Jolomil ch’utub’aj-ib’
Chatb’oqoq, matt’ane’
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2024


Chatb’oqoq, matt’ane’

Wi tootz’amanq chiru li Dios, ninch’olob’ xyaalal naq ink’a’ toot’ane’q.

Anajwan nawaj xwotzb’al xnawom inch’ool naq li Dios narab’i li qatij ut nokoxsume chi junjunqal.

Sa’ jun li ruchich’och’ b’ar wi’ wan li kab’ rix ch’oolej, rahilal, xsachik li yo’onihom, ut xyot’ik li ch’oolej, wan naq naqak’ojob’ qach’ool rik’in li nokoru chixb’aanunkil ut li rajom qach’ool laa’o, jo’ ajwi’ li nawb’il ut yeechi’inb’il xb’aan li ruchich’och’. A’in nokoxk’am chixkanab’ankil chi ixb’ej lix tz’aqal yo’leb’aal li tenq’ li naruhan chixjeb’b’al li yale’k sa’ li qayu’am.

Jalam-uuch
B’anleb’aal.

Nanaq sa’ inch’ool jun hoonal b’ar wi’ wankin sa’ b’anleb’aal xb’aan jun li yajel li ink’a’ nikinixkanab’ chi wark. Naq neke’xchup li kaxlan xam naq’ojyino’ li warib’aal, nink’e reetal naq chiru li tz’ak wan sa’ inb’een wan jun li eetalil li naxye, “Chatb’oqoq, matt’ane’.” Naq kisaqew, nasach inch’ool rilb’al naq li eetalil a’an yalaq b’ar chik natawliman.

Jalam-uuch
Eeetalil li naxye chexb’oqoq, mext’ane’.

K’a’ut naq jwal aajel ru li eetalil a’an? Naq kinpatz’ re laj b’anonel, a’an kixye we, “Re naq ink’a’ taaten wi’chik aawib’ ut taanimanq laa rahilal.”

Li yu’am a’in, jo’ nawb’il, naxk’am chaq rahilal, wan naxrahob’tesi li qatib’el, xb’aan xq’unal qach’ool malaj ch’a’ajkilal, ut xb’aan ajwi’ chan ru eb’ li jalan malaj laa’o nokosik’ok-u.

Ma wan tab’i’ junaq chik xnimal ru yeechi’ihom chiru li kixyeechi’i li Kolonel naq kixye: “Chextz’aamanq ut k’eek’ooq eere; chexsik’oq ut teetaw; chexb’oqoq chire kab’l ut tehe’q cheru”?

Li tijok a’an lix b’ehil re aatinak rik’in li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxkanab’ chi “b’oqok re naq ink’a’ toot’ane’q.” A’b’anan, wan hoonal naq naqak’oxla naq li qatz’aam moko x’ab’iman ta xb’aan naq moko naqak’ul ta qasumenkil sa’ junpaat malaj jo’ li qoyb’enihom.

Li nasutq’i choq k’a’uxlej, rahil ch’oolej, malaj xsachik li qoyb’enihom. A’b’an chinaq sa’ eech’ool lix paab’aal laj Nefi chirix li Qaawa’ naq kixye: “K’a’ put ru naq ink’a’ naru chintzolb’al, re tinyiib’ jun li jukub’?” Anajwan, nawaj xpatz’b’al eere: K’a’ put ru naq li Qaawa’ ink’a’ naru chetzolb’al re ink’a’ text’ane’q?

Xpaab’ankil lix sumehom li Dios naraj naxye xk’ulub’ankil naq lix b’e moko jo’ ta laa b’e ut naq “chixjunil li k’a’aq re ru tento taachalq sa’ xq’ehil.”

Xnawb’al chi anchal qach’ool naq laa’o ralal xk’ajol jun Choxahil Yuwa’b’ej aj rahonel ut aj toq’ob’anel-u tento naq a’an tixkawob’resi qach’ool re “b’oqok” sa’ tij junelik “ut ink’a’ taach’inanq qach’ool; … re naq li b’aanunb’il qab’aan taaruuq taawanq choqʼ re lix chaabʼilal li qaam.” K’oxlahomaq li reek’ahom li qaChoxahil Yuwa’ naq sa’ li junjunq chi tij noko’elajin sa’ xk’ab’a’ li Ralal, Jesukristo. Nink’oxla naq xnimal ru wankilal ut rahok nawan naq naqab’aanu a’in!

Eb’ li loq’laj hu nujenaqeb’ chi eetalil reheb’ li xe’b’oqok re li Dios re naq ink’a’ te’t’ane’q. Laj Helaman ut lix ch’uut aj pleet, naq wankeb’ chiru li ch’a’ajkilal ke’xb’oq li Dios naq ke’xkub’si rib’ chiru sa’ tij. Ke’xk’ul xk’ojob’ankil xch’ooleb’, tuqtuukilal, paab’aal, ut yo’onihom; kichal xkawil xch’ooleb’ toj reetal naq naq ke’q’axok-u.

Chek’oxla chan ru kib’oqok ut kitz’aaman chiru li Dios laj Moises naq kitawli chiru li Kaqi Palaw ut eb’ laj Egipcio li neke’nach’o re xkamsinkil, malaj laj Abraham naq kixpaab’ naq tixmayeja laj Isaak, li ralal.

Nianaw chi anchal inch’ool naq chejunilex laa’ex ak xenumsi malaj teenumsi li na’leb’ a’in b’ar wi’ li b’oqok a’anaq lix sumenkil re naq ink’a’ text’ane’q.

Wan chaq 30 chihab’ anajwan, naq li wixaqil ut laa’in yooko chixkawresinkil chaq qib’ re toosumlaaq chiru li chaq’rab’ ut sa’ li santil ochoch, kiqak’ul jun li b’oqok b’ar wi’ ke’xye qe naq li sumlaak chiru li chaq’rab’ moko taawanq ta xb’aan jun li mululink-ib’. Kiqak’ul li b’oqom a’in oxib’ kutan ma nokosumla. Chirix naq kiqayal b’oqok sa’ naab’al na’ajej ut naq maajun li na’ajej kiqataw, ki’ok qak’a’uxl ut koo’ok chixk’oxlankil ma tooruuq ta wi’ chi sumlaak jo’ li k’uub’anb’il qab’aan.

Lin sum aatin ut laa’in “koob’oqok,” kootz’aaman chi anchal li qach’ool sa’ tij chiru li Dios. Chirix a’an, ke’xye qe naq wan jun li ch’ina tenamit chirix chaq li qasutam b’ar wi’ natawman jun li alcalde. Moko xqak’oxla ta wib’ sutaq ut kiqapatz’ chaq re ma naru tooxsumub’. Kisaho’ qach’ool xb’aan naq kixye hehe’. Laj tz’iib’ kixye qe naq aajel ru naq taawanq junaq li qahu b’ar wi’ naxye naq laa’o aj aran ut tento taqaq’axtesi li hu a’an rub’elaj li wa’leb’.

Sa’ li kutan jun chik, kooq’axon toj sa’ li ch’ina tenamit a’an ut kooxik sa’ rochocheb’ laj k’aak’alenel tenamit re xpatz’b’al li hu taa’ajmanq. A’b’an kisach qach’ool xb’aan naq kixye naq moko tixk’e ta qe, sa’ xk’ab’a’ naq naab’aleb’ li saaj neke’eelelik chiruheb’ lix junkab’aleb’ ut neke’xik sa’ li ch’ina tenamit a’an chi sumlaak sa’ muqmu, a’b’an moko a’an ta li qajom laa’o. Jun wa wi’chik, li xiw ut li rahil ch’oolej kinumta sa’ qab’een.

Nanaq sa’ inch’ool chan ru naq chi ch’anch’o kinb’oq lin Choxahil Yuwa’ re naq ink’a’ tint’ane’q. Kink’ul jun lin sumenkil b’ar wi’ naab’al sut kinume’ sa’ lin k’a’uxl, “Recomendacion re ok sa’ li santil ochoch.” Sa’ junpaat kiwisi lin recomendacion re ok sa’ li santil ochoch ut kinq’axtesi re laj k’aak’alenel tenamit rik’in rilb’al naq lin sum aatin ink’a’ naxtaw ru k’a’ru tixb’aanu.

Kisach qach’ool naq laj k’aak’alenel kixye,”K’a’ut naq ink’a’ xeye we naq laa’ex komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo Reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan? Ninnaw ru chi us lee iglees.” Sa’ junpaat ki’ok chixyiib’ankil li hu. Kisach qach’ool naq laj k’aak’alenel tenamit ki’el sa’ rochochil aj k’aak’alenel chi maak’a’ kixye qe.

Kinume’ 50 k’asal ut laj k’aak’alenel ink’a’ nasutq’i chaq. Yoo chi wulak 11:55 re li eq’la ut ka’ajwi’ wan qe wa’leb’ re xq’axtesinkileb’ li hu. Toja’ naq kik’ulun rochb’een jun ch’ina-usil tz’i’ ut kixye qe naq a’an qamaatan xb’aan li qasumlajik ut kixq’axtesi qe rochb’een li hu.

Kiqak’e qaanil re wulak rik’in li alcalde rik’in qahu ut qochb’een li qach’ina tz’i’. Kiqil jun li b’eleb’aal ch’iich’ yoo chaq chi nach’ok qik’in. Kinxaqli chiru. Ut naq kixaqli kiqil naj laj tz’iib’ wan sa’ li b’eleb’aal ch’ich’. Kooril ut kixye qe,”Chekuy inmaak, xinye eere naq ka’ajwi’ wa’leb’ tink’ul. Wan jalan chik lin k’anjel.”

Kinkub’si wib’ chi ch’anch’o, kinb’oqok chi anchal li waam chiru lin Choxahil Yuwa’ re xpatz’b’al jun sut wi’chik intenq’ re naq ink’a’ “tint’ane’q.” Chirix a’an kik’ulman li sachb’a-ch’oolej Laj tz’iib’ kixye qe, “Ch’ina-us lee tz’i’. B’ar raj naru tintaw junaq we choq’ re inyum?”

Sa’ junpaat kiqaye re “K’am choq’ aawe.”

Kisach xch’ool laj tz’iib’ toja’ naq kixye, “Usaq b’i’, yo’qeb’ ut qayiib’aaq chaq lee hu.”

Wiib’ kutan chirix a’an, lix Carol ut laa’in koosumla chiru li chaq’rab’, jo’ li k’uub’anb’il qab’aan, ut chirix a’an kootz’ape’ sa junajil sa’ li santil ochoch re Lima Peru.

Aajel ru naq taanaq sa’ qach’ool naq li b’oqok naraj paab’aal ut k’anjel—paab’aal re xk’eeb’al reetal naq wan jun li qaChoxahil Yuwa’ li naxsume li qatij jo’ chanru lix nawom maak’a’ roso’jik, ut chirix a’an k’anjelak jo’ chanru nokotz’aaman. Tijok—b’oqok—a’anaq reetalil li qoyb’enihom. A’b’an li k’anjelak chirix naq ak xootijok a’an reetalil naq li qapaab’aal a’an tz’aqal yaal—paab’aal li nayale’ rix sa’ li rahilal, xiw, malaj rahil ch’oolej.

Nawaj teek’oxlaheb’ li k’a’aq re ru a’in:

  1. Chek’oxla rajlal xb’een wa li Qaawa’ re xpatz’b’al eetenq’.

  2. Chexb’oqoq, mext’ane’. Chesik’ li Dios sa’ tij rik’in x’anchalil eech’ool.

  3. Chirix naq ak xextijok, chexk’anjelaq re xk’ulb’al li osob’tesink nekextijok wi’.

  4. Chekub’si eerib’ re xk’ulb’al lee sumenkil sa’ lix hoonal a’an ut jo’ li naraj a’an.

  5. Mexkana chi xaqxo! Chexxik chi uub’ej sa’ lix b’ehil li sumwank naq toj maji’ nekek’ul eesumenkil.

Maare wan ani sa’ li hoonal a’in, rik’in li k’a’ru yoo chixnumsinkil, nareek’a naq t’ane’k re ut taaraj raj b’oqok jo’ kixb’aanu laj Jose Smith naq kixjap re chixyeeb’al: “At Dios, b’ar wankat laa’at? … Jo’ najtil chik taawanq chi ramb’il laa wuq’?”

Us ta sa’eb’ li hoonal a’in, tijonqex rik’in “tiikisiik chi uub’ej sa’ musiq’ej” jo’ kixk’ut li Awa’b’ej Russell M. Nelson, xb’aan naq lee tij junelik ab’inb’il!

Chinaq sa’ eech’ool li b’ich a’in:

Naq xat wakli mixk eq’la,

Ma tijok xayal?

Ma xapatz’ aatenq’ankil,

Sa’ xk’ab’a’ li Kolonel

Choq’ aawankilal?

Taahilanq ani lubʼlu,

Saʼ qʼojyin kutan nachal.

Naq aak’ab’ li b’e chawu,

Li tijok chayal.9

Naq nokotijok tooruuq chireek’ankil lix tel li qaChoxahil Yuwa’, li xtaqla chaq li Ralal Junaj Chirib’il re xseeb’ob’resinkil li qiiq, xb’aan naq wi naqab’oq li Dios, ninch’olob’ xyaalal naq ink’a’ toot’ane’q. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Isi reetalil