Veisere

Elder Dallin H. Oaks

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

Na vakawati e vinaka e sega ni ganita e dua na tagane e vinaka sara se dua na yalewa sa vinaka talega. Ena vinakati walega kina e dua na tagane kei na dua na yalewa ka rau na segata me rau cakacaka vata yani ki na bula ena vinaka sara.

Au vakauqeti vakalevu meu na mai vosa baleta na veisere. Oqo e dua na iulutaga vakaririko baleta ni vakavuna na yalo ca vei ira na tamata ka tarai ira ena dua na gauna. Eso era raici ira se o ira na nodra daulomani ni ra mavoa ena vuku ni veisere. Eso tale era raici ira me ra rawa-iyau kina. Eso era raica na veisere me ivakadinadina ni dadatuvu. Eso era nanuma ni oqori na sala ni dro mai na bula vakawati. Mai na dua na sala ki na dua tale, na veisere e tara sara ga e levu na matavuvale ena loma ni Lotu.

Se cava ga na nomu rai, yalovinaka mo vakarorogo niu na tovolea meu vosa vakamatata sara ena ka e baleta na veisere kei na ka ena vakayacora ki na matavuvale tawamudu ka da vaqara tiko ena ituvatuva ni kosipeli. Au na vosa baleta na noqu ririko, io kei na vakanuinui.

I.

Eda bula tiko ena dua na vuravura ka sa kilai tu kina ni bula vakawati e sa tu-leqa kei na veisere sa yaco tiko ena veivanua kecega.

Na nanuma ni mataveiwekani ena gadreva me maroroi na bula-vakawati me itakataka ni ka vinaka, vakakina vei rau na veiwatini kei ira na luvedrau, e sa vakaisosomitaki vei ira e lewe levu sara me vakasama ni bula-vakawati e ka ni nodrau ga na lewe rua na qase ka rau sa duavata, ka me na tagutuvi ena gauna ga e vinakata kina e dua vei rau.¹

Na veimatanitu ka dau sega tu na kena lawa ni veisere era sa tuvalaka me dua, kei na levu sara na matanitu era sa vakarawarawataka sara ga. Ena lawa, ke sega na cala sa rawa ga na veisere, ena rawarawa cake sara na kena sere e dua sa vakamau, mai na nona kau laivi mai na nona cakacaka e dua ka sega ni vinakati mai vei nona itaukei ni cakacaka. Eso era vakatoka na imatai ni bula vakawati me “itekivu ni vakawati,” me vaka e dua na vuvale lailai ka vakayagataka tiko e dua ni bera ni qai toso yani.

Na vakamalumalumutaki ni vakasama ni bula vakawati me ka e tudei ka vakamareqeti ena levu sara na kena revurevu. Ni ra vakauqeti ena nodra veisere na itubutubu se na vakasama ni bula vakawati e vaka e dua na uma vesu ena wa ka na vakadredretaka na marau ni bula galala, era sa sega ni via vakawati kina eso na itabagone. E lewe levu era sa vakawati era sega soti ni solia na nodra dina taucoko, ka ni basika ga e dua na dredre era sa gutuwa sara ga.

Na kena duidui, era kaya na parofita ena gauna oqo ni kena raici na bula vakawati, “me vaka e dua na konitaraki ka rawa ni sainitaki me ka ni lasa … ka tamusuki ena gauna e yaco kina na imatai ni ka dredre … sa na dua na cala levu ka na veivakarusai sara ga,” vakauasivi ni ra na vakaloloma kina na gone.²

Ena gauna e liu vakauasivi ena lawa vakayavusa ena so na vanua sa tu kina nikua na lewenilotu, e tu vei ira na tagane na dodonu me ra biuti ira na watidra kevaka e dua ga na leqa lailai e basika. Na mataqali veivakalolomataki vakaoqori vei ira na yalewa e a besetaka na iVakabula, ni a kaya:

Sa vosoti kemudou kina ko Mosese mo dou biuta tani na watimudou: ia ka sega ni vakaoqo mai na ivakatekivu ni gauna.

“Ia kau sa kaya vei kemudou, o koya ena biuta tani na watina, ka sa sega ni dautagane, ka laki vakawati kei na dua tani sa dauyalewa: ko koya talega era laki veiwatini kaya sa biu sa dauyalewa” (Maciu 19:8–9).

Na mataqali bula vakawati e vinakati kina na bula vakalou, e tawamudu ka vakalou na kena irairai—e sega ni dau vakasamataka na veisere. Ena valetabu ni Turaga, era vakamautaki kina na veiwatini me tawamudu. Ia eso na vakamau e sega ni toso sara ki na ituvatuva o ya. Baleta “na kaukauwa ni [yalodra],” ena sega gona kina ni vakaukauwataka mai na Turaga na revurevu ni itagede vakasilesitieli. E vakadonuya me ra vakawati tale o ira era sa veisere ka sega ni vakabasikati tale mai na dukadukali ka tukuni tiko ena lawa cecere. Kevaka me dua na lewenilotu sa veisere ka vakayacora e dua na cala bibi, o koya e rawa ni rawata e dua na nona ivolatara ni valetabu me vaka sara ga na kena e dau soli vei ira na lewenilotu tale eso.

II.

E sa lewe levu sara na lewenilotu vinaka era sa veisere oti. Au na via vosa taumada vei ira. Keimami kila ni lewe levu sara vei kemuni e sega ni nona cala na ka sa yaco—na watidra na lewenilotu ka ra sa vakacala wasoma na nodra veiyalayalati tabu se ra sa biuta laivi se besetaka na vakayacora tikoga e veigauna na itavi ni bula vakawati. Na lewenilotu ka sa sotava oti mai na veivakacacani vakaoqori era na kila sara tikoga vakavinaka na veika ena ca sara vakalevu mai na veisere.

Ni dua na vakamau e sa mate ka sa na sega ni rawa ni vakabulai tale, sa na gadrevi kina na iwali me sa na mai tagutuvi. Au raica na kena ivakaraitaki ni ka oqo mai na Yatu Filipaini. Ni oti ga e rua na siga ni nodrau vakamau ena valetabu sa drovaki watina o tagane ka sa sega ni bau rogoci tale mai vua e dua na ka, ka sa oti qo e 10 na yabaki. E dua na yalewa vakawati e drovaki watina ka laki rawata na nona veisere ena dua tale na matanitu, ia o watina ka tu voli ga mai e se vakamau voli ga baleta na lawa ni Yatu Filipaini. Me vaka ni sega tu na lawa ni veisere mai na matanitu o ya, o ira na sa vakaleqai tu vakaoqo ena vuku ni dro e sa na sega ni rawa ni tagutuvi kina na vakamau ka me rawa ni ra qai tosoya yani na nodra bula.

Keimami kila ni so era dau raica lesu na nodra veisere ka qai veivutuni ena vuku ni nodra cala lalai ka wasoma ka vakavuna na veibiu. O ira kece era sa sotava mai na veisere, era na kila na mosi kei na gagadre e tiko ena kaukauwa ni veivakabulai kei na vakanuinui ka na rawa mai na Veisorovaki. Na kaukauwa ni veivakacegui o ya kei na inuinui sa tu o ya me baleti ira kei ira na luvedra.

III.

Oqo meu vosa vei ira na lewenilotu vakawati, vakauasivi vei ira era sa navunavuci tiko me ra na veisere.

Au sa na vakauqeti kemuni sara ga vakaukauwa kei ira era vakasalataki kemuni tiko, mo ni raica na dina, ni levu sara na leqa ni bula vakawati e sega ni kena iwali na veisere, ia na veivutuni. Wasoma ni vuna na sega ni veiyaloni, ia na yalokocokoco. Na imatai ni ikalawa e sega ni veitawasei, ia na veivakavoui. Na veisere e sega ni kena inaki me walia me na taucoko, ka ni dau vakavuna na mosi balavu tu ni yalo. E dua na vakadidike raraba baleta na ivakatagedegede ni marau ena gauna e vakarau yaco kina e “dua na ka levu” kei na gauna sa yaco oti kina, e raica ni dua na tamata e rawarawa cake na nona kunea na marau ni oti na mate nei watina mai na nona sa mai veisere oti.³ O ira na veiwatini era nanuma ni veisere ena vakaotia na duidui era dau raica ni sa qai tubucake ga, ka ni veika dredre ena muria mai na veisere—vakabibi ni ra tiko kina na gone—e vakatubura tale eso na duidui vou.

Nanumi ira taumada na gone. Baleta ni veisere e vagalalataka na nodra vakaliuci na gone mai vei ira na itubutubu, era sa imatai sara ga me ra vakaleqai na gone. Era kaya na vulica na bula ni matavuvale, ni vuna levu duadua na kena sa torosobu na nodra qaravi na gone, na kena sa malumalumu na bula vakawati, baleta ni yavalati na bula ni matavuvale e vakalailaitaka na nodra dinata na itubutubu na nodra itavi vei ira na luvedra.⁴ Keimami kila ni gone era susugi ena matavuvale e dua ga na kena itubutubu ni sa yaco na veisere, ena levu toka na nodra na rawai ena vakacalai ni vakayagataki ni waigaga kei na yaqona ni vavalagi, vakacalai ni bula ni tiko savasava, leqa ni rawa-ka vakavuli, kei na so tale na ka ni veivakamavoataki

Na veiwatini erau sotava tiko na dredre ni bula vakawati sa dodonu me rau raici nodrau bisopi. Me vaka ni daunivakatulewa ni Turaga, o koya ena solia na ivakasala kei na veivakadodonutaki ka na muria mai na veivakacegui.

O ira na bisopi era na sega ni vakasalataki ira na lewenilotu me ra veisere, ia e rawa ni ra vukei ira na lewenilotu ena veika ena yaco mai na ka era sa vakatulewa kina. Ena ruku ni lawa ni Turaga, na vakamau, e vaka na bula ni dua na tamata, e ka vakamareqeti na bula o ya. Kevaka me tauvimate na yagoda, eda na saga me da vakabula. Eda na sega ni soreva. Ni se tiko na veivagalalataki ni bula, eda na vaqara tikoga na veivakabulai. Me vakatalega o ya na noda vakamau, ni kevaka me da vaqarai Koya, na Turaga ena qai vukei keda ka vakacegui keda.

Na tagane Yalododonu Edaidai vakamau me ra vakayacora kece sara na nodra kaukauwa me ra maroroya kina na nodra vakamau. E dodonu me ra vakamuria na ivakasala ni vakataucokotaki ni vakamau mai na Mataveiliutaki Taumada ena Liaona ni vula o Epereli, 2007.⁵ Me levei na “sega ni veiyaloni,” e dodonu me ra veitokani vinaka duadua, yaloyalovinaka ka soli galala, kila na ka e gadrevi vei iko, dau tovolea mo vakamarautaki kemu isa ena veigauna kece.

E dina ni so na gauna o watina ena cakacala, ka na mavoa ka mosi vei koya tale kadua. Ni yaco o ya, o koya ka sa vakacalai me sa vakasamataka vakavuku na ka e sa mai yaco ka veidutaitaka kei na veika vinaka sa yaco oti, vakakina na vinaka ni veika ena yaco mai ena veisiga ni mataka.

Kakua ni katona na veicala e sa yaco oti, mo vakananuma voli ga ena veigauna. Ena dua na bula ni vakamau, na veivakanini e dau veivakacalai; veivosoti e sa ka vakalou sara ga. (raica V&V 64:9–10). Kerea na veituberi ni Yalo ni Turaga me vosoti na cala (me vaka e se qai vakavulici keda oti ga kina qo o Peresitedi Faust), wali na malumalumu, ka vaqaqacotaki na bula ni veiwekani.

Kevaka mo sa tekivu siro sobu ki na boto ni ituitui ni yacana walega na vakawati, yalovinaka ka veitauri liga, tekiduru vata, ka kerea ena masumasu na veivuke ni veivakabulai ni Veisorovaki. Na nomudrau kerekere ena kauti kemudrau vakavoleka sara vua na Turaga ka vakakina vei kemudrau vakataki kemudrau, ka na vukei kemudrau ena nomudrau cabe cake tale ki na bula ni vakawati taleitaki.

Vakasamataka mada na nona rai e dua na bisopi yalomatua ka sa levu sara na ka e sotava ena nona vakasalataka e levu sara na lewenilotu ka ra dau sotava na leqa ni bula vakawati. Ni vosa ena ka e baleti ira era qai veisere e kaya:

“Vakararaba, na veiwatini kece se tamata yadua era na kaya ni veisere e sega ni ka vinaka, ia era kaya taucoko ni nodra leqa e duatani sara ga.

“Vakararaba, era na dusimaka ga na nodra malumalumu na watidra ka sega sara ga ni bau tukuna e dua na ka me baleta na nodra ivakarau. Na veitalanoa e sa mai karusa.

“Vakararaba, era dau railesu, ka sega ni rawa me ra biuta toka ena tutu ni sala na kato ni ivakarau ca ka toso ki liu.

“Ena so na gauna na ivalavala ca levu sara ga e dau vakayacori, ia e wasoma ga na nodra sa dau ‘sega ni veilomani tu’ ka qai kaya, ‘O koya e sa sega sara ga ni sotava tiko na noqu gagadre’ se ‘O koya e sa veisau sara ga.’

“O ira kece era sa leqataka ga na ka ena yaco vei ira na gone, ia era kena itinitini kecega na ‘ena ca sara vakalevu vei ira ni keirau tiko vata voli ga ka veivala tiko.’”

Kena duidui, o ira na veiwatini era muria na nona ivakasala na bisopi oqo era se bula vata voli ga oqo ka sa dei vinaka sara tu ga na nodra veiwatini. O ya sa na rawa na duavata me ra talairawarawa ki na ivunau, dau lakova wasoma na Lotu, wili ivolanikalou kei na masu ka cakacakataka na nodra dui malumalumu yadua. E rawa ni ra raica na bibi kei na kaukauwa ni Veisorovaki baleti ira na watidra, vakakina o ira vakataki ira, ka ra vosota ka ra tovolea, oti se ra baci tovolea tale.” E ripotetaka o bisopi, ni ra bulataka na veiwatini e vakasalataki ira ena ivakavuvuli ni kosipeli, veivutuni ka cakacakataka me vaqaqacotaki kina na nodra bula vakawati, e “100 na pasede vei ira era rawata.”

O ira sara mada ga era nanuma ni o ira na watidra e dodonu me ra beitaki, sa dodonu me ra kua ni vakusakusa ena ka me ra cakava. E dua na vakadidike e kunea “ni sega na ivakadinadina ni veisere se veitawasei era marautaka cake mai vei ira era se veiwatini tikoga ka sotava tiko na leqa. E lewe rua mai na tolu na qase ka ra sega ni marautaka nodra vakawati, ia era sega ga ni veisere era kaya ni ra sa qai marautaka cake vakalevu na bula vakawati ena loma ni lima na yabaki era sa sivia mai.⁶ E dua na marama ka vosota voli ga na dredre ni bula vakawati me vica vata na yabaki me yacova ni ra sa rawati ira na gone, e kaya vakaoqo, “E lewe tolu e tiko ena neirau bula ni vakawati—o watiqu tagane kei au vakakina na Turaga. Au tukuna lo e lomaqu ni kevaka me keirau rawa ni vosota, ena rawa ni keitou na maroroya vata taucoko.”

Na kaukauwa kei na inuinui e vakamacalataki ena ivakaraitaki oqo ena lako vinaka ni yaco na veivutuni kei na veivakavoui, ia ena so tale na gauna ena sega. E tiko na duidui ni tamata yadua. Ena sega ni rawa me da tarova ka sega ni noda leqa na nodra digidigi na tani, kevaka sara mada ga era tarai keda vakabibi. Au vakila ni Turaga ena lomani ira ka vakalougatataki ira na tagane kei na yalewa vakawati ka ra tovolea me ra vukei ira na watidra ka ra sotava tiko na leqa ni iyaloyalo vakasisila se dua na ivakarau dau veitauvi vaka o ya se na ka ena yaco ni ra dau vakacacani na gonelalai.

Se cava ga ena qai yaco se mani vakacava na dredre ni ka o sotava, e tiko vei iko na yalayala ni na sega ni tarovi mai vei iko na kalougata ni matavuvale tawamudu, kevaka ko lomana na Turaga, talairawarawa ki na nona ivunau, ka cakava ga na ka o sa rawa ni cakava. Na gauna e “vakatovolei ka vakararawataki” kina o Jekope lailai mai na nodra ivalavala na vo ni lewe ni matavuvale, e vakadeitaki koya o Liai na Tamada, “Ko sa kila na nona loloma na Kalou ka na vakalougatataka vei iko ko koya na nomu rarawa” (2 Nifai 2:2). Vakatalega kina o Paula na iApositolo ni a kaya, “Sa veivuke na ka kecega me ra vinaka kina era sa lomana na Kalou” (Roma 8:28).

IV.

Kena itinitini, au na vosa vei ira era sa lalawa tiko me ra na vakawati. Na gaunisala vinaka duadua me da drovaka na veisere mai vua e dua na tamata ena sega ni yalodina, dauveivakacacani, ka sega ni dauveitokoni, me da sa kakua sara ga ni vakawati vata na tamata vakaoqori. Kevaka mo via vakawatini vinaka, vakatataro vakavinaka. Na veikilai ena dau ‘sotasota vata’ se veitaratara ena initaneti e sega ni gaunisala vinaka ni vakavakarau ki na vakawati. E dodonu me caka na veigadivi, me muria mai na veivakasarasarataki matau, ka vakasamataki vinaka na ivakarau ni veivakagadetaki. E dodonu me tiko na gauna e sotavi kina na veimataqali ivakarau nei koya ena watimu. O ira na duguci e dodonu me ra kilai ira vinaka na matavuvale era na laki vakawatitaki kina. Ena veika kece oqo, eda na kila kina ni na vakawati e vinaka e sega ni ganita e dua na tagane e vinaka sara se dua na yalewa sa vinaka talega. Ena vinakati walega kina e dua na tagane kei na dua na yalewa ka rau na segata me rau cakacaka vata yani ki na bula ena vinaka sara.

O Peresitedi Spencer W. Kimball e vakatavuvulitaka: “Ni rua erau sa lako tiko yani ki na icabocabo ni isoro e dodonu me rau kila ni vakawati ka rau sa vakanamata tiko kina ena marautaki, e dodonu me rau kila na vakawati vakaoqori … e kena ibalebale na solibula, veiwasei, kei na vakalailaitaki ni galala yadua. E kena ibalebale na bula vakailavo me cakacakataki. Kena ibalebale o ira na gone era na kauta mai na icolacola vakailavo, itavi me qaravi, veika me leqataki, ia e kena ibalebale talega na bula e cecere ka kamikamica duadua.”⁷

Mai na ka au sotava, au vakadinadinataka na kamikamica ni bula vakawati kei na bula vakamatavuvale, ni ivakaro ni matavuvale ka vakamacalataki ni tauyavutaki ena nodrau na “veilomani ka veimaroroi na veiwatini na tagane kei na yalewa vakakina o ira na luvedrau” kei na “ivakavuvuli ni Turaga o Jisu Karisito.”⁸ Au vakadinadinataki Koya ni noda iVakabula ka masu ena vuku ni Yacana me baleti ira kece era tovolea me ra rawata na matavuvale tawamudu, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.