Noda Tabana
Waraka Tiko na Veivakalougatataki Yalataki ni Turaga
E a sucu ko Aulola Mateialona ki na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. E a susugi maivei vei rau na tukana kei buna yalodina e Ha’alaufuli, Vava’u, Toga ka papitaiso ni sa yabaki walu. E a qai rawata o Aulola nona vuli mai na Liahona High School, edua na koronivuli ka taukena na Lotu.
Ni sa yabaki 15, e a ciqoma o Aulola nona veivakalougatataki vakapeteriaki, ka yalataki kina ni ke dinata tikoga nona veiyalayalati kei na Turaga, ena vakamau o koya ena valetabu. Ena vica tale na yabaki ki muri, ni vakavakarau tiko me laki veiqaravi vakadaukaulotu tudei, a qai kila vakavinaka kina o Aulola na vakaitamera ni veivakalougataki yalataki oya. Nia curuma o koya na Valetabu e Nuku’alofa, Toga ena iimatai ni gauna, e a luvuci ena gagadre me lesu tale mai ena dua na siga kei nona itokani tawamudu me vauci vei koya ena vanua tabu oya.
Na veika dina a yaco ena bula nei Aulola e a sega ni salavata kei na ituvatuva ka tiko e lomana. Ni oti nona kaulotu, e a taura na gauna ni bera ni mai vakaliuca kina o koya na vakawati, kei na gauna oya sa domona tiko kina o koya edua ka rau sega ni vakabauta vata.
“O koya e tagane vinaka,” a kaya o Aulola. “Edau ciqomi ira na daukaulotu [ni noqu Lotu] ki neirau vale ka dau vakani ira, ia a sega vakadua ni malele me rogoca nodra itukutuku.” Na nona matavuvale eratou duru ni lotu kaukauwa ni nodratou lotu, ka sega ni via tagutuvi koya tani mai kina o koya. Na duidui ni nodrau lotu e a vakaleqa sara vakalevu na nodrau vakawati. E a sega ni rawa vei Aulola me dau tiko wakawasoma ena soqoni ni sakaramede me vaka nona gadreva, ka sega ni rawa me susugi ira na luvedrau ena Lotu me vaka a yaco vua. E muri sa qai yaco me sega ni taqei rawa na veileti ena nodrau itikotiko. Ni oti e 23 na yabaki, sa lomadrau na veiwatini me rau sa veitawasei.
Sa kavoro sara ga na loma i Aulola. Sa mai vakacacani na nona vakawati, vakakina nona vakanuinui ki na veisiga ni mataka kei na nona matavuvale, ka sotava tale tikoga na rarawa ni gogo ni bula vakayago. Ena nona vutugu kei na mosi, a qai gole vua na Tamana mai Lomalagi me dusimaki. “Au a lolo ka masu, kau a yalataka vua na Turaga kevaka e na ciqomi au tale, au na sega vakadua ni gole tani tale.”
Na nona masu a vagolei koya lesu ki na nona veivakalougatataki vakapeteriaki, ka a kauta mai vua na veivakacegui kei na vakacegu ena gauna ni rarawa oya. Ena dua na siga e a wilika tale o koya na yalayala ni na rawa me laki vauci e valetabu, ka sa kila sara ga o Aulola na ka me cakava, “Au a qai kila ni kevaka au na sega ni cakava noqui tavi, ena sega ni vakavotukana edua na ka.” Ena gauna sara ga oya, a yalayala tale kina o koya me muria na ivakaro kece nei Tamada Vakalomalagi, ka toro voleka vei Koya ena nona dau tiko ena lotu, masu e veisiga kei na vuli ivolanikalou.
Sega ni dede, sa semati tale na veikilai kei na dua nona itokani makawa eliu mai Toga: O Baraca Semisi Mounga Mateialona, edua ka lewe tiko ni matabete ka sa mai dawai talega wale tikoga oqo. Erau mai dregati ena vuku ni a tautauvata na ka erau dui sotava kei na nodrau lomana ruarua na kosipeli i Jisu Karisito, ka kila kina e vuniyalona o Aulola ni sai koya oqo na tagane me na watina. Erau a vakamau e Niu Siladi ena 2019 ka ena mua ni vula ko Sepiteba 2022, rau a gole ki na Valetabu e Nuku’alofa, Toga me laki vauci vata me baleta na gauna oqo kei na tawamudu.
Ena dua na vosa e yasanibuka wale tikoga oqo me baleta na valetabu ena iteki na Auckland Papatoetoe Stake, e a vakananuma lesu o Aulola na ka e vakatoka me dua na cakacaka mana. Ni a se goneyalewa, a sa vakila kina o koya na kamikamica ni veika tabu baleta na valetabu ka kila kina na bibi ni sokalou e kea. Me 23 na yabaki, e a sega tu ni kila o koya se na rawa me kilikili kaya na veivakalougatataki ka yalataki tu ena nona veivakalougatataki vakapeteriaki . . . ia e a sega ni soro ena vakanuinui.
A taura na gauna, vosota kei na mataqali vakabauta ka dau veisautaka na bula, ia oqo e vakila o Aulola ni sa lesu tale mai ki vale. Sa qai rawa vua oqo me soli ivakadinadina: “Ni o tiko voleka vua na Kalou, ena vakalougatataki iko o Koya me vaka e yalataka . . . ke o vakayacora na nomui tavi.”