“Kunean Kateiraon te Utu ae mairoun te Atua n ara Utu ae aki Nakoraoi”,” Riaona, Tianuare. 2023.
Kairake n Ikawai
Kunean Kateiraoan te Utu ae Mairoun te Atua n ara Utu “Ae aki Nakoraoi”
Akean te utu ae “nakoraoi” n te maiu aei e kona ni kammaraki, ma ti kona ni kabonganaa maiura ni kaanira riki nakon te Tia Kamaiu.
Kamataata n te tamnei iroun David Green
Akea te bwai ae kona ni uota nanon te namakin, kimwareirei, ingainga, ao te maraki nakon te reitaki imarenan uoman ke e bati riki are a kakawaki nakon ara taneiai n te maiu ae mamate aei—ara reitaki ae bwanin n te utu. Ao bukina bwa rereitaki aikai a rangi ni kakawaki, ara taan kairiiri n te Ekaretia a karekea te kairiiri mairoun te tamnei bwa ana karaoa “Te Utu: Te Katanoata nakon te Aonaaba.”1 Koauana e kaota koauan ana tangira Tamara ae ingainga ibukira bwa ti na ataa ana kantaninga are e na kairiira nakon te kukurei ae akea tokina ni maiun te utu.
Beretitenti Henry B. Eyring, Kauoman ni Kauntira n te Moan Beretitentii, e reirei: “Ibukina bwa Tamara are i Karawa e tangiriia natina, e na bon aki katikuira ni keetinna bwa tera ae kakawaki riki n te maiu aei ni kaineti ma ara kaantaninga e na kona n uota te kukurei ke ara kakaokoroaki a kona ni uota te karawawataaki.”2 E airi naba ikai tibwangan te utu ae tabu ae reitinako ae ti kona ni karekea n te maiu aei te nati te aine ke te nati te mwaane, te titita ke te tari, te tina ke te tama, ai te tina ke ai te tama, tibu te unaine ke te tibu te unimwaane.
Koaua n te katanoata ibukin te utu e kaota te kawai nakon karekean te “kantaninga ae akea tokina” ae bati ibuakora aika a rangi ni kan karekea—te reitaki n te utu ae matoa, ao ni kakukurei n akea tokina. Te kangaanga bwa ti maeka n te maiu ae “bon maamate.” Ao te marena anne imarenan “ngaia raoi” ao “nakoraoi” e kona ni kamaraki. N tabetai, ngke ti na bon nooria bwa te oota ae na kairiira, ti kona ni kabwaranakoa man maiura bwa te katanoata ibukin te utu kanga te kauring ae kananokawaki bwa e kaota “kabwakara” n aki karekea te “kabanea n tamaroa”
-
Ti kona ni ingainga nakon te mare ma ti aki nooria bwa e na koro bukina.
-
Ti kona n tia ni mare ao n rinanon te raure ae karawaawata.
-
Ti kona n ingainga ibukiia natira ma ti aki kakariki.
-
Ti kona n tia n rinanon te bwainikirinaki inanon te reitaki n te utu ae ti onimakinna.
-
Ti kona n tia n rinanon te maraki ae korakora imwiin aia rinerine kain ara utu aika a tangiraki.
-
Ti kona n namakina te maenako e ngae ngke ti karaoa ara kabanea ni kona n karekea te katiteuanaaki ibuakoia aika ti tangiriia.
-
Ti kona naba n namakina te bwarannano man ingaingan nanora ao berita nako aika a aki koro bukiia.
Ni koauana raoi, ngaira ni kabane ti na atai kangaanga, kammaraki, ao karawawata n te maiu n te utu—tabeua a bati riki nakoia tabemwaang. N taai tabetai, ngaira ni kabane ti na bwaka i tinanikun te baeten are e kantaningaaki are e kaotaki n te katanoata nakon te utu.
Tera bwai ae ti kona n aki ataia bon te babaire ae mairoun te Atua n te kaantaninga anne.
Ukoukoran ao Karokoam iroun te Tia Kamaiu
Ngke te aine ae I tuai iein ao n ingainga nanou nakon te mare ao karekan natiu n ririki aika a bati, I kan karekea ao ni kakoaua bwa te kantaninga ibukin maiu bon karekean te nakoraoi ni maiun te utu ae kaotaki n te katanoata nakon te utu. Ma ibukin korakorau ae korakora, I kona n taraia bwa I kona ni karaoia n te kawai ae I kakoaua bwa ana karaoaki. Te korakai e rangi ni kammaraki.
N te tai anne, I aki noora ana mwakuri ae kamiimi te Uea ae koro inanon maiu rinanon korakaiu.
Ngkana I tanrikaaki, ingaingau aika a tuai koro bukiia e kammwakuri inanou nakon te nakoa ae tabu bwa n na kaunga nanou nakon au Tia Kabooi Maiura ao ni ukora te rau ao te kairiiri are bon ti Ngaia ae kona ni katauraoia ao ni kakorakora au onimaki n Ana tangira ae kororaoi ao ni mwaakana. Te tataro ni katoabong ao kamatebwaian booki aika tabu, ao riki taeka ke rongorongo man te maungatabu ni kabuta, a riki bwa te kaantaninga n te maiu ao te kairiiri. I namakina te korakora bwa na rairaki nakon taekan au kakabwaia n tamanuea—ao kakabwaia n nakoanibonga tabeua—bwa na kunea te tangira ma te kairiiri are e kaineti nakoiu mairoun Tamau ae Akea Tokina.
Ngke I kabanea nanou nakon te Uea, ao ngke I kaririiaki bwa n na tannako ma te aki kukurei, kaunga nano aika a tabu a roko nakon au iango ao nanou are a karaua nanou bwa E ataia bwa I mena ngkoa iaa, bwa a tamaroa au iango ni maiu, ao bwa I kona n Onimakinna. Berita aika a tabu bon ibukin3 au tia Kabooi Maiura e riki bwa kawain te rau ao te kimwareirei ae korakora are e taonaa nako aekaki ni korakora ibukin te rauaki ke te kukurei.
I nooria bwa e ngae ngke I kakoaua te kaantaninga ibukin maiu bwa kakoroan miiu nakon te utu ae nakoraoi, te Uea e kanakoraoa te bwai are e aranna Unimwaane Jeffery R. Hollan man te Kooram n te Tengaun ma Uoman bwa te kaantaninga ae kakaawaki n te maiu ae mamate. Ana taeka te Uea Beniamina, e kabwarabwara, “Tao te kaantaninga raoi … bwa ti na riki ‘n itiaki rinanon ana mwakuri ni kamaiu Kristo te Uea,’ are e na baireia n riki ‘n ai aron te ataei, n ongeaba, n nimamannei, n nanorinano, n taotaonakinnano, n onrake n te tangira, ao n tauraoi ni butimwaei bwaai ni kabane ake e tangiria te Uea bwa e na karaoi, n ai aron te ataei ae ongotaeka nakon tamana.’”4
Kainanoan ana buoka ao ana kakorakora te Tia Kamaiu e kairai ni ukora ao n rinanon Nanona ni bubutimwaai, n nimamannei, n nanorinano, ni botumwaka, ao n tangira. N rinanon te waaki I bitaki man Mwaakana. Ao ni koauana, anne raoi te bwai ae rangi ni korakora kainanoana irou. Tera te bwai ae taara n “aki nakoraoi” a katauraoa raoi te kawai nakon te bwai ae te kabanea n tikiraoi man “nakoraoi.”
Raoraou ao raou ni mwakuri ae Ty Mansfield e kabwarabwara naba te koaua ae titebo ma are irou. Ngkai ngaia te mwaane ae e rinanon te waaki ni mwaine, e kakoaua Ty rikiraken te tamnei are e kona n riki ngkana ti kabotoa maiura iroun Iesu Kristo ao n anga nanora raoi ni kabane Nakoina, bwa e aonga ni katabua ni kabane ara taneiai ibukin rikirakera. Ibukin Ty, e riki anne ngke e reiakinna mairoun te Tamnei “bwa e ngae ngke I aki iein, I bon tangiraki raoi ni koaua ao ni butimwaeaki iroun te Atua. Tabeu bwa N na teimatoa ni maiu ni katoa bong n taai nako ao n ukoukora ao n ririmwiin ana kairiiri te Tamnei.”5 Ao n tokin te tai, onimakinan te Atua e kaira Ty bwa e na rin inanon te mareaki nakon buuna n te kimwareirei, te tamaroa, ao n akea tokina.
Karikirakean te Itoman ma te Tia Kamaiu
Ngai naba I mareaki ma buu imwiin naba ae I taku n au iango bwa N na bon aki iein. Ma kainanoan kabaeam ae nano ma Iesu Kristo e bon reitinako, ngkana e aki rikirake, n ririki ake I kabaeaki iai ma kaainabau. I a manga moanna riki n Ukoria ibukin te rau ngke I korakai ma te aki kakariki. I aki ataia bwa n na kanga n karekea te kimwareirei are I kantaningaia n au utu ni maiu n akea natiu. Ma e ngae ngke ti kakabwaiaaki ngai ma kainabau ma uoman natira, I teimatoa ni katurua nanou ni mamaarau ngkai te tina ngai. E ngae ngke e a reke are I a tia n tangitangiria, n anga tabeua te maranga imarenan te “nakoraoi” ao te “bwai ae riki” e taraa n rikirake.
Aaro aikai a kaoai bwa N na manga iangoa riki te kaantaninga ibukin maiura ae maamate ao te kantaninga mai karawa n te waaki are N na rikirake iai. Tao te kaantaninga n te maiu bon tiaki raoi bwa ti na karika te utu ae nakoraoi. Tao te nakoraoi e bon aki naba riki n te maiu aei. Tao te utu, n arona teuana, te kawai ibukin te rikirake.
Ni koauana, tao namakinan te mmaraki ae korakora “karako nakon te tamaroa” e bon kaona te kaantaninga ae tabu nakon kaoakin te rikirake ae ti kainanoia bwa ti na maeka raoi “nakoraoi” n ara reitaki nako. Tao te mwaaka e wene n te koaua bwa te maranga imarenan ae ngaia raoi ao te nakoraoi e kaoira nakon te reitaki ae nano ma Iesu Kristo ike E anga te kamaiu ao buoka are e namakina te uruaki, karikirakean te wanawana, te korakora, ao te tangira inanon te waaki. Ma te kamiimi, bwa bon man Ana akoi te Atua ao mwakuri ni kabomwii, ao n ti Ngaia, are ti kona iai ni riki bwa aekan aomata inanon te aekaki ni reitaki are ti ukoria bwa e na reke iroura i karawa.
I a tia ni kakoauaa bwa te “kororaoi” e aki kona n reke n aia reitaki utu, ibukiia tabeman—n te maiu aei. Ma te kokoua, te raoiroi, ao te reitaki raoi ae kororaoi bon ngaia raoi. Ni koauana, te bakan riki ni kororaoi ke onimakinan te kororaoi e na angabuaka ma kaanian te Atua ae kororaoi, ara utu, ao tabeman riki. N onean mwiin anne, ngkai ti kariai arora bwa ti na nooraki ngkai ti bon kaan irarikin Kristo, ao tabeman, ni ikotaki n are “iaan te nakoraoi,” ti kona ni kariaia mwaakana ae tabu inanon maiura. Ti kona n rinanon kamiimin Mwaakana ni kanakoraoa te bwai ae aki kona ni kanakoraoaki, kaoniira ma Ana tangira, ao ni bitiira bwa aomata aika iai te reitaki ae nano ma Ngaia ao ake a tangiraki iroura.
Tao te kabanea n tabu ni kaantaninga ibukin te katanoata nakon te utu bon kakoauaana iroura bwa ibukin Iesu Kristo, te utu ae “nakoraoi” e kona n riki bwa te tia ae akea tokina ibukira ni kabane.
Ngaira naati mwaane ao aine aika tangiraki irouia ara Karo i Karawa, ngaira ni kabane ti nako man te utu ae akea tokina. Ara taneiei aika a onoti n te maiu ae mamate aei bon iteran ana babaire Tamara are e na buokira n rikirake ao “ni kakoaua raoi [ara] toko ae mairoun te Atua bwa taan bwaibwai n te maiu ae aki toki”6—maiun naba te utu ae tamaroa are E rinanona, e ngae n anne kakaokoro man te nakoraoi are e rinanona ara utu ngkai taraana anne. N aron ae katanoata Unimwaane D. Todd Christofferson man te Kooram n te Tengaun ma Uoman: “Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo e a kaman ataaki ao, n tokina, e na kaboi mwiin bwaai ake anaaki ao rawawataia naake a rairaki Nakoina. Akea ae a kaman katabuaki bwa e na karekea ae ke nakon are e katauraoia te Tama ibukiia Natina.”7
N aron are e berita iai te Uea nakon Iakoba inanon taian kangaanga nakon ana utu ae “kekeiaki”, Ana reitaki n ana berita ae boou ma ngaia e kamatoa nakoira, “I memena iroum, ao N na kawakiniko n taabo nako akana ko na nako iai, ao N na manga kairiko nakon te [mwengam]; ao N na aki kitaniko ngkaiI tuai ni karaoa ae I a tia n tuangkoa taekana” (Karikani Bwaai 28:15). Ngkai ti Iriiria, e aki kangai bwa tera baika a riki ni maiura aika a tara n aki nakoraoi, E na bon aki “mwanuokiniira,” ni karokoa ti riki ni kabane nakon are ti tangiria n riki iai, kabaeaki inanon te reitaki raoi n ara utu n te kimwarerei ae akea tokina ae kororaoi.