalana uray ti inawatna.13
Umasping iti dayta, saan laeng iti panangtalimeng wenno panangtaginayon kadagita ti akemtayo a kas agaywan kadagiti naindagaan a parsua. Namnamaen ti Apo nga agtrabahotayo a sipapasnek, kas tinignay ti nasantuan nga Espirituna, a padakkelen, padur-asen, ken pasayaaten ti pamataudan nga intalekna kadatayo—saan laeng iti pagimbagantayo ngem tapno bendisionan ti dadduma.
Kadagiti amin a gapuanan ti tao, awan ti makapada iti kapadasan ti panagbalin a makipagparsua iti Dios iti panangted iti biag wenno iti panangtulong iti ubing nga agsursuro, dumakkel, ken rumang-ay—kas nagannak man, mannursuro, lider, wenno iti ania man a sabali nga akem. Awan ti panangaywan a nasansantuan, makapkapnek, ken nakarkarit pay ngem iti pannakikaduatayo iti Namarsuatayo iti panangipaay iti pisikal a bagi para kadagiti espiritu nga annakna ken kalpasanna ti panangtulongtayo kadakuada a mangragpat iti nadiosan a potensialda.
Agserbi ti responsabilidad ti pannakipagparsua a kanayon a palagip iti dayta a biag ket sagrado ti bagi ti tunggal tao, a saanda a kameng ti ania man malaksid ti Dios, ken pinagbalinnatayo nga agay-aywan a mangraem, mangsalaknib, ken mangtaripato kadakuada. Dagiti bilin ti Dios, a mangituray iti pannakabalin ti panagpaadu ken ti pannakaipasdek dagiti agnanayon a pamilia, ket mangtarabay kadatayo iti daytoy nasantuan a panagaywan, a napateg unay iti planona.
Kakabsatko, nasken a bigbigentayo a naespirituan ti amin iti Apo—agraman dagiti kangrunaan a temporal nga aspeto ti biagtayo. Paneknekak a naikari dagiti naindaklan a naespirituan a bendision kadagiti mangipateg ken mangaywan iti daga ken kadagiti padada a lallaki ken babbai. Bayat ti panagtalinaedyo a napudno iti daytoy sagrado a panagaywan ken panangdayaw kadagiti agnanayon a katulaganyo, dumur-askayonto iti pannakaammo iti Dios ken iti Anakna, ni Jesucristo, ket mariknayonto a nawadwadwad ti ayatda ken ti impluensiada iti biagyo. Isagananakayo amin dagitoy a makipagnaed Kadakuada ken umawat iti nayon a pannakabalin a mangparnuay14 iti biag nga umay.
Iti gibus daytoy mortal a panagbiag, kiddawento ti Maestro a mangtedtayo iti pakaammuan para iti sagrado a panagaywantayo, agraman no kasanotayo nga inaywanan dagiti pinarsuana. Ikararagko a mangngegantayto ngarud dagiti naayat a balikasna a nayarasaas iti puspusotayo: “Nasayaat ti inaramidmo, naimbag ken mapagtalkan nga adipen: nagmatalekka iti sumagmamano a banag, pagaywanenkanto iti adu: sumrekka iti rag-o ti apom.”15 Iti nagan ni Jesucristo, amen.