Re xtenq’ankileb’ li saaj
A’ eb’ li sumwanjik sa’ xyu’ameb’ li saaj li natenq’an reheb’ sa’ li k’a’ru neke’xsik’ ru.
Naq yookin chixkawresinkil wib’ re aatinak eerik’in, li seraq’ chirix laj Helaman ut eb’ li saaj sa’ lix teep laj Ammon xk’am inch’ool. Rik’in xtzolb’al li seraq’ a’an, xweek’a lix wankilaleb’ li profeet sa’ lix Hu laj Mormon naq neke’xtzoleb’ li na’b’ej yuwa’b’ej, li obiisp, ut eb’ li komon sa’ li teep.
Laj Helaman a’an chaq jun winq li neke’xkanab’ wi’ rib’ li saaj winq aj Ammonita. Kixtenq’aheb’ chi chaab’ilo’k ut chi k’iik sa’ tiikilal. Neke’xnaw ru ut neke’xra ut “ke’raj naq [a’an] taawanq choq’ xjolomineleb’.”
Laj Helaman naxraheb’ li saaj a’an jo’ tz’aqal xkok’aleb’ ut kiril lix seeb’aleb’. Li Elder Dale G. Renlund kixk’ut naq “re took’anjelaq chi chaab’il chiru li qas qiitz’in tento naq taqileb’ jo’ ilb’ileb’ … sa’ xnaq’ ru li qaChoxahil Yuwa’. Ka’ajwi’ chi jo’kan tooruuq too’ok chixtawb’al ru lix tz’aqal tz’aq jun li aamej. Ka’ajwi’ chi jo’kan tooruuq chixk’eeb’al reetal li rahok li nareek’a li qaChoxahil Yuwa’ choq’ reheb’ chixjunil … li ralal xk’ajol.” Sa’eb’ li kutan a’in, eb’ li obiisp osob’tesinb’ileb’ rik’in chaab’il na’leb’ re xk’eeb’al reetal lix choxahilaleb’ li saaj neke’rileb’.
Laj Helaman “kixk’eheb’ sa’ ajl” li saaj winq naxjolomiheb’. Kixk’e x’aajelil ru li sumwanjik rik’ineb’ a’an.
Sa’ jun li hoonal naq li yu’am wan chi nach’ chiru li kamk, laj Helaman ut eb’ li saaj aj pleet ke’xsachb’esi rib’ chiruheb’ li ch’uut aj pleet li yookeb’ chi taaqenk re. Laj Helaman kixk’e xna’leb’eb’ li saaj:
“K’ehomaq reetal, moko naqanaw ta ma ink’a’ ke’xaqli re ajwi’ naq toochalq sa’ xb’eeneb’. …
“Jo’kan ut k’a’ru nekeye, ex walal … ?”
Eb’ li tiikil saaj a’an ke’xsume, “Yuwa’, k’e reetal naq li qaDios wan qik’in, ut ink’a’ tixkanab’ naq toot’ane’q; xikaqo ut.” Ke’nume’ chi uub’ej sa’ li kutan a’an, xb’aan naq laj Helaman kixtenq’aheb’ li saaj a’in sa’ lix kawileb’ xch’ool re xik chi uub’ej.
Eb’ li saaj aj Ammonita ke’wan jun xtaqlankileb’ ut kaweb’ xch’ool sa’ “xtenq’ankileb’ li tenamit.” “Li ch’ina teep,” b’eresinb’il xb’aan laj Helaman, kixk’e “xnimal xyo’onihomeb’ ut naab’al xsahileb’ xch’ool” li teep aj pleet aj Nefita. Eb’ li obiisp sa’ li kutankil a’in naru neke’xb’eresiheb’ li seeb’ aj saaj sa’ rosob’tesinkileb’ lix teep ut sa’ xch’utub’ankil Israel. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixk’ut naq a’an a’in li k’anjel “ke’taqlaak wi’ chaq sa’ li ruchich’och’.”
Jo’eb’ ajwi’ li saaj aj Ammonita, li “xaqxookeb’ xch’ool sa’ chixjunil li hoonal sa’ yalaq k’a’ru li k’eeb’il chixb’aanuheb’,” laj Helaman naxtaaqeheb’ laj jolominel re. Maak’a’ naxye li ch’a’ajkilal malaj li yale’k, laj Helaman junelik kiwan chi “xaqxo lix na’leb’” re xik toj b’ar wi’ jayalinb’il. Naq kitaqlaak naq “toxb’eeq rochb’eeneb’ lix saaj alal,” a’an ki’ab’in.
Eb’ li saaj anajwan osob’tesinb’ileb’ naq eb’ li obiisp neke’xtaaqe lix b’eresihomeb’ laj jolominel naq “neke’xch’utub’ rib’ chi k’uub’ank rik’ineb’ li awa’b’ejil reheb’ li Saaj Ixq re li teep.” Eb’ li awa’b’ej re oqech neke’xk’e reetal naq taak’eemanq xna’leb’eb’ li obiisp ut eb’ li awa’b’ej reheb’ li Saaj Ixq re xb’aanunkileb’ lix k’anjel rik’ineb’ li saaj.
Laj Helaman kiroxloq’iheb’ li sumwank. Naq laj Ammon kixk’ut li evangelio chiruheb’ lix na’ xyuwa’ li saaj, li na’b’ej ut yuwa’b’ej a’in ke’xk’ulub’a chi teetookeb’ li raam. Ke’xteneb’ rib’ chi tz’aqal sa’ lix ak’ yu’ameb’ re wank choq’ tzolom, jo’kan naq ke’ok sa’ sumwank naq “te’xkanab’ li k’anjeleb’aal re xpo’jikeb’ xch’ool.” Yal jun ajwi’ li na’leb’ li kik’ehok reheb’ chixk’oxlankil xmuxb’al li sumwank a’an, ut a’an rilb’aleb’ laj Nefita sa’ xiwxiw xb’aan li k’a’ru ke’xk’ul chaq junxil.
Laj Ammonita ke’raj xtenq’ankileb’ li kristiaan a’an li ke’k’ehok xna’ajeb’. Laj Helaman, rochb’eeneb’ lix komon, kixq’unb’esiheb’ chiroxloq’inkil li sumwank ut ink’a’ te’pleetiq. Kikana chi kaw wi’chik xch’ool chirix lix metz’ew li taak’ehe’q xb’aan li Dios chiru lix metz’eweb’ raj laj Ammonita rik’in li ch’iich ut li tzimaj.
Naq laj Helaman ut eb’ li saaj kaweb’ xch’ool ke’xnumsi xninqal ch’a’ajkilal, laj Helaman kikana chi tiik. “A’b’an k’e reetal, maak’a’ na’ajman wi’ a’in—naqakanab’ qib’ chiru naq li Dios tooxkol.” Jun sut, naq ak okeb’ raj re chi kamk xb’aan li tz’okaak, ke’sumen chi jo’ka’in: “ke’xhoy li raam chi tijok chiru li Dios, re naq a’an tixk’e xmetz’eweb’ ut te’koleq; … [ut] li Qaawaʼ … kirulaʼanihebʼ rikʼin xkʼeebʼal cheʼxnaw naq aʼan tixkolebʼ” “xb’aan xnumtajenaqil lix paab’aaleb’ chirix li k’a’ru tzolb’ileb’ chaq chixpaab’ankil.”
Laj Helaman naxye qe naq eb’ li saaj a’an tenq’anb’ileb’ xb’aaneb’ lix na’ xyuwa’eb’. Eb’ li tiikil na’b’ej yuwa’b’ej a’an ke’xnaw naq teneb’anb’ileb’ chixtzolb’aleb’ li ralal xk’ajol. Ke’xk’ut chiruheb’ lix kok’al xpaab’ankileb’ li taqlahom ut “chi b’eek chi tiik” chiru li Dios. Ebʼ lix naʼ ke’xk’ut ajwi’ chiruheb’ “naq wi inkʼaʼ teʼwibʼanq xchʼool, li Dios tixkoleb’.” Eb’ lix yuwa’ ke’xk’ut chiruheb’ chan ru ok sa’ sumwank. Eb’ laj najteril pleet a’an neke’xnaw li k’a’ru nanumsiman sa’ li pleetik. Ke’xkanab’ rib’ sa’ ruq’eb’ li ralal xk’ajoleb’ li moko nim ta xnawomeb’ li wankeb’ rub’el xwankil laj Helaman ut ke’xtenq’aheb’ rik’in xtaqlankil “naab’al li k’a’ru nak’anjelak reheb’.”
Laj Helaman moko kiwan ta xjunes chi k’anjelak chiruheb’ li saaj aj pleet. Wankeb’ kristiaan sa’ xsutam li naxpatz’ wi’ xtenq’ankil ut xna’leb’. Kiraatina laj taqlanel aj Moroni re xpatz’b’al xtenq’, ut kiwulak lix tenq’.
Maajun reheb’ li neke’k’anjelak sa’ li rawa’b’ejihom li Qaawa’ neke’k’anjelak ta xjunes. Li Qaawa’ nokorosob’tesi rik’ineb’ li teep ut eb’ li oqech. Rik’in lix k’uub’ahom sa’ li k’ojob’ank wi’chik, wan qatenq’ankil, qana’leb’, ut qamusiq’ankil re xnumsinkileb’ yalaq k’a’ chi ch’a’ajkilal.
Li obiisp naxb’eresi li teep rik’ineb’ li ch’uut aj k’anjel. Naxb’oqeb’ chixjunil chi aatinak chirix rilb’aleb’ li komon ut chirix a’an naxwaklesi xch’ooleb’ li xmolameb’ li xb’eenil ut li Komonil re Tenq’ank naq te’rileb’ li junkab’al. Eb’ li awa’b’ejil a’in neke’ril li rajomeb’ ru li komon ut te’xtaw chan ru te’xtenq’aheb’. Li awa’b’ejil re oqech neke’xyeechi’i xtenq’eb’ naq neke’xb’eresiheb’ li awa’b’ejil re xmolameb’ li xb’eenil ut li Komonil re Tenq’ank sa’ lix teneb’ankileb’.
Li b’eresiik neke’raj ru laj jolominel ut eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej natawman sa’ li Biblioteca del Evangelio ut sa’ li aplicacion Xyu’aminkil li Evangelio. Sa’eb’ li musiq’anb’il k’anjeleb’aal a’in naru neke’qataw li loq’laj hu, lix k’utumeb’ li profeet reheb’ li qakutankil ut li Jolomil K’anjenel Hu. Sa’ li raqal Jovenes sa’ li Biblioteca del Evangelio wankeb’ naab’al li k’anjeleb’aal choq’ reheb’ li awa’b’ejil re li molam ut re li tzoleb’aal ut Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj: Jun tenq’ re xsik’b’al ru laa b’e. Naq chixjunileb’ li komon re li teep te’xtzoleb’ li musiq’anb’il k’anjeleb’aal a’in ut te’xsik’ lix b’eresihom li Musiq’ej, li Qaawa’ tixb’eresiheb’ chixjunil re xkawob’resinkileb’ li saaj.
Chixjunil li teep taa’osob’tesiiq ut taakawob’resiiq naq eb’ li komon te’xk’e xch’ool chixtenq’ankileb’ li toj yookeb’ chi k’iik. Us ta moko tz’aqal ta qe qu ut wankeb’ qach’a’ajkilal, li qaChoxahil Yuwa’ nokoxb’oq, rik’in xtenq’ li Musiq’ej, chixye’b’al li quq’ chiruheb’ li qas qiitz’in. a’an naxnaw naq nokok’i ut nokosantob’resiik naq naqataaqe li Santil Musiq’ej. Maak’a’ naxye wi lix yalb’al qaq’e moko tz’aqal ta re ru. Naq noko’ok chi k’anjelak rochb’een li Qaawa’, taqanaw naq li k’a’ru naqab’aanu a’anaq raj li tixb’aanu a’an rik’ineb’ li saaj.
Naq naqataaqe li Santil Musiq’ej naq naqaye’ li quq’ chiruheb’ li saaj, nokowulak choq’ aj yehol nawom chirix lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ sa’ lix yu’ameb’. K’anjelak jo’ chanru naxk’ut li Qaawa’ naxk’ojob’eb’ li sumwanjik sa’ rahok ut kawil ch’oolej. A’ eb’ li sumwanjik sa’ xyu’ameb’ li saaj li natenq’an reheb’ sa’ li k’a’ru neke’xsik’ ru.
Eb’ li saaj te’xtzol chan ru xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ naq te’tz’aqonq qik’in sa’ xsik’b’al a’an ut naq neke’xb’aanu li k’a’ru neke’reek’a sa’ k’anjelak chiruheb’ li ras riitz’in. Naq eb’ li saaj te’xsik’ li Qaawa’ re xsik’b’al li b’eresihom a’an, lix sumwanjikeb’ rik’in ut lix kawil xch’ooleb’ rik’in a’an taanimanq.
Naqaye naq wan qoyb’enihom rik’ineb’ li saaj naq naqayeechi’i xtenq’ankileb’, xb’eresinkileb’, chi ink’a’ naqab’aanu li k’a’ru tento te’xb’aanu a’an. Naq taqasutq’isi b’ayaq qib’ ut te’qakanab’ li saaj chi k’uub’ank, te’xsik’ ru rik’in li Musiq’ej k’a’ru te’xb’aanu ut te’xb’aanu li k’a’ru te’xk’uub’, te’xtaw xsahileb’ xch’ool ut te’k’iiq chi yaal.
Li Awa’b’ej Henry B. Eyring kixk’ut naq “li mas aajel ru a’an li k’a’ru neke’xtzol lee komon eerik’in laa’ex chirix aniheb’ tz’aqal ut ani naru neke’wulak chi wank. Nink’oxla naq moko te’xtzol ta a’an sa’eb’ li k’iila aatinak. Rik’ineb’ b’an li eek’ahomchirix anihex laa’ex, aniheb’ a’an, ut ani naru neke’wulak chi wank.”
Eb’ li qasaaj neke’xsachb’esi li qach’ool rik’in lix kawil xch’ooleb’, lix paab’aaleb’, ut lix seeb’aleb’. Naq te’xsik’ ru wank choq’ xmoos li Jesukristo li neke’tz’aqon junelik, lix evangelio taakanaaq chi k’uulanb’il sa’ li raameb’. Xtaaqenkil a’an taawulaq choq’ xcha’al lix yu’ameb’, ut ink’a’ ka’ajwi’aq xcha’al li k’a’ru neke’xb’aanu.
Laj Helaman kixtenq’aheb’ li saaj aj Ammonita chirilb’al chan ru nawan jun xmoos li Jesukristo. Naru nokowan choq’ reetalil chan ru neke’wan lix moos li Qaawa’ sa’ li kutankil a’in chiruheb’ li saaj. Eb’ li tiikil na’b’ej yuwa’b’ej neke’tijok re naq eb’ li ralal xk’ajol te’xtaweb’ li eetalil a’in. Maak’a’ chik k’a’aq re ru naru najalok re lix b’eresihomeb’ li ninq aj rahonel li neke’xpaab’ lix sumwank.
Jo’ awa’b’ej re lix molameb’ laj tij, li obiisp naru naxk’ameb’ xb’e li saaj re naq te’ril chan ru li wank jo’ jun tiikil b’eelomej ut jun yuwa’b’ej aj rahonel naq na’ilok, nach’oolanin ut nab’eeresinchi tiik. Eb’ li obiisp, rik’in “li nimla jayalink a’in chirixeb’ li saaj,” te’xtoch’eb’ xch’ool li toj yookeb’ chi k’iik toj chi junelik.
Eb’ li saaj sa’ li kutankil a’in a’aneb’ xkomoneb’ lix tuulanil musiq’ej li qaChoxahil Yuwa’. Ke’wan chaq sa’ xyanqeb’ li ke’kolok rix li yaal ut lix taql xch’ool li ruchich’och’ rub’elaj li yu’am a’in. Xe’yo’la sa’eb’ li kutankil a’in re xch’utub’ankil Israel rik’in lix wankil lix nawomeb’ xch’ool chirix li Qaawa’ Jesukristo. A’an naxnaw ruheb’ a’an chi junjunqal ut naxnaw ru lix seeb’aleb’. A’an wan xkuyum rik’ineb’ naq yookeb’ chi k’iik. A’an taakoloq reheb’ ut taarileb’. A’an taak’irtesinq reheb’ ut tixb’eresiheb’. A’an taamusiq’anq reheb’. Laa’o, li na’b’ej yuwa’b’ej ut eb’ laj jolominel, xookawresiik re xtenq’ankileb’. Wan qik’in lix Iglees li Kolonel re qatenq’ankil chixk’iiresinkileb’ li toj yookeb’ chi ninqank.
Ninch’olob’ xyaalal naq lix Iglees li Kristo, li k’ojob’anb’il wi’chik rik’in xtenq’ laj Jose Smith ut b’eresinb’il anajwan xb’aan li Awa’b’ej Russell M. Nelson, k’uub’anb’il re xtenq’ankileb’ li saaj chixtz’aqob’resinkil ru li rajom a’an sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.