Xjunajinkil qib’ rik’in li Kristo

Xb’aan li Elder Quentin L. Cook

Re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol

Junajinb’ilo xb’aan xraab’al ut xpaab’ankil li Jesukristo ut xb’aan lix tojb’al rix li maak. Li wank sa’ komonil nayo’la sa’ xjunajinkil qib’ rik’in li Kristo.

Chalen chaq sa’ lin saajilal, naweek’a sa’ xchamal inch’ool lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo. A’b’an tz’aqal lix wankil a’an xk’ulun sa’ wochoch naq 25 chihab’ wan we. Toje’aq xinchoy lin tzolb’al chirix aj nawol chaq’rab’ Stanford, ut ok we chixb’aanunkil jun li nimla yale’k-ix aran California. Lin na’ xinixb’oq ut xye naq lin mama’, aj Crozier Kimball, li wan sa’ Utah, ok re chi kamk. Xye naq wi tinwaj rilb’al, tento tinq’ajq sa’ lin tenamit. 86 chihab’ wan re lin mama’, ut jwal yaj wan. Ch’ina-us li ula’anink xinb’aanu rik’in. Jwal xsaho’ chiwilb’al ut chixwotzb’al xnawom xch’ool wik’in.

Naq yal oxib’ chihab’ wan re laj Crozier, lix yuwa’, laj David Patten Kimball, kikam naq 44 chihab’ wan re. Laj Crozier naraj naq lix yuwa’ ut lix mama’, a’an laj Heber C. Kimball, te’ril naq xnumsi lix yu’am chi us, ut naq kixpaab’ xna’leb’eb’ lix xe’ xtoon.

Li aatin xye we lin mama’, a’an naq ink’a’ tink’oxla naq wanq ink’ulub’ yal sa’ xk’ab’a’ naq nim lix paab’aaleb’ lin xe’ intoon. Xye we naq a’an b’an li Kolonel ut lix tojb’al rix li maak tink’oxla. Xye naq chiqajunilo ralal xk’ajolo jun li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxra. Maak’a’ naxye aniheb’ li qaxe’ qatoon, chiqajunilo tooxaqliiq chiru li Kolonel re xyeeb’al chan ru xqapaab’ lix taqlahom.

Lin mama’ xye naq li Kolonel a’an “li na’ilok re li okeb’aal”—a’an jun li aatin sa’ 2 Nefi 9:41. Xye we naq taaraj naq tz’aqalaq lix jalb’al xk’a’uxl chirix lix maak re naq tixk’ul ruxtaan li Kolonel.

Jwal xtoch’e’ li waam. Xinnaw naq tiik xch’ool sa’ xyu’am. A’an jun li yuwa’b’ejil aj k’anjel ut xb’aanu k’iila mision. Xye we naq maajun naru chi q’ajk rik’in li Dios yal sa’ xk’ab’a’ lix chaab’il b’aanuhom chi moko tenq’anb’il ta xb’aan lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel. Anajwan ajwi’ toj jultik we li nimla rahok ut b’antioxink nareek’a lin mama’ choq’ re li Kolonel ut lix tojb’al rix li maak.

Sa’ 2019 naq yookin chi k’anjelak aran Jerusalen, xin’ok sa’ jun li taqenaqil na’ajej maare b’ar wi’ li Kolonel kixch’aj roqeb’ lix apostol rub’elaj lix k’eeb’al chiru krus. Xtoch’e’ lin musiq’, ut xink’oxla chan ru naq li Kolonel kixtaqlaheb’ lix apostol chixraab’aleb’ rib’ chirib’ileb’ rib’.

Xnaq sa’ lin ch’ool lix tij li Kolonel li kixye sa’ qak’ab’a’. Jo’ tz’iib’anb’il sa’ lix hu laj Jwan, li tij a’in xb’aanuman sa’ li hoonal naq ok re chi kamsiik.

Xyeeman li tij a’in chirixeb’ li ani neke’xtaaqe li Kristo, ut laa’o ajwi’ a’an. Sa’ lix tz’aam li Kolonel chiru lix Yuwa’, kixtz’aama naq “junaqeb’ chixjunileb’; jo’ naq laa’at, at inYuwa’, wankat wik’in, ut laa’in aawik’in, jo’kan ajwi’ junaqeb’ a’an qik’in.” Li Kolonel kixye ajwi’, “Laa’in xink’e reheb’ li loq’al li xak’e chaq we, re naq junaqeb’ ta a’an, kama’ laa’o juno ajwi’.” Li junajil, a’an li kixtz’aama li Kristo naq maji’ naq’axtesiik ut nak’ehe’ chiru krus. Li junajil rik’in li Kristo ut li qaChoxahil Yuwa’ naru taak’ulmanq sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak.

Li ruxtaan li Dios ink’a’ nak’anjelak sa’ xk’ab’a’ li qaxe’toonil, li qatzolb’al, li qatrab’aaj, malaj li qateepal. Nak’anjelak b’an sa’ xk’ab’a’ li qajunajinkil rik’in li Kristo ut lix taqlahom.

Li profeet aj Jose Smith ut laj Oliver Cowdery ke’xk’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ chirix lix tuqub’ankil ut xjolominkil li Iglees sa’ 1830, naq toje’ ak’ xk’ojlajik li Iglees. Li aatin nawb’il ru anajwan jo’ li tasal 20 kiyab’asiik xb’aan li profeet aj Jose sa’ li xb’een ch’utub’aj-ib’ re li Iglees, ut a’an li xb’een k’utb’esinb’il na’leb’ li kik’ulub’aman sa’ komonil.

Li aatin sa’ li k’utb’esinb’il na’leb’ a’in, a’an chaq’al ru chi yaal. Naxk’ut k’a’ru xyaalalil ut k’a’ru xk’anjel li Kolonel, ut chan ru taqak’ul lix wankilal ut lix tenq’ li Kolonel sa’ xk’ab’a’ li ruxtaan aj tojol-ix. Li profeet aj Jose wan 24 chihab’ re, ut ak xk’ul chaq naab’al li k’utb’esinb’il na’leb’ ut ak xchoy xjaltesinkil ru lix Hu laj Mormon xb’aan lix maatan ut lix wankilal li Dios. A’b’an nayeeman naq k’ojob’anb’ileb’ laj Jose ut laj Oliver jo’ apostol, jo’kan naq wankeb’ xliceens re xjolominkil li Iglees.

Sa’ li raqal 17 toj sa’ 36, wan xk’osb’aleb’ ru li na’leb’ jwal aajel ru sa’ li Iglees, a’an li Dios, lix yo’ob’tesinkileb’ li ralal xk’ajol, li t’ane’k, ut li na’leb’ kixk’uub’ li qaChoxahil Yuwa’ choq’ re li kolb’a-ib’ rik’in lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo. Li raqal 37 naxch’olob’ k’a’ru na’ajman re xk’ulb’al li kub’iha’ sa’ lix Iglees li Qaawa’. Li raqal 75 toj sa’ 79 neke’xye raatinul li tij re rosob’tesinkil li loq’laj wa’ak sa’ li hilob’aal kutan.

Eb’ li tzol’leb’, li na’leb’, ut li k’anjel li kixk’ojob’ li Qaawa’ rik’in laj Jose Smith, li profeet re xk’ojob’ankil wi’chik li evangelio, tz’aqal neke’xk’e xxe’il li xmoq moqon.

Nim xwankil li k’a’ru na’ajman re xk’ulb’al li kub’iha’, a’b’an ink’a’ ch’a’aj xtawb’al ru. A’an li tuulanil chiru li Dios, li yot’b’il ch’oolej, li jalb’a-k’a’uxlej chirix li maak, xk’ulb’al xk’ab’a’ li Jesukristo, li kuyuk toj sa’ roso’jik, ut xk’utb’esinkil sa’ qab’aanuhom naq xqak’ul lix Musiq’ li Kristo.

Wan xyaalalil naq chixjunil li na’ajman choq’ re li kub’iha’, a’an li na’ajman sa’ musiq’ej. Ink’a’ na’ajman junaq aana’aj sa’ trab’aaj chi moko sa’ tenamit. Juntaq’eet li na’ajman choq’ reheb’ li neb’a’ ut li b’ihom.

Maak’a’ naxye k’a’ru laa xe’toonal, ma winqat, malaj ixqat. Lix Hu laj Mormon naxye chi saqen ru naq b’oqb’ileb’ chixjunileb’ chi tz’aqonk sa’ xchaab’ilal li Dios, “q’eq ut saq, moos ut ach’ab’anb’il, winq ut ixq; … juntaq’eeteb’ chixjunil chiru li Dios.” “Chixjunilebʼ … li winq kʼeebʼilebʼ re, li jun joʼ li jun chik, ut maaʼani yeebʼil re naq inkʼaʼ.”

Rik’in naq juntaq’eeto chiru li Dios, maak’a’ aj-e naq taqak’e xwankil li k’a’ru jalan sa’ qayanq. Wankeb’ li neke’sach sa’ xna’leb’ naq neke’raj naq “taqak’oxla naq jwal jalan li jun siireb’ chik, us ta sa’ tz’aqal yaal wankeb’ jo’ wanko ajwi’ laa’o. Wankeb’ li neke’ril li k’a’ru jalan sa’ tz’aqal yaal, a’b’an yal chi b’ayaq, ut neke’xnimob’resi ru jo’ nimla wech’ok.”

Wankeb’ ajwi’ li sachenaq xna’leb’ sa’ xk’oxlankil naq rik’in naq b’oqb’ilo chiqajunil chixk’ulb’al lix chaab’ilal li Dios ut chi tz’aqonk sa’ li junelik yu’am, maak’a’ li teneb’anb’il sa’ qab’een.

A’b’anan, ch’olch’o wan sa’ loq’laj hu naq li ani neke’ru chi maakob’k wankeb’ xteneb’ankil chixjalb’al xk’a’uxl ut chixpaab’ankil lix taqlahom li Dios. Ch’olob’anb’il xb’aan li Qaawa’ naq wan xtaql qach’ool chiqajunilo, “ut [kanab’anb’ilo] chixsik’b’al ru li ach’ab’aak ut li junelik yu’am, sa’ xk’ab’a’ li nimla aj b’aanuhom ruuchileb’ chixjunil li winq, … ut [chi ab’ink] chiru lix ninqal ru taqlahom; ut … chixpaab’ankil [chi tiikaqo] li raatin, ut [chixsik’b’al] ru li junelik yu’am.” Re xk’ulb’al li qosob’tesinkil sa’ lix tojb’al rix li maak, tento taqoksi xtaql li qach’ool chixsik’b’al ru li Kristo ut chixpaab’ankil lix taqlahom.

Chiru lin yu’am laa’in, k’iila sut wankeb’ li neke’xtz’il rix k’a’ru naraj naxye li “xtaql ch’oolej.” Wanjenaq ut toj wan naab’al li wech’ok sa’ xyanqeb’ li tzolb’il chirix li na’leb’ a’in.

Sa’ li rix jun li hu puktesinb’il xb’aaneb’ lix tzolom jun li universidad, jun aj k’utunel re li biologia naxye “Maak’a’ xna’aj li xtaql ch’oolej.” Chi sa’ li hu, wan ajwi’ raatin laj k’utunel a’an li naxye, “Maak’a’ junaq li Dios, … ut maak’a’ li xtaql ch’oolej, … ut li choxa ch’och’ ut chixjunil li k’a’ru wan, a’an yal nimla yamyo li maak’a’ naraj.” Kaw ninye laa’in naq moko yaal ta a’an.

Jun li xb’eenil na’leb’ sa’ li qapaab’aal, a’an naq wan xtaql qach’ool, li naraj ajwi’ naxye naq ink’a’ minb’il qu. Lix taql qach’ool, a’an li qawankil chixb’aanunkil li k’a’ru naqaj. Aajel ru a’an sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’. Wi ta maak’a’ li xtaql ch’oolej, ink’a’ raj tooruuq chi tzolok, chi nimank, malaj chixsik’b’al ru li qajunajinkil rik’in li Kristo. B’antiox re li xtaql ch’oolej, kanab’anb’ilo “chixsik’b’al ru li ach’ab’aak ut li junelik yu’am.” Sa’ li ch’utam sa’ choxa rub’elaj li yu’am a’in, lix na’leb’ li Yuwa’b’ej kixye naq tento taawanq li xtaql ch’oolej. Laj Lucifer kixpo’resi xch’ool ut “kixsik’ xsachb’al lix taql xch’ool li winq.” Chi jo’kan, li usilal re xk’ulb’al lix junxaqalil ink’a’ kik’eeman re laj Satanas, chi moko reheb’ li ke’taaqenk re.

Jalaneb’ chik li aamej aran ke’roksi xtaql xch’ool re xtaaqenkil lix na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’. Li aamej li neke’xk’ul li usilal re ok sa’ li yu’am a’in toj wankeb’ lix taql xch’ool anajwan. Kanab’anb’ilo chixb’aanunkil li k’a’ru naqaj, a’b’an ink’a’ naru taqaye k’a’ru taqak’ul xb’aan li qab’aanuhom. “Xsik’b’al ru li us ut li tiikilal nak’amok sa’ li sahil ch’oolejil, li tuqtuukilal, ut li junelik yu’am. Xsik’b’al ru li maak ut li ink’a’ us toj taak’amoq sa’ rahil ch’oolej.” Chan laj Alma, “Li maa’usilal maajun wa kiwan choq’ sahil ch’oolejil.”

Sa’ li ruchich’och’ a’in q’axal kaw ru, wan jun li yalok q’e re elk chi uub’ej. Lix yalb’al li qaq’e re naq too’usaaq, a’an ajwi’ jun li k’anjel re tiikilal. Naxk’am rib’ rik’in lix na’leb’ li Qaawa’. Lix tz’eqtaanankileb’ li qas qiitz’in malaj xramb’aleb’ ru re naq ink’a’ te’usaaq, a’an naxq’et xna’leb’ li Qaawa’. Ink’a’ naru taqaye naq yal majewanb’ilo wi ta yooko laa’o chixsik’b’al ru xq’etb’al xchaq’rab’ li Dios.

Sa’ li ruchich’och’ anajwan, jwal naru taaxik li qach’ool rik’in li usaak sa’ tumin malaj sa’ trab’aaj. Wankeb’ li neke’xkanab’ xk’oxlankil li na’leb’ ut li k’anjel li wan xwankil sa’ li junelik q’e kutan. Chaab’ilaq raj qana’leb’ wi naqab’aanu li xye li Awa’b’ej Russell M. Nelson, a’an “xk’oxlankil li k’a’ru re choxa.”

Yalaq ani naru tixsik’ lix b’e sa’ li k’a’ru jwal nim xwankil, maak’a’ naxye chan ru lix seeb’al, k’a’ru wan re, malaj k’a’ru li trab’aaj naru tixtaw. Na’ajman naq taasik’manq xb’een wa li k’a’ru aajel ru choq’ re li junkab’al. Ch’olob’anb’il a’an sa’ loq’laj hu. K’e reetal li seraq’ sa’ 1 Nefi, li naxye naq laj Lehi “xko’o chiru li yamyookil ch’och’. Ut kixkanab’ li rochoch, ut lix ch’och’il li reechanihom, ut lix oor, ut lix plaat, ut k’a’aq re ru re li terto xtz’aq, ut maak’a’ kixk’am rik’in, ka’ajwi’ lix junkab’al.”

Naq li ch’a’ajkilal naxjal li qayu’am, naab’al na’ux li ink’a’ naru taqab’eresi laa’o. Maare a’an li yajel malaj li kawil toch’e’k. Li kaqi yajel COVID-19 ak xk’e xch’a’ajkilal naab’aleb’ li chaab’il xna’leb’ sa’ xyu’am. Wan b’an qawankil re xsik’b’aleb’ ru li b’e jwal aajeleb’ ru. Junxil chaq naq laa’in aj misioneer, li Elder Marion D. Hanks, li awa’b’ej re li qamision, xooxtaqla chixkanab’ankil sa’ qak’a’uxl jun li utz’u’ujinb’il aatin re li xElla Wheeler Wilcox:

Maak’a’ nak’ulman, maak’a’ na’ux,

Li naru xsachb’al malaj xminb’al ru

Li b’e naxk’am li kaw sa’ xch’ool.

Sa’ li qan’aleb’, li qab’aanuhom, li qapaab’aal, ut lix tiikilal li qach’ool, laa’o nokotaqlank. Li xpaab’ankil ut li roxloq’inkil li Dios Yuwa’b’ej ut li Ralal, li Jesukristo, a’an jun li b’e naqasik’ ru laa’o.

K’e reetal, ink’a’ yookin chixyeeb’al naq ink’a’ raj taqak’oxla li qatzolb’al malaj li qatrab’aaj. Yookin b’an chixyeeb’al naq wi ta jwal naqayal wi’chik qaq’e choq’ re li qatzolb’al malaj li qatrab’aaj chiru li qajunkab’al malaj lix junajinkil qib’ rik’in li Kristo, naru taqak’ul li k’a’ru ink’a’ us chi moko oyb’eninb’il ta.

Li tzol’leb’ yeeb’il chi jwal saqenk li ru sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 20 naxtoch’ ut nareek’asi li qaam rik’in li loq’laj musiq’ejil na’leb’ li naxch’olob’. Naxye naq li kolb’a-ib’ nachal naq li Jesukristo naxtiikob’resi ru ut naxsantob’resi li jalb’ileb’ xk’a’uxl rik’in li rusilal li Kolonel. Naxk’e xna’aj li xnimal ru k’anjel re xtojb’al rix li maak.

Taqayal raj qaq’e chixk’eeb’al xna’aj li qas qiitz’in sa’ qajunajil. Wi taqab’aanu lix yehom li Awa’b’ej Russell M. Nelson re xch’utub’ankil Israel sa’ xka’pak’alil li tz’apleb’ t’ikr, tento taqak’e xna’aj li qas qiitz’in sa’ li qajunajil. Jwal ch’ina-us raatin li Awa’b’ej Nelson naq kixye: “Sa’ chixjunileb’ li tenamit ut li ch’och’ toj sa’ xyi li palaw, li ani neke’paab’an yookeb’ chi ch’utub’amank sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Maak’a’ naxye aniho, k’a’ru li qaatinob’aal, ma winqo malaj ixqo, ut b’ar wan li qatenamit naq noko’ok chi tiik qapaab’aal sa’ xb’ehil li sumwank ut nokochal rik’in laj Tojol qix.”

Junajinb’ilo xb’aan xraab’al ut xpaab’ankil li Jesukristo ut jo’ ralal xk’ajol jun li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxra. Li wank sa’ komonil nayo’la sa’ xjunajinkil qib’ rik’in li Kristo. Li k’anjel re li kub’iha’ ut li loq’laj wa’ak li ch’olob’anb’ileb’ sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 20, rochb’een ajwi’ li sumwank re santil ochoch, nokohe’xjunaji sa’ chixjunil li k’a’ru aajel ru sa’ li junelik q’e kutan, ut nokohe’xkanab’ chi kanaak sa’ tuqtuukilal ut sa’ komonil.

Ninch’olob’ lin nawom chi ch’olch’o naq yo’yo li Jesukristo, ut naq b’antiox re lix tojb’al rix li maak, naru taqajunaji qib’ rik’in li Kristo. Sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

1. Naq 17 chihab’ wan re laj David, kixtenq’aheb’ laj Santil Paab’anel chixq’axb’al li hieel sa’ li Nima’ Sweetwater naq xe’kana sa’ li ch’och’ Wyoming (chi’ilmanq Santos: La historia de La Iglesia de Jesucristo en los últimos días, tomo 2, Ninguna mano impía, 1846–1893 [2020], 237).

2. Chi’ilmanq Moroni 7:27–28.

3. Sa’ li Centro de BYU Jerusalén sa’ 5 re junio, 2019, li Jolomil Rabino re Noruega, a’an li Rabino Michael Melchior, x’aatinak wochb’een laa’in sa’ jun li ch’utam choq’ reheb’ aj tzolonel aj Judio ut aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.

4. Chi’ilmanq Jwan 17:20.

5. Jwan 17:21–22.

6. Chi’ilmanq “The Conference Minutes and Record Book of Christ’s Church of Latter Day Saints, 1838–1839, 1844” (commonly known as the Far West Record), June 9, 1830, Church History Library, Salt Lake City; Steven C. Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants (2008), 75.

7. Tzol’leb’ ut Sumwank 20 a’an xb’een li k’utb’esinb’il na’leb’ li x’el sa’ li periodico re li Iglees ut eb’ li misioneer ke’roksi choq’ re xk’utb’al li tzo’leb’ ut re xb’eresinkil li k’anjel re li kub’iha’ ut li loq’laj wa’ak (chi’ilmanq Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants, 75).

8. Chi’ilmanq 2 Nefi 2:7.

9. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:37.

10. 2 Nefi 26:33.

11. 2 Nefi 26:28.

12. Peter Wood, Diversity: The Invention of a Concept (2003), 20.

13. A’in li na’leb’ kixpaab’ laj Nehor (chi’ilmanq Alma 1:4).

14. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 29:49–50.

15. 2 Nefi 2:27–28.

16. Stanford (publication of the Stanford Alumni Association), Dec. 2023, cover.

17. In Sam Scott, “As If You Had a Choice,” Stanford, Dec. 2023, 44. Sa’ li articulo, naxpatz’ li profesor aj Robert Sapolsky, jun li profesor sa’ Stanford re li biologia, li neurologia, ut li neurocirugia, ut jun aj tz’iib’anel re li hu cientifico. Li articulo naxk’ut naq jalan jalanq xna’leb’eb’ li profesor. Jun reheb’, a’an laj Alfred Mele, jun li profesor re filosofia sa’ Florida State University, li xjolomi jun li k’anjel re li John Templeton Foundation Project chirix lix taql ch’oolej. Chan a’an, “Ch’olch’o naq eb’ aj cientifico maji’ neke’xk’utb’esi xyaalal naq yal yoob’anb’il na’leb’ lix taql ch’oolej” (sa’ Scott, “As If You Had a Choice,” 46).

18. Chi’ilmanq D. Todd Christofferson, “Moral Agency” (ch’utam re Brigham Young University, 31 enero, 2006), speeches.byu.edu.

19. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 58:27.

20. 2 Nefi 2:27.

21. Moises 4:3.

22. Leales a la Fe: Jun resilal li Evangelio (2004), 12.

23. Alma 41:10.

24. Chi’ilmanq Russell M. Nelson, “Chak’oxla li k’a’ru re choxa!,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2023.

25. 1 Nefi 2:4.

26. Poetical Works of Ella Wheeler Wilcox (1917), 129.

27. Chalen chalen jwal nawulak chiwu li aatin kixwotz li Elder Neal A. Maxwell chi k’osb’il b’ayaq ru: “Wi maawa’ li rawa’b’ejihom li Dios xasik’ xb’een wa, maak’a’aq tixye k’a’ chik ru xasik’ ruuchil a’an” (k’oxlanb’il naq kiyehe’ xb’aan laj William Law, jun aj Inglaterra sa’ li siglo 18; yeeb’il sa’ Neal A. Maxwell, “Response to a Call,” Ensign, mayo 1974, 112).

28. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:29–31. Sa’ li na’leb’ Calvinismo, napaab’aman naq li ani t’anenaq neke’tiikob’resiik ru ut neke’santob’resiik rik’in li rusilal li Jesukristo. Naxye naq li Dios ak xye ani tixk’ul li kolb’a-ib’, ut maak’a’ truuq xjalb’al a’an. Tzol’leb’ ut Sumwank 20 naxjach rib’ chi tz’aqal rik’in li Calvinismo. Naxye, “naru naq jun li winq taat’ane’q chaq sa’ li usilal ut taa’elq chaq rik’in li yo’yookil Dios” (chi’ilmanq Tzo’leb’ ut Sumwank 20:32–34; Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants, 74).

29. Russell M. Nelson, “Building Bridges,” Liahona, diciembre 2018, 51.