“En̄in Ej Gospel eo Aō”—“En̄in Ej Kabun̄ eo Aō”
En̄in ej gospel eo an Rilo̧mo̧o̧r, im en̄in ej Kabun̄ eo An (lale 3 Nipai 27:21; Mosaia 26:22; 27:13). Koba in jerbal kein ruo raar kōm̧m̧an bwe en ļap oktak in taanm̧ait eo.
Elōn̄ epepen ko, bo̧uta kilmeej eo ekar juon kein kabbokļo̧k eo ekajoortata. Emaron̄ kattelo̧k cannon ball ko, ak ekar jab em̧m̧an n̄an jerbal in mine im jerbal ko n̄an kōm̧m̧an iaļ. Ekar baj m̧ōjņo̧ n̄an ruprup dekā.
Ilo 1846 eo, juon chemist in Italy etan in Ascanio Sobrero ekar ejaake juon kein kabbokļo̧k ekāāl, juon nitroglycerin. Dān in ekūrijiij ekar kajoorļo̧k taujin alen jān bo̧uta kilmeej eo. Epidodo an ruprup dekā. Ijoke, nitroglycerin ekauwōtata. N̄e kwon kar kootlo̧ke jān juon jikin ejjab utiej, enaaj kar ebbokļo̧k. N̄e enkar lukkun bwil, enaaj kar ebbokļo̧k. N̄e enkar lukkun m̧ōļo̧, enaaj kar ebbokļo̧k. Jekdoon n̄e ej pād ilo juon ruum̧ eaim̧ōļoļo, enaaj kar baj ebbokļo̧k wōt. Eitōn aolep laļ em̧ōj kamo em̧akūtkūt kake, im elōn̄ em̧ōj kabōjrak kōm̧m̧ane.
Ilo 1860 eo, juon rimāletlet in Sweden etan in Alfred Nobel eaar jino kajjion̄ kōm̧m̧an bwe nitroglycerin en jerbal. Ālkin elōn̄ iiō in an kōmālmel, e kar kōttōprak kōttōpar eo an ke eaar jorom nitroglycerin n̄an juon bwidej ejjab aorōk me ņaetan diatomaceous earth ak kieselguhr. Kieselguhr ej juon dekā eron̄ron̄ me maron̄ katipdikdiki bwe en erom̧ bo̧uta. N̄e ej kāre ippān nitroglycerin, kieselguhr ej jorom nitroglycerin im tōprak in bwidej eo emaron̄ kōm̧m̧an “kein kabbokļo̧k.” Ilo jekjek in, ekar jerbal nitroglycerin. Kar maron̄ kakoņe, em̧akūtkūt kake, im kōjerbal ilo an jab ebbokļo̧k. Nobel ekar ņaetan koba in nitroglycerin im kieselguhr “dynamite.”
Taanm̧ait ko raar ukōt laļin. Ekar bar kōm̧m̧an bwe Nobel en m̧weie. N̄e eaar ejjeļo̧k kein jipan̄ e, nitroglycerin ekar lukkun kauwōtata n̄an kōjerbale, ke Ascanio Sobrero ej jeļā. Ippān make, āinwōt ao kar ba, kieselguhr ewōr jon̄an an jerbal. Ak koba in jerbal kein ruo raar kōm̧m̧an bwe en ļap oktak in taanm̧ait eo im aorōk.
Ilo ejja wāween in wōt, koba in gospel eo an Jisōs Kraist im Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata ej boktok eļap kajoor im jipan̄ ko rej kōm̧m̧an oktak n̄an kōj. Gospel in eweeppān, ak juon kabun̄ kar kāālet jān lan̄ emennin aikuj n̄an kwaļo̧k kake, dāpij erreo eo an, im jerbale kain̄i ko rekwojarjar kōn mālim eo an Rilo̧mo̧o̧r.
Ļōm̧ņak kōn koba in gospel eo an Rilo̧mo̧o̧r im Kabun̄ eo An ke rikanaan eo ilo Bok in Mormon Alma ekar ejaake. Kabun̄ in ekar eddoik n̄an kwaļo̧k “ejjeļo̧k ijello̧kun wōt ukeļo̧k im tōmak ilo Irooj, eo [enaaj pinmuuri] armej ro An.” Ilo kōjerbal mālim eo an Anij, Kabun̄ in ej eddoik jerbale kain̄i ko an peptaij “ilo etan Irooj, āinwōt juon rikam̧ool [in deļo̧n̄e] juon bujen Ippān, āinwōt juon kein kam̧ool [n̄an] jerbal n̄an E im kōjparok kien ko An.” Armej ro me raar peptaij raar bōk ioer make etan Jisōs Kraist, kar koba tok ilo Kabun̄ in An, im kar kallim̧uri er kajoor eļap jān juon lutōkļo̧k an Jetōb.
Armej ro raar etal n̄an dān ko an Mormon n̄an ron̄jake an Alma katakin kōn gospel eo. Men̄e rekar kaorōk dān ko im bukwin wōjke ko me rekar jepoole er, Kabun̄ eo an Irooj ekar jab juon jikin ak juon em̧, ejjab bar ilo rainin. Kabun̄ in ej armej ro, rikaļo̧o̧r ro an Jisōs Kraist, kar aiintok im kōrake n̄an juon jekjek eo ekwojarjar me ej jipan̄ Irooj kōttōprak jibadbad ko An. Kabun̄ in ej juon kein jerbal eo me jej ekkatak pedped in eddo eo an Jisōs Kraist ilo karōk eo an Jemedwōj Ilan̄. Kabun̄ ej kōtļok mālim eo n̄an kajjojo armej ro rej bōk koņaer ilo kain̄i ko im kōm̧m̧an bujen ko rej n̄an indeeo ippān Anij. Kōjpārok kien kein ej kepaakļo̧k kōj n̄an Anij, ej letok ad iaļ n̄an kajoor eo An, im ukōt kōj n̄an ro me E ej kōņaan bwe jen erom̧.
Āinwōt an taanm̧ait ban makeļok jān nitroglycerin eban lukkun aorōk, Kabun̄ eo an Rilo̧mo̧o̧r ejeņoļo̧k im ļap tokjen eļan̄n̄e ej ekkal ioon gospel eo An. N̄e ejjab gospel eo an Rilo̧mo̧o̧r im mālim eo n̄an jerbale kain̄i ko, Kabun̄ in eban kar jeņoļo̧k im wōr tokjen.
N̄e eaar jab jerbal kieselguhr, nitroglycerin en kar ejjeļok tokjen āinwōt juon kein kabbokļo̧k. Ilo an bwebwenato kwaļo̧k, n̄e ejjab Kabun̄ eo an Irooj, jeļā eo an armej kōn gospel ekar jab jejjet—pidodo n̄an an jakoļok katak ko im kōm̧m̧an menin an wōr bujin tōmak, manit ko, im meļeļe ko. Koba in jar kein n̄an kōm̧m̧an oktak rej waļo̧k aolep epepen maantak n̄an eo āliktata. Men̄e gospel eo ekar itok ilo an jim̧we im erreo, meļeļe ko im an armej mour kake ekar etal im juon jekjek eo me ejjeļo̧k kajoor in kōnke mālim eo ekwojarjar an pedped in katak ekar jako.
Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata ej letok kajoor eo an Anij kōnke E ekar kōmālimi n̄an katakin katak eo an Kraist im leļo̧k lo̧moor an gospel im kain̄i ko reutiejtata. Rilo̧mo̧o̧r eo ej akweļap in jeorļo̧k jerowiwi ko ad, jipan̄ kōj bōk kajoor eo An, im ukōt kōj. E ekar en̄taan kōn jerowiwi ko ad im kōņaan kanemkwoj kōj jān kaje ko me jen kar buki, eļan̄n̄e jenaaj ukweļo̧k. Ekōņaan bwe jen ekwojarjar im weeppān ilo E.
Ewōr an Jisōs Kraist maron̄ in kōm̧m̧ane men in. E ekar jab wōt būrom̧ōj kōn libijinjin ko ad im liejļōļ e kōj kōn kaje eo ad indeeo jān wōt jerowiwi ko ad. Ejjab, Ekar eļļāļo̧k jān jon̄an ne, eļā ilōn̄ļo̧k wōt, im Kabun̄ eo an An me em̧ōj an jepļaaktok n̄an kōmaron̄ kōj n̄an bōk An kajoor.
Unleplep in gospel in me Kabun̄ in ej katakin bwe Jisōs Kraist eaar ineek “en̄taan ko ad, im bōkḷọk būroṃōj ko ad kakinejnej E kōn bōd ko ad” Ekar “likūt ioon, jerọwiwi ko ad otemjej.” Ekar “en̄taan ilo debwāāl,,” kar jaļat “to ko an mej,” eaar wanlōn̄ļo̧k ilo lan̄, im … jijet ianbwijmaron̄ in pein Anij, n̄an bōk jān Jemān jim̧we ko an in tūriam̧okake eo.” Rilo̧mo̧o̧r ekar kōm̧m̧ane aolep men kein kōnke E ej iakwe Jemān im E ej iakwe kōj. Ekar “bōk aolep ro raar tōmak ilo E [im] errā ” ippāer—ippād. Jisōs Kraist ekōņaan bwe jen ukweļo̧k im itok n̄an E bwe En kajutak im kōkwojarjar kōj. Ilo ikdeelel, Ej akweļap im ejjab bōjrak.
Maron̄ eo n̄an bōk bujen kajoor eo an Anij im bujen iakwe eo An ej ilo Kabun̄ in An. Kobain gospel eo an Rilo̧mo̧o̧r im Kabun̄ eo An ekar ukōt mour eo an ro jibū im jim̧m̧aō ilo jait eo an jinō. Ekar ukōt ro jibū im jim̧m̧aō jān jait eo an jinō. Jim̧m̧aō, Oskar Andersson ekar jerbal ilo juon jikin tima ilo Högmarsö, juon āne ilo m̧aļo in Stockholm. Kōrā eo pāleen, Albertina im ajri ro nejier raar jokwe ilo jikin eo eļap ilo Sweden. Juon katten ilo ruo wiik, ilo Jādede, Oskar ej aōņōōņ ļo̧k kōn loon eo waan n̄an m̧weo ilo jem̧ļo̧k in wiik eo m̧okta jān an bar ro̧o̧l n̄an Högmarsö jotenin Jabōt. Juon raan, ilo Högmarsö, ekar ron̄ an ruo mijenede in Amedka kwaļo̧k kōn gospel eo an Jisōs Kraist me em̧ōj an jepļaaktok. Oskar ekar en̄jake ke ta eo ekar ron̄ em̧ool, im ekar obrak kōn lan̄lōn̄ eo me ban maron̄ kōmeļeļeiki.
Iien eo tok juon ekar ro̧o̧l n̄an m̧weo, Oskar ekar m̧ōņōņō in jiron̄ Albertina kōn mijenede ro. Ekar kōmeļeļeiki ke ekar tōmak ta ko raar kwaļo̧k. Ekar kajjitōk ippān n̄an riiti bok jidikdik eo me rekar leļo̧k n̄an e; im ekar jiron̄ kōrā in pāleen ke ejjab tōmak ajri ro nejier ilju im jekļaj rej aikuj peptaij n̄e rej nin̄nin̄. Albertina ekar illu im joļo̧k bok jidikdik eo n̄an loan kobej eo. Ejjab ļap aer kar keroro n̄an doon m̧okta jān an bar Oskar ro̧o̧l im jerbal ilo jotenin Jabōt eo.
Ej jakoļok wōt ako, Albertina ekar bar jibwe tok bok jidikdik ko. Ekar lukkun keidi katak ko aer ippān katak ko ilo Baibōļ eo an. Ekar bwilōn̄ ke ej en̄jake ke ta ko ej riiti rem̧ool. IIen eo tok juon ke Oskar ej ro̧o̧l n̄an m̧weo, ekar ruwainene, barāinwōt kape in Bok in Mormon eo me ekar boktok ippān tok. Albertina ekar kijorjor in riiti, ekar bar keidi katak ko n̄an Baibōļ eo an. Āinwōt Oskar, kōrā in pāleen ekar kile m̧ool eo im kar obrak kōn lan̄lōn̄ eo epen kōmeļeļeiki.
Oskar, Albertina, im ajri ro nejier raar em̧m̧akūt n̄an Högmarsö bwe ren epaake ro uwaan Kabun̄ in repād ijo. Juon wiik ālkin an Oskar im Albertina kar peptaij ilo 1916, kar kūr Oskar bwe en ritōl an kurup in ilo Högmarsö. Āinwōt elōn̄ ro raar oktak, Oskar im Albertina raar jelm̧ae elotaan kōn tōmak eo aer. Rilale atōke ro raar m̧akoko in wia kaki milik n̄an er, kiiō Oskar ekar aōņōōņ ilo fjord eo aolep raan n̄an wia milik ippān juon rilale atōke eo em̧m̧anļo̧k.
Bōtaab ilo iiō ko tok jet, ekar lōn̄ļo̧k uwaan Kabun̄ in ilo Högmarsö, kōn naan in kam̧ool eo an Albertina ekajoor im juon mijenede eļap ikdeelel ippān. Ke kurup eo eaar erom̧ juon branch, kar kūr Oskar bwe en branch būreejtōn eo.
Membōr ro ilo Högmarsö branch raar kauteej āne eo. Dān ko an Mormon eo aer in. Ijo in raar itok im jeļā kōn aer Ripinmuur.
Iiō ko m̧aantak, ke rej kōjpārok bujen in peptaij ko aer, Oskar im Albertina raar oktak kōn kajoor eo an Jisōs Kraist. Rekar jan̄nuwaad n̄an kōm̧m̧an elōn̄ bujen im bōk kōjeram̧m̧an ko an tampeļ. N̄an bōk kōjeraam̧m̧an kein, raar em̧akūt jān ijo jikier ilo Sweden n̄an Salt Lake City ilo 1949. Oskar ekar jerbal āinwōt juon ritōl an membōr ro ioon Högmarsö ium̧win jiln̄uul jilu iiō ko.
Koba in nitroglycerin im kieselguhr ekar kōm̧m̧an bwe taanm̧ait en aorōk; koba in gospel eo an Jisōs Kraist im Kabun̄ eo An eļapļo̧k aorōkin. Oskar im Albertina raar ron̄ kōn gospel in kōnke juon rikanaan an Anij kar kūr, jiton̄, im jilkinļo̧k mijenede ro n̄an Sweden. Jān kūr eo ekwojarjar, mijenede ro rej katakin gospel eo an Kraist, im kōn mālim eo an priesthood raar peptaiji Oskar im Albertina. Āinwōt membōr ro, Oskar im Albertina raar wōnm̧aanļo̧k wōt im ekkatak, eddōkļo̧k, im jerbal n̄an ro jet. Raar erom̧ Armej ro Rekwojarjar ilo Raan ko Āliktata kōnke raar kōjpārok bujen ko raar kōm̧m̧ani.
Rilo̧mo̧o̧r ej likūt Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata “kabun̄ eo aō” kōnke ekar jitōn̄e bwe en kōttōprak jibadbad ko An—kwaļo̧k gospel eo An, leļo̧k kain̄i im bujen ko An, im kōm̧m̧an bwe en wōr iaļan kajoor eo An n̄an kajutak im kōkwojarjar kōj. N̄e ejjab Kabun̄ eo An, ejjeļo̧k mālim, ejjeļo̧k kwaļo̧k kōn m̧ool ko em̧ōj aer jepļaaktok ilo Etan, ejjeļo̧k kain̄i ko im bujen ko, ejjeļo̧k kajoor an Anij ej waļo̧k, ejjeļo̧k oktak n̄an erom̧ armej eo Anij ej kōņaan bwe jen erom̧ im karōk an Anij n̄an ajri ro nejin ejjeļo̧k tokjen. Kabun̄ in ilo epepen in eļap an aorōk n̄an karōk eo An.
N̄aij karuwainene eok bwe en ļapļo̧k am̧ aje ļo̧k kwe n̄an Rilo̧mo̧o̧r, gospel eo An, im Kabun̄ eo An. Ilo am̧ kōm̧m̧ane men in, kwonaaj loe bwe koba in gospel eo an Rilo̧mo̧o̧r im Kabun̄ eo An rej boktok kajoor n̄an mour eo am̧. Kajoor in ekajoorļo̧k jān taanm̧ait. Enaaj rupe dekā ko ilo iaļ eo am̧, ukōt eok n̄an juon rijolet ilo aelōn̄ an Anij. Im kwonaaj obrak kōn m̧ōņōņō eo epen kōnono kake im eobrak kōn wōj.” Ilo etan Jisōs Kraist, amen.