Kosonned Lap Keriauo
Atail peren keieu laud kin kohdo sang atail kin sewese riatail akan.
Riei ohl oh lih akan, kalahngan en kumwail amwail kin sesewese kihpene Israel palio oh paliet, kangkakehlaka amwail peneinei kan, oh kapaiada mour en irail kan me anahne kan. Kalahngan en kumwail amwail kin ideidawehn Sises Krais ni mehlel.1 Kumwail ese oh kin pereniki kapwaiada Sapwellime kosonned lap riauo, pwehn poakehng Koht oh poakehng mehn mpamwail kan.2
Nan erein sounpwong wenew samwalahr, ngehi oh Sister Nelson tuhongehr kid en Souleng kan ni aht seiloaklahng Nan Werenge oh Palikapi en Amerika, dekehn Pasipik kan, oh kahnihmw kei nan Iunaided Sdeids. Ni aht wie seiseiloak, se koapworopworiki me se pahn kalaudehla amwail pwoson. Ahpw ni aht pwur aht pwoson kin kehlailkihda at tuhong towehkan oh kempoakepat kan. I pahn ehukihong kumwail ire kesempwal silu me se alehdi sang aht seiloako.
Nan Mei, ngei oh Sister Nelson iang Elder Gerrit W. oh Sister Susan Gong seiloakla Palikapi en Pasipik. Ni aht lel Oaklen, Niu Sihlen, se ahneki ansou mwahu en tuhong kaun en imwenkaudek en moslem kan nan Kraischurch, Niu Sihlen, wasa me aramas kasikiedi irail kan me wie kaukaudek nan ehu irair en kamaramas kosukuloal sounpwong riau samwalahr mwowe.
Se peuse aht poakepoakehla riatail ohl akan nan lamalam tohrohr wet oh kadehdeiong irail me kitail koaros kin uhki saledek en kaudek.
Se pil patohwanda sawas en tohn doadoahk oh mwohni pwehn kamwahula arail imwen kaudek kan. Aht mihtingiong sounkaweid en Moslem pwukat pweida pwehki wahu oh pepehm en limpoakpene me mie.
Nan Oahkos, Elder Quentin L. oh Sister Mary Cook, Sister Nelson oh ngehi tuhweng aramas kei sang Pwenos Aires, Arsentina—pali tohtohn irail sohte iang atail mwomwohdiso—me arail mour kan wengkilahr wihlsehr kan me kohieng irail sang Pali en Sawas en Souleng en Imwin Rahn-akan. Se perenkihda arail kasalehda kalahngan lap pwehki aht ehupene,
Kesiluhn ire kesempwalko pwarada wihk kei samwalahr wasaht nan Kahnihmw en Soal Leik. E pwarada sang nan kisinlikou ehu me I ale ni ahi ipwidio sang peinakapw pwulepwul men me I pahn ekerki Mary—sounpar 14.
Mary ntingiedi soang kei me ih oh ngehi duwepenehki. Se nainki seri ehk. Komw mwahngi koasoi en Mandarin. Seri isimen nan ahi peneinei, iangahki ngei, pwekpwekdo sang Saina, kahrehda se kin lokaiahn Mandarin. Komw wia sounpwal en mohngiong. Riei serepein alehier [koadoahk] riau en ah mohngiongo. Komw pwungki sarawi awa riau. Se pwungki sarawi awa riau. Komw kin kadek kos. Riei pwutako pil kadek kos. E maskun duwehte ngehi.”
En Mary ah koasoi kan inenen sair ie, kaskasalehda kaidehnte palingene ahpw pil poadidien ah nohno oh pahpa.
Souleng en Imwin Rahn-akan, oh irail teikan me kin ideidawehn Sises Krais, kin kalap raprapahki elen arail pahn sawas, pwekada, oh poakehng mehteikan. Irail kan me kin men adanekihla aramas en Kauno “kin men wahda en emen katoutou kan, ... mauk iang irail akan me kin mauk; ... oh [kin] kamwaitala iarail akan me anahne en kin kamwaitala.”3
Irail kin ni mehlel ngoangki momourki kosonned keieuo oh keriauo. Ni atail kin poakehng Koht ki atail mohngiong unsek, E kin wekideng atail mohngiongo ong ni kamwahupen mehteikan ni mwoahmw lingan, mwakelekel ehu.
E pahn apwal en kapatahda uwen sawas me Souleng en Imwin Rahn-akan kin kihkihda rahn koaros en sounpar koaros, ahpw e pahn kak kadierekda uwen kamwahu me Mwomwohdisou ni eh wia pwihn ehu kin kapaiahda ohl oh lih—putak oh serepein kan—me anahne sawas.
Epwelpen kahpwal sang Mwomwohdisoht tepda wiawi nan 1984. Mwuri ehu kaisihsol en Mwomwohdisou pwon ahpw wiawi pwehn rikada mwohni me pahn sewese aramas me sohn sang ni kahpwal en sohte pihl nan paliepeng en Aprika. Tohn Mwomwohdisoht tounmeteikihda tala miliohn 6.4 nan kaisihsol en rahn ehu te.
Ansouo-Elder M. Russell Ballard oh Brother Glenn L. Pace eri pekederla Idiopia pwehn ropada wiepe keieu mwahu ong ni doadoahklahn mwohni en meirong pwuko. Mwekid wet me tapiada dahme uhd adanekihla mwuri Sawas kan sang Souleng en Imwin Rahn-akan.
Sangete ansouo, Sawas sang Souleng en Imwin Rahn-akan sipelelahr tala piliohn riau pwehn sewesehda irail kan me anahne sawas nan sampa pwon. Sawas pwukat kin kohieng aramas koaros sohte lipilipil arail mwomwohdiso, tohn wehi, mehn ia, aramas da me re pwungki, ohl de lih, de soangen kopwerment da me re pwungki.
Kaidehn ihte met. Pwehn sewese tohn Mwomwohdiso en Kauno me mihmi nan kahpwal, kitail kin pereniki oh momourki kosonned en kawao iei meirong en kaisihsol.4 Kitail kin duhpekla ni atail kin sewese irail me duhpekla kan. Pak ehu nan sounpwong ehu, kitail kin sohte mwenge pwehn tounmeteikihda uwen pweinen mwengeo (oh pil laud sang) ong me anahne kan,
I sohte kak manokehla ahi tepin kohla Palieir en Aprika nan 1986. Souleng tohto kei me kin kohdo iang aht mihting kan. Mendahte pali laud en irail akan ahr sohte kepwehpwe, me ngeder me kin kohdo nan arail likou pwetepwet mwakelekel kan.
I idek rehn steik presideno ia mwoamwen eh kin apwalih towe semwehmwe kan. E sapengki me pisopko wehwehki mwahu neirail aramas akan. Ma towehkan kak diar kenerail mwenge pak riau rahn ehu, irail sohte anahne sawas. Ahpw ma irail kak diar kisin mwenge me itarehng ehu mwenge de tikitiksang—iangahki sawas sang peneinei—pisop kan kin kihda mwenge me pweipweida sang mwohni en meirong en kaisihsol kan. Ih eri kapatahieng ire kaselel wet: arail meirong en kaisihsol kin laudsang dahme kin pidohi. Meirong en kaisihsol me sohte kin doadoahkla kin pekerlahng aramas wasateikan me arail anahn laudsang arail kan. Irail Souleng pwerisek kan en Aprika kasalehiong ie ire ehu me pid manaman en kosonned oh ngehn en kaisihsol.
Ni atail wia tohn Mwomwohdiso wet, kitail kin wiahki atail peneinei irail kan me mih nan kahpwal.5 Ni atail wia sapwellimen Koht ohl oh lih kei, kitail koaros wialahr ehu peneinei. Kitail anahne oke peneu ehu nan Kadehde Mering: “Kumwail en kin sapanohng irail me semwehmwe oh pahn kin anahne mehkot.”6
Kitail pil nantihong momourki padahngkan en Kauno Sises Krais me ntingdi nan Madiu 25:
“Pwe ni ei men mwengedahro, kumwail kamwengeieier: Ni ei men nimpildahro, kumwail kanampileieier: Ah ni ei wia mehn keiruh men, kumwail ahpw kasomwohielong nan imwamwail kan:
“Ni eh sohte ehi likou, kumwail ahpw kalikawihiehda: Ni ahi soumwahu, kumwail ahpw pwaredo apwalih ie. …
“… Mehlel I ndahiong kumwail, soahng koaros me kumwail wiahiong emen riei me tikitik pwukat, ngehi me kumwail wiahiong.”7
I pahn kasalehda ekei karasaras akan me Mwomwohdisoht kin idawehn padahngkan en Sounkomouro.
Pwehn sewese me duhpek kan, Mwomwohdisoht katakatanga en pisop kan imwen nahk mwenge 124 nan sampa. Oaht en kisin mwenge kin wiawi sang wasa pwukat dauli pak 400,000 nan pahr ehu ong aramas me anahne kan. Nan wasah kan me imwen nahk mwenge sohte kin mihie, pisop oh prans presiden kan kin ale mwohni sang meirong en kaisihsol en Mwomwohdisoht pwehn alehkihda kisin mwenge oh soahng teikan ohng toweh kan me anahne.
Ahpw, kahpwal en duhpek kin sipelehla mehlel kelen Mwomwohdisoht. E ikiparpesengehr nan sampa. Ehu repwoht en Iunaided Neisin kasalehda me uwen tohtohn aramas me duhpek nan sampa dauliher miliohn 820 —de kerenieng aramas emen sang meh duwemen en tohn sampa pwon.8
Meid kamasepwehk uwe wet! Se inenen kaping kalahnganki amwail sawas kan. Kalahngan en amwail mohngiong sapan kan, aramas lopw kei nan sampa pahn ale kisin mwenge, likou, wihlsehr, wini, pihl mwakelekel, wasahn kouson en lepin ansou, oh soahng teikan lel miliohn kei me anahne.
Kidalap en soumwahu nan sampa kin tepsang nan pihl samin kan. Lel rahn wet, en Mwomwohdisoht sawas ong kahpwal kan sawaskidahr pihl mwakelekel ong kouson epwiki kei nan wehi 76.
Ehu doadoahk nan Luputa nan wehin Demokradik Repuplik en Kongko, wia ehu karasaras mwahu. Tohn wasao tohtohsang aramas 100,000, ahpw sohte pihl nan paip wasao. Aramas akan kin anahne alu reirei pwe ren kak ale pihl mwakelekel. Tetehn mie pihl me kerekeredihdo sang pohn nahna me dierek mwail 18 dohsang wasahu, e apwalehng aramas akan en aliale pihl ansou koaros.
Ni ansou me atail pali en kihda sawas ong kahpwal kan diar kahpwal wet, irail pateng kaun kan en Luputa oh sawaskihda dipwisou oh kaiahn pwehn katangehdo pihl nan paip ong kahnihmwo. Aramas en Luputa doadoahngki sounpar silu pwehn weirada warawar ehu me loalki mihter ehu nan takai oh nan wel. Ni arail patpene doadoahk, rahn kapereno lelledo ansou me pihl mwakelekelo lella ong koaros nan kahnihmwo.
Mwomwohdisoht pil kin sewese aramas sopohla kan, sang kahpwal en mahwen, melimel, de kamakam en souleng kan. Tohtosangehr aramas miliohn 70 me met sopohsangehr arail wasahn kouson akan.9
Nan pahr 2018 te, Mwomwohdisoht sawaskihda dipwisoun ansou karuaru ong aramas sopohla nan wehi 56. Me tohto tohn Mwomwohdisoht pil tounmeteikihda arail ansou pwehn sewese me sopohla kan en soandihong nan arail wasa kapw akan. Se kaping kalahngan on kumwail kan koaros me sewesehda irail kan me songosong en kauwada arail wasahn kouson kapw akan.
Sang ni tounmetei kan me kohpene Deseret Industrihs nan Iunaided Sdeids, paun en likou miliohn kei me kin rikirikda oh pekederpeseng nan sounpar ehu. Ni en pisop kan kin doadoahnki dipwisou pwukat pwehn sewese towehkan me anahne palilaud kin pekederlahng wasahn kihda sawas kan me kin kadarpeseng dipwisou pwukat nan sampa.
Oh sounpar nekierohte, Mwomwohdisoht sawaskihda semen oh dipwisoun kilang wasa ong aramas 300,000 nan wehi 35, epwelpen seri pwelel ong nohno kid kei oh seri pwelel nan wehi 39, oh wihlsehr ong aramas tohtohsang 50,000 me koukouson nan wehi tohto kei.
Mwomwohdisoht kin ndandki eh kin kalap tepin lella wasa me kahpwal kan kin lel. Oh mwohn ehu melimel kin lel, sounkaweid oh tohn doadoahk kan en Mwomwohdisoht nan wasa me kahpwalo pahn lel kin tepier koaskoasone dahme irail pahn wia pwehn kalelehla dipwisou oh sawas ong irail kan me pahn lel nan kahpwalo.
Sounpar nekierohte, Mwomwohdisoht sawaskihda doadoahk en sawas tohtohsang 100 nan sampa, sewesehda irail me alehdi kahpwal sang melimel, kisiniei, lapake, rerrer en sahpw, oh kahpwal teikan. Ansou koaros me kak, tohn Mwomwohdisoht tohto kin pwuhrieng nan sekid oangoahng kan pwehn sewese aramas me diar kahpwal sang kahpwal kan. Soangen sawas wet, me kin wiawi sang kumwail, me wia poahson en papah.
Riei ohl oh lih akan, mwekid kan me I kawehwedahrko wia kisehn soangen sawas ong kahpwal kan me Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn-akan kin kihkihda.10 Oh kumwail me kahrehda soahng pwukat kak pweida. Pwehki amwail mour lingan kan, amwail mohngiong sapan kan, oh amwail sawas kan, tohto wasahn kouson kan oh sounkaweid en kopwermen kan kin kepkepinga amwail doadoahk mwahu kan.11
Sangete ahi wiahla Presiden en Mwomwohdisoht, I alehier kaping kalahngan mwuledek tohto sang presiden kan, praim minister kan oh ampahsador kan pwehki sawas akan me arail aramas akan alehier sang Mwomwohdisoht. Oh irail pil kaping kalahnganki doadoahk ngiangi me towehkan wiahiongehr arail wehi kan ni arail wia towe mehlel, katapan kei.
I pil perenkihda mehlel en sounkaweid en sampa kan arail kin pwarek Presidensi Keieu kasalehda arail koapworopwor me Mwomwohdisoht en koukouda nan arail wehi kan. Pwekida? Pwehki irail ese me Souleng en Imwin Rahn-akan pahn sewese kauwada peneinei oh wasahn kouson kehlail kei, kamwahuwiala mour en mehteikan wasa koarosme irail kousoan ie.
Sohte lipilipil wasa me kitail kousoan ie, tohn Mwomwohdisoht kin kesempwaliki duwen peneinei en Koht oh ehupenehn aramas akan. Ihmekahehda, atail peren keieu laud kin kohsang atail kin sewese riatail ohl oh lih akan, sohte lipilipil wasa me kitail kouson ie nan sampa kaselel wet.
Sewese mehteikan—nsenohki mehlel wia kamwahu ong mehteikan duwehte de laud sang atail kin apwalih pein kitail— me kitail kin pereniki. Ahpw mehlel, I pahn kapatahieng, ansou me e sohte kin mengei oh ansou me kitail kin toumeteikihla atail nsenamwahul. Momourki kosonned lap keriauo me wia kih pwehn wiahla tohnpadahk mehlel en Sises Krais.
Riei ohl oh lih akan, kumwail iei mehn kahlmengi momour kei me kin pwaradahsang ideidawehn padahk kan en Sises Krais. I kaping kalahngan ong kumwail! I poakohng kumwail!
I kadehde me Koht ketin ieias. Sises iei ih Krais. Sapwellime Mwomwohdisou kapwurpwurdohr ni imwin rahn akan pwehn kapwaiada kahrepe sarawi kan. I kadehdehki ni mwaren Sises Krais, amen.