O Le Fala o Tala
O ai na iloa e tele naua ni tala e mafai ona afifiina i se fala e tasi?
“O i tatou o ni fanau e mafai ona sailia e pele ia i tatou, faasaoina o latou igoa ma mea e manatua ai i latou” (“Truth from Elijah,” Tusipese a Tamaiti, 90–91).
Sa musamusa atu Keiti i le auala savali e agai atu i le arasi tele i le tulimanu o lona auala. O le laau ua leva e faigofie ai ona maua le fale o Tinamatua.
E pei ona masani ai, sa saofai Tinamatua i lona potu malolo, i le filiina ma le suiina malie o fasiie o se ie sesega. O le fola laupapa ua polesi lelei o le fale o Tinamatua sa teuina i fala mananaia sa faia lava e Tinamatua ia.
“Talofa, le pele,” o le tala lea a Tinamatua a o alu atu i totonu Keiti. E le’i umi ae la talanoa e uiga i mea na ta’ua e Tinamatua o “aso la ua leva.” Sa la matamata faatasi i ata uli-ma-papae. Sa faapitoa ona fiafia Keiti e matamata i lavalava ma le faiga o ulu sa fai e tagata o lona aiga a o laiti.
“Sa matuai ese lava mea i na aso,” o le tala lea a Tinamatua ma se mapuea. “E te iloa, sa le’i i ai ni a matou taavale po o ni televise, po o ni telefoni feaveai.”
Sa le mafai e Keite ona vaaifaalemafaufau i le fesavalia’i solo i mea uma lava. “O a ni mea sa outou faia mo ni taimi malie, a Tinamatua?” sa fesili ai Keiti.
“Sa matou fiafia e pepese faatasi. Matou te faapotopoto i le piano i afiafi ma usu pese matou te fiafia i ai. O nisi taimi matou te pepese ai seia oo ina fa o matou leo! Sa avea o ni taimi na sili ona malie.”
Sa tilotilo atu Tinamatua i le laufanua e pei e mafai ona ia toe kiina i tua tausaga ma toe matamata i ai.
Sa saofai Keiti i talaane o le fala na taai lea sa tau atu i luga o vae o Tinamatua. Sa ia kopiina ma le toto’a filo i ona tamatamailima.
“Sa ou mafaufau lava,” o le fai mai lemu lea a Tinamatua, “e te manao e fai ai sau oe lava fala su’i?”
Sa puna i luga Keiti ma pati ona lima.
“O le a matuai ou fiafia lava i ai, Tinamatua! E mafai ona ta amata nei?”
sa ata Tinamatua. “Ia, e i ai se mea e tatau ona e faia muamua. Alu i le fale ma ao mai ni ofu tuai e mafai ona ta otiotia i ni fasiie.”
Sa faaivi lona mata a o punou atu ia Keiti, o lona leo sa filemu e pei sa ia faasoaina atu se mealilo.
“O le mea lena e faapitoa ai le fala. Ona e fai i lavalava, o le fala e mafai ona faamatalaina le tala o lou olaga. O lalagaga taitasi e pei lava o se mataupu o se tusi e uiga ia te oe. O le vaavaai atu i le ie o se ofu tuai e mafai ona fesoasoani e te manatua ai nofoaga sa e ofuina ai ma le mea sa e faia a o e ofuina.”
Sa pulato’a Keiti. Sa ia tusi atu i le fala sa lalaga e Tinamatua.
“E te manatua mea uma e uiga i ofu o loo i lenei fala?”
Sa ataata Tinamatua. “Ae faafefea! O le fasiie lanumumu lenei e mai se ofu sa ou ofuina ina ua e fanau mai. Ou te manatua le faapipii atu o lo’u isu i le faamalama tioata o le potu o pepe ina ia ou tilotilo lelei atu ia te oe. Sa e piniki lava ma maanumiumi.”
Sa talie faatasi Keiti ma Tinamatua a o faaauau ona faamatala atu e Tinamatua ia Keiti ia tala mai le fala. O le taimi lava na oo ai Keiti i le fale i le po lena, sa la tuueseina ai ma Tina ni lavalava tuai e mafai ona faaaoga e Keiti.
O le aso na sosoo ai, sa ave atu ai e Keiti ie i le fale o Tinamatua. Sa faasino atu e Tinamatua ia Keiti le otiga o le ie i fasiie uumi, fili, ma sui faatasi ia fili.
O aso uma lava pe a tuua le aoga, e alu ai Keiti e galue i le fala i le fale o Tinamatua.
Sa faasolosolo malie lava ona tele le fala. I le aluga o aso, sa tauloto ai e Keiti le tele o tala a Tinamatua. O isi aso o ia e faamatalaina le tele o tala ia Tinamatua.
I se tasi aso, ina ua uma ona faapipii atu se vaega lanumoana i le fala o se ofuvae li sa masani ona fiafia i ai, sa oloolo e Keiti lona lima i fili felanulanua’i.
“Mata e te manatu ua tai uma le fala lena?” o le fesili lea a Tinamatua, a o ea ae mai lana galuega.
“E le’i uma lelei,” o le tala lea a Keiti ma ataata. Sa le’i manao o ia e faauma lenei taimi faatasi ma Tinamatua.
Ata na tusia e G. Bjorn Thorkelson