“Diha sa mga Kamot sa Dios,” kapitulo 39 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 2, Walay Dili Balaan nga Kamot, 1846–1893 (2020)
Kapitulo 39: “Diha sa mga Kamot sa Dios”
Kapitulo 39
Diha sa mga Kamot sa Dios
Pagka-Disyembre 14, 1889, ang bag-ong natawag nga apostol nga si Anton Lund nakadawat og telegrama gikan sa Unang Kapangulohan didto sa iyang balay sa Ephraim, Utah. Nahingawa mahitungod sa bag-ong mga sitwasyon diin ang mga gihimugso sa laing dapit nga mga Santos gidid-an nga mahimong lungsuranon sa Estados Unidos, gustong tubagon sa kapangulohan ang pasangil nga imposible nga ang mga Santos mahimong maunungon nga mga lungsuranon. Ang mga lider sa Simbahan misulat og pamahayag sa dili pag-angkon niini ug sa ubang bakak nga mga pasangil ug nagtinguha nga isukip ang ngalan ni Anthon diha niini isip sakop sa Korum sa Napulog Duha.1
Si Anthon nanalipod gayud sa Simbahan batok sa sayop nga pagkaila sukad sa gamay pa siyang bata. Human mipasakop sa Simbahan sa gamay pa didto sa iyang lumad nga Denmark, pasakitan siya sa iyang mga classmate tungod sa iyang mga gituohan. Apan imbis balusan niya og kasuko, si Anthon mipakita kanila og pailub ug kamabination, nga sa katapusan nakaangkon sa ilang panaghigalaay ug respeto. Mibiya si Anthon sa Denmark sa edad nga diseotso aron motipon sa mga Santos didto sa Utah, ug sa mga dekada sukad niana, siya ug ang iyang asawa, si Sanie, ug ang ilang unom ka anak misakripisyo og dako kaayo sa pagtabang og tukod sa gingharian sa Dios.2
Gitubag dayon ni Anthon ang telegrama sa Unang Kapangulohan, nga gidugang ang iyang ngalan sa ilang deklarasyon. Bisan og naghupot siya og daghang katungdanan sa responsibilidad sa Simbahan, lakip ang pagserbisyo sa kapangulohan sa templo sa Manti, unang higayon kini nga ang iyang ngalan namantala sa tibuok kalibutan isip apostol ni Jesukristo.
Dili sama sa ubang mga sakop sa Korum sa Napulog Duha, si Anthon wala gayud magminyo og sobra sa kausa. Siya usab ang unang modernong apostol kansang lumad nga pinulongan dili Iningles. Masaligon si Wilford Woodruff nga kini nga mga panaglahi magdala og mga bintaha sa korum, ug nasayud siya nga ang tawag ni Anthon kabubut-on sa Dios. Ang mabinationg kinaiya ni Anthon ug kahanas sa daghang pinulongan, makatabang sa pagpangulo sa Simbahan ngadto sa sunod nga gatusan ka tuig.3
Dihang si Anton gitawag ngadto sa Napulog Duha, gihangyo ni Wilford si George Q. Cannon sa paghatag kaniya og apostolikanhong mga tambag sa pag-andam kaniya alang sa iyang bag-ong mga responsibilidad. “Nagkinahanglan sa imong paghago sa kinabuhi ang tukmang pagtuman niini nga calling,” gisultihan ni George si Anthon. “Imong mabatyagan, ang tingali wala pa nimo mabatyagi, ang panginahanglan sa pagpakabuhi nga haduol sa Dios ug paghangyo sa Iyang gahum ug pagbaton sa Iyang mapanalipdong pag-alima, pinaagi sa Iyang mga anghel sa imong palibut.”
Gikan niini nga tambag, nakat-unan ni Anthon nga iyang pribilehiyo isip apostol ang pagsabut sa hunahuna ug kabubut-on sa Dios. Kinahanglan siya nga magpabiling matinuoron sa mga pagpadayag nga iyang madawat—bisan og kini daw sukwahi sa iyang kinaiyanhong paghukom. “Dili pweding maghinobra ang imong kamapaubsanon,” si George mipahinumdom kaniya. Gikinahanglan ni Anthon nga ipahayag ang iyang mga panglantaw sa walay pagpanuko samtang sa maaghop nga paagi maminaw sa propeta sa Ginoo. “Kinahanglang andam kita nga mopahimutang ug magbantay sa mga buluhaton sa Espiritu sa Dios diha niining tawhana kinsa gipili sa Dios,” miingon si George.4
Sa adlaw nga gitubag ni Anthon ang telegrama, ang Unang Kapangulohan ug ang Korum sa Napulog Duha mipublikar sa ilang pamahayag diha sa Deseret News. Sa tin-aw nga pinulongan, namahayag sila nga gikasilagan sa Simbahan ang kabayolente ug tuyo nga magpakabuhing malinawon uban sa gobyerno sa Estados Unidos, bisan sa mga kapait nga ilang giantus ubos sa anti-poligamiya nga mga balaod.
“Wala kami mangangkon og kagawasan sa relihiyon nga kami dili andam nga mohatag sa uban,” maoy gipamatuod sa pamahayag. “Among tinguha nga ikahiusa ang gobyerno ug ang katawhan sa Estados Unidos isip mahinungdanon nga bahin sa nasud.”5
Niana nga tingtugnaw, samtang ang mga lider sa Simbahan nagtinguha nga ang nasud mahatagan og katin-awan sa ilang mga gituohan, si Jane Manning James misulat kang Joseph F. Smith nga nangayo og katin-awan mismo sa iyang kaugalingon. Si Jane nag-edad na og kapin sa saysenta anyos karon, ug nabalaka kon unsa kahay anaa sa sunod nga kinabuhi para kaniya. Kadaghanan sa mga Santos sa Utah nakadawat na og mga ordinansa sa templo nga nagsilyo kanila ngadto sa mga minahal sa kinabuhi niining kinabuhia ug sa mosunod. Apan nasabtan ni Jane nga siya, isip itom nga Santos sa Ulahing mga Adlaw, wala tuguti nga makaapil niining mas taas nga mga ordinansa.
Bisan pa, nasayud si Jane nga misaad ang Dios nga mopanalangin sa tanang kanasuran sa yuta pinaagi ni Abraham. Sa pagkatinuod, naghunahuna siya, nga labut usab siya niana nga saad.6
Dugang sa kahingawa ni Jane mahitungod sa sunod nga kinabuhi mao ang kasamtangan nga kahimtang sa iyang pamilya. Siya ug ang iyang bana, si Isaac, nadiborsyo niadtong tingpamulak sa tuig 1870. Mga 1874, nakigminyo siya ni Frank Perkins, lain nga itom nga Santos sa Ulahing mga Adlaw, apan wala mohangtud ang ilang kaminyoon. Atol niining mga tuiga, namatyan siya og tulo ka anak ug daghang mga apo tungod sa mga balatian. Bisan og upat sa iyang mga anak buhi pa, walay usa kanila ang sama ka deboto sa Simbahan sama kaniya.7
Sila ba ikauban niya sa sunod nga kinabuhi? Kon dili, aduna bay dapit ug aduna bay pamilya para kaniya didto?
Sa batan-on pa, si Jane nagpuyo ug nagtrabaho sa panimalay ni Joseph ug Emma Smith didto sa Nauvoo. Nianang panahona, si Emma midapit kaniya nga sagupon siya nga mahimong anak nila ni Joseph, apan si Jane wala mohatag kaniya og direktang tubag sa wala pa mamatay si Joseph. Karon, hinoon, nakasabut si Jane nga ang mga Santos mahimong sagupon ngadto sa mga pamilya pinaagi sa espesyal nga pagsilyo sulod sa templo. Mituo siya nga si Emma nagdapit kaniya nga mopasakop sa ilang pamilya sa ingon niini nga paagi.8
Sayo sa tuig 1883, nakig-istorya si Jane kang Presidente John Taylor aron mangayo og permiso aron makadawat sa iyang tuga [endowment]. Gihisgutan ni Presidente Taylor uban kaniya kini nga butang, apan si John Taylor wala maghunahuna nga miabut na para sa mga itom nga Santos ang pagdawat sa mas taas nga mga ordinansa sa templo. Gikonsiderar niya kini nga sitwasyon sa una sulod na sa daghang tuig dihang ang lain pang usa ka itom nga Santos, si Elijah Able, mihangyo nga makadawat sa iyang mga ordinansa sa templo. Bisan og sa iyang pag-imbistiga namatud-an nga si Elijah nakadawat sa Melchizedek nga Pagkapari sa tuig mga 1830, si Presidente Taylor ug ang ubang mga lider sa Simbahan mihukom nga balibaran ang hangyo ni Elijah base sa iyang kaliwat.9
Hapit duha ka tuig human makigsulti kang Presidente Taylor, si Jane mihangyo na usab kaniya. “Akong gidawat ang akong kaliwat ug kolor ug dili makalaum nga makadawat sa akong tuga [endowment],” miingon siya nianang higayona. Apan miingon siya nga ang Dios misaad nga mopanalangin sa tanan nga binhi ni Abraham. “Kay kini man ang kahingpitan sa tanang dispensasyon,” nangutana siya, “wala bay panalangin para nako?”
“Nahibalo mo sa akong kasaysaysan,” mipadayon siya. “Kutob sa tanan nakong mahimo akong gisunod ang tanang mga rekisito sa ebanghelyo.” Dayon gisubli niya ang pagdapit ni Emma kaniya ug mipadayag sa kaugalingon niyang tinguha nga masagop ngadto sa pamilya ni Joseph Smith. “Kon ako masagop ngadto niya [Joseph Smith] isip usa ka anak,” miingon siya, “matagbaw na ang akong kalag.”10
Sa wala madugay human mapadala ni Jane ang iyang sulat, si Presidente Taylor nakabiya na sa Siyudad sa Salt Lake aron sa pagbisita sa mga nanimuyo sa habagatan ug sa Mexico, ug sa wala pa mamatay si Presidente Taylor wala siya matubag. Paglabay sa upat ka tuig, ang presidente sa stake ni Jane miisyu kaniya og rekomend nga makapahigayon og mga bunyag para sa mga patay sulod sa templo. “Siguradong mahupay ka niini nga kahigayunan, samtang naghulat og dugang nga mga instruksyon gikan sa Ginoo ngadto sa Iyang mga sulugoon,” misulat siya. Wala madugay, mibiyahe si Jane ngadto sa templo sa Logan ug gibunyagan siya para sa iyang mama, apohang babaye, anak nga babaye, ug sa ubang patay nang mga kaliwat.11
Karon, sa iyang sulat ngadto kang Joseph F. Smith, si Jane mihangyo na usab og laing kahigayunan nga makadawat og mga ordinansa sa templo, lakip ang pagpasagop sa pamilyang Smith. “Pwede bang matuman kana ug kanus-a?” nangutana siya.12
Walay nadawat nga tubag si Jane, mao nga misulat na usab siya pagka-Abril. Wala gihapon siya makadawat og tubag. Gipadayon ni Jane ang pagbaton og pagtuo sa gipahiuling ebanghelyo ug sa mga propeta, nag-ampo nga unta makadawat siya og kaluwasan sa gingharian sa Ginoo. “Nasayud ako nga kini buhat sa Dios,” kausa giingnan niya ang iyang Relief Society. “Wala gayud ko makamatngon og panahon nga mibati ko nga mobiya sa Simbahan.”
Misalig usab siya sa mga gipangsaad nga bag-o lang niyang nadawat sa usa ka patriyarkal nga panalangin gikan ni John Smith, magulang ni Joseph F. Smith.
“Hupti nga sagrado ang imong mga pakigsaad, kay ang Ginoo nakadungog sa imong mga pangamuyo,” ang panalangin mipaniguro kaniya. “Ang iyang kamot anaa kanimo alang sa kaayuhan, ug ikaw sa pagkatinuod makadawat sa imong ganti.”
“Imong makompleto ang imong misyon ug makadawat sa imong panulundon tali sa mga Santos,” nagsaad kini, “ug ang imong ngalan pagahisgutan sa mga kaliwatan pinaagi sa dungganong panumduman.”13
Sa usa ka lapukon nga kahapunon sa ulahing bahin sa Abril 1890, miadto si Emily Grant sa balay sa iyang higala nga si Josephine Smith. Kining duha ka babaye nagpuyo sa Manassa, usa ka gamayng lungsod sa Colorado pipila ka milyas pahabagatan sa balay ni Lorena ug Bent Larsen sa Sanford. Layo gikan sa mas lapad nga mga pamuy-anan sa mga Santos sa Utah, ang Manassa nahimong usa ka dangpanan sa “mga biyuda sa poligamiya,” o sa pagpangasawa og daghan kinsa nagtago-tago. Si Emily didto nagmasulub-on, apan naningkamot siya nga makahimo og balay sa usa ka lungsod nga kanunayng agian og kusog nga hangin para kaniya ug sa iyang mga anak nga babaye, ang kwatro anyos nga si Dessie ug ang masuso nga si Grace.
Atol sa mubo nga biyahe sakay sa karwahe ngadto sa panimalay ni Josephine, si Dessie nabalaka ug mihilak, nagsubo nga ang iyang pinalanggang “Tiyo Eli” wala makakuyog kanila. Naguol usab si Emily. “Tiyo Eli” maoy tawag ni Emily para sa apostol nga si Heber Grant, iyang bana ug amahan ni Dessie ug Grace. Isip ikatulong asawa ni Heber, gigamit ni Emily kana nga ngalan sa iyang mga sulat ug sa iyang mga anak sa pagpanalipod nga dili mailhan si Heber.
Sayo nianang adlawa, si Heber mibiya sa iyang balay sa Siyudad sa Salt Lake human migahin og duha ka adlaw uban ni Emily ug sa mga batang babaye. Nanghinaot si Emily nga ang pagbisita ni Josephine modasig kaniya. Apan sa dihang siya ug ang iyang mga anak nangabut, si Emily misugod sa paghilak. Nakasabut si Josephine sa gibati sa iyang higala. Siya mismo usa sa mga asawa ni apostol John Henry Smith, kinsa bag-o lang nga miadto sa lungsod para sa kadiyot nga pagbisita nga siya ra.14
Wala gayud mobati si Emily nga ang mga pagbisita ni Heber may igong gitas-on. Silang duha parehong nagdako sa Thirteenth Ward sa Siyudad sa Salt Lake, ug naminyo sila sa tingpamulak sa 1884 human sa dugay nga paghinalaray sa gugma. Isip usa sa dinaghan nga asawa, dili mahimong ipubliko ang kaminyoon ni Emily, ug kanunay siyang magbalhin-balhin sulod sa misunod nga unom ka tuig, migahin og panahon sa habagatang Idaho, England, ug sa usa ka tago nga apartment sa balay sa iyang mama sa Siyudad sa Salt Lake.15
Karon tua si Emily sa Manassa, sa panghinaot nga ang iyang dugay na nga pagkabulag ni Heber matapos ugma damlag. Naanad sa pagpuyo sa siyudad, nag-adjust pa gihapon siya sa kinabuhi sa gamayng lungsod, ug usahay mobati siya nga gatusan siya ka milyas nga layo sa sibilisasyon. Gipaningkamutan ni Heber ang pagtabang pinaagi sa pagsangkap kaniya og balay nga puno sa kasangkapan, parisan sa mga kabayo, pipila ka baka ug mga manok, sinuholan nga katabang, ug usa ka subskripsyon sa Salt Lake Herald. Ang iyang ugangan nga babaye, si Rachel Grant mipuyo usab uban niya sa hilit nga lungsod.16
“Aduna ko karon sa tanan nga akong gusto diri,” kausa misulti si Emily sa sulat kang Heber gikan sa Manassa. “Gawas lang nimo.”17
Hapit duha ka semana human sa pagbisita ni Heber, misulat si Emily ngadto niya mahitungod sa usa ka miting sa Manassa diin ang duha ka mga lider sa Simbahan miingon nga ang mga “biyuda” sa lungsod tingali dili na gayud makabalik sa Utah. “Miingon sila nga ang sunod buhaton sa Kongreso mao ang pag-embargo sa mga kabtangan sa mga lider sa Simbahan,” maoy iyang taho, “ug dayon kami malipay kaayo nga naanhi dinhi ug mahiluna.”
Apan dili kumbinsido si Emily nga siya malipay gayud sa pagpuyo sa maong lungsod.18 “Padayon kong nag-ampo alang sa kontentong hunahuna apan ug magul-anon sa gihapon,” misulat siya kang Heber pipila ka bulan ang milabay. “Ayaw kalimot nga iampo ako, akong mahal, kay kon walay tabang sa Amahan sa Langit dili ako makadugay niini ug magpabiling tul-id ang panghunahuna.”19
Pagka-Domingo, Agosto 17, si Wilford Woodruff ug ang iyang mga magtatambag mibisita sa gamayng pamuy-anan. Nianang panahona, ang Korte Suprema sa Estados Unidos mipagawas sa ilang desisyon sa legalidad sa Edmunds-Tucker Act. Ang korte nabahin sa mao nga kaso, apan ang gamay kaayong mayoriya sa mga tighukom miboto sa pagsuporta sa balaod bisan sa mga pangangkon sa mga Santos nga nahisupak kini sa ilang relihiyusong kagawasan. Ang desisyon naghatag sa mga opisyal sa gobyerno og hingpit nga kagawasan aron ipatuman ang gimando niini nga balaod, nag-abli sa mga posibilidad sa pagsakmit og daghang kabtangan sa Simbahan.20
Atol sa usa ka miting sa mga Santos sa Manassa, si George Q. Cannon mipasidaan sa mga pamilya nga magmainampingon. Pipila ka mga lalaki sa lungsod nagpuyo nga sobra sa usa ang asawa, miingon siya, ug ang maong mga tawo namiligro nga maghatod og kasamok sa tibuok komunidad. Ang pamahayag nakapasuko sa pipila ka mga lalaki, kinsa miadto kang George sa pagkasunod nga adlaw aron iyagyag kon unsa kalisud nga magkabulag ang ilang mga pamilya.21
Sa wala pa mobiya si Wilford ug ang iyang mga magtatambag, sila ug ang ilang mga higala gipapamahaw ni Emily. Pagkahuman, si Emily ug ang ubang mga babaye mikuyog kanila ngadto sa estasyon sa train. Nalangay ang tren, nga naghatag kang Emily og higayon nga makig-istorya og dugay-dugay sa Unang Kapangulohan. Dihang miabut na ang tren, gilamano niya ang mga kamot sa matag usa. “Panalanginan ka sa Dios,” maoy binayloay nila nga gisulti. “Kalinaw maanaa kanimo.”
Si Emily nangandoy nga makabiya usab sa Manassa. “Nanakay sila sa tren,” misulat siya kang Heber, “ug namalik kami niining hilit nga dapit.”22
Namauli ang Unang Kapangulohan sa Siyudad sa Salt Lake sa katapusan sa Agosto, takdo usab sa anibersaryo sa losepa, ang unang pamuy-anan sa mga Santos nga taga-Hawaii sa Utah. Ang ngalan nga Iosepa mao ang Hawaiian nga bersyon sa ngalan nga Joseph.23
Dihang ang mga Taga-Hawaii nagsugod sa pagpasakop sa Simbahan niadtong mga 1850, ang gingharian sa Hawaii mipugong sa mga katawhan niini sa pagbiya gikan sa mga isla, nag-aghat sa mga lider sa Simbahan sa pag-establisar sa Laie isip usa ka pundukanang dapit alang sa mga Santos nga taga-Hawaii. Apan anam-anam nga nagkalugak ang mga balaod, ug ang ubang mga taga-Hawaii, nga gusto kaayong makadawat sa mga panalangin sa templo, nagsugod sa pagpundok sa Teritoryo sa Utah niadtong mga 1880.
Pagka-1889, giorganisar sa Unang Kapangulohan ang usa ka komitiba, nga naglakip sa tulo ka taga-Hawaii nga mga lalaki, sa pagpangita og usa ka haum nga dapit sa Utah diin ang mga Santos nga taga-Hawaii makaestablisar og mga balay ug mga umahan. Human makasusi sa lain-laing mga dapit, ang grupo miduso og daghang mga lokasyon, lakip sa 1,900-acre nga ransohan mga saysenta ka milyas pahabagatang kasadpan sa Siyudad sa Salt Lake. Giribyu sa Unang Kapangulohan ang mga nakita sa komitiba ug mihukom nga paliton ang ransohan alang sa bag-ong pamuy-anan.24
Sulod sa tibuok tuig nga nagsunod, ang mga Santos sa losepa nagkugi sa pagtukod og mga balay, pagpananom, ug pagpamuhi og mga hayop. Ang unang tingtugnaw lisud, ilabi na kon ikumparar sa init nga klima sa Hawaii. Apan ang mga nanimuyo nagpadayon, naglaum nga ang tambok nga yuta sa losepa ug ang suplay sa tubig gikan sa duol nga mga kabungturan mosangkap og daghang ani sa ting-init.25
Ang adlaw sa pagsaulog may kainit ug sanag. Dihang ang mga sakop sa Unang Kapangulohan, matag usa inubanan sa usa sa ilang mga asawa, nangabut sa pamuy-anan, ang losepa makita nga daw usa ka dangpanan nga puno sa berde nga talan-awon nga anaa sa tunga sa desyerto. Ang mga tanum nga mais diha naglibut nga mga umahan tag-as, nga nangliki ang mga pakpak sa kabus-ok sa kadagko, ug ang mga yellow nga dagami sa gianihan nga mga umahan gipanghapnig sa daghan kaayo nga patong.
Ang taga-Hawaii nga mga Santos nagpundok libut sa mga bisita, mahinamon nga motimbaya sa ilang propeta ug sa iyang mga magtatambag, si George Q. Cannon ug Joseph F. Smith, diin silang duha nakaserbisyo og misyon sa Hawaii sa mga batan-on pa. Ang kagabhion puno sa sadya nga musika samtang ang mga Santos sa losepa nanganta ug mitukar sa mga gitara, madolin, ug mga violin.
Ang selebrasyon nagpadayon sa pagkasunod nga adlaw pinaagi sa parada gisundan sa pagpaniudto nga pista sa inasal nga giluto sulod sa usa ka kinalot nga lungag. Dihang gipanalanginan ni George ang pagkaon, nag-ampo siya sa Hinawaiian—pinakaunang higayon nga nag-ampo siya niana nga pinulongan human sa traynta y sayis ka tuig.
Sa wala madugay nianang adlawa, ang tanan nagpundok alang sa usa ka espesyal nga miting. Si Solomona, ang tawo nga mga nobenta na ang edad kinsa binunyagan ni George sa mga dekadang milabay, mihalad og mainitong pangbukas nga pag-ampo. Usa ka Santos, si Kaelakai Honua, namulong mahitungod sa kamanggiloy-on sa Dios sa pagpundok sa katawhan sa mga isla sa kadagatan ngadto sa Zion. Lahi usab nga tawo, si Kauleinamoku, misulti uban sa kasubo nga ang ubang mga tawo mibiya sa losepa aron mobalik sa Pasipiko. Giawhag niya ang mga Santos nga magmatinud-anon ug dili motugyan ngadto sa espiritu sa pagkawalay katagbawan.
Sa tibuok losepa, dungan nga nagsaulog ang katawhan, ug si Wilford, George, ug Joseph nahimuot sa ilang pagkamalipayon. Bisan og wala kaayo magpabilin kang George ang iyang kahanas sa pinulongan nga Hawaiian, natingala siya nga iyang nasabtan ang hapit tanang gipangsulti atol sa mga kalingawan.26
Pipila ka adlaw human ang Unang Kapangulohan namauli gikan sa losepa, nakabalita sila nga si Henry Lawrence, ang bag-ong tinudlo nga federal nga opisyal nga mo-embargo sa mga kabtangan sa Simbahan ubos sa Edmunds-Tucker Act, karon nanghulga sa pag-ilog sa mga templo sa Logan, Manti, ug St. George.
Usa ka kanhing miyembro sa Simbahan, si Henry nahimong pintas nga kaaway sa mga Santos kapin na sa duha ka dekada. Nasakop siya sa William Godbe ug Elias Harrison’s New Movement ug misaksi batok sa Simbahan atol sa bag-o lang nga paghusay nga mibabag sa langyaw nga mga Santos sa pagkahimong lungsuranon [citizenship].
Nasayud siya nga ang Edmunds-Tucker Act nanalipod sa mga building nga “eksklusibong gigamit sa mga katuyoan sa pagsimba sa Dios,” apan tuyo niyang ipakita nga ang mga templo gigamit sa ubang mga katuyoan ug mao nga pwede kining sakmiton dungan sa ubang mga kabtangan.
Pagka-Septyembre 2, nahibaloan sa Unang Kapangulohan nga namaneho ni Henry ang pagkuha og sumon nga nagmando kang Wilford sa pagsaksi sa korte mahitungod sa mga kabtangan sa Simbahan. Nagtinguha nga makalikay sa sumon, ang kapangulohan mibiyahe ngadto sa California sa pagkonsulta sa pipila ka impluwensyal nga mga tawo kinsa mga mabination sa gidangatan sa mga Santos. Apan gamay ra og ikatanyag nga paglaum kining mga tawhana nga usabon sa gobyerno sa Estados Unidos o sa mga Amerikano ang ilang hunahuna mahitungod sa Simbahan hangtud ang mga Santos magpadayon pa sa paghimo sa pagminyo og sobra sa kausa.27
Si Wilford ug ang iyang mga magtatambag namalik sa Utah pipila ka semana human niadto diin ilang nahibaloan nga ang Komisyon sa Utah, usa ka pundok sa federal nga mga opisyal kinsa maoy nagdumala sa mga piniliay sa Utah ug naniid sa pagtuman sa mga Santos sa mga balaod nga anti-poligamiya, bag-o lang mipadala sa ilang tinuig nga report ngadto sa pederal nga gobyerno. Niining tuiga, sayop ang gipagawas sa taho nga ang mga lider sa Simbahan nag-awhag gihapon sa publiko ug nagtugot og pagminyo og sobra sa kausa. Nag-ingon usab kini bisan walay gipakitang kamatuoran nga kuno kwarenta y uno ka pagminyo og sobra sa kausa ang gipahigayon sa Utah sa milabayng tuig.
Aron mahunong ang pagminyo og sobra sa kausa nga diha dayon, ang komisyon mirekomendar nga ang Kongreso mopasar og mas bangis pa nga mga balaod batok sa Simbahan.28
Ang taho nakapalagot ni Wilford. Bisan og wala siya moisyu og pamahayag sa publiko mahitungod sa kahimtang sa pagminyo og sobra sa kausa sa Simbahan, gisiguro na niyang daan nga wala nay dinaghan nga kaminyoon ang himoon sa Utah o bisan asa sa Estados Unidos. Dugang pa, nahimo na niya sa makadaghan sa milabayng tuig ang dili paghimo og bag-o nga pagminyo og sobra sa kausa, bisan pa sa sukwahi nga pangangkon sa taho [report].29
Pagka-Septyembre 22, nakigtagbo si Wilford sa iyang mga magtatambag didto sa Gardo House, ang opisyal nga pinuy-anan sa presidente sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake, sa paghisgot unsay buhaton mahitungod sa taho. Si George Q. Cannon misugyot nga pakgangon ang mga gipangsulti niini. “Tingali walay itanyag ngari kanato nga mas maayong tsansa,” miingon siya, “aron sa opisyal nga pamaagi, isip mga lider sa Simbahan, mapahibalo sa publiko ang atong mga panglantaw kabahin sa doktrina ug sa gihingusgan nga balaod.”30
Sa wala madugay, human sa mga miting nianang adlawa, si Wilford nag-ampo alang sa giya. Kon ang Simbahan wala mohunong nga ipahigayon ang pagminyo og sobra sa kausa, ang gobyerno magpadayon sa pagpasar og mga balaod batok sa mga Santos, dako nga mayoriya kanila gani wala maghimo niana nga prinsipyo. Ang kasamok ug kalibug maghari sa Zion. Daghan pang kalalakin-an ang matanggong sa bilanggoan, ug ang gobyerno moilog sa mga templo. Ang mga Santos nakahimo na og gatusan ka liboan ka mga ordinansa alang sa mga patay sukad napahinungod ang mga templo. Kon ang gobyerno mosakmit niini nga mga building, pila kaha sa mga anak sa Dios, mga patay na ug buhi pa, ang maundang sa paghimo og sagradong mga ordinansa sa ebanghelyo?31
Sa pagkasunod nga adlaw, gisultihan ni Wilford si George nga mituo siya nga iyang katungdanan isip presidente sa Simbahan ang pag-isyu og Manipesto, o pamahayag sa publiko, ngadto sa tigbalita. Gipasulod niya ang iyang sekretarya sa usa ka pribadong lawak samtang naghulat si George sa gawas.
Sa samang higayon, si Apostol Franklin Richards, miabut sa Gardo House nga nangita sa propeta. Giingnan siya ni George nga busy si Wilford ug dili mahimong isturbuhon. Sa wala madugay, migawas si Wilford gikan sa pribadong lawak dala ang pamahayag nga bag-ohay lang niyang gidiktar. Nawala na ang iyang kapungot ngadto sa taho sa Komisyon sa Utah. Karon daw sanag nang tan-awon ang iyang nawong, ug malipayon na siyang tan-awon ug kontento.
Gipabasa ni Wilford og kusog ang dokumento. Ang pamahayag wala moangkon nga ang pagminyo og sobra sa kausa padayon pang nanghitabo sa milabay nga tuig ug gipamatud-an ang kaandam sa Simbahan nga makigtambayayong sa gobyerno. “Kay ang nasud mipasar man og balaod nga nagdili sa pagminyo og sobra sa kausa,” nagpahayag kini, “among gibati ang pagsunod niana nga balaod, ug itugyan sa mga kamot sa Dios ang hitabo.”
“Mibati ko nga mohimo kini og maayo,” miingon si George. Wala siya magtuo nga ang pamahayag andam na para sa publikasyon, apan ang mga ideya nga anaa niini insakto.32
Sa pagkasunod nga adlaw, ang Unang Kapangulohan mihangyo og tulo ka batid nga manunulat—si sekretarya George Reynolds, editor sa newspaper nga si Charles Penrose, ug magtatambag sa Presiding Bishopric nga si John Winder—aron hapsayon ang mga pulong sa pamahayag ug andamon kini para sa publikasyon. Dayon gipresentar ni Wilford ang inusab nga dokumento ngadto sa mga apostoles nga sila si Franklin Richards, Moses Thatcher, ug Marriner Merrill, ug misugyot sila og dugang nga mga pagpahapsay.
Dihang nausab na, ang Manipesto, nga maoy tawag niini, nagpasabut og paghunong sa umaabut nga mga pagminyo og sobra sa kausa ug naghatag og empasis sa desisyon ni Wilford sa pagtuman sa mga balaod sa yuta ug miawhag sa mga Santos sa paghimo sa samang butang.
“Kami wala magtudlo og poligamiya, o sa pagminyo og sobra sa kausa, ni motugot ni bisan kinsa nga tawo sa pagsulod sa mao nga buhat,” kini mabasa sa usa ka bahin niini. “Ako tungod niini mopahayag sa akong tuyo sa pagtuman niana nga mga balaod, ug sa paggamit sa akong impluwensya uban sa mga sakop sa Simbahan diin ako nagdumala sa pagpahimo kanila sa ingon usab.”33
Ang didto nga mga apostoles miaprubar sa dokumento ug gipadala kini pinaagi sa telegrama ngadto sa tigbalita.34
“Kining tanan gikan sa kaugalingong paghulagway ni Presidente Woodruff’,” gisulat ni George Q. Cannon nianang adlawa sa iyang journal. “Miingon siya nga giklaro sa Ginoo diha kaniya nga kini iyang katungdanan, ug gibati niya ang hingpit nga katin-aw sa iyang hunahuna nga kini husto nga butang.”35
Gipamalandungan usab ni Wilford ang Manipesto diha sa iyang journal. “Miabut ako sa punto sa kasaysayan sa akong kinabuhi isip presidente sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw,” misulat siya, “diin ako ubos sa panginahanglan sa paglihok alang sa temporal nga kaluwasan sa Simbahan.”36
Ang gobyerno mihimo og lig-ong baruganan batok sa pagminyo og sobra sa kausa, nasayud siya. Mao nga nag-ampo si Wilford ug nakadawat og inspirasyon gikan sa Espiritu, ug ang Ginoo mipadayag sa Iyang kabubut-on alang sa mga Santos.