Na iVakarau ni Bula Vakarisito—na Cagi e Ruku ni Tabada
Ni da bula me vaka na ivakavuvuli taumada ni kosipeli ena kauta mai na kaukauwa, na igu, kei na bula rawati koya vakayalo ki na nodra bula na Yalododonu Edaidai kece sara.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, kemuni na noqu itokani: Ena gauna ni noqu bula vakacakacaka vakapailate ni waqavuka, ena so na gauna era dau gade yani ki na rumu ni uli ni noqu Boeing 747 na pasidia. Era dau taro me baleta na levu ni ibulukau, na iyaya lalai, na ivakarau ni cakacaka, kei na kena ivalavala, kei na sala ena rawa kina ni ra vukea me vuka e dua na waqavuka vakaitamera ka totoka me vakaoqo na veiyaya vakamisini oqori.
Me vakataki ira kecega na pailate, au taleitaka na nodra qoroya na kena irairai vereverea na waqavuka oqo ka vakakina na nodra na vakataroga beka e lomadra na kena vakasakiti ka uasivi na tamata ena veitabayaka! Ena gauna oqo ni noqu italanoa eratou na vosa cake beka mai vakamalua na watiqu kei na luvequ ka kaya ena matadredredre, “O ira na pailate era a sucu mai ena gauna e levu tu kina na yalomalua!”
Au na dau vakamacalataka vei ira na gade yani ki na noqu rumu ni uli, ni gadrevi kina na cecere kei na matau ni kena lewai na ibulibuli ni waqavuka, me levu sara na ivakarau veitokoni vakamisini kei na livaliva kei na kena parokaramu, kei na idini kaukauwa ka na rawata me solia na vakacegu kei na veitaqomaki vei ira era na vuka tiko.
Meu vakarawarawataka na noqu ivakamacala au na vakanamata ga ki na veika e taumada, au na vakuria kina, ni veika ga o na gadreva dina sara sai koya me dua na cici kaukauwa ki liu, ka qai dua na kena talave kaukauwa ki cake, me qai tu vinaka na ituvaki ni waqavuka, na lawa ni veika bula ena qai kauta yani na 747 kei ira na kena pasidia me ra kosova na vanua mamaca kei na wasawasa, ulabaleta na veiulunivanua cecere kei na cava rerevaki, ki na vanua e lakova.
Ena veiyabaki sa sivi, au dau vakasamataka ni noda lewena na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e dau sureti keda me da taroga na mataqali taro vata vakaoqori. Na cava na veika e taumada, na ivakavuvuli bibi ni noda lewena na matanitu ni Kalou e vuravura? Ni sa tukuni ka caka na veika kece, na cava dina ena kauti keda yani ena gauna eda gadreva vakalevu duadua kina ki na vanua eda gadreva me da yacova kina na tawamudu?
Na Lotu, ena kena ituvatuva kei na parokaramu, e vakarautaka tu na veitavi qaravi bibi eso me baleti ira na lewena ka kedra inaki me ra vukei na matavuvale kei na tamata yadua me ra qarava na Kalou kei ira vakataki ira. Ia, ena so na gauna, e dau rawa ni kena irairai ni ra voleka cake ki utoda kei na yaloda na veiparokaramu kei na itavi qaravi oqori mai na uto ni ivunau kei na ivakavuvuli ni kosipeli. Na ivalavala ni veika eso, na veiparokaramu, na lawatu ni cakacaka, kei na ituvatuva ni veisoqosoqo era yaga vakalevu sara ena noda tubu vakayalo, ia me da kakua ni guilecava ni rawa ni ra na veisautaki.
Me kena veibasai, na uto ni kosipeli—na vunau kei na ivakavuvuli—ena sega sara ni veisau. Ni da bula me vaka na ivakavuvuli taumada ni kosipeli ena kauta mai na kaukauwa, na igu, kei na bula rawati koya vakayalo ki na nodra bula na Yalododonu Edaidai kece sara.
Na vakabauta e dua na ivakavuvuli vakaoqori ni kaukauwa. Eda gadreva na kaukauwa oqo ena noda bula. E dau cakacaka na Kalou ena kaukauwa, ia e vakavuqa ni dau vakayagataki na kaukauwa oqo me isau ni noda vakabauta. “Na vakabauta e sega ni cakacakataki sa mate ga” (Jemesa 2:20). E dau cakacaka na Kalou me vaka na nodra vakabauta na Luvena.
E vakamacalataka na parofita o Josefa Simici, “Au vakavuvulitaka vei ira na ivakavuvuli dodonu, era qai lewai ira ga vakataki ira” (cavuti mai vei John Taylor, ena “The Organization of the Church,” Millennial Star, Nov. 15, 1851, 339). Vei au, sa totoka na kena dodonu vinaka tu na ivakavuvuli oqo. Ni da segata me da kila, vakasamataka, ka bulataka na ivakavuvuli dodonu ni kosipeli, eda na yaco me da bula rawati keda vakayalo vakalevu cake. Na ivakavuvuli ni bula rawati koya vakayalo e kadre cake mai na dua na ivunau taumada ni Lotu ni sa solia vei keda na Kalou—na galala. Au vakabauta ni galala ni digidigi e dua vei ira na isolisoli cecere duadua beka ni Kalou vei ira na Luvena, ka tarava yani na bula.
Niu vakadikeva ka vakasamataka na galala ni digidigi kei na kena isau tawamudu, au qai kila ni da sa luvena dina sara vakayalo na Kalou, sa dodonu me da ivalavala vakakina. Na kila oqori e kauta lesu mai ki na noqu vakasama, me vaka ni da lewena na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, eda sa tiki kina ni dua na matavuvale levu ni Yalododonu e vuravura raraba.
Na tuvai ni veisoqosoqo ena Lotu ena rawa kina na veisau me sala vata kei na kena ilevu, na kena tubu, kei na nodra gagadre na noda ivavakoso. E tiko na parokaramu taumada ni tabanilotu kei na kena ituvatuva rawarawa ka vica wale na kena soqoni. E tu talega na veitabanalevu lelevu kei na veivurevure lelevu ni kena veisoqosoqo me ra veiqaravi kina vakataki ira. Sa tauyavutaki ena veiparokaramu vakauqeti oqo ni Lotu na veika kece me ra vukei kina na lewenilotu me ra “lako mai vei Karisito, ka vakataucokotaki vua” (Moronai 10:32).
Na veika duidui oqori e tautauvata na kedra yaga vakalou baleta ni ivunau ni kosipeli vakalesui mai kei Jisu Karisito e tautauvata ena veitabana. Au vakadinadinataka me vaka niu dua na iApositolo ni Turaga ko Jisu Karisito ni bula tiko o Koya, ni dina na kosipeli oqo, ka ni tu kina na isau ni veibolebole vakatamata yadua se vakailawalawa, ka tu vei ira na luve ni Kalou e vuravura oqo.
Ena vulaikatakata keirau a veisiko kei na watiqu vei ira na lewenilotu ena vuqa na veimatanitu e Iurope raraba. Ena so na tiki Iurope sa tu kina ena vica vata na yabaki na Lotu, me tekivu sara mai na 1837. E vuqa sara na lewenilotu yalodina era tu e Iurope. Ena gauna oqo e rauta ni sivia na 400,000 na lewenilotu e Iurope. Kevaka eda raica na veitabatamata era sa biu vanua mai Iurope ki Amerika ena ika tinikaciwa kei na ika ruasagavulu ni senijiuri, ena rawa ni vakalevutaki vakavica na iwiliwili oqori.
Na cava na vuna era biuta kina na nodra vanua ena veigauna e liu ena Lotu e lewe levu sara na lewenilotu yalodina? E levu na iulubale e rawa ni da tukuna: me ra drotaka na veivakacacani, me ra veivuke ena kena taraicake na lotu e Amerika, me ra vakavinakataka cake na nodra bula vakailavo, na nodra gagadre me ra voleka ki na dua na valetabu, kei na vuqa tale.
E se vakila voli ga oqo ko Iurope na revurevu ni biu vanua ko ya. Ia sa vakavotukana sara tiko vakalevu cake na igu era solia e vica na itabatamata lewe ni Lotu yalodina. Eda raica ni sa levu cake na cauravou kei na goneyalewa kei ira na veiwatini qase era sa kaulotu ena vukuna na Turaga, eda raica ni sa levu cake na vakamau ena valetabu, eda raica ni sa levu cake na yalodei kei na yaloqaqa mai vei ira na lewenilotu ena nodra wasea na kosipeli vakalesui mai. Sa koto e dua na lala vakayalo ni nona ivakavuvuli dina na Karisito.Na lala oqori e dodonu, e rawa, ena qai vakasinaiti ena itukutuku ni kosipeli vakalesui mai ni ra sa bulataka ka vunautaka ena yaloqaqa kei na vakabauta levu cake o ira na noda lewenilotu vakasakiti.
Ena kena sa vakarabailevutaki na Lotu e Iurope, era tu ena gauna oqo eso na veimatanitu ka se bera ni yacova na 15 na yabaki na kena sa tu kina na Lotu. Ena neirau veivosaki kei na dua na peresitedi ni kaulotu ka veiqaravi tikoga ena nona vanua e Rusia ka se qai vitu ga na yabaki na nona lewena na lotu. E kaya vei au o koya,“Ena vula vata ga au papitaiso kina au kacivi kina meu peresitedi ni tabana.” E dau vakadrukai beka ena so na gauna? Sega tale ni dua na kena veiba! A tovolea beka me vakayagataka taucoko na veiparokaramu ni Lotu? E kalougata ni sega! E rawa vakacava me tubu ka yaco me kaukauwa sara ena dua na ivavakoso lailai vaka ko ya, ena dua na gauna lekaleka? E vakamacalataka, “Au kila mai vu ni yaloqu ni dina na Lotu. E vakasinaita na noqu vakasama kei na yaloqu na ivunau ni kosipeli. Ni da lewena na Lotu, eda vakila ni da sa tiki ni dua na matavuvale. Eda vakatakatai, nuidei, ka lomani. Keimami lewe vica wale, ia keimami tovolea kece me keimami muria na iVakabula.”
Era a veitokoni vakataki ira, era a solia na nodra vinaka duadua, ka ra kila ni dina na Lotu. E sega ni dreti koya na ituvatuva, ia na rarama ni kosipeli, e a vaqaqacotaki ira na lewenilotu vinaka oqo na rarama oqori.
E se qai tekivutaki tikoga na Lotu ena vuqa na veimatanitu ka so na gauna era sega ni se vinaka sara na isoqosoqo. Ia ena dui tu e yalodra na lewenilotu na ivakadinadina uasivi ni dina. Ni ra tikoga ena nodra vanua ko ira na lewenilotu oqo ka tara cake na Lotu, e dina ni tu na leqa ni bula vakailavo kei na veidredre eso, era na qai dau vakavinavinaka na veitabatamata mai muri ki vei ira na ivuvu ni lotu ena gauna oqo. Era duavata kei na nodratou veisureti na Mataveiliutaki Taumada ka a soli ena 1999.
“Ena noda gauna, sa raica na Turaga ni ganita me vakarautaka na veivakalougatataki ni kosipeli, ka oka kina na kena vakalevutaki cake na valetabu, ena vuqa na veiyasai vuravura. O koya, sa vinakati kina me tokaruataki tale na ivakasala sa tu makawa mai vei ira na lewe ni Lotu me ra dui tikoga ena nodra vanua ka me kakua na biu vanua ki Amerika… .
“Ni ra dui tikoga ena nodra vanua na lewenilotu e vuravura raraba, ka cakacaka tiko me ra tara cake na Lotu ena vanua era lewena, era na vakalougataki vakatamata yadua kei na Lotu taucoko… .” (ivola ni Mataveiliutaki Taumada, Tise. 1, 1999).
Me’u vakuria mada ena dua na ivakasala vei keda eda tiko ena veitabanalevu kei na iteki lelevu? Me da qaqarauni me na kakua ni kune mai na noda ivakadinadina ena ivakarau ni veimaliwai ena loma ni Lotu, se na veiitavi qaravi vakasakiti, na parokaramu, kei na veisoqosoqo ena noda tabanalevu kei na iteki. Na veika kece oqori era ka bibi ka yaga—ia e sega ni se rauta. Na veitokani sara talega mada ga e sega ni se rauta.
Eda kila ni da bula tiko ena dua na gauna ni veilecayaki, na leqa sega ni namaki, kei na ivalu. O keda kei ira tale e vuqa eda gadreva sara vakalevu e dua na “noda idrodro ka noda ivakaruru mai na cava; me ra taqomaki kina ni sa sovaraki mai ki vuravura na cudru waqawaqa” (V&V 115:6). Eda na kunea rawa vakacava e dua na vanua ni veitaqomaki vakaoqori? Na parofita ni Kalou, io ko Peresitedi Hinckley, e vakavuvulitaka: “Na noda taqomaki vinaka e koto ga ena savasava ni noda bula. Na noda kaukauwa e koto ena noda buladodonu” (“Sota Tu,” Liaona, Jan. 2002, 105).
Vakananuma vata kei au na sala e veidusimaki kina vakamatata ka vakadodonu vei iratou na nona iapositolo ko Jisu Karisito, ena itekivu ni Nona veiqaravi ena bula oqo, “Drau muri au mai, kau na qisi kemudrau mo drau gonedau ni tamata” (Maciu 4:19). Oqo talega na itekivu ni nodra veiqaravi na iApositolo e Tinikarua, kau siqema rawa ni ra a vakila ni sega ni ganiti ira, me vaka e tu oqo vei au vakalevu sara, me vaka niu dua talega e sa kacivi ki na cakacaka tabu oqo. Meu vakatura mada me vakavulica sara ga eke vei keda na iVakabula vakataki Koya e dua na lesoni me baleta na uto ni ivakavuvuli kei na veika bibi ni bula. Vakatamata yadua, eda gadreva me taumada “me da muri Koya,” ni da sa vakayacora oqo, sa na vakalougatataki keda na iVakabula me sivia na veika eda rawata me da yacova kina na veika e vinakata vei keda.
Me da muri Karisito sai koya me da yaco me vakataki Koya cake; sai koya me da vuli mai Vua. Ni da luvena vakayalo na Tamada Vakalomalagi, sa tu vei keda na kaukauwa me da tugana ki na noda bula na ivakarau ni bula. Sa sureti keda na iVakabula me da vulica na Nona kosipeli ena noda bulataka na Nona ivakavuvuli. Me da muri Koya sai koya me da vakayagataka na ivakavuvuli dina ka da qai vakadinadinataka vakataki keda na veivakalougatataki ena qai muri mai. Na ivalavala oqo e vereverea ka rawarawa ena dua vata ga na gauna. O ira na parofita ni gauna oqo era vakamacalataka ena tolu ga na vosa: “Muria na ivakaro”—me kua ni levu cake, se lailai sobu.
E sega ni rawarawa na noda vakaitovotaki keda ena ivalavala va-Karisito, vakabibi ni da sa gole tani mai na dau rai tu ga vakararaba ka vakanananu wale tu ga, ka yaco me da raica yani na veika dina e yaco tiko. E da vakatovolei ena noda vakatovotovotaka na veika eda vunautaka. Ena qai laurai na kena dina ena gauna sa dodonu me vakavotukanataki mai kina ena noda bula na ivalavala va-Karisito—me vaka ni da tagane se yalewa vakawati, ni da tama se tina, ni da gonetagane se goneyalewa, ena noda veitokani, ena noda cakacaka, ena noda bisinisi, kei na noda veivakacokotaki. Eda rawa ni kila na noda tubu, e vakakina vei ira era tu vakawavoliti keda, ni da sa yaco me vakalevutaka na noda rawata me da “caka dodonu tikoga e [Matana]” (V&V 43:9).
E vakamacalataka na ivolanikalou e vica na ivalavala va-Karisito e dodonu me da vakatorocaketaka ena gauna ni noda bula. Era okati kina na kila ka kei na yalomalua, na loloma uasivi kei na loloma, na talairawarawa kei na gugumatua, na vakabauta kei na inuinui. Na ivakarau ni bula uasivi vakatamata oqo e galala mai na ituvaki eso ni veisoqosoqo ena noda veitabanilotu, se na keda ituvaki vakailavo, na ituvaki ni bula ena noda veimatavuvale, na itovo vakavanua, na mata tamata eda lewena, se na vosa. Na ivalavala va-Karisito era isolisoli mai vua na Kalou. E sega ni rawa ni ra vakatorocaketaki kevaka e sega na Nona veivuke. Na veivuke duadua eda gadreva kece e soli wale tu vei keda ena vuku ni Nona Veisorovaki ko Jisu Karisito. Na noda vakabauti Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki e kena ibalebale na noda vakararavi vakatabakidua Vua—ka vakanuinui ki na Nona kaukauwa, Nona vuku, kei na nona loloma. Ena curuma na noda bula na ivalavala ni bula va-Karisito ni da sa vakayagataka vakayalomatua na noda galala ni digidigi. Na vakabauti Jisu Karisito ena vakavurea na cakacaka. Ni da sa vakabauti Karisito, eda sa vakanuinui vua na Turaga ka na rawa kina ni da muria na Nona ivakaro—kevaka sara mada ga eda sega ni kila na kedra ibalebale. Ena noda segata me da vakataki Koya cake vakalevu na iVakabula, eda na gadreva me da dau dikeva lesu tale na noda bula e veigauna ka vakararavi, ena sala ni veivutuni dina, ena nona vinaka ko Jisu Karisito kei na veivakalougatataki ni Nona Veisorovaki.
Na vakatorocaketaki ni ivalavala va-Karisito e rawa ni ivalavala mosimosi toka. E dodonu me da na vakarau tu me da ciqoma na veidusimaki kei na veivakadodonutaki mai vua na Turaga kei ira na Nona italai. Na koniferedi ki vuravura raraba oqo vata kei na kena ivakatagi kei na ivunau, e solia na kaukauwa vakayalo, na idusidusi, kei na veivakalougatataki “mai cake” (V&V 43:16). Oqo e dua na gauna ena kauta mai kina ki yaloda na vakacegu na domo ni veivakauqeti yadua kei na ivakatakila ka vakavulica vei keda na sala me da vaka cake kina na Karisito. Na domo oqori ena rogo kamica me vaka na domona e dua na itokani lomani ka na vakasinaita na yaloda ni sa veirauti na kena raramusumusu.
Ni da sa yaco me vaka cake na iVakabula, ena tubu na noda kaukauwa me “levu sara na nomudou inuinui, ena vuku ni nona kaukauwa na Yalo Tabu” (Roma 15:13). Eda na “kakua ni domona na iyau vakavuravura, ia mo vakasaqara na iyau e uasivi sara” (V&V 25:10).
Ena kauti au lesu oqo ki na noqu vakasama vakawaqavuka mai na ivakatekivu. Au a vosa ena noda vakanamata tikoga ki na veika e taumada. Na veika e taumada sai koya na ivalavala va-Karisito, na ivakavuvuli taumada ka na vakavuna na “cagi e ruku ni tabada.”Ni da vakatorocaketaka na ivalavala va-Karisito ena noda bula, mai na ikalawa ki na ikalawa, era na “tabei [keda] cake me vaka ena taba ni ikeli” (V&V 124:18). Na noda vakabauti Jisu Karisito ena rawa kina na cici kaukauwa ki liu; na noda inuinui sega ni yavalati rawa ka bulabula ena yaco me veitabei cake vakaukauwa. Na vakabauta kei na inuinui ena kauti keda kosova yani na wasawasa ni veitemaki, ulabaleta na ulunivanua ni veivakararawataki, ka kauti keda lesu mai vakavinaka ki na noda vale ka noda icavacava tawamudu.
Au vakadinadinataka na veika oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.