“Katauraoa Tanon Maiun Tamneim,” Riaona, Tianuare 2023.
Nakomai, Iriirai
Katauraoa Tanon Maiun Tamneim
Te kaikonaki iaon te tia ununiki e kona ni buokiira n tauraoi n ara kamatebwai n Nakomai, Iriirai n te Nu Tetemanti n te ririki aei.
Teuana te kaikonaki ae mamaten nanou n te Nu Tetemanti bon te kaikonaki iaon te tia ununiki, are e kuneaki ni Mataio 13:3–23 (taraa naba Mareko 4:3–20; Ruka 8:5–15). N te kaikonaki aei, kawai ake a karekea aomata iai te taeka (te koraa) e katiteboaki ma kakaokoron aron te tano. Ti reiakinna bwa te tano n aekaia nako iai aroia ae kakawaki, bwa e raoiroi ke e buakaka.
Ti aki toki ni warekia n te kaikonaki aei ao ni iangoia bwa e bon kabwarabwara kukureia aomata ni butimwaea ao ni maiuakina te euangkerio. Ngkana e koaua aei, I iangoia bwa te kaikonaki e kona naba ni kabwarabwaraa arora n tatabemaniira n rikirake ngkai ti rikirake n te onimaki ao te atatai n te euangkerio. N taekana riki teuana, ti aki rokanaki n aki toki nakon arora teuana ke karinanin te koaua. Ti kona, ma te onimaki ao te kekeiaki, ni kanakoraoa ara tano ni maiun tamneira bwa e aonga n kanakoa uaana ae tamaroa.
I tangiria n rinanon te iango aei ma ngkami ibukina bwa e a tia ni buokai ni mataata iaon te kaikonaki aei n te kawai ae nano riki. I kakoaua bwa ngkai ti katauraoi ibukin ara kamatebwai n Nakomai, Iriirai n te Nu Tetemanti ibukin te ririki ae e na roko, rinanoan te kaikonaki n te tia ununiki e kona ni buokiira ni katauraoa nanora ni butimwaea te koaua n te euangkerio.
Karekean Koraa n te Euangkerio
N te kaikonaki, ti reiakinna bwa ngke e kamaenakoi ana koraa te tia ununiki:
-
Tabeua koraa a bwaka irarikin kawai, ao a kanaki irouia manikiba.
-
Tabeua a bwaka iaon te ririba. A bwebwerake ma a bue iaan te riringa.
-
Tabeua a bwaka ibuakon akanta, ao a karibwabwaaki irouia akanta.
-
Tabeua a bwaka iaon te tano ae raoiroi ao a uaa.
E kabwarabwaraa te Uea:
“Ngkana are e ongo taekan te abanuea, ao e a aki ataia, ao e roko iai teuare buakaka, ao n anaa are unikaki i nanona. Bon ngaia are e unikaki irarikin te kawai.
“Ma are e unikaki iaon te ririba, bon ane e ongo ana taeka, ao ni kaaki naba i nanona ni kakatonga;
“Ma akea te waka i nanona, ma e botumwaaka teutana: ao ngkana e roko te karawawataki ke te bwainikirinaki i bukin te taeka, ao e a bwaka naba.
“Ao are e unikaki ibuakon akanta bon ane ongo te taeka; ao e karibwa te taeka te iango n raraomaeakini bwain aon te aba, ma te mwamwanaaki n te kaubwai, ao e riki n aki uaa.
“Ao are e unikaki n te tano are raoiroi bon ane ongo te taeka n ataia; ao e bon uaa, tabekai a kariki uaia, tatabe bubua, tabekai kaka onobwi, ao tabekai kaka tenibwi” (Mataio 13:19–23; e kaairaki ma katuruturuana).
Tia tarai aekan nako te tano ao n nooria bwa tera ae e kona ni karaoaki ni katamaroa.
Kamataata n te tamnei iroun David Green
Te Tano Irarikin Kawai
Beretitenti Dallin H. Oaks, Moan Kauntira n te Moan Beretitentii e taku, “Taian koraa ake a ‘bwaka i rarikin te kawai’ (Mareko 4:4) a tuai roko n te tano n te maiu aei ike a na kona n rikirake iai. Kanga ai aekan te ang reirei are e roko inanon temanna ae matoa nanona ke e tuai n tauraoi.”1
Irarikina, n taai tabetai ti aki mataata nakon te bwai are ti ongo ke ni warekia inanon koroboki aika tabu ibukina bwa a tuai n tauraoi nanora. Ngkana anne te bwai ae riki, tera ae ti riai ni karaoia?
Ti kona n ukora te kabwarabwara mai irouia naake a mataata iai. Ti kona n titirakiniia mitinare, ara tia reirei n te Reirei n Tabati, taan kairiiri n te nakoanibonga ke bootaki, ara tia reirei n te tieminari ke te intitute, naake a karaoa te ibuobuoki nakoira, ke ara karo ake a onimaki ao kaain te utu. Ti kona ni kamatebwai taetae man te maungatabu ni kabuta. Te Gospel Library app e katauraoi bwaai ni ibuobuoki aika mwaiti are e kona ni buokiira n ukora riki te kamataata.
Ti kona naba n tataro ni butiia te Atua ibukin te ota riki. Ngkana a koaua nanora, ara kantaninga a koaua, ao iai ara onimaki iroun Kristo, ti na karekea te ataibwai ni koauan te euangkerio (taraa Moronaai 10:4–5). E taku te Uea:
“Bubuti ao ko na anganaki; ukeuke, ao e na reke iroum; karebwerebwe ao e na kaukaki nakoim.
”Bwa ane e bubuti ao e na anganaki; ao ane e ukeuke, ao e na reke irouna; ao ane karebwerebwe, ao e na bon kaukai nakoina” (3 Nibwaai 14:7–8).
Te Tano n Taabo aika Riribwa
Tabeman aomata a ongo te euangkerio ae kaokaki rinanoia mitinare, n namakina ana tangira Kristo, ao ni irii ao ni kukurei ni bootakin te ekaretia. Ma, inanon te tai, e reitinako kangaangan te maiu. A kunea bwa e aki onikaki te maiu nakon te raanga ni kakabwaia ae aki kona n totoki. E kekerikaki aia onimaki ao a uotaki ni kararoaki.
Tabeman a noora naba “te tabo ae ririba” ngkana a kaea te bootaki ke te maungatabu ao n namakina kairaia mai ieta ni karaoa ae eti ni bwaai ni kabane ni moa man te tai anne. Ma ngkanne n te Moanibong a manga okira aia waaki are a tataneiai iai. Te kakaewenako n te mwakuri e tiku ni matoatoa. E taraa n rangi ni korakora riki ana katikitiki te kariiri. Ngaia are nanoia ni karikirakea te maiu n tamnei e a kerikaaki ke ni bua.
A reiakina te kawai ae matoatoa bwa n akean te wakaa ae nene n te maiu n tamnei ni boutokaira inanon kangaanga, kamwarakeira ngkana ti baki, ke ni kamaitoroira ngkana e a kabuebue taai, ti na bon bwaka ni maiun tamneira.
Ti na kangaa ni katamaroa te tano ae ririba? Kanakoi atibu ao kamatoaa wakaara ni maiun tamneira.
Kanakoan atiibu e na bae ni kangaanga. E na kantaninga karaoan te tabo are e kakorakoraaki iai te onimaki. E na bon kainnanoa karaoan te reitaki ae boou ao kam na rawa nakon aron te buakaka ni kabane (taraa 1 I-Tetaronike 5:22).
Ni karekean te korakora ni kamwainga te atiibu, ti kainanoa ana buoka te Tia Kamaiu. E roko anne ngkana ti butimwaea te berita ae tabu are E anga. E moanaki aei man butimwaean te kakao nakon te bwabetito. E nanonaki bwa te kamatoaaki ao karekean ana bwaintangira te Tamnei ae Raoiroi. E nanonaki bwa butimwaean berita nako ake akea iroura, n aron karekean te nakoanibonga ke te nako n te tembora. E nanonaki bwa iriran te taromauri ao ni kabowii ara berita man anaakin te toa ni katoa wiiki.
Ngkana e roko te kataaki ao te kaririaki, ti kona n teimatoa nakon ara berita are ti a tia ni karaoia ma te Uea. “Ti kabaeaki raoi nakon ao ma te Tia Kamaiu ngkai ti kakaonimaki n uring ao ni kekeiaki ni maiu ni kaineti ma ara motinnano ake ti a tia ni butimwaai.” e taku Unimwaane David A. Bednar man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman. Ao te kabaeaki anne ma Ngaia bon oin te korakora n tamneira inanon nako waakin maiura. ”2
Te tano ibuakon Akanta
Te tano aei a kona n rikirake iai aroka, ni ikotaki ma akanta. kateketeken te akanta bon “raraomaeakinan bwain aon te aba ma bwaikorakina ma mwaiena” are e kona ni uotiira nakon “ao a aki katawaai uaaia.” (Ruka 8:14).
Tera ae riki ngkana ti butimwaai berita aika tabu ma ti aki nakonako ni kawain te berita ae tabu? Ke ti anaa te toa ma ti a aki bubuti ibukin kabwaraan ara bure, ibukina bwa ti a aki manga iangoi ara bure riki. Ke ti bubuti ibukin kabwaraan ara bure ma ti aki tangiria ni kabwarai aia bure tabeman. Ti butimwaei berita aika tabu n te tembora ma ti kabwaka ni karaoa te ibuobuoki nakoia naake a kainano. Ti katibanakoa te tai n tibwaua te euangkerio ibukin maakura bwa kanga e taraa n aki riai ke ni kamaamaa, ke ibukina ti aki ataa te bwai ae ti na taekinna.
Aron katokana ti na bon maiuakin berita ake ti a tia ni karaoi ngke ti bwabetitoaki, “ti na tang ma ake a tang; … [ni] karau nanoia ake a kainnanoa karauannanoia, ao n tei bwa taan kakoaua ibukin te Atua n taainako ao ni bwaai nako, ao n taabo nako ake [ti] nako iai.” (Motiaea 18:9).
Ti kanakoi uteute ngkana ti raira nanora ni katoa bong, ni karaoi bitaki aika uarereke ke aika bubura, ao n oki rikaaki nakon te kawai ae wariki ma n irariki ni kawain te berita ae tabu.
Ti aki kariaia te uteute inanon maiura bwa tina tabaa iai. Ti karaoa aei man onikan mweengara nakon te tabo ni katantan n te onimaki. Ti ukorii baike a kaoa namakinan te Tamnei ae Raoiroi. Ti totokoi baike a kaitara te namakin anne. Ao ti beku n abanuean te Atua—inanon weteara, n te tembora, n te mwakuri ni mitinare, n ara utu.
Te Tano ae Raoiroi
A mwaiti ake a ongo te taeka, a mataata iai, ao a karikirakea i nanoia. E taku te Uea nakoia, “I rineingkami, ao I motiki bukimi, bwa kam na nako ni kariki uaa, ao ba a na aki mauna uaami” (Ioane 15:16). Nakoia aomata aikai, te kaeka bon te waaki rake ma te onimaki ao n teimatoa inanon mwakuri aika tamaroa.
E titiraki Beretitenti Oaks, “Tera ae ti karaoia ma Ana reirei te Tia Kamaiu ngkai ti maiu n te maiu aei?”3 N te ririki aei, ngkai ti katauraoi ni kamatebwaia te Nu Tetemanti, ti bia kaaniaki riki nakon te Tia Kamaiu ao ni karikirakei tanon maiun tamneira bwa ti aonga ni kona ni butimwaea te taeka. Ngkanne ti kona ni kariki uaa are E tuangiira bwa ti na uotii man butimwaean ao kabouan berita aika tabu ake a kabaeira Nakoina, man te beku ibukin te Atua ao n tangiraia kaain rarikira, ao man te waaki rake iaon kawain te berita ae tabu are n te bong teuana e na uotiira rikaaki nakon mweengara i karawa.