Mo iVakaraitaki

Peresitedi Thomas S. Monson

iMatai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada

Ena rawa mo ni dau wasea na nomuni ivakadinadina ena vuqa na sala—o ya mai na nomuni ivosavosa, mai na nomuni ivakaraitaki, mai na ivakarau ni nomuni bula.

Oi kemuni na ganequ, vei kemuni ko ni soqoni tiko ena Vale ni Koniferedi totoka kei kemuni ka vakarorogo tiko mai ena setilaite ena veiyasai vuravura. Sa noqu masu mo ni na nanumi au ena nomuni masu, ka meu na vakayacora rawa na noqu itavi oqo meu vosa vei kemuni.

Eda sa mai vakavukui ka vakauqeti mai na nodratou ivakasala na lewe ni Mataveiliutaki ni Goneyalewa, na voqa totoka ni sere eda rogoca kei na yalo ni soqoni oqo. Eda sa mai ciqoma oqo e dua na vakavinavinaka vou baleta na Parofita o Josefa Simici, ena vuku ni nona bula ka vakakina na Kosipeli vakalesui mai i Jisu Karisito.

Eratou lomani kemuni na Mataveiliutaki Taumada ni Lotu ka ratou sa nuitaki kemuni tiko kei ira na nomuni iliuliu. Sai kemuni e dua na ivakaraitaki ni ivalavala dodonu ena dua na vuravura ka gadreva sara tu ga na nomuni veivakauqeti kei na qaqa.

E vaka beka na nomuni itoko sa rairai koya beka na ilesilesi a solia o Paula na iApositolo vua na nona itokani lomani o Timoci: “Ia mo yaco mo nodra ivakarau era sa vakabauta, ena vosa, ena ivalavala, ena loloma, ena lomadina, ena yalosavasava.”¹

Edaidai, na veirawai, ivalavala tawa kilikili, iyaloyalo vakasisila, kei na nodra veivakasaurarataki na tamata e vakavuna me vuqa sara era kuitaki yani ki na wasawasa ni ivalavala ca ka voca ena cakau gagata ni veilecayaki, na yali ni veivakalougatataki kei na kavoro ni tatadra e so.

Kemuni na goneyalewa talei kei kemuni na marama tina, kemuni na iliuliu ni Goneyalewa kei na daunivakasala, au gadreva meu solia vei kemuni e dua na ivakasala ni bula me dusimaka na nomuni salatu e veitaqomaki ena ilakolako ki na bula tawamudu ka yacova yani na Matanitu Silesitieli ni Tamada Vakalomalagi. Au na wasea vakava na noqu ivakasala ni bula:

Ko ni sa taukena na veika; ni rokova.
Ko ni na sotava na veitemaki; ni vorata.
Ko ni sa kila na dina; ni bulataka.
Ko ni sa taukena na ivakadinadina; ni wasea.

Na kena imatai, ni tu na veika o taukena. Oqo na veika sa voqa sara vakalevu vei keda o ya na vosa mai na Ulunivanua o Saineai: “Mo vakarokorokotaki rau na tamamu kei na tinamu.”²

Isa, sa dua na ka na nodra lomani kemuni o ira na nomuni itubutubu, na nodra masulaki kemuni. Rokovi ira.

Ko ni rokovi ira vakacava na nomuni itubutubu? Au taleitaka na vosa i William Shakespeare: “Era sega ni loloma o ira era sega ni vakaraitaka rawa.”³ E vuqa sara tu na sala e rawa mo ni na vakaraitaka kina na nomuni lomani ira na tamamuni kei na tinamuni. Sa rawa mo ni dau vakarogoca ka muria na nodra ivakavuvuli, ka ni ra sega ni kauti kemuni vakatani. Mo ni dau dolea vei ira na veidokai. Sa dua na ka na nodra solibula ka ra tomana tikoga me ra vakayacora vakakina ena vukumuni.

Mo ni dau dina vei tinamuni kei tamamuni. E dua na ka e vinakati ena vuku ni dina oqo o ya na veivosaki vata kei ira. Tarova na veigaluvi tiko. Kivei ira na kaloko e vaka e dau rogolevu sara ka toso malua tu ga na gauna ni sa buto na vanua, sa lomaloma ni bogi ka se bera ga mai o goneyalewa daulomani. Kevaka ko ni sotava e dua na veivakataotaki, mo ni qiri sara: “Ta, Na, keimami vinaka tiko. Keimami se voli kakana tiko. Drau kakua ni leqa; e vinaka na bula. Keimami sa gole tiko yani.”

Ena vica na yabaki sa oti, ena noqu a tiko ena dua na soqoni ni itabagone ena ibulubulu mai Clarkston e Utah ka ra sarava yaduadua kina na ilawalawa na ivakananumi ni ibulubulu nei Martin Harris e dua vei iratou na ivakadinadina ni iVola i Momani, au a raica rawa kina e dua tale na ivakananaumi—o ya ena dua na vatu lailai ka ceuti toka kina e dua na yaca kei na vosa oqo: “Sa yali mai vale e dua na rarama; sa sega ni rogo e dua na domo keitou lomana. Sa mai lala ena neitou bula e dua na tikina ka na sega ni rawa ni tawani tale.”

Kakua ni waraka na rarama o ya me yali mai vale; kakua ni waraka me sega ni rogo rawa na domo o ni kila mo ni qai kaya, “Au lomani iko, Nana, au lomani iko Tata.” Oqo sara ga na gauna mo ni vakasamataka kina ka vakavinavinaka rawa. Au sa nuitaka ni ko ni na vakayacori rau ruarua. Sa tu na veika o ni sa taukena tu; mo ni rokova sara.

E tarava ena noda ivakasala ni bula: Ko ni na sotava na veitemaki; mo ni vorata.

E a sotava o Josefa Simici na veitemaki. E rawa beka mo ni vakasamataka mada, na veirukaki, na veivakacacani, na veivakalialiai e sa ulabaleti koya tu ni sa mai vakaraitaka ni a raica e dua na raivotu? Au vakabauta ni sa dua na ka e a vosota dredre sara na cauravou oqo. E a sega ni vakabekataka o koya ni sa rawa talega vua me veisautaka na veika a tukuna baleta na raivotu ka tomana ga yani na nona bula e veisiga. E a sega ni vakayacora vakakina o koya, me sa guilecava ga. E a tukuna vakaoqo o koya: “Au a raica dina e dua na rarama ka rau sikavotu mai kina e rua na Tamata; io erau a vosa vakaidina vei au. E dina niu sa mai sevaki ka vosa vakacacani ena noqu tukuna na kena itukutuku, ena sega ga ni vakalasui kina na ka au a raica; … Io au a raica dina e dua na raivotu. Au sa kila na ka oqori, kau kila ni sa kila talega na Kalou. Sa dredre sara meu cakitaka.”⁴ E vakatavuvulitaka o Josefa Simici na yaloqaqa ena nona ivakaraitaki. E a sotava na veitemaki ka a vorata rawa.

E vuqa vei kemuni ko ni kila na drama Camelot. Au gadreva meu wasea vei kemuni e dua vei ira na qaqana talei mai na drama oqo. Ni sa ca vakalevu tikoga na nodratou veimalaiwai o King Arthur, o Sir Lancelot kei na Ranadi o Guinevere, a vakasalataka vakaoqo o King Arthur: “Me kakua ni tou vakatara me vakarusa na nodatou navunavuci na lomadatou.” Au sa laiva vei kemuni ena bogi nikua na vakamamasu o ya. Kakua ni vakatara me vakarusa na nomuni navunavuci na lomamuni. Vorata sara na veitemaki.

Nanuma na ivakasala mai na iVola i Momani : “Sega ni kune marau ena nomu ivalavala ca.”⁵

Sa ka bibi sara ki na nomuni rawa ka ka marau na ivakasala oqo: “Digitaki ira vakavuku na nomuni itokani.” Sa vaka me da dau vakataki ira eda dau qoroi ira ka sa ira ga na noda itokani. E dodonu me da dau veimaliwai kei ira me vakataki keda, eda sa navuca tu na veika e sega ni baleta na bula oqo, na inakinaki wale, gagadre butobuto—ia kei ira era dau kauwaitaka na veika bibi sara, me vakataka na veika tawamudu.

Taurivaka e dua na rai tawamudu. Mo ni yacova sara ena nomuni bula na vakamau ena valetabu ena siga ni mataka. E sega tale ni dua na totoka, sega tale ni dua na gauna vakalou me na vakataka na siga ni nomuni vakamau. Ekea sara ga ko ni na raica kina na marau vakasilesitieli . Mo ni yadrava tiko me kakua ni vakatarai na veitemaki me kauta laivi na nomuni kalougata oqo.

Na nomuni vakatulewa ko ni sa vakasamataka rawa me na rawata rawa na veivakatarogi oqo: Na cava ena kauta mai vei au? Na cava ena vakayacora vei au? Ka vakalaiva na nomuni ivakasala ni bula me kakua ni vakamatatataka vakaoqo “Na cava era na nanuma na tamata?” ia me vaka ga oqo, “Na cava au sa nanuma baleti au?” Mo ni dau vakauqeti mai na domo lailai o ya. Mo ni nanumi ira tiko o ira era a tabaka na buredelamuni ena ligadra ena gauna ko ni a vakadeitaki kina ka ra kaya, “Ciqoma na Yalo Tabu.” Dolava na lomamuni, na yalomuni sara ga, ki na voqa ni domo talei o ya ka a vakadinadinataka na ka dina. Me vaka a yalataka na parofita o Aisea, “Dou na qai rogoca e dua na vosa … ka vaka, ‘Oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.’”⁶

Na veika sa dau matau tu ga ena gauna oqo o ya na rawai rawarawa. Era sa tu vakavolivoliti keda tu na kedra ivakatakarakara o ira na daunivakaraitaki ena iyaloyalo, o ira na tamata rogo ena qito—oqo era vinakata tu e levu na itabagone me ra vakataki ira—me vaka ga na kena vakawaleni na lawa ni Kalou ka vakatara na itovo ca, ka vaka me sega ni kauta mai e dua na ka ca. Kakua ni vakabauta! Sa tiko na gauna ni veilewai—ka vakakina na vakarautaki ni vinaka kei na ca. Ena cava kece sara na veigauna vinaka, sai koya na Siga ni Lewa, io na Veitarogi Levu ni Bula. Ko ni sa vakavakarau tiko li? Ko ni sa taleitaka tiko beka na nomuni cakacaka?

Na veivuke e rawa ni yaco mai vei kemuni mai na ivurevure e vuqa sara. E dua vei ira na nomuni veivakalougatataki vakapeteriaki. Na veivakalougatataki vakaoqo e umanaki tu kina na kemu irairai mai na ivola ni veika dina e tawamudu. Mo ni dau wilika tikoga na nomuni veivakalougatataki. Vulica sara vakavinaka. Mo ni dusimaki mai na ivakasala era tiko kina. Mo na bula donuya rawa na kena yalayala.

Kevaka e dua vei kemuni e sa bale sobu ena nona ilakolako, sa tiko e dua na gaunisala lesu. Na ilakolako o ya e vakatokai na veivutuni. A mai mate na noda iVakabula me solia vei kemuni kei au e dua na iloloma veivakalougatataki. E dina ga ni dravidravia sara na sala. Ia na kena yalayala e dina: “Kevaka sa vaka na kulakula na nomudou ivalavala ca, sa na vulavula me vaka na uca vulavula.”⁷ “Ia na nodra ivalavala ca kau na sega ni nanuma tale.”⁸ Ko ni na sotava na veitemaki, ka sa noqu masu mo ni na vorata rawa.

E tarava ena noda ivakasala ni bula: Ko ni kila na dina; mo ni bulataka.

Ni oti na nona raivotu o Josefa Simici ena Veikau Tabu e a sega tale ni dua na veitaratara vaka o ya ena loma ni tolu na yabaki. E rawa beka mo ni vakasamataka rawa na veika o ni nanuma ni kevaka o ni sa raica na Kalou na Tamada kei Jisu Karisito, na Luvena, ka a qai vosa vei kemuni na Karisito oti ka qai sega tale ni dua na veivosaki se veitaratara me tolu na yabaki? Ena rawa beka mo ni sa tekivu lomalomarua? Ko ni na vakasamataka sara vakabibi ka lomatarotaro? E a sega sara ni vakasama bibi kina na Parofita o Josefa Simici, e a sega ni lomatarotaro, e a sega ni lomalomaruataka na Turaga. E a sa raica o koya na ka dina, ka a bulataka.

Kemuni na noqu itokani itabagone, ko ni a maroroi tiko mai mo ni mai bula donuya na gauna talei oqo ena gauna sa vakalesui mai kina ki vuravura na kosipeli i Jisu Karisito. Ena nona vosa me baleta na kosipeli kei na ivakadinadina o Peresitedi Gordon B. Hinckley a kaya: “Na ka oqo eda vakatoka tiko na ivakadinadina… . e sa ka dina sara ka kaukauwa me vaka e dua na ka qaqa e vuravura… . [Na ka oqo] … e tiko vei ira na gone kei na qase… . E umani tiko kina na veivakadeitaki ni sa vakainaki na bula oqo, ni so na ka e cecere cake sara mai na veika tale e so, ni da sa lakova tiko oqo e dua na ilakolako tawamudu, o ya na noda soli itukutuku vua na Kalou.”⁹

O ni sa vakavulici ena dina ni kosipeli mai vei ira na nomuni itubutubu, kei ira na nomuni qasenivuli ena Lotu. Ko ni na dau kunea tikoga na veika dina ena ivolanikalou, ena nodra ivakavuvuli na parofita ka vakakina mai na veivakauqeti e dau yaco mai vei kemuni ni ko ni tekiduru ka kerea na veivuke ni Kalou.

Mo ni nanuma tiko ni vakabauta kei na lomalomarua erau na sega ni tiko ena vakasama ena dua ga na gauna, ni dua vei rau ena valuta na kena ikarua. Biuta tani na lomalomarua. Susuga cake na vakabauta. Mo ni saga tikoga me tiko ga vei kemuni na vakabauta vakagone ka dau rawa ni tosoya na ulunivanua ka kauti lomalagi mai vakavoleka ki na yalo kei na vuvale.

Ni sa vakayavutaki vakavinaka na nomuni ivakadinadina ni kosipeli, me baleta na iVakabula kei na Tamada Vakalomalagi ena vakauqeta na veika kece sara o ni vakayacora ena nomuni bula. Ena vukea na vakatulewataki ni nomuni vakayagataka na gauna kei koya ko ni digitaka me itokani. Ena moica na ivakarau ni nomuni lomana na nomuni vuvale, kei na veimaliwai kei ira e so. Ena kauta mai na loloma, vakacegu kei na reki ena nomuni bula. Ena dodonu me na vukea na ivakarau ni nomuni isulusulu rakorako kei na ivosavosa. Ena yabaki dua se rua sa oti eda sa raica rawa na veisau levu ena nodra isulusulu o ira na goneyalewa. Sa veisau mai na iwalewale ni isulusulu, na veika vovou era lako mai ka yali tale yani; ia kevaka e vakatani na isulusulu, sa ka bibi sara me ra dro tani mai kina o ira na noda goneyalewa. Ena gauna e rakorako kina na nomuni isulusulu, ko ni sa vakaraitaka tiko na nomuni doka na Tamada Vakalomalagi kei kemuni. Ena gauna edaidai, ni ra sa cula tu vakaveirawai na isulu me daramaki era sa dara tu o ira na dauvakaraitaki ena iyaloyalo kei na daunilagasere, sa na rairai beka me na sega ni kunei na isulusulu e rakorako era na volitaki tu. Ia, ena rawa ga, ka sa bibi dina sara. E vakaraitaka na iApositolo o Paula, “Dou sa sega beka ni kila ni dou sa vale ni Kalou, ka sa tiko vei kemudou na Yalo ni Kalou? … Ni sa savasava na vale ni Kalou, ia sai kemudou oqo.”¹⁰ Ko ni sa kila na dina. Mo ni bulataka.

Na kena iotioti, e tiko na nomu ivakadinadina; mo ni wasea yani. Kakua ni beca na veivakauqeti kaukauwa ni nomuni ivakadinadina. Sa rawa mo ni dauveivaqaqacotaki; sa tiko vei kemuni na rai mo ni kilai ira rawa kina o ira era tu vakaloloma. Ni sa tiko na matamuni mo ni rai kina, na daliga mo ni vakarorogo kina, kei na yalo mo ni vakila kina, sa na qai rawa kina mo ni dodoliga yani ka vueti ira era taba vata kei kemuni.

Ena dua na kena ivakaraitaki, meu na wasea mada vei kemuni e dua na ka au a sotava ena vica na yabaki sa oti ena gauna a qaravi kina e valenibula o Sisita Monson ena nona a lutu. E a kerei au o koya meu laki volia mai e so na iyaya. Oqo e dua na ka au se bera mada ni vakayacora. Sa tu e ligaqu na ivola ni veika me voli ka okati kina na pateta. Au a vakusakusa yani ka taura e dua na qiqi ka biuta kina e so na pateta. Niu sa tekivu biliga yani na qiqi era a lutu sara na pateta ki ra, mai na rua na qara ena daku ni qiqi. E a cici totolo mai e dua na daucakacaka e kea ka kaya mai, “Mai meu vukei kemuni!” Au a tovolea sara meu tukuna vua ni kalamu tiko na noqu qiqi. Ni oti e a qai laki vakamacalataka sara vei au ni qiqi taucoko sara e tiko kina e rua na kalamu ka me ra dau dabe kina o ira na gone lalai.

Ni oti o ya e a taura sara o koya na daucakacaka o ya na noqu ivola ni volivoli ka vukei au ena kena laurai kece mai na iyaya. A qai kaya sara o koya, “O kemuni beka o Bisopi Monson?”

Au a sauma ka kaya ni dua sara na gauna balavu sa oti au a bisopi tu kina. E a tomana o koya, “Ena gauna o ya au a vakaitikotiko mai na gaunisala o Gale ena nomuni tabanalevu kau a sega ni lewe ni Lotu tu kina. Ko ni a dau saga sara ga me ra laki raici au yani o ira na goneyalewa lewe ni Lotu ena veimacawa ka kauti au ki na Mutual kei na soqoni tale e so. Era sa goneyalewa vinaka dina o ira ka a tarai au sara na nodra veimaliwai kei na loloma. Au vinakata meu vakaraitaka vei kemuni ni veituberi ko ni a tuvanaka o ya e a vakavuna meu papitaiso kina ka vakadeitaki meu lewe ni Lotu. Sa dua na ka na veivakalougatataki oqo ena noqu bula, au sa vakavinavinakataka kina na nomuni loloma.”

Ena rawa mo ni dau wasea na nomuni ivakadinadina ena vuqa na sala—o ya mai na nomuni ivosavosa, mai na nomuni ivakaraitaki, mai na ivakarau ni nomuni bula.

Me da vakatotomuria na ivakaraitaki cecere nei Parofita Josefa. E a vakavulica na dina; a bulataka na dina; ka wasea na dina. E tiko e dua na nomuni ivakadinadina; mo ni wasea yani.

Kemuni na ganequ, me vakalougatataki kemuni na Kalou, Keimami lomani kemuni; keimami sa masulaki kemuni. Mo ni nanuma tiko ni ko ni sega ni lako duadua tiko. Na Turaga e sa yalataka tu vei kemuni: “Niu sa lako vata tiko kei kemudou. Au na tiko e yasamudou imatau ka tiko talega e yasamudou imawi; ia na noqu Yalo Tabu ena tiko e yalomudou; era na wavolivoliti kemudou na noqu agilosi ka laveti kemudou cake.”¹¹

Sa Siganimate tiko ni mataka. Ena bogi ni bera na Siganimate oqo, me na vakanaulu na noda vakanananu vei Koya ka a sorovaka na noda ivalavala ca, e a vakaraitaka na sala me da bula kina, na ivakarau ni masu, kei na Nona vakaraitaka na Nona cakacaka me da vakayacora vakakina. A sucu ena nodra tikina na manumanu ka vakadavori ena kedra ikanakana, na Luve ni Kalou e vakamasuti keda yadua me da muri Koya. “Rogo talei tu vei au, Au sa kila ni bula tu.”¹² Me ra dau tikoga vata kei kemuni na Nona Yalotabu, sa noqu masu oqo, ena Yacana tabu—sai Jisu Karisito na Turaga—emeni.