Diyin God Yá’at’ééh dóó Ayóó Át’é baa Nitsóhkees

Eldir Dale G. Renlund Áyiilaa

Naakits’áadah Yilt’éego Ádahées’a’

Shí t’áá yoołkááł bik’éh aTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Jesus Christ ayóó át’éii benáłniih nihidishní dóó ha’íí T’áá áłah nihá íyiláii.

Dah Ádiilkidę́ę, bá yádaałti’í Diyin God ayóó át’éi béédaałníih danhíłní dóó Bíh ha’íí nihá ádayiiléi hazhó’ó danół’į́, bił haháajee’, ał’ąą dine’é daniidlį́į.¹ Díí saa dadiyiníi t’áá át’é kójigo nínii biyi’ ndi Mormon biNaaltsoos biyi’ t’áá íiyisíí beehízin. Éét’ahgi bikáhii eíí Mormon biNaaltsoos ła’ dabiniiyéii yaa halne’ “eii éí Israel bighandóó chʼéédzíhígíí haitʼáo Bóhólníihii dabizhéʼé tʼáá íiyisíí yíká eelwodgo bił ííshjání ádoolnííł biniiyé.”² Mormon biNaaltsoos bee ałch’į’ kwólyaa Moroni: “Jó, díí baa nánihooshkąąh díí deínóhłtaʼgo … éí díí béédaohłniih dooleeł … éí Bóhólníihii tsʼídá bílaʼashdlaʼii baʼáłchíní ayóó áyóʼnínígíí, dóó tsʼídá yéigo nihijéí biyiʼjįʼ díí baa ntsídaahkees doo.³

T’áá aghą́ą́h bá yádaałti’í yaa ńdanhooką́ą́hii bee Diyin God bi yá’at’ééh baa nitsókees.⁴ Éí yaa halne’ii eíí áZhé’é Diyiníi béé dadíilníh Bíh dóó áYe’ biyá’at’éhii niwó’ní, doo t’áabí áhehee’ ídi’níi da, ndi na’íiłnanii biká baa ahééh daniidzín. Ba’áhwiinit’į́ baa nisókees, baa ákoniizin dóó íhwiil’ááh ąą kwéeniił. Be’ájooba’ daníil’į́įgo, nihí yiwóhgo jooba’ ída’díil’į́įh, ayóó sodiilzin, dóó akéé’ siidzį́h.

Diné ła’ bił nijilnishgo yéego nabíish na’íi ayóó yaa áhééh niizíí’ dóó aa hójooba’ łáhgo áhooł’į́įh. 1987 biyi’, shí bee hósesííd Thomas Neilson, hastįį yá’at’éhii ajéí ła’ dah sheididoo’á łę́ę nízin. Bíh 63 bináakai dóó Logan, Utah doo naagháh, United States biyi’. Naaki góne’ Da’ahijooghą́ą́’ bikéedoo, bíh éiyá Donna Wilkes nléi Logangi Diyin biGhan góne ahaa bi’dee’níl. Bíh tsé yitł’injí naalnishgo ayóó yinéedlí dóó yee ák’ihalta’. T’áá náás silíidi bitsói aláajį’ naagháhii, Jonathan, yił naalníshgo ayóó yíneedlį́, áłchíní t’óó hoshísh ghanjį’ ch’ínajahgo. T’áá áłah ayóó ahidinéelná silį́į haalá Tom éí Jonathan yinéł’į́įgo t’áabí na’ádoot’į́.

Tom ajéí ła’ haidoo’áłii biba’go doo yee sodool’į́įł da. Bíh doo ayóó na’áhodilzíid da. Bíh t’áá nléidę́ę́’ díí ádeeshłííł dóó ádeile’go hoolzhísh dóó yéego yiniiyé naagháago. Bijéí nidóoltłił bich’į’ anáhoołti’go, iiná ne’kodzáá, Tom łahda nashídiłki’ niísh shá yéego binánilnish ła dooníłii. Dlódilchíigo, bíh doo haníi dii bínitáh da áko ajéí tsį́łído ła’ sheidoo’áał.

Ła’ ajį́ baa hózhǫ́ ákondi baayéé’, Tom ajéí ła’ beidini’ą́. Aníłtso dóó hadíł t’áá ahéełt’é, dóó haini’ą́nii t’ah ániinaaghah, 16 bináahaigo. Ajéí haini’ą́nii Jonathan bínt’ée’, Tom bitsói. T’ah abínígo, Jonathan yéego tídiidzaa chidí ła’ yii’ dah sidáhii kǫ’ na’áłbąąsii bídeezgóh.

Tom dóó Donna azee’ ál’į́įdi baa níyáago, yík’ee doo ákot’ée da. Ha’íí yii’ naa’áashígíí doo bik’ísodzíkees át’ée da, Tom bitsói yijéí choyóoł’į́įgo be’íina’ t’áá nízaa nináádoot’íh. T’óó atségóó, t’áá áłah Jonathan bineesą́, hatsi’ dóó haadáaní kanáa’aash ndi bijéí nííh doot’ááł hałnínii doo yinízin da. Tom dóó Donna yaa áko nízin, azhąshį́į́, Jonathan bitsiighąą’ áden, dóó Tom háiida ajéí sheidoo’ááł jinínii doo biniináá Jonathan atédzáa dahígíí sodizin yee yik’i’diitą́. Ndaga’, Jonathan bijéí hach’į’ kólyáago eíí Tom yiden nilįnę́ę bee bik’ihójisdlí’. T’áá áłah yaa áko níizį’íi eíí ha’íshį́į́ yá’at’éhii díí ayóó áhoodzáá bee nídidoolyéé dóó lą́ niizíí’.

Ajéí t’áadoo át’éhoo bá anáat’ą́. Bikéédóó, Tom łahgo hastįį át’é silį́į́’. Bitah yá’áhoot’ééh dóó ahééh níziníi agháago łahgo ádzaa. Yee shił hóolne’íi eíí t’áá abíní bik’éh Jonathan yaa tsíndikos, bitsi’ dóó baadáaní, beidini’ánii, dóó baa deet’ą́ ha’íí bóót’ąíi. Azháanee’ ayóó bá hozhǫ́ dóó t’ahdii ha’ólnínii t’áá beehóziní yée’, Tom haasíidgo hast’e’ ádolzin, ááh bíne’, dóó ba’áhwiinít’į́.

Tom ajéí biih yit’ą́ą́dóó 13 bínaanááhai, doo áko néelą́ą’ bá bíighah da ńt’ę́ę́’. Ádengo baa hane’ii eíí díidí táá’ nááhaijį’ yił haajéé’ dóó ła’ diné be’ayóó ó’ó’ní yaa áko daniizíí’. Bíh beiyít’ą́ądoo t’óó ahayói yiká éelwod dóó bóhoneezą́ níi łeh, dóó ałtso yá ha’ólní.

Tom gi’át’áo lą’ída nihich’į’ kódaalyáii eíí doo ádaadíilyéeł da, áZhé’é Diyiníi dóó BiYe’ Ayóó ayoníi nihaa yiizlá, t’áá bił Jesus Christ be’íina’ yee ti’hóozníi’go nihk’éh nina’ídlá.⁵ Nihí díí nihokáá’ iiná nihaa yilyá; hónáasdi nihíts’íís hiná nihá ándoolnííł, dóó hool’áágóó yisdándiidááł dóó hadíniilt’é diidlééł—jó nihí éí niidzíngo—ałtso aTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Jesus Christ biniinaa.

T’áá chóiniil’į́įh, niha’ádił, doodágo díidí aayéesyá baa tsídiikósgo, ats’íí ti’hóoníihgo bee ni’ílyáhii baa nitsíikees, dóó niháidini’ąníi. Niháidini’ąníi bá hodíníilzingo ts’ídá aláadi át’é. T’áá’áłah niháidini’ąníi íil’į́ dóó ts’ídá łahgo ánhidoolííł.

Ła akáadi łahgo í’iiláii yee Alma Nooséłii Alma yee’ “Diyin God naagháágo yik’ihjį’ yáłti,”⁶ Diyingo náal’a’í bił yi’į́ í’diiyaa. “Ha’diildííl biinée’go,“⁷ Alma Sodizin Bá Hooghan ye’áts’íhgo Diyingo náal’a’í bich’áhooshkeed dóó “dine’é yijéí yee yóó ayii’éésh.“⁸ Diyingo náal’a’í díí hane’ yíyii’ą́: “Yinááł, dóó béenilnííh nizhé’é ąąh shijé’ę́ę …; dóó ayóó at’áo [Diyin God] yá áyiiláii beenílnííh.”⁹ Ałtso yee yich’į’ hadóodzih, áko Diyingo náal’a’í ts’ídá díí yee haadzíí’.

Alma ná’ooskąn dóó yénaalníí’. Bíh nidzáá nihóozhiidí biye’ Helaman Diyingo náal’a’í anínę́ę yee yił hóolne’ Alma t’áá shǫ́ǫ, “Ts’ídá íisdzaaígi ádadoonííł nísin, nihizhé’é ąąh shijé’ę́ę béédaałnííh; haalá ndáalte’ ńt’ę́ę’, dóó doo ła’ yii habíi’eezhí da t’áá hazhó’í Abraham biDiyin God, … Isaac, dóó … Jacob; dóó bíh kanáakaidę́ę habíi’eezh.”¹⁰ Alma t’óó koní, “Shí bíh ba’íiníshłí.”¹¹ Alma yik’i’diitą́ nihi béideilníí náalt’e’ bii’ haat’éézh dóó “bóhóntahgo dóó háshtł’anákaigi biká ana’áwo’,” nihí akót’áo Diyin God bééhhwiilzííh dóó yee ádeehaadzíí’ t’áá aaníí.¹²

T’áá dikwit’éhí Alma gi’át’áo yii’ ch’éheeskai, ndi t’áá akót’áo łahgo ádadíi’nííł. Ałk’idą́ą́’ Yisda’iiníiłii nánhooskán:

Ajéí ániidíi ałdó’ ła’ naadeesh’ááł, dóó ii’sizį́į ániidíi ła’ nii’ hólǫ́ íishłaa; ajéí tséii nii’ hadeesh’ááł … dóó ajéí yilzhólí bitsi’íi niih nídeesh’ááł.

“Dóó shi’iisizį́į nihii’ hólǫ́ ádeeshłííł. …

“… Dóó shidine’é danohłį́į doo, dóó nihiDiyin God nishłį́į doo.”¹³

Yisda’iiníiłii náádiidzáhii Nephi dine’é hait’áo díí iiná łahgo ó’oolííł bee hahálzhish yiłní. Bíh aTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii bináhat’a’ yináádalííł yaa kóní:

“Dóó tsin ałnáozʼaʼí bikáaʼgi dah shidiʼdooltééł biniiyé shiTaaʼ shiníłʼaʼ, dóó bikʼijįʼ tsin ałnáozʼai bikáaʼgi dah shidiʼdiiltį́įgo, tʼáá ałtso diné shaa hakáah dooleeł biniiyé. …

“Dóó díí éí biniiyé dashiʼdiiltį́; éí bąą, aTaaʼ bibee adziilígíí binahjįʼ diné tʼáá ałtso shaa hidookah.”¹⁴

Ha’íísh Yisda’iiníiłii éí bee baa díínááł? Da’ Jesus Christ BíZhé’é yaa ádeet’ą́, aniná yik’éhdeesdlíí’, Bíh diné bibąąhí dóó yee nda’íisíí’ ák’iidiit’ą́, Bíh biZhé’é be’ádziil baa yilyáo diné yá ata’yáłti’, dóó Bíh ałtsojį’ nik’éh nina’ídláo.¹⁵ Díidí Bíh na’áyiiláiish bee baa nidiidááł? Shí bee ákonisht’é. Jesus Christ “bighaan ąą kót’éego sizį́, náhodeesdzíh nízin, hayóó adidoot’ááł, hąąh nídool’ół, hatse’, niłtólí, dóó diyingo á [níh] doolííł.”¹⁶

Díidí t’áá aanínii ts’ídá nihijéí ła’ ániidíi áZhé’é Diyiníi dóó Jesus Christ yee nihaidoo’ááł dóó bee bikéé’ yiikáhdoo. Ákondí ajéí ániidíi t’áá “bił naaki dahále’, … Diyin God [nihí] ayóó íinii’níi bits’éiidááh.”¹⁷ Díí bee ák’ih yéiilti’, nihí t’áá ákwiijį́ náníil’į́ nihaa dahéesyáii dóó ha’íí bii’ daníti’. Aláahdi naat’áanii Benjamin haasííd ní, “díí éí béédaohłniih dooleeł nisin, dóó tʼáá áłahjįʼ éí béédaohłniih dooleeł, Diyin God éí beʼaláahdi átʼéii, … dóó biyáʼátʼéehii dóó nízaadgo nihąąh tiʼhooʼníhígíí.”¹⁸ Jó íidzaago, nihí yá’ąąsh be’ak’ihojídlí yíilbąąh.

Diyin God biyá’at’ééh dóó be’ájooba’ níil’į́įgo bee ii’sizį́į k’éhgo hinii’náagi yee nihiká íilwo’. Náasdi, ii’sizį́į k’éhgo hinii’ná bee ayóó Diyin Ii’sizį́į be’ádiil bináhjį’ ałtso t’áá da’aanínii nihił nibéé dahóyoozííh.¹⁹ Díí t’áá bił Mormon biNaaltsoos t’áá aanínii nihił béédahóozííh, áko Jesus lá Christ baa ákoniizííh, nihiYisda’iiníiłii yilééh dóó nihik’éh Nina’ídláii, dóó díidí iiłkáajį’ biyá’at’éehgo hane’ ninályáhii ńdadiilyééh.²⁰

NihiTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Jesus Christ dóó ha’íí t’áá áłah nihá ayóó át’éii beedéilníhgo, nihí doo t’óó daníil’į́į da doo, Tom t’áá Jonathan bijéí beiyít’ąnígi át’áo. Yaa bił hózhǫ́ dóó yá hodísin, Tom t’áá ákwiijį́ ła’ tízhdidzáago eíí nizáágóó hiná. Nihí bíniidlį́ yisdándiidááł nihił bééhózingo dóó hadiníilt’é diidléeł, nihí ts’ídá benéiilníih yidáneidáhii dóó hadiníilt’é diidléełii ílįníi bik’éh níilyá.²¹ Ááh hánéehee’, díí hodíníilzin baa nihił hózhínii niháádiist’ą́ǫ “hool’áágóó iiná baa díí nihokáá’ bii’” dóó honáasii’ “hool’áágóó iiná nihaa doolyééł … índa doo danáádiitsáał da” náasdi kéyahii biyi’di.²² Ááh hánéehee’,díí hodíníilzin baa nihił hózhínii niháádiist’ą́ǫ “hool’áágóó iiná baa díí nihokáá’ bii’” dóó honáasii’ “hool’áágóó iiná nihaa doolyééł … índa doo danáádiitsáał da” náasdi kéyahii biyi’dí.²³

NihiTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Jesus Christ biyá’at’éeh baa nitsíikeesgo, bee ba’iiníidlíhii ąą kót’į́į́h. Diyin God lá nihiZhé’é nilį́ dóó Ba’áłchíní daniidlínii nihił bééhóozįįhgo biniinaa nihisodizin łáhgo át’įįh. Nihí Bíh íinízin doo łahgo ádiilnííł haníit’áa da ndi bíh jígo bik’éh ádii’nííł dóó bináhjį’ hait’éhii shį́į́ yee nihik’izhdoodlííł, bííniikeedígíí bináhjį’.²⁴ Nihí yíwohgo jiiníiba’,yíwohgo níiltólí, yíwohgo bídiilkáál, yíwohgo Christ beníilt’é.²⁵ Díidí bee łahgo íi’níiłgo dadiyiníi ła’ bee nihik’ih náádahojidlí’.

Eíí t’áá át’é yá’at’éhii Jesus Christ bits’ą́ądoo, nihí yiníidláníi hazhó’ó diné bee bił hwíilne doo.²⁶ Nihí ha’íiniiníh doole’é doo bíniil’ą́ą da niidzíigo dóó nihił hóo’áahgo.²⁷ Nihí Yisda’iiníiłii bił aha’di’yeet’ą́nii hazhó’ó bee hiníi’nánii bee nihitse’go bikéé’yiidááł.²⁸ Nihí Diyin God be’ayóó ó’ó’ní nihii’ ha’déezbin doo he’e’į́ yii’ yikáhii t’áá bá nidáhwiit’áahí biká ahíijeeh, niha’áłchíní ayóó ádeiníi’ní dóó t’áá ákogi át’áo iiná bii’ daníilzéh, nihibąąhí béédeilnííh, dóó áłahjį’ nihił dahózhǫ́.²⁹ Díidí Diyin God biyá’át’ééh dóó be’ájooba’ béédeilníihgo binéest’ą́’ ílįníi ádaat’é.

Yisda’iiníiłii ał’ą́ą át’éegi haasííd ní, “Diné anínii bąą Diyin God doo yik’ée haadeit’ée da, doodago doo yee ate’áł’į́į yik’ijį’ kwiiléeh da, t’áá hazhó’ó éí doo ałtso yee ásííh yaa náhálne’íi.”³⁰ Shí eíí Diyin God baa yii’nágo doo yik’ée haadeit’ée da nísin. Kot’ée shį́į́, shí lá Bíh ha’át’áo shą’ nízin. Bíł bééhózingo eíí Bíh benéiilniih dóó Bíh Yá’át’éehii bich’į’go yiidá łę́ę ádąąhyiit’į́į́d. Nihí áádóó Bíh nihitsíi nidooghá łę́ę bóhwiilzáh dóó Bíh yee nihik’ih dahózhdoodlíi nínée áden.³¹

Shí t’áá yoołkááł bik’éh aTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Jesus Christ ayóó át’éii benáłniih nihidishní dóó ha’íí T’áá áłah nihá íyiláii. Bíne’dii nihijéí ła’ ałyói jígo kónat’į́įhii T’áá áłah bee yíwohgo bąąh dah soojéé’.³² T’áá áłah jooba’íi baa nisóhkees, dóó diyin k’éhgo iinánii yee nihik’ízhdoodlííł dóó yíwohgo Christ benółt’é wohłééł. T’áá áłah ánhwo’nínii baa nitsóhkeesgo nihíká adóolwoł “ádin daazlį́įʼjįʼ tʼah [daʼiinohdlą́ągo],” nléí nihi “yáʼąąsh góneʼ yah [ahidoohkah], áko áadi ił hózhǫ́ doo ninítʼiʼii biyiʼ Diyin God bił [kéédahohtʼį́į] dooleeł.”³³

NihiTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii, BiYe’ Ayóó ayó’níinii baa nóhkááh, kóní, “Yísółts’ą́ą́’!”³⁴ Eíidí saa ó’oolíiłgo dóó Bíh yísółtsą́ągo, benáłniih, nihił hózhǫ́ǫ dóó dinóhsingo, áko Yisda’iiníiłii ayóó ó’ó’ní nich’į’ kwíidoolííł ha’íshį́į doo ách’į’ kwínlééh bíinghahíi, Bíh ayóó áyo’ní na’áłdziih doo na’níłdziih bíinghahíi, Bíh ayóó áyo’nóo ke’éltǫ’ doo ánólne’íi ła nídeidle’;³⁵ Bí doo ákon’dool’įįd yíighan aa náyiidlé;³⁶ dóó Bí ajéí doo ánólne’ anídeidle’.³⁷

Shí yee’ aTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii dóó Jesus Christ bits’ą́ądoo ńdadiilyáii ńdanéeł’įį’, T’áá áłah be’ayóó ó’ó’ní doo niníti’íi bóhooł’ą́ą́’ dóó T’áá áłah yee’ ałtso aTaa’ Yá’ąąshdi Hólóonii ba’áłchíní t’áá áwółíbee yaa dajóoba’.³⁸ Díí bi’ééhózin łahgo áshiilaa, dóó éí dó’ łahgo ánhidoołííł. Jesus Christ bízhi’ bináhjį’, áámen.