Wase 10

Vakasinaiti ko Vuravura kei na Noda Bula ena iVola i Momani

“E koto e dua na kaukauwa ena ivola oqo ka na tekivu me drodrova yani na nomu bula ena gauna o tekivu vulica kina vagumatua.”

Na Bula nei Ezra Taft Benson

Ena koniferedi raraba ni Epereli 1989, a wilika kina o Peresitedi Thomas S. Monson e dua na itukutuku nei Peresitedi Ezra Taft Benson kivei ira na gonelalai ena Lotu. Ena itukutuku oqo, e kaya kina o Peresitedi Benson:

“Au kila ni ko ni sa wilika tiko na iVola i Momani, baleta niu sa mai ciqoma oqo e drau na nomuni dui ivola ko ni tukuna tiko mai ni ko ni sa wilika tiko na ivola tabu oqo. Au tagi ena reki niu rogoca na ka oqo. …

“Au sa vakavinavinaka niu mai rogoca na nomuni taleitaka na iVola i Momani. Au taleitaka talega, ka sa gadreva na Tamada Vakalomalagi mo ni tomana tikoga na nomuni vuli mai ena iVola i Momani ena veisiga. Sai koya oqo e dua na iloloma digitaki nei Tamada Vakalomalagi vei kemuni. Ni ko vakamuria na kena ivakavuvuli, ko ni na vulica kina na lewa nei Tamada Vakalomalagi mai Lomalagi.”¹

Ena loma taucoko ni Lotu, era sa vakamuria na Yalododonu Edaidai na ivakasala oqo mai vei ira na nodra parofita. Na itukutuku sa ivakaraitaki tiko ni veivakalougatataki e yaco kivei ira era rogoca na kaci nei Peresitedi Benson me “vakasinaiti ko vuravura kei na [nodra] bula ena iVola i Momani.” ²

“‘E sega ni dina o koya!” e vakasamataka o Margo Merrill … ni sa rogoci Peresitedi Ezra Taft Benson ni sa kerei ira na itubutubu mera wilika na iVola i Momani vata kei ira na luvedra. ‘O iratou na luvequ e ratou se yabaki ono, lima, kei na rua. Ena maumau na noqu gauna kei na vosota.’

“Rau sa qai mani tovolea tu ga o Baraca kei Sisita Merrill me rau wilika na iVola i Momani vata kei iratou na luvedrau. Ena gauna e ratou sa yacova kina na italanoa kei Nifai ni sa kamusu na nona dakai titi, a tauvi cuqa o Melissa na luvedrau yabaki ono.

“‘A kerei au o Melissa meu laivi koya ga me lesu ki vuli e dina ga ni tauvimate tiko, ’ [a kaya o] Margo. ‘A kaya ni kevaka ena sega ni lesu, na nona itokani, o Pamela— e lewe ni dua tale na lotu— ena sega ni kila na ka a yaco vei Nifai. Sa qai vakirukiru o Melissa kau tabei koya e ligaqu. Au qusia na wai ni matana kau tukuna me qiriti Pamela ena talevoni ka tukuna vua na ka a yaco vei Nifai.

“Niu rogoca na ka sa tukuna vakamatailalai o Melissa baleta na kena kamusu na dakai titi nei Nifai, au nanuma lesu na noqu a nanuma taumada baleta na vakamaumau gauna kei na vosota ni kena wiliki na iVola i Momani kivei ira na luvequ lalai. Isa, au a beca dina sara na nodra rawa ni vulica na gone na lesoni mai na iVola i Momani!’”³

A vakasamataka vakatitobu o Howard J. McOmber II na veivakamasuti nei Peresitedi Benson me vakasinaiti ko vuravura ena iVola i Momani. A nanuma, “Ena rawa vakacava e dua vakataki au me tiki bibi ni veivakasinaiti vakaoqo?

“Ena dua na bogi,” a kaya o Baraca McOmber, “niu vakasamataka tiko na leqa oqo au raica rawa niu sa rawa ni solia kivei ira yadua na tamata ena noqu gaunisala mera taura e dua na iVola i Momani.

“Ia e dua ga na kena leqa— era kilai au. Era sa kila tu ni dau kodro vakalevu tu ga na noqu koli— ena mataka lailai sara. Era kila ni noqu matanivale e sega ni rairai vinaka ena neimami itikotiko raraba. Era sa kila tu na noqu malumalumu vaka-neiba, era na rairai besetaki au.

“Au sa mani guta ga meu vakabauta ka meu sa gole ga yani. Au na laki solia vei ira na ivola— e dina ga ni rawa ni ra biuta laivi, se biu me tauvi duka tu ena vatavata me vica na yabaki. Ia au sa vakasama tikoga vakatani; kau sa voleka sara ni vakadeitaka niu na sega ni rawata e dua na ka ena noqu sasaga.

“Au sa qai nanuma sara niu sa kilai ira tu na noqu neiba ka ra sa bau kilai au toka. E vica era dau veiwali velavela ena iotioti ni bose vakoro ni veivakatorocaketaki, ka vica era a mateni sara ga vakasivia ena babakiu sa oti ni itikotiko raraba. Eso e vaka me lailai sara na inaki ni nodra bula tiko. Au vakasamataka kina se na vakacava beka na kequ ituvaki kevaka meu a sega beka ni lewe ni Lotu, se meu a sega ni bau rogoca mada na iVola i Momani. E matata sara, na ivola oqo e rawa ni vukei ira era na solia kina e dua na nodra gauna.

“Au sa qai mani veitaratara yani kivei ira yadua ena noqu itikotiko ka solia vei ira e dua na iVola i Momani— ka ra vakavinavinakataki au kece! A vakayacori vakavinaka sara kau sa gole ki na dua tale na itikotiko, vakacavara na noqu yasana, ka gole ki na dua tale na yasana. Niu sa vakayacora oti, au a sikova rawa e 104 na vale ka biuta kina e vasagavulu na ivola.

“Sa tekivu me rawarawa mai na kena soli na ilavelave ni iVola i Momani kivei ira na noqu veikilai.

“Ni toso na gauna au sa mai solia vei ira taucoko na lewe vitusagavulu keimami cakacaka vata e yadua na iVola i Momani. E ruasagavulu ka tolu vei ira era a vakavulici mai vei rau na daukaulotu. E muri era a qai papitaiso e vitu, ka va na luvedra keimami cakacaka vata era a lewena talega na Lotu. E dua na tagane a taura e rua na lesoni ia a mani sega tale ni malele me vakataroga na Lotu. Ni oti e vitu na vula, ni sa laki taura e dua tale na cakacaka ena dua tale na kabani, a qiriti au mai ka kaya ni sa wilika tiko na iVola i Momani ka raica na sa vakila tiko na veitarai malumu, ka veivakacegui ni Yalotabu, me vaka ga au sa vakamacalataka oti. O koya talega, sa mai vakacavara na lesoni ka sa papitaiso.

“Au taleitaka na iVola i Momani. Au sa mai vakatoka kina ni sa kadi ni veikacivi ni Turaga, kau sa kurabuitaka na kena rawarawa me tekivutaki e dua na veivakasinaiti vakayalo mai vei keda yadudua. Ni da vakayacora na cakacaka ni Turaga, ena vukei keda o koya.”⁴

E dua tale na lewenilotu a talanoataka na kena vakavoui na nona ivakadinadina ni muria na ivakasala nei Peresitedi Benson me wilika na iVola i Momani: “Ena gauna sa bolei keda kina o Peresitedi Benson meda wilika na iVola i Momani, au sa yabaki 15 tiko kina. Au sa daudinata tu mai na wilika na ivolanikalou, ka vakatabakidua tiko ena Veiyalayalati Vou. Ia mai na veivakauqeti nei Peresitedi Benson, au sa tekivu wilika sara ena veisiga na iVola i Momani. O ya sa dua na veisau levu vei au. Na Veiyalayalati Vou sa vakavulica vei au na cakacaka vakalotu ena vuravura oqo nei Jisu Karisito, kau sa na dau vakavinavinakataka tiko. Ia sa gadrevi na kena titobu e tadu mai ena kena vulici tiko na iVola i Momani. E dina ga ni sa vukei au na iVola Tabu meu kila na veika sa cakava o Jisu vei ira na tamata ena Vanua Tabu, na iVola i Momani e vakatitobutaka meu kila vakavinaka na veika sa cakava o Koya baleti au. Mai na kena vulici na iVola i Momani, au sa rawata kina na noqu ivakadinadina baleta na Veisorovaki ni noqu iVakabula. E muri, niu qai sotava na veika dredre e vakatovolea na noqu vakabauta, au dau rai ga ki na iVola i Momani meu vakacegui ka vaqaqacotaki. Ena gauna oqo au sa sega tale vakalaiva e dua na siga meu sega ni wilika na iVola i Momani.”⁵

E milioni era sa gole mai vua na Karisito baleta na dina e tiko ena ivola a solia o Moronai vei Josefa Simici.

iVakavuvuli nei Ezra Taft Benson

A volai ena vukuda na iVola i Momani.

Na iVola i Momani … a volai me baleta na noda gauna. Era sega ni taura na ivola oqo o ira na Nifai; ka vakakina o ira na Leimani ena gauna makawa. A baleti keda sara ga. A volavola o Momani ena gauna sa voleka ni kawaboko kina o ira na Nifai. Ena veivakauqeti ni Kalou, o koya sa raica na ka kecega mai na ivakatekivu, a vakalekalekataka o Momani na itukutuku ni veisenitiuri, digitaka na italanoa eso, vosa, kei na veika a yaco ka na veivuke vakalevu vei keda.

O ira yadua era volavola vakalevu ena iVola i Momani era vakadinadinataka ni ra volavola baleti ira na kawatamata ni veisiga ni mataka. … Kevaka era sa raica na noda gauna oqo ka ra digitaka na veika yaga cecere me noda, sa qai sega beka ni ivakarau o ya meda vulica kina na iVola i Momani? Meda sa qai tarogi keda tiko, “Na cava a vakauqeti kina o Momani (se o Moronai se o Alama) me vola o ya ena nona itukutuku? Na lesoni cava au a vulica rawa mai kina me vukei au meu bula tiko ena gauna oqo kei na tabayabaki?”

Era sa tu na ivakaraitaki ena veigauna kece ni sala me na sauma kina na taro o ya. Me vakataka, ni sa tiko ena iVola i Momani e dua na iwalewale ni vakavakarau ki na iKarua ni Lesumai. E dua na wase levu ni ivola e vakatabakiduataka tiko na veiyabakitini ni voleka toka na Nona yaco mai ki Amerika na Karisito. Ni da vulica vakavinaka na gauna oqori, sa rawa meda kila na vuna era a vakarusai kina eso ena lewa rerevaki a yaco ni bera na Nona yaco mai kei na vuna era laki tucake tu kina eso ena valetabu mai Vanuasautu mera tara na we ni mavoa e Ligana kei na Yavana.

Eda vulica mai na iVola i Momani na nodra bula voli na tisaipeli i Karisito ena gauna ni veivaluvaluti. Eda raica ena iVola i Momani na nodra cakacaka butobuto na isoqosoqo vere vuni ena sala qaseqase ka vakarerevaki sara. Eda raica ena iVola i Momani na veilesoni eso me vorati kina na veivakacacani kei na vukitani. Eda sa vulica mai kina na sala ni cakacaka ni kaulotu. Ka vakalevu duadua eda raica ena iVola i Momani na rerevaki ni veika vakayago kei na vagolei ni yaloda ki na veika ni vuravura. E rawa beka ni dua me vakatitiqataka ni ivola oqo sa baleti keda ka da na kunea kina na kaukauwa e cecere sara, na veivakacegui cecere, kei na veitaqomaki cecere?⁶

Ni da vulica na iVola i Momani ena veisiga, ena drodrova na noda bula na kaukauwa ni ivola oqo.

E sega walega ni vakavulica vei keda na iVola i Momani na ka dina, e dina ga ni cakava dina oqori. E sega walega ni vakadinadinataka na Karisito na iVola i Momani, e dina ga ni cakava talega oqo. Ia e tiko e dua tale na ka levu cake. E tiko na kaukauwa ena ivola oqo ka na tekivu me drodrova na nomu bula na gauna ga o sa lomamu dina mo vulica na ivola oqo. Ko na kunea na kaukauwa cecere mo valuta kina na veitemaki. Ko na kunea na kaukauwa mo drotani mai na ca. Ko na kunea na kaukauwa mo tudei tikoga ena sala sa qiqo ka rabalailai. Era vakatokai na ivolanikalou me ra “vosa ni bula” (V&V 84:85), ka sega tale ni dua na vanua e dina vakalevu cake kina me vaka ena iVola i Momani. Ni ko sa tekivu mo via kania ka via gunuva na vosa oqo, ko na kunea na bula e cecere ka cecere cake sara.⁷

Era rawa ni veilawakitaki na tamata, ia na Kalou e sega vakadua ni lawakitaka na tamata. O koya gona, sa mai tuvanaka kina na iVola i Momani na veivakatovolei vinaka duadua ni kena vakadeitaki ni sa dina — o ya, me wiliki ka taroga vua na Kalou kevaka e dina [raica na Moronai 10:4]. …

Sa mai yaco kina, me sa veivakadeitaki cecere duadua kivei ira sa savasava na yalodra— mera kila ena ivakatakila mai vua na Kalou ni sa dina sara na iVola i Momani. E milioni na tamata era sa vakatovolea ka ra sa kila, ka na milioni tale era na qai kila.

Ia na yalo, vata kei na yago, rau na gadreva tikoga me rau vakani. Na kakana e nanoa e sega ni veirauti ki na gagadre nikua. Sa vakakina na kena wiliki tu vakavudua na “ivola dodonu duadua ena vuravura oqo,” e kaya o Josefa Simici ni se sega ni rauta. (History of the Church, 4:461.)

Era sega ni tautauvata kece na dina taucoko, ka ra sega ni tautauvata na kedra yaga na ivolanikalou kecega. Sa qai sala vinaka cake me vakani na yalo mai na kana tiko vakawasoma mai na ivola e kaya o Parofita Josefa Simici ni na kauta na tamata “vakavoleka cake vua na Kalou ena nona vakamuria na kena ivakavuvuli, mai na dua tale na ivola”? (History of the Church, 4:461.)⁸

Ena yaco beka vei keda na isau e tawamudu ena noda ivalavala baleta na ivola oqo? Io, eda na vakalougatataki se da na cudruvi kina.

Mena vulica na Yalododonu Edaidai yadua na ivola oqo ena nona bula taucoko. Ke sega, ena rawa ni vakacacana na yalona ka vakawalena na veika e solia na taucoko ni veika vakayalo kei na vuku ena nona bula. E tiko na kedrau duidui o koya e saumaki mai ka sa tauyavutaki tu ena vatu i Karisito ena iVola i Momani ka ququmi matua tikoga ki na vosa ni kalou, kei koya [e] sega ni vakakina.⁹

Era sa lewe levu tikoga era sa vakauqeti, mai na iVola i Momani, ni o Jisu na Karisito. Ia oqo eda sa gadreva mera lewe levu mai o ira era na vakayagataka na iVola i Momani mera sa yalodina vei Jisu Karisito. Sa dodonu meda vakadeitaka ka yalodina.

… Kemuni na taciqu kei na ganequ, meda wilika sara na iVola i Momani ka meda vakadeitaka ni ko Jisu na Karisito. Meda sa tomana tikoga na noda wilika na iVola i Momani me rawa ni taucoko na noda lako mai vei Karsito, ka meda yalodina Vua, vakaiusututaki Vua, ka ovici Vua.

Eda sa sotavi koya tiko na meca ena veisiga. Na ibolebole ni gauna oqo ena tautauvata tiko ikei na kena sa oti, kei na ibolebole oqo era na tubu cake vakayalo ka vakayago. Sa dodonu meda voleka tiko vua na Karisito, me veisiga na noda taura vei keda na Yacana, meda dau nanumi Koya, ka maroroya na Nona ivakaro.¹⁰

Me da vakasinaita na vuravura kei na noda bula ena iVola i Momani.

Sa gadrevi kina meda dui vakadinadinataka ga vakaikeda na iVola i Momani mai vua na Yalo Tabu. Na noda ivakadinadina, ni sa semati ki na iVola i Momani, me sa wasei yani kivei ira na tamata, me rawa talega kina, mera kila ena kaukauwa ni Yalo Tabu ni sa ka dina sara.¹¹

E rawa beka ni o vakasamataka na cava ena yaco ni sa levu cake tikoga na iVola i Momani e tiko vei ira na daukaulotu sa tubu cake tikoga era kila vinaka tu na kena vakayagataki ka ra sa sucu talega mai vua na Kalou? Ni yaco oqo, eda na rawata na tatamusuki ni yalo vakaitamera a yalataka na Turaga.¹²

“Au sa raica rawa na kena vakasinaiti o vuravura ena iVola i Momani.”

Au sa vakadeitaka: Na levu ga ni gauna eda vuli ka veivakavulici mai na iVola i Momani, na levu cake ni noda vakayalovinakataka na Turaga ka na cecere cake na kaukauwa ni noda vosa. Ni da vakayacora oqo, eda na vakavuqataka o ira mera saumaki mai, ena loma ni Lotu vakakina vei ira eda kaulotu kina. … Sa qai noda ilesilesi meda vakavulica na ivakavuvuli ni kosipeli era tiko ena iVola Tabu kei na iVola i Momani. “Mera vunautaka yani na veiyalayalati kei na ivakaro tale eso ni lotu, me vaka sa uqeti ira na Yalo Tabu me ra kitaka” (V&V 42:13).¹³

Na iVola i Momani sa iyaya ni cakacaka ni Kalou sa lesi me “ubi vuravura na waluvu, ia era na soqoni vata mai ko ira kecega sa digitaka [o Koya].” (Mosese 7:62.) Na ivolanikalou tabu oqo e gadrevi me sa iusutu tiko vakalevu ni noda vunau, noda veivakavulici, kei na noda cakacaka ni kaulotu.

… Ena gauna oqo ni itukutuku ena livaliva kei na veikauyaki vakaiyauyau na vosa e tabaki, eda na soli itukutuku vua na Kalou kevaka eda sega ni muataka yani qo ki liu vakabibi na iVola i Momani.

Sa tu vei keda na iVola i Momani, sa tu vei keda o ira na lewenilotu, sa tu vei keda o ira na daukaulotu, sa tu vei keda na ivurevure, ka sa gagadre tiko ko vuravura. Oqo na kena gauna!

Kemuni na taciqu kei na ganequ, eda sega tu ni kila na kaukauwa ni iVola i Momani, se na ilesilesi vakalou me na vakayacora, se na kena icavacava me muataki kina. …

Au sa bolei keda kece meda raica ka masulaka na ituvatuva eda dui rawa ni cakava me kau mai vakataucoko na ivakadinadina vou oqo i Karisito ki na noda dui bula ka vakakina ki vuravura sa gadreva dina sara tu.

Au sa raica rawa na itikotiko era sa vakayadrati, na kalasi era vakabulabulataki, ka katakata na itutu ni vunau ena yalo ni itukutuku ni iVola i Momani.

Au sa raici ira rawa na dauveituberi ni vuvale kei na dauveisiko, vakailesilesi ni tabanalevu kei na tabana, kei ira na iliuliu ni iteki kei na tabana ni kaulotu era sa vakasalataki ira tiko na noda mai na ivola dodonu duadua e vuravura — na iVola i Momani.

Au sa raici ira rawa na kenadau mera biuta ena iyaloyalo yavala, drama, vakatasuasua, sere kei na ivakatagi, kei na droini na ulutaga cecere kei ira na tamata qaqa mai na iVola i Momani.

Au sa raica rawa e udolu na daukaulotu era sa gole yani ki na buturara ni kaulotu ena drau na itukutuku era cavuqaqataka mai na iVola i Momani me rawa kina ni ra vakania na gagadre ni vuravura sa walokai tu vakayalo.

Au sa raica rawa na ena loma taucoko ni Lotu era sa voleka cake yani vua na Kalou ena nodra vakamuria na ivakavuvuli ni iVola i Momani.

Sa dina sara, au sa raica rawa na kena vakasinaiti ko vuravura ena iVola i Momani.¹⁴

Meu vakavinavinakataki kemuni mada na Yalododonu yalodina ko ni sa saga tiko mo ni vakasinaita na vuravura oqo kei na nomuni bula ena iVola i Momani. E sega walega meda tosoya yani ki liu ena ivakarau e cecere e vuqa na ilavelave ni iVola i Momani, ia e dodonu meda toso ki liu ena yaloqaqa ki na noda dui bula vakakina ki vuravura taucoko na levu cake ni kena itukutuku totoka.¹⁵

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

Ena wase e 1, raicalesu na ivakasala nei Peresitedi Benson baleta na sala ni kena vulici na iVola i Momani. Ena rawa vakacava ki na ivakasala oqo me vukei keda ni da sotava na ibolebole eso? Na cava eso na itukutuku ena iVola i Momani e tukuna tiko na ibolebole eda sotava tiko?
Ena sala cava o sa raica kina ni sa vakavotukanataki na yalayala e tukuni tiko ena wase e 2? Na cava eso na ka eda rawa ni cakava meda wasea kina na iVola i Momani vei ira na tamata era gadreva tu na iyalayala oqo ki na nodra bula?
Na cava o ni nanuma e kena ibalebale meda “vakasinaita na vuravura kei na [noda] bula ena iVola i Momani”? (Me baleta eso na kena ivakaraitaki, raica na wase e 3.)

iVolanikalou Veisemati

2 Nifai 27:22; Momani 8:26–41; Moronai 1:4; 10:3–5; raica talega na ivakamacala taumada ni iVola i Momani

Veivuke ki na Vuli

Ni ko wilika, na “toqa na rukudra se makataki ira na vosa se malanivosa me rawa ni o kila na kedrau duidui e dua na vakasama kei na dua na [itukutuku]. … E sau, vola e so tale na veitikina ka vakamatatataka na tikina ko vulica tiko” (Vunautaka na Noqu Kosipeli [2004], 25).