Ngaahi Ma’u’anga Tokoní

Kumi Ngāue Faka’ahó: Talanoa ’o ’Ālopá

Fili ha taha ke ne lau ’a e me’á ni.

’I he’eku hoha’a ki he’eku ta’e ma’u ngāué, na’á ku ongo’i lotofo’i ’aupito, pea ko e Tamai Hevaní pē te Ne lava ’o fakalelei’i ’eku fie ma’ú. Na’á Ne ue’i fakalaumālie ha taha ke ha’u ’o fakaafe’i au ke ’a’ahi ki he senitā fakafalala pē kiate kitá, ’a ia na’a nau kamata ai ha polokalama kumi ngāue ne ui ko e Fakavave’i e Kumi Ngāué. Ko ha fokotu’utu’u ’okú ne ako’i ’a e founga ke ma’u vave ai ha ngāue. Ko ha tāpuaki mo’oni ia!

Ne u ma’u ’i he foungá ni ’a e ngaahi ma’u’anga tokoni ke ma’u ha ngāue tu’uma’u ’i ha kautaha fakapule’anga mahu’inga. Na’e fakangāue’i au ke fakalele ’a e potungāue fetu’utakí. ’Oku ’ikai ha’aku veiveiua ne malava ’eni koe’uhí ko ’eku ngaahi lotú mo hono tali mai ’e he ’Otuá.

Foki ki he peesi 81

Kumi Ngāue Faka’ahó: Ma’u’anga Tokoní

Taufetongi ’i hono lau ’o e me’a ko ’ení.

’Oku ako’i kitautolu ’e he ngaahi folofolá, ’oku ako’i kitautolu “’oku totonu ke femo’uekina ’a e tangatá ’i he holi lahi ’i ha ngāue lelei, pea fai ’a e ngaahi me’a lahi ko ’enau fili tau’atāina ’anautolu pē. … He ’oku ’iate kinautolu ’a e mālohi, ’a ia ’oku nau hoko ai ko e ni’ihi ke fili ma’anautolu. Pea ’oku ’omi fakataha ’a e fekaú ni mo ha tala’ofa: “Pea kapau ’e fai ’e he tangatá ’a e ngaūe lelei, he ’ikai teitei mole ’a ’enau totongí ” (T&F 58:27-28).

’Oku mahino ki he kau kumi ngāue ’oku ola leleí “’oku ’iate kinautolu ’a e mālohi,” pea ’e tokoni’i kinautolu ’e he ’Otuá ’i he’enau hoko ’o femo’uekina ’i he holi lahi.” Te tau talanoa ki ha founga pau ’e taha kuo ’osi fakamo’oni’i ’o e kumi ngāué ’i ha konga ’e tolu. ’Oku ui ia ko e Fakavave’i e Kumi Ngāué.

’Uluakí, ’oku ako ’a e kau kumi ngāue ola leleí ke ’ilo’i ha ma’u’anga tokoni fo’ou ’e 15 he ’aho. Uá, ’oku nau fai ha fetu’utaki ’e 10 he ’aho takitaha. Pea ko e tolú, ’oku nau fakahoko ha fakataha mata-ki he-mata pe ’initaviu ’e 2 pe lahi ange he ’aho takitaha.

Mahalo e ngali lomekina e founga Fakavave’i e Kumi Ngāué ’i he kamata’angá. Ka ’i he’etau alea’i e konga takitaha, te ke sio ’oku malava pē — pea ’oku ola lelei!

Tau kamata ’aki e ngaahi ma’u’anga tokoni. Ko e hā ha ma’u’anga tokoni? Ko e ma’u’anga tokoní ko ha tokotaha, feitu’u, pe me’a ’e lava ke tokoni ’i hono tākiekina ha taha kumi ngāue ki ha faingamālie.

’E lava ke kau ai e kaungāme’á mo e fāmilí, kaingalotú mo e kau taki, ni’ihi ’e ala fakangāue’i ha tahá pe kaungā ngāué, kau faiako mo e kau fai fale’í, kakai he falekoloá — ha taha pē ’e lava ke ma’u mei ai ha fakamatala ’aonga ’o e ngāué pe ha toe ngaahi ma’u’anga tokoni kehe.

’Oku kau ’i he ngaahi feitu’ú ’a e ’ōfisi ’o e ngaahi pisinisí, ngaahi potungāue fakalotofonuá ’o e ma’u ngāué, mo e ngaahi kautaha fakapule’anga pe fakapalofesinalé. ’Oku ’omi ’e he ngaahi feitu’u takitaha ko ’ení ha fakamatala ’e lava ke tokoni.

’E kau ’i he ngaahi me’a te ne fakalahi atu ki ho’o kumí ’a e ngaahi tohi tu’asila pe telefoni ’a e ngaahi pisinisí, peesi uepisaiti ’a e kautahá, ’Initanetí, ngaahi tohi mo e makasini fefakatau’akí, nusipepá, mo e fa’ahinga mītiá kehé.

Hiki ha lisi ’o ha 15 ’o e ngaahi me’á ni he ’aho kotoa pē!

Foki ki he peesi 82

Kumi Ngāue faka’ahó: Ngaahi Fetu’utakí

Taufetongi ’i hono lau ’o e ngaahi me’á ni.

Tau talanoa he taimí ni fekau’aki mo e ngaahi fetu’utakí. Ko e fetu’utakí ’oku ’ikai ko hono ’ave pē ha fakamatala taukei fakangāue, pe fakafonu ’o ha tohi kole ngāue. ’Oku fie ma’u pē ke ke fai ha fetu’utaki fakangāue ’e 10 meí he ngaahi ma’u’anga tokoni kotoa kuó ke ’iló.

’Oku kau ’i he fetu’utakí ha fa’ahinga fengāue’aki fakangāue mo e kakai: tohi kole ngāue; ’oatu ha tohi faka matala ngāue pē tohi fakamāló, fakamatala’i ki he kaungāme’á, fāmilí, mo e kāingalotu ’o e Siasí ’okú ke kumi ngāue — ’oku ola lelei foki e tohi ’i he telefoní (text) pe ’īmeilí. Te ke lava foki ke ngāue fakataha mo ha ngaahi kulupu fengāue’aki kehe pea pehē ki ha ni’ihi ’e ala fakangāue’i ha tahá. Fekumi ki ha ngaahi faingamālie kehekehe ke ngāue fakataha mo e kakaí pea mo ’ai ke nau ’ilo’i ’okú ke kumi ngāue. ’E fiefia e tokolahi ke fakafe’iloaki koe ki ha kakai kehe ’oku nau maheni. ’Oku iku ’a e ngaahi fehokotaki ko ’eni ki ha ngaahi faka’eke’eke, pea ’e hoko ’o ma’u ai ha ngāue!

Foki ki he peesi 82

Kumi Ngāue Faka’ahó: Ngaahi Fakatahá

Taufetongi ’i hono lau ’o e me’a ko ’ení.

Faka’osí, kuo ako ’e he kau kumi ngāue ’oku ola leleí e mahu’inga ’o e fakataha mata-ki he-mata ko ha kakai ’e toko ua pe lahi ange ’i he ’aho takitaha. Mahalo ko ho’o ngāue mahu’inga taha ’eni he ’aho takitaha. Ko e hā hono ’uhingá? ’Oku fakafaingofua’i ’e he fakataha pe ’initaviu mata-ki he-matá pe ’initaviú e fetu’utaki lelei angé mo e mahinó. ’Oku fa’a meimei “lea” ’a e kakaí ’o fakafou he fakafōtunga ho sinó mo ho fofongá. Pea ’oku ’ikai lava ke ’oatu ’a e ngaahi pōpoaki ta’e fakalea ko ’ení ’i he ’īmeilí pe ’i he telefoní. ’E lava ke vakai mai pea ongo’i ’e he kakaí ho’o ’i aí pea ko e tokotaha lelei koe!

’Oku fa’a lava ke ke sio mo ongo’i ’a e ’ātakai te ke ngāue aí ’i he ngaahi fakataha mata ki he matá. Te ke lava ’o vakai ki he founga fengāue’aki ’a e kakaí, pe ’oku nau anga fakakaume’a pe fiefia, lavame’a ’a e kautahá, ngaahi fie ma’u pe faingamālie ’oku ma’ú, mo e founga te ke lava ’o feau ai e ngaahi fie ma’u ko iá. Ko e ngaahi ’initaviú ko ha ngaahi faingamalie lelei ia!

’Oku ’ikai fie ma’u ia ke hoko ’a e fakataha mata-ki he-mata kotoa pē ko ha fakataha mo ha ni’ihi ’e ala fakangāue’i ha taha. Te ke lava foki ke fakataha mo ha kau fetu’utaki kehe, kau ai ’a e kaungāme’á mo e fāmilí, kaungāme’a ’o e kaungāme’á, pea pehē ki he kau sekelitali pe kau faiako pe kau fai fale’i pe ko ha kakai kehe ’oku nau fai ’a e fa’ahinga ’o e ngāue ’okú ke fie ma’ú. Fe’iloaki mo e kakaí! ’Oange kiate kinautolu ho’o “ko au ’i he sekoni ’e 30” pea ngāue ’aki ’a e fehu’i faka’osí ke kole ha tataki ha fakamatala ki ha ngāue mo ha kakai tokolahi ange ke fe’iloaki mo ia. Hoko atu e feingá, tu’uaki ho mahu’ingá, pea kole ha tokoni mo ha fale’i. ’E hoko ha ngaahi me’a ma’ongo’onga!

Ko ia ko e Fakavave’i ’eni e Kumi Ngāué! Kapau te ke feinga ke ’ilo ha ma’u’anga tokoni ’e 15 he ’aho kotoa pē pea fai ha fetu’utaki ’e 10, ’e faingofua ange hono fakahoko ’o e fakataha mata-ki he-mata ’e 2. Te ke ofo ’i he hanga ’e he foungá ni ’o fakavave’i ho’o kumi ngāué! Fai ia ’i he tui lahi, pea ’e fakaava e ngaahi matapā na’e ’ikai te ke fakakaukau ’e lavá.

Foki ki he peesi 82

Kumi Ngāue faka’ahó: Ko Hono Fakataha’i Kotoá

Taufetongi ’i hono lau ’o e me’a ko ’ení.

’Oku ’ikai ko ha ’ekitivitī mavahevahe ’a e ngaahi konga ko ’eni ’e tolu ’o e Fakavave’i e Kumi Ngāué. Te ke fakatokanga’i ’i ho’o ngāué ’oku ’i he feitu’u kotoa pē a e ngaahi ma’u’anga tokoní. Tānaki atu ki ho’o lisí ’i he ’aho takitaha. Pea ’i ho’o fai iá, te ke fakakaukau ai ki ha ngaahi founga ke fetu’utaki ki he kakaí, pea ’oku fa’a hoko ’a e ngaahi fetu’utaki ke fai ai ha ngaahi fakataha.

’Oku hoko hoʻo kulupu fakafalala pe kiate kitá ko ha ma’u’anga tokoni lelei ’o e ngaahi ma’u’anga tokoní, fetu’utakí mo e ngaahi fakatahá ’Oku pehē foki mo e kau mēmipa ’o e Siasí, kaungā’apí, pe ko e kaungā ngāue ’i he ngāué. Tānaki atu ki he ngaahi ma’u’anga tokoní ’i ho’o fai e fetu’utakí. Kole ha ngaahi fetu’utaki lahi ange ’i ho’o fakahoko ha fakataha tonú. Kole ke fai ha faka’eke’eke lahi anage mo e taha kotoa ’oku mou fetaulakí.

Faka’aonga’i ho’o fakamatala “ko au ’i he sekoni ’e 30.” ’’Oku malava pē ’a e Fakavave’i e Kumi Ngāué, pea ’e lava pē ke fakafiefia ’i he taimi te ke kamata aí. Ko ia, ’oua ’e toe tatali. Talanoa mo e tokotaha kotoa pē. Fekumi ma’u pē ki he fakahinohino ’a e Laumālie Mā’oni’oní pea mo’ui taau. Tauhi lelei e ngaahi lekootí pea muimui’i. ’I ho’o ngāué, ’e fakahā atu ’e he ’Eikí e halá.

Foki ki he peesi 82

Ngaahi Foomu Ma’u’anga Tokoni, Fetu’utaki mo e Ngaahi Fakatahá

NGAAHI MA’U’ANGA TOKONÍ (’ai ha lisi)	NGAAHI FETU’UTAKÍ (telefoní, ’īmeilí)	NGAAHI FAKATAHÁ (fakataha tonú)

Foomu Muimui’i ’o e Fakavave’i e Kumi Ngāué

Faka’ilonga’i ’a e fanga ki’i puhá pea tānaki atu ha fanga ki’i fakamatala. Faka’asi e fakakātoa faka’ahó.

’AHO 1
Ngaahi ma’u’anga tokoní: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ngaahi fetu’utaki: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ngaahi fakatahá: ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ma’u’anga Fakamatalá:

’AHO 2
Ngaahi ma’u’anga tokoní: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ngaahi fetu’utaki: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ngaahi fakatahá: ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ma’u’anga Fakamatalá:

’AHO 3
Ngaahi ma’u’anga tokoní: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ngaahi fetu’utaki: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ngaahi fakatahá: ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ma’u’anga Fakamatalá:

’AHO 4
Ngaahi ma’u’anga tokoní: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ngaahi fetu’utakí: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ngaahi fakatahá: ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ma’u’anga Fakamatalá:

’AHO 5
Ngaahi ma’u’anga tokoní: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa Faka’ahó
Ngaahi fetu’utakí: ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ngaahi fakatahá: ☐ ☐ ☐ ☐	Fakakātoa faka’ahó
Ma’u’anga Fakamatalá:

Foomu ki hono Muimui’i e Fetu’utakí
Fetu’utakí

Tokotaha pe kautaha:

Telefoní

Tu’asilá:

’Īmeili:

Na’e fakafe’iloaki au ’e:

Na’á ku fetu’utaki ki he tokotaha ko ’ení

• ’Io

• ’Ikai

’Ahó:

Ngaahi me’a na’e alea’í:

1.

2.

3.

Ngaahi ’ekitivitī ki hono muimui’í:

1.

Fakakakato ’i he (’ahó):

2.

Fakakakato ’i he (’ahó):

3.

Fakakakato ’i he (’ahó):

Fakafe’iloaki fo’oú:

1. Hingoá:

Telefoní

Fax:

’Īmeilí:

Tu’asilá:

2. Hingoá:

Telefoní

Fax:

’Īmeilí:

Tu’asilá:

Ngaahi Fakamatalá