Wase 12

Vakasaqara na Yalotabu ena Veika Kece o Cakava

“ E dodonu meda dolava tiko na yaloda ka kidava rawa na veivakauqeti ni Yalo Tabu ena ituvaki kece ni noda bula.”

Na Bula nei Ezra Taft Benson

Ni dau vakasala o Peresitedi Ezra Taft Benson vei ira eso na Vakaitutu Raraba me baleta na veiqaravi ena Lotu, e dau vakawasoma, “Mo ni nanuma tiko, kemuni na Veitacini, na cakacaka oqo e vinakati ga kina na Yalotabu.”¹ Ena gauna e veiqaravi vata kina kei ira na veitacini oqo, a vakavulica na ivakavuvuli oqo ena ivakaraitaki, me vakaraitaka ni Turaga “sa dau volekati ira na Nona italai, ena gauna mada ga e vosa kina vei iko.”² E talanoataka o Elder Robert D. Hales ena Kuoramu ni iApositolo e dua na gauna a tomani Peresitedi Benson ki na dua na koniferedi ni iteki me na kacivi kina e dua na peresitedi ni iteki vou:

“Ni oti na masu, veitarogi, vuli, ka masu tale, a taroga sara o Elder Benson kevaka au sa kila o cei mena peresitedi vou. Au a kaya ni se bera ni yaco mai vei au na veivakauqeti vakayalo. A raici au vakabalavu ka kaya ni se bera talega ni yaco mai vua. Ia, keirau a vakauqeti vakayalo me keirau kerea e tolu na lewe ni matabete kilikili me ratou vosa ena soqoni ni koniferedi ena yakavi ni Vakarauwai. Ni tekivu ga vakalailai na vosa nei kena ikatolu, a vakauqeti au na Yalotabu ni o koya me sa na peresitedi vou. Au a rai yani vei Peresitedi Benson ka raica ni sa tuturu tu na wai ni matana. Sa mai vakatakilai vei keirau ruarua— ia a rawa ga ena kena vakasaqarai tikoga na lewa nei Tamada Vakalomalagi ni keirau toso yani ki liu ena vakabauta.”³

Ena itekivu ni dua na koniferedi baleti ira na peresitedi vou ni kaulotu, a wasea kina o Peresitedi Benson na ivakasala oqo:

“Au sa dau kaya tiko ena vuqa na gauna kivei ira na veitacini ni Yalotabu sa dua dina na gacagaca bibi ena cakacaka oqo. Ena veivuke ni Yalotabu kei na nomu vakarabailevutaka na nomu veikacivi, o na rawa ni cakamana ena vuku ni Turaga ena buturara ni kaulotu. Ni sega na Yalotabu ko na sega ni rawata e dua na ka se cava sara na nomu taledi kei na gugumatua.

“Ko na ciqoma na ivakasala uasivi sara ena loma ni tolu na siga mai oqo. Ena veisoliyaki yani na ivola vakarau, ka na veivosakitaki na ilesilesi kei na kena ivakarau, ena vakamatatataki na lawa eso, ni na veivuke sara vakalevu vei kemuni na ka kece oqo. Ia na veivuke cecere duadua ko ni na bau ciqoma na peresitedi ni kaulotu ena sega ni lako mai na ivoladusidusi se ivola vakarau. Na nomuni veivuke cecere duadua ena lako mai vua na Turaga Vakai Koya ni ko kerekere ka vakamasuti Koya ena masumasu yalomalumalumu. Ni ko sa vakauqeti mo tekiduru ka tekiduru tale, ka kerea na Nona veivuke vakalou mo qarava na nomu kaulotu, ko na vakila na Yalotabu, ko na ciqoma mai lagi na kena isau, ena tubu vakayalo na nomu kaulotu baleta ni ko sa vakararavi ka nuitaki Koya.”⁴

A cauraka vakakina o Peresitedi Benson na ivakasala oqo kivei ira kece na lewe ni Lotu, oka kina o ira na gonelalai.⁵ A kaya: “Ena cakacaka oqo sa vinakati ga kina na Yalotabu—ena vanua cava ga eda veiqaravi kina. Au kila ni sa dodonu meu vakararavi vua na Yalo. Meda sa qai rawata na Yalotabu o ya ka meda lewe ni Lotu yalodina, gone ka itubutubu gugumatua, dauveituberi ni matavuvale qaqa, daunivakasala veilaveti, iliuliu ni tabanalevu kei na iteki vakauqeti vakayalo.”⁶

E dina ga a vakavulica vakararaba ka vakadoudou o Peresitedi Benson na dina oqo e vuravura taucoko, na nona saga me vakamuria e nona ga vakai koya ka sega ni rogo. E tekivu ga e vale, ena veitokani kei watina, o Flora. E dua na gauna a sikovi iratou yani na Benson na taci Flora o Julia Dalley, ni oti a qai vola e dua na ivola vei Flora, me baleta na matavuvale na Benson. “E kune vakacava e vuravura na kena totoka oqo?” a kaya o koya. “Au vakasakita na rawarawa ni nomudou ivakarau ni bula ia au taleitaka duadua na kena sa tiko dina ena nomudou itikotiko na Yalo ni Turaga.”⁷

A Fijian woman sitting in a chair. She has her arms folded and head bowed in prayer. — “Eda na rawata vakacava na Yalotabu? ‘Ena masu ena vakabauta,’ e kaya na Turaga.”

iVakavuvuli nei Ezra Taft Benson

E dodonu meda saga me noda itokani tudei na Yalo Tabu ena veisiga kece ni noda bula.

E dua na sala meda vakadeitaka rawa kina ni da sa tiko ena salatu rabalailai ka qiqo o ya me tiko kei keda na Yalo ni Turaga ena noda bula.

Ni tiko kei keda na Yalo Tabu ena kauta mai na vuavuai vinaka.

E kaya kina na iApositolo o Paula ni “vua ni Yalo Tabu na loloma, na reki, na vakacegu, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalololoma, na vakabauta, na yalomalumalumu, [kei] na ivalavala malua.” (Kalatia 5:22–23.)

Na ka bibi duadua ki na noda bula sai koya na Yalotabu. Au sa dauvakila. E dodonu meda dolava tiko na yaloda ka kidava tiko na veivakauqeti ni Yalo Tabu ena ituvaki taucoko ni noda bula. … Era dau yaco mai na veivakauqeti vakaoqo ena gauna eda sega ni vakaogai tu ena lokuloku eso kei na noda sega tu ni vesuki ena lomaocaoca ni bula ena veisiga.⁸

Sa gagadre levu duadua— ni noda bula o ya meda — bula vata tiko vakayalo kei na Yalo ni Turaga. E dodonu meda saga tiko na veitokani tudei kei na Yalo Tabu ena veisiga taucoko ni noda bula. Ni sa tiko kei keda na Yalo, eda na taleitaka na veiqaravi, eda na taleitaka na Turaga, eda na taleitaki ira eda veiqaravi vata, ka taleitaki ira eda qarava.

Ni oti e vica na yabaki na nona vakamatei o Josefa Simici, a rairai vei Peresitedi Brigham Young. Rogoca na nona itukutuku:

“Tukuna vei ira na tamata mera yalomalumalumu ka yalodina tiko, ka mera maroroya na yalo ni Turaga ka na liutaki ira vakadodonu. Ni qarauna mo ni kakua ni vakatala laivi na domo lailai e vinaka; ni na vakavulica vei iko na veika mo na cakava kei na vanua mo lako kina; ni na beti mai kina na vua ni matanitu. Tukuna vei ira na veitacini mera dolava na yalodra mera dina, ni gauna era na sobuti kina ena Yalo Tabu, sa na tu vakarau na yalodra me ciqoma.” …

Sa vakayalo na cakacaka ni siga edaidai. Ena taura na ka vakayalo me kilai kina, me taleitaki kina, ka kila na kena yalo. O koya gona mo vasaqara na Yalo ena veika kece o cakava. Mo tomana tikoga na kena tiko vata kei iko. Eda sa bolei kina.⁹

Eda sa bula tiko ena dua na vuravura ca sara. Eda sa voliti tu ena itukutuku cala ni ka vinaka na butobuto ka sa vinaka na ka butobuto. Na ivakavuvuli lasu veirawai sa wavoliti keda tu. Voleka ni veika kecega sa taucoko, vinaka, savasava, veilaveti, ka veivakaukauwataki era sa bolei tiko me vaka se bera ni yaco vakadua.

E dua na vuna eda tiko kina ena vuravura oqo o ya meda kila na dina mai na ka cala. Na yalo ni kila vakaoqo sa mai vua na Yalo Tabu, sega walega ni noda vakasama.

Ena gauna eda vakasaqara vagumatua ka vakaidina kina na ka dina, sa na yaco vakaidina na yalayala totoka oqo: “Raica ena solia vei kemudou na Kalou na nona Yalo Tabu mo dou vuku kina, io ena isolisoli ni Yalo Tabu e sega ni vakamacalataki rawa.” Vunau kei na Veiyalayalati 121:26.)¹⁰

Kevaka eda sa yalomalua ka dauvakarorogo, ena vakauqeti keda na Turaga e yaloda.

Masu vei Tamamu Vakalomalagi me vakalougatataki iko ena Yalona ena veigauna kecega. Eda dau vakatoka na Yalo me Yalo Tabu. … Ena vukei iko na Yalo Tabu mo digitaka na ka dodonu. Ena taqomaki iko na Yalo Tabu mai na veika butobuto. E dau vakasolokakana vei iko, ena domo lailai vinaka. Ni ko caka vinaka, o na loma vinaka, oqori sara ga sa vosa tiko vei iko na Yalo Tabu. E itokani totoka dina na Yalo Tabu. Sa dau tiko ena veigauna me vukei iko.¹¹

Dau vakasamataka vakatitobu na veika o sega ni kila vakavinaka. Me vaka a vakarota na Turaga vei Oliver Cowdery: “A dodonu sara mo vakasamataka vakavinaka taumada; mo qai … kerea ia kevaka au kila ni ganita, au na uqeta na yalomu ka na katakata mai na lomamu; raica ko na qai kila ni sa dodonu.” (V&V 9:8, vakuri ena vosa-kala.]

O sa dikeva beka na iotioti ni malanivosa? “Raica ko na qai kila ni sa dodonu.”

E dau vakavuqa meda rogoca na vosa ni Turaga e lomada. Kevaka eda sa yalomalua ka dauvakarorogo, ena vakauqeti keda na Turaga e yaloda. Oqo na vuna sa dau muataki keda yani na veivakauqeti vakayalo ki na reki cecere, ka so na gauna ena tuturu na wai ni mata. E vuqa na gauna sa dau vakamalumalumutaki na yaloqu ka vakabulabulataki na lomaqu ni tarai au na Yalotabu.

Na Yalo Tabu ena vakavuna me malumalumu na lomada. Eda sa na soli-ka ka yalololoma vakalevu cake vakai keda yadua. Eda sa na yalomaluataka tiko na noda veimaliwai. Sa tu vei keda na veika cecere meda veilomani kina vakai keda. Era na vinakata na tamata mera tiko voliti keda baleta ni sa ramase mai na keda ituvaki na veivakauqeti ni Yalo. Sa vakalou cake na noda ivakarau ni bula. Sa qai yaco kina, meda kila vakalevu cake na veivakauqeti ni Yalo Tabu ka rawa kina meda kila vakavinaka vakamatata na veika vakayalo.¹²

Eda na rawata na Yalotabu ena noda masu ka lolo ena yalodina.

Eda na rawata vakacava na Yalotabu? “Ni dou sa kerea ena vakabauta,” e kaya na Turaga [V&V 42:14]. O koya gona, meda masu ena gugumtua, ena yalodina. Meda masulaka me tubu na noda vakabauta ka masuta na Yalotabu me itokani ni noda veivakavulici. E dodonu meda kere veivosoti vua na Turaga.

E dodonu me cabori na noda masu ena yalo vata ga kei na kaukauwa vata ga a cabo masu kina o Inosi ena iVola i Momani. E levu era kila vakavinaka na italanoa veivakauqeti vakayalo oqo, kau na sega kina ni cavuta na kena itekitekivu. Au vinakata walega meu kauti kemuni ki na malanivosa oqo. A vakadinadinataka o Inosi: “Au na tukuna vei kemuni na noqu yaluma e na mata ni Kalou ni bera ni bokoci na noqu ivalavala ca.” A vakamatatataka na nona yaluma ena mata ni Kalou. Raica na kaukauwa ni nona kerekere:

“Sa uqeti vakalevu na yaloqu.”

“Kau tekiduru kina e na mata i Koya ka Buli au.”

“Meu masu ka kerekere vagumatua vua.”

“Au sa masu vua ena siga taucoko.”

A qai vakadinadinataka o Inosi, “Sa rogo mai e dua na domo, ka kaya: Inosi, sa bokoci na nomu ivalavala ca, ia ko na vakalougatataki. … Ka sa bokoci dina na noqu ivalavala ca.” Ena gauna sa taroga kina vua na Turaga na sala a vakayacori rawa kina, a sauma mai na Turaga: “Ena vuku ni nomu vakabauti Karisito … sa vakabulai iko na nomu vakabauta.” (Inosi 1:2, 4–8; vakuri ena vosa-kala.)

Sa vakabulai vakayalo o Inosi. Mai na nona masu vagumatua vua na Kalou, a sotava kina o koya na veika era rawa ni sotava, era sa sotava tiko, ka dodonu mera sotava o ira na yalodina ni itabagauna cava ga kevaka mera na raica na Kalou ka vakasinaiti ena Yalona.¹³

Kevaka o gadreva mo rawata na yalo ni nomu ilesilesi kei na veikacivi … tovolea mo lolo ena vica na auwa. Au sega ni tukuna tiko mo calata e dua na gauna ni kana, oti mo qai vakaruataka na levu ni nomu kana e tarava. Au tukuna tiko na lolo dina, kei na masumasu ena gauna ni lolo. Au na vakayacora e vuqa tale na ka meu solia vei kemuni na yalo ni nomuni ilesilesi kei na veikacivi ka vakatara na Yalotabu me cakacaka e lomamu mai na dua tale na ka au kila.¹⁴

Na vulica na ivolanikalou e veisiga, oka kina na vakasamataka vakatitobu na veitiki ni ivolanikalou, ena sureta na Yalo Tabu.

Vakasaqara vagumatua na ivolanikalou vakai iko ena veisiga. Na vulica na ivolanikalou ena veisiga ena sureta na Yalotabu.¹⁵

Mo dau vakasama vakatitobu. Ni vakasamataka vakatitobu na tiki ni dua na ivolanikalou— Jemesa 1:5— a muataka kina e dua na cauravou lailai ki na dua na veikau me laki veivosaki kei na Tamana Vakalomalagi. Oqo na ka a dolavi kina ko lomalagi ena itabagauna oqo.

Na kena vakasamataki vakatitobu e dua na tiki ni ivolanikalou mai na ivola i Joni ena Veiyalayalati Vou a tadu mai kina na ivakatakila cecere baleta na matanitu lagilagi e tolu [raica na Joni 5:29; V&V 76].

Na vakasamataki vakatitobu ni dua tale na tiki ni ivolanikalou mai na iVola i Pita a tadola kina ko lomalagi kivei Peresitedi Joseph F. Smith, ka raica kina na vuravura ni yalo. Na ivakatakila o ya, e kilai me Raivotu me Baleta Nodra Vakabulai na Mate, sa mai tiki ni Vunau kei na Veiyalayalati [raica na 1 Pita 3:18–20; 4:6; V&V 138].

Vakasamataka vakatitobu na bibi ni noda ilesilesi sa solia mai vei keda na Turaga. Sa vakasalataki keda kina na Turaga, “Mo dou nanuma tikoga e lomamudou na veika lagilagi ni bula tawamudu.” (V&V 43:34.) O na sega ni cakava rawa oqori kevaka sa vakamedrei tu na nomu vakasama na oga ni vuravura oqo.

Wilika ka vulica na ivolanikalou. E dodonu mera vulici na ivolanikalou oqo ena itikotiko ena nodra veiliutaki ka ivakaraitaki kina na tama kei na tina. Era na kilai vakavinaka na ivolanikalou ena kaukauwa ni Yalo Tabu, me vaka sa yalataka oti vakaoqo na Turaga vei ira na Nona tamata yalodina ka talairawarawa: “Raica ko na kila na veika vuni ni matanitu vakalomalagi.” (V&V 42:61.)

Na itukutuku oqo mai vei Peresitedi Spencer W. Kimball e tukuna tiko na sala eda rawa ni vakatorocaketaki kina vakayalo ena noda bula:

“Au raica rawa ni gauna au vakawalena kina na noqu veiwekani kei na Kalou ka sa vaka me sega ni vakarorogo se vosa mai o lomalagi kau sa tiko yawa sara. Kevaka meu dromuci au ena ivolanikalou sa na qai voleka sara ka lesu mai na bula vakayalo. Au raica niu mai lomani ira vakavinaka cake e dodonu meu lomana ena yaloqu kei na vakasama kei na kaukauwa taucoko, ka lomani ira vakalevu cake, au raica ni rawarawa sara meu muria na nodra ivakasala.” …

Oqo e dua na ivakasala cecere e ka dina niu sa sotava oti.

Na levu ga ni nomu kila na ivolanikalou, na nomu voleka yani ki na vakasama kei na lewa ni Turaga ka dou na veivolekati o tama kei watina kei iratou na gone. Ko na raica ni ko wilika na ivolanikalou ena virikotori ena nomu vakasama na dina ni veigauna tawamudu.¹⁶

A Brazilian woman reading the scriptures. She is sitting on a bus. — “Na vulica na ivolanikalou ena veisiga ena sureta na Yalotabu.”

E sega ni vinakata o meca me vakayacori na vulici ni ivolanikalou ena noda itikotiko, o koya gona ena saga o koya me yaco na leqa ke rawa. Ia meda gugumatua tiko.¹⁷

Eda na sega ni kila na Kalou kei Jisu ke sega ni da vulici rau ka vakayacora na nodrau lewa. Na vuli oqo e veimuataki yani ki na ikuri ni veivakavukui sa vakatakilai mai, ke vakamuri, ena muataki keda yani ki na ikuri ni dina. Kevaka eda muria na ituvatuva oqo, eda na ciqoma na ikuri ni rarama kei na reki, ka veimuataki yani ki na iserau ni Kalou, oi keda, vata kei Koya, eda na vakataucokotaki.¹⁸

Ena tiko vata kei keda na Yalo Tabu ni da rokova, doka, ka talairawarawa ki na lawa ni Kalou.

Eda sa vakavulici ni Yalo Tabu ena sega ni dau tiko ena vanua tawasavasava [raica na Ilamani 4:24]. O koya gona, e dua vei ira na ka meda vakaliuca o ya meda raica me tuvai vinaka tu na noda bula.¹⁹

Meu vosa mada baleta na talairawarawa. O sa vulica tiko oqo mo maroroya na ivakaro kecega ni Turaga. Ni ko vakayacora, ena tiko vata kei iko na Yalona. O na taleitaka na veika e baleti iko. Ena sega ni rawa mo caka cala ka kila na dina. E sega ni rawa!²⁰

Na iyalayala vakayago baleta na talairawarawa [ki na Vosa ni Vuku] o ya: Ena “ka ni bula ki na nodra vicovico ka vakauto kina na suidra; … [era] na cici ka sega ni ceguoca, ia era na lako tiko ka sega ni malumalumu mai.” (V&V 89:18, 20.)

Ia, au sa dau vakila, ni veivakalougatataki cecere ni talairawarawa ki na Vosa ni Vuku kei na ivakaro tale eso era sa ka vakayalo.

Vakarorogo ki na yalayala vakayalo: “Ia na lewe ni lotu kecega sa nanuma ka vakayacora na veika sa tukuni oqo, ka ra sa muria tiko na vunau … era na vakavukui ka kila-ka vakalevu io era na kila na ka sa vuni tu.” (V&V 89:18, 19; vakuri ena vosa-kala.)

Eso era sa nanuma ni yalayala oqo ena vakatau tiko ki na kena vakamuri na lawa ni Vosa ni Vuku. Ia ko na raica ni dodonu meda lako voli ena talairawarawa ki na ivakaro kece ga. E kea eda na ciqoma mai kina na yalayala vakayalo digitaki. Sa kena ibalebale meda sa talairawarawa ki na lawa ni ikatini, mo vakatabuya na Siga ni Vakacecegu, mo tiko savasava ka kilikili, ka talairawarawa ki na ivakaro kecega.

Ni da vakayacora kece oqo, sa yalataki kina oqo: Era na “vakavukui ka kila ka vakalevu, ia era na kila na ka sa vuni tu.” (V&V 89:19.)

O cei na tama kei na tina me sega ni vinakata na veivakauqeti ni Turaga baleta na nodra susugi na gone? Au vakadinadinataka ni sa rawa me nomuni na veivakalougatataki. E dina ni ra sega ni vinakata na itubutubu, mai na talaidredre, me tarovi ira na gone mera rawata na veivakalougatataki ni Turaga. E dodonu vei ira kece na tama kei na tina i Isireli mera rawata na yalayala oqo.

Na bulataki ni ivakaro ni Kalou sa dua na ilavaki ni bula kilikili ni kena curumi na Vale ni Turaga. E kea ena soli na vuku kei na “kila ka vakalevu” e semati tiko ki na noda bula marau ena bula oqo. …

Au sega ni vakabauta me dua na lewe ni Lotu me bulabula, ka kaukauwa na nona ivakadinadina ke sega ni maroroya tiko na ivakaro. Na ivakadinadina sai koya na veivakauqeti vakayalo sa yaco tiko me kila ni sa dina na cakacaka, ka sega ni kena ciqomi ga vakadua. Na Yalo Tabu ena dau tiko vata kei ira era doka, rokova, ka talairawarawa ki na lawa ni Kalou. Ka sai koya na Yalo sa solia na veivakauqeti vakayalo ki na tamata yadua. Au sa vakadinadinataka ena yalomalumalumu na dina ni yalayala oqo.²¹

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

E kaya o Peresitedi Benson ni veivakauqeti ni Yalo Tabu “era dau yaco mai na veivakauqeti vakaoqo ena gauna eda sega ni vakaogai tu ena lokuloku eso kei na noda sega tu ni vesuki ena lomaocaoca ni bula ena veisiga” (wase e 1). Eda na kila rawa tiko vakacava na Yalotabu ena gauna mada ni da ogaoga tu kina vaka o ya?
E vakavulica o Peresitedi Benson, “Kevaka eda sa yalomalua ka kila, ena vakauqeti keda na Turaga mai na lomada” (wase e 2). Na cava o sa vulica me baleta na kilai tiko ni veivakauqeti vakaoqo?
Ena wase e 3, e vakauqeti keda kina o Peresitedi Benson meda vakamuria na ivakaraitaki i Inosi, me vaka e tukuni tiko ena iVola i Momani. Na cava eso na lesoni ni kena vakasaqarai na Yalotabu eda rawa ni vulica mai vei Inosi?
Baleti iko, na cava na duidui ni wiliki ni ivolanikalou kei na “vakasamataki [tiko] vakatitobu na tiki ni ivolanikalou”? (Raica na wase e 4.) Na cava o nanuma kina ni vulici vagumatua, ena veisiga na ivolanikalou ena vukei keda meda dolavi keda tu ki na veivakauqeti ni Yalotabu?
E kaya o Peresitedi Benson, “Na Yalo Tabu ena dau tiko vata kei ira era doka, rokova, ka talairawarawa ki na lawa ni Kalou” (wase e 5). Na cava o nanuma ni noda rawata meda ciqoma na veivakauqeti vakayalo e vakauqeti ena noda sasaga meda maroroya na ivakaro?

iVolanikalou Veisemati

1 Nifai 10:17–19; 2 Nifai 4:15–16; Mosaia 2:36–37; V&V 8:2–3; 45:56–57; 76:5–10; 121:45–46

Veivuke ki na Vuli

“Ni ko vuli tiko, vakarorogo vinaka sara ki na veika o vakasamataka kei na veika a vakila e yalomu” (Vunautaka na Noqu Kosipeli [2004], 20). Sa rawa mo vola na veika o vakila, kevaka mada ga era sega ni veisemati ki na vosa o wilika tiko. Sa rawa ni kena sara ga e gadreva tu na Turaga me vakatakila vei iko.