Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan
Ang Impluwensya sa Musika
Usa ka eksperimento sa mga ilaga nagpakita nato kon unsay epekto sa gipaminaw nato nga musika.
Sa dihang akong gipangutana ang usa ka tawo, “Unsay inyong nahinumdom pag-ayo sa Primary?” sa kasagaran ang tubag, “Ang musika.” Ang mga pulong sa kanta sa Primary dili mobiya kanato—napatik kini sa atong mga kasingkasing. Sama pananglit, ang mosunod nga mga kanta sa Primary. Makompleto ba ninyo ang matag hugpong sa mga pulong?
“Maninguha kong mahimong …”
“Amahan namo, naa ba … ?”
“Istorya sa Basahon ni …”
Samtang kamo nakakompleto sa matag pulong, namatikdan ba ninyo ang inyong kaugalingon nga nagkanta?
Kon mao, tungod tingali kini kay ang musika makapalambo sa atong mga balatian, makatandog sa atong mga pagbati, ug makapahinumdom. Mao nga dili ikatingala nga kita mosaulog sa pagpahinungod sa templo uban sa kalihokan sa kultura diin ang kabatan-onan makaapil sa makapabayaw nga musika ug sayaw. Kini nga kalihokan nagtugot kanato sa “paghimo og malipayong kasaba ngadto sa Dios” ug “moawit sa himaya sa iyang ngalan” (Salmo 66:1–2).
Ang Musika Makaapekto Kanato Kanunay
Ang Alang sa Kalig-on sa Kabatan-onan nagtudlo nga “ang musika adunay dakong epekto sa inyong hunahuna, espiritu ug kinaiya.”1 Ang musika makapanindot sa inyong kinabuhi sa daghan kaayong mga paagi, apan mahimo usab nga makuyaw. Si Presidente Thomas S. Monson miingon, “Ang musika makatabang kaninyo nga mas maduol sa inyong Langitnong Amahan. Magamit kini sa pag-edukar, paglig-on, pagdasig, ug paghiusa. Bisan pa niana, ang musika makapawala sa espirituhanong pagkasensitibo, pinaagi sa tempo, tugtog, kakusog, ug mga pulong. Dili kamo makatugot sa pagpuno sa inyong mga hunahuna sa dili takus nga musika.2 Ug dili importante kon naminaw ba kamo pag-ayo sa mga pulong o wala; ang mga pulong nga gihimoan og musika sayon makat-unan ug mahinumduman.3 Mao nga gipasidan-an kita sa “pagpili og maayo sa musika nga [atong] paminawon.”4
Ilaga, Musika, ug Pagkat-on
Ang inyong pagpili sa musika makaapekto usab sa inyong abilidad sa pagtuman sa mga buluhaton o sa pagkat-on. Duha ka mga tigsiksik misusi niini nga relasyon pinaagi sa pagtuon sa mga epekto sa musika ug sa ritmo ngadto sa nervous system sa ilaga. Sulod sa walo ka mga semana, usa ka grupo sa mga ilaga kanunay naminaw sa Strauss waltzes (nindot nga pagkaorganisar ug hapsay nga musika), samtang ang ikaduha naminaw sa walay tumong nga tingog nga walay hunong nga pagtugtog sa drum. Ang ikatulong grupo nagdako sa kahilom.
Human sa walo ka mga semana, ang mga ilaga gibutang sa usa ka maze sa pagpangita og pagkaon. Ang mga ilaga sa ikaduhang grupo naglatagaw nga walay tumong—“klaro nga timaan nga sila naglisud sa pagkat-on”—ug dugay nga nakakita sa pagkaon kay sa sinugdanan sa pagtuon. Ang mga ilaga nga gipapaminaw sa “dili maayo nga musika naglisud sa pagkat-on ug sa pagmemorya, … apan nakaangkon usab sila og kausaban sa mga selula sa ilang utok.” Ang mga dayagnos sa mga tigsiksik makapaikag kaayo: “Kami nagtuo nga ang mga ilaga naningkamot nga makabawi sa kanunay nga pagpaminaw sa dili maayo nga kasaba. … Nanlimbasug sila batok sa kasamok.”5
Unsa kaha ang “kasamok” sa mga musika karon—mga butang nga makapugong ninyo sa pagkat-on sa epektibong paagi? Mahimong may kalabutan kini sa ritmo ug tugtog sa musika (sama sa mga ilaga) o sa mga pulong nga gigamit o sa mga mensahe nga gihatag. Si Presidente Boyd K. Packer, Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, miingon, “Ang katilingban anaa ubos sa mahinay, apan gamhanan, nga kausaban.Kini nag-anam og kadugang ug dugang sa pagtugot sa unsay iyang dawaton sa iyang paglingawlingaw. Isip sangputanan, kadaghanan sa musika nga gihimo sa inila nga maglilingaw karon ingon og gituyo ang pagsamok kay sa paglukmay, sa pagpahinam kay sa pagpakalma.”6
Ang mga Butang sa Panahon ug sa Espiritu
Dili lamang ang ritmo ug ang mga pulong sa alingisig nga musika ang makadaot. Pinaagi sa pagpaminaw sa ingon nga mga musika, gipugngan usab nato ang hilom nga mga higayon nga makapahunahuna nato og klaro ug maminaw sa Espiritu. Sa The Screwtape Letters, inila nga nobela sa Kristiyano, usa ka karakter nga ginganlan og Screwtape nagrepresentar ni Satanas ug naningkamot sa pagdala sa buotang mga tawo ngadto sa iyang kawsa. Si Screwtape miingon, “Kataw-anan nga ang mga mortal kanunay magtuo nga atong butangan og mga butang ang ilang mga hunahuna: sa tinuod lang ang atong labing maayong paagi nahimo pinaagi sa pagpagawas sa mga butang.”7 Buot ipasabut, si Satanas nasayud nga dili kinahanglan nga iyang sudlan ang atong mga hunahuna sa dili maayo nga panghunahuna kon makapugong lang siya nato nga dili mag-focus sa mga butang sa Espiritu. “Kon kanunay kamong maminaw sa musika, kamo mahimong walay hilom nga panahon nga inyong gikinahanglan alang sa paghunahuna, pagbati, ug pagdawat og espirituhanong giya.”8
Nagkinahanglan kanunay kita sa Espiritu Santo. Tungod niana nga rason, kinahanglan nga mopili kita og maayo nga musika nga atong paminawon ug mga sayaw nga atong apilan.Himoa nga ang Espiritu mogiya ninyo, ug kon kamo adunay mga pagduda mahitungod sa musika nga inyong gipaminaw o sa sirkumstanya diin kamo anaa, pagmaisugon sa paglihok aron ang Espiritu magpabilin uban ninyo.
Gikan sa wala: thinkstock/iStockphoto; LITRATO ni Rosemary M. Wixom © Busath Photography; gilitratohan ni Robert Casey; thinkstock/Comstock; luyo: thinkstock/Ablestock.com