Tiko ena Vanua Tabu

Peresitedi James E. Faust

iKarua ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada

Kau vakauqeti kemuni kina na Yalododonu e vuravura taucoko ena vanua cava ga e rawa kina mo ni tiko vakawasoma ena veivanua tabu.

Kemuni na taciqu kei na ganequ, kei na itokani e veiyasai vuravura raraba, sa dua dina na itavi rekitaki ka uasivi na vosa vei kemuni. Au vakaraitaka tiko yani na noqu loloma, veidokai kei na vakavinavinaka vei kemuni vakayadua kece sara.

Keitou sa tauvuloni mai na veiyasana kece ena levu ni itukutuku keitou sega ni vinakata se gadreva. E levu na itukutuku me keitou katoni rawa ena dua ga na siga mai na kena keitou rawata ena neitou bula taucoko. Me da marautaka na bula, sa dodonu vei keda yadua me da dui qara na noda gauna ni cegu vakayago kei na cegu ni vakasama.¹ Eda na rawata vakacava na ka oqo? E dodonu me da vorata na ca era wavoliti keda. E dodonu me da muria na ivakasala ni Turaga ni a kaya “Raica au sa lewa me ra vakasoqoni vata ka tiko ena vanua tabu ko ira kecega sa masuta na yacaqu, ka qaravi au me vaka na noqu ivakavuvuli tawamudu.”²

E dau vakavuqa na noda dau sega ni lewa rawa na noda tu ena veivanua tawa kilikili ka vakayacora e vuqa na ivakarau vakavuravura, voravora ka veivakarusai ki na Yalo ni Turaga, kau sa vakauqeti kemuni kina na Yalododonu ena vanua cava ga e vuravura taucoko mo ni tiko vakawasoma ena veivanua tabu. Na noda vanua tabu duadua sa ikoya na noda veivaletabu. Ena loma ni veivaletabu e kune kina na logaloga vinaka e tabu. E dodonu me da segata ka kilikili kaya na kauta na noda matavuvale me laki vauci vata tawamudu e valetabu. E dodonu talega me da vakasaqara na itukutuku me baleti ira na wekada era sa mate ka me rawa kina ni ra vauci talega vei keda ena dua na valetabu. E dodonu me da segata na bula vakalou ena ka oqo “ia mo yaco mo nodra ivakarau era sa vakabauta, ena vosa, ena ivalavala, ena loloma, ena lomadina, ena yalo savasava.”³ Ena sala oqo sa na rawa kina me da tomana ka vakaqaqacotaka na noda veitokani kei na noda Kalou.

Na bula vakalou sa ivakaukauwa ni yalo. E rawati ena vakabauta kei na talairawarawa ki na veicakacaka vakalotu kei na lawa ni Kalou. Sa yaco me vakasavasavataka na yalo na noda vakabauta na Kalou, sa yaco kina me vakasavasavataki na yalo mai na veika voravora ka tawa kilikili. Ni sa rawa na ivalavala vakalou mai na kena muri na lewa ni Kalou, sa yaco vua e dua me kila vakamatata na ka dodonu kei na ka e cala ena mata ni Turaga. Ena dau vosa na bula vakalou ena gauna ni vakanomodi, ka vakauqeta na vinaka se vakadodonutaka na ka e cala.

Na bula vakalou e dua talega na ivakatagedegede ni yalododonu. Ena dua na nona vosa o Peresitedi Brigham Young ena Valecavu e Salt Lake ena ika 16 ni Feperueri, 1862, e a cavuta kina na vosa “Sa tabu me nei Jiova.” E a qai vakamacalataka kina na kena ibalebale vua na “Sa tabu me nei Jiova.” Meu cavuqaqa: “Na tolusagavulu na yabaki ni noqu bula sa vakavulica vei au ni veiminiti ni noqu bula e dodonu me tabu me nei Jiova, ka sa kena isoqoni na tawa veivakaduiduitaki, lewa dodonu, loloma, kei na tu donu ni noqu veivalavala, ka sa ikoya na sala duadua ka rawa kina meu maroroya vei au na Yalotabu nei koya sa Kaukauwa sara.”⁴

Ena yabaki sa oti e dua vei ira na makubuqu e a kauta na watina ki na siti o New York ena Valetabu vou totoka e Manhattan. E a kosakosa sara na tautuba ena irorogo ni nodra veitosoyaki e udolu na tamata. Ena gauna e kele yani kina e matani valetabu na motoka e a vakatekivu me tagi o Katherine na wati makubuqu. Ena taudaku mada ga ni valetabu sa vakila kina o koya na kena tabu. Eratou a curu yani ka laiva tu mai na vuravura kosakosa, ka sokalou ena vale ni Turaga. E a dua na ka tabu ka guiguilecavi dredre vei iratou.

Me vaka e vakavulici keda kina o Peresitedi Gordon B. Hinckley, “Sa dodonu me da dau gadreva wasoma na laiva na rorogo kei na osooso ni vuravura ka curuma yani na Valetabu ni Kalou, mai kea eda vakila kina na Nona Yalotabu ena maliwa ni vakatatabu kei na vakacegu.”⁵ Sa dina sara ni sa mai saumi na masu nei Josefa Simici ena kena vakatabui na Valetabu mai Kirtland: “Mo ni vukei ira na tamata kecega era curuma na vale ni Turaga, me ra kila na nomuni lagilagi, io me ra kila sa … ni vale oqo sa nomuni; io sa nomuni valetabu.”⁶

Ena veibulu vei, Peteriaki Josefa Simici, Sr., e a vakamacalataka kina na veika oqo me baleta na valetabu. “Na tikoga ena vale nei Jiova, ka vakatataro ena nona vale e ka rekitaki ni veisiga vua; ka sa dau ciqoma kina o koya e vuqa sara na veivakalougatataki, ka dau vakayagataka e vuqa na auwa ena veitaratara e kamikamica kei koya na Tamana Vakalomalagi E sa taubaletaka oti na kena salatu tabu, o koya taudua ka yawa mai vei ira na tamata, gauna balavu ni bera ni cabe na matanisiga; ka sa dau cavuta na gagadre ni yalona e loma ni kena veilalaga, ni se moce tu o vuravura. Ena tabu ni kena sogolati sa dau dolavi mai kina vua na veivakatakila mai lagi, ka sa dau vakamamautaki na yalona ena vutuniyau ka tawamudu.”⁷

Au vakavinavinakataka ni volai koto ena noda veivaletabu kece sara na vosa “Na Vale nei Jiova, sa Tabu me nei Jiova.” Na veivakananumi ni veivanua tabu oqo e kauti keda lesu ki na Veiyalayalati Makawa. E vakananuma vei keda o Sakaraia ni na yaco mai na siga “ena ceuti ki na iqiriqiri ni ose, SA TABU ME NEI JIOVA … Ia na kuro kece e Jerusalemi kei Juta ena tabu me nei Jiova ni lewe vuqa.”⁸ Au dau qoroya vakalevu na kedra idola na katuba ni Valetabu e Salt Lake. Era sa rui disainitaki vakamaqosa, ka kauta lesu mai vakayadua vei keda, na, “Sa tabu me nei Jiova.”

Niu a se dua na gonetagane lailai ena ceva kei Utah sivia e 65 na yabaki sa oti au dau malaude niu dau raica na “Sa tabu me nei Jiova” ena so na veivale ena tauni lailai o ya. Na veivosa koula oqori e sa dau kedra idivi vakatabakidua e so na vale rogo ekea, e so me vaka na Sitoa ni Co-op kei na vale ni mamaroroi nei bisopi. Au se maroroya tikoga e so na sitivikiti ni veivoli ni ZCMI, e dua na ivuvu ni bisinisi ni veivoli. Era saini koto kina o John Taylor, Brigham Young, Wilford Woodruff, Joseph F. Smith, Lorenzo Snow, Heber J. Grant, George Albert Smith, kei David O. McKay. Ka lavetaki ena veisitivikiti kece sara na vosa “Sa tabu me nei Jiova” Au sega ni kila se cava sa yaco ki na ibole tabu oqo? Era sa takali beka yani vata kei na vuqa talega na veivakananumi ni vakabauta kei na yalodina?

Ena vakalougatataki vakalevu sara na veisiga ni noda bula ke da dau gole wasoma ki na valetabu ka vulica na titobu ni veikilai vakayalo kei koya na Kalou. Sa dodonu me da tovolea vakaukauwa me da dau kune ena veivanua tabu. Na veisoqoni ni veiyalayalati kei na ivakananumi e valetabu e so na sala ni noda maroroya noda ivakarau vakalou. Ena noda gagadre me da bucina e lomadra na wekada na yalo e dina ki na veicakacaka tabu ni valetabu, sa dodonu me da uqeti ira me ra vakasaqara vakatitobu na ibalebale vakayalo titobu sara ni veika e kune kina. Me vaka e a kauta lesu mai vei keda o Paula, “Sa ia na veivakamatei na ka sa volai, ka sa ia na veivakabulai na ka vakayalo.”⁹

Ena noda gauna sa kaya kina vei keda o Peresitedi Gordon B. Hinckley: “Kevaka me ra kilikili kaya kece o ira vakayadua na turaga ena lotu ka ra sa tabaki oti ki na Matabete i Melikiseteki me ra taukena e dua na ivolatara ni valetabu, ka gole yani ki na valetabu me vakavouya ena yalodina na nona veiyalayalati ena mata ni Kalou kei ira na ivakadinadina, eda sa na tamata vinaka cake sara. Ena lailai se sega sara na veidabui ena keda maliwa. E sa na via yali sara yani na veibiu. Na mosi kei na kavoro ni yalo e sa na levei. E sa na levu sara na vakacegu, loloma kei na marau ena noda veivale. Ena lailai mai na nodra tagi na tina kei na tagi ni gone ena keda maliwa. Au kila deivaki ni na matadredredre ka taleitaki keda cake na Turaga.”¹⁰

Sa dodonu vei ira na Yalododonu me ra vakayacora nodra vakasaqaqara vakamatavuvale ka gole yani ki na valetabu me vaka ni sa vakayavalati ira na Yalo Tabu me ra vakayacora vakakina. E dodonu me dua talega na vuni noda dau lako ki na valetabu sai koya me taqomaka na noda bula vakalou vakaikeda ka vakatalega kina na nodra o ira na noda lewe ni matavuvale.

Me kena ikuri ki na valetabu, sa dina sara ni dodonu talega me vanua tabu e na vuravura na noda veivale. Na yalo vakalou ena noqu vale e dau vakarautaki au ki na vakalou ni valetabu. Ni bera noqu gole ena imatai ni noqu veiqaravi e Brazil, e a cula kina ena yalololoma o tinaqu e dua na noqu isulu ni valetabu meu dara ki na valetabu. Sa makawa sara ka madra ena gauna oqo, ia e sa ivakaraitaki ni loloma vakamareqeti vakatina ki na ka sa vakalou.

Na vakavinavinaka vua na marama watiqu o Ruci, sa rawa meu kaya ni sa vanua e rokovi kina na yalo ni vakatatabu vua na Turaga na neitou vale. E sega ni keitou dau rawa ka vakavinaka ena veigauna. E dina sara o ya. Ia keitou a tovolea. Niu dau osooso ena noqu veiogaoga me baleta na neitou bula vakayago ni noqu matavuvale me vaka e dua na tama ni gone gone, qaravi ni noqu itavi ena Lotu, kei na vuqa tale na itavi vakalewenivanua, ena dau tuberi au lesu mai ena yalololoma ka vakamalua ki na noqu itavi vakaitubutubu ena loma ni neitou vale o Ruci.

Me kena vakaraitaki, na nona dau tukuna tale vei au ni sa bogi ni matavuvale ka vakatura ni sa dodonu me keitou vuli ena neitou bogi ni vuvale. E dau vukei au talega ena noqu nanuma tiko na veitikinisiga bibi me vaka na siganisucu kei na nodra itavi qaravi na gone ka ra na gadreva kina na noqu gauna kei na veitokoni. E se dau vakayacora tikoga na itavi bibi ka yaga oqori. Kevaka e lomada dina me vanua tabu na noda veivale, sa dodonu me da tovolea vakaukauwa cake me da vakayacora na veika ka na vukei kina na Yalotabu ni Turaga.

Era sa vakatabui vua na Turaga me ra veivanua vakalou na noda veivalenilotu. E tukuni vei keda ni dodonu me da dau lako ki na nona vale ni soqoni ena Nona siga ni Vakacecegu, ka qaravi Koya kina.¹¹ Na vakayagataki ni sakaramede e dua na gauna vinaka e bibi ka vakalou. Ena noda vale ni soqoni eda vakasalataki kina ena ivakavuvuli ni kosipeli, era vakalougatataki kina na gone, era tabaki kina na lewenilotu ka soli vei ira na isolisoli ni Yalo Tabu, ka wasei kina na veivakadinadina ni sa dina na kosipeli. E dua na curuvou mai Texas e a kaya ni a vakila e dua na yalo ni vakatatabu levu ka se sega vakadua ni yaco vua ena gauna e curuma yani kina na katuba ni valenilotu.

Me da tovolea vakaukauwa me da tamata vakatabui. Eda bula ena taucoko ni gauna. E levu sara na ka e sa vakalesui mai ena vukui Josefa Simici. E kauti keda na veika oqo ki na dua na veitokani talei kei Koya na Turaga. Sai keda ena noda, dau karona ka dau maroroya na veitavi oqo ena ruku ni nona veitalai, lewa, kei na veidusimaki o Peresitedi Hinckley, ka taura tu na idola kece sara. Me vaka ni da luve ni Kalou sa dodonu me da segata e veisiga me da tubu ena noda ivakatagedegede vakaikeda ni yalododonu ki na veika kece sara eda cakava. Sa dodonu me da dau yadrava e veigauna na veitemaki nei Setani.

Me vaka e a vakavulica o Peresitedi Brigham Young “Na veiminiti kece ni [noda bula] e sa dodonu me tabu me nei Jiova … ka sai koya oqo na sala duadua ga eda na rawa ni maroroya kina ki na noda bula na Yalotabu nei Koya sa Cecere Sara.” Me vakalougatataki keda vakayadudua sara na Turaga ena noda dui itavi ka vakatabui keda vua na Turaga ena noda tu ena veivanua tabu. Sa i koya oqori na vanua eda na kunea kina na veitaqomaki vakayalo me baleti keda yadua kei na noda matavuvale. Sai koya oqori na ivurevure ni veivuke me vukei keda ena noda kauta na vosa ni Turaga ena gauna oqo. Na tu ena veivanua tabu ena vukei keda ena noda vorata na veivakayarayarataki ki na vere ni noda gauna ka tuberi keda voleka vua na noda iVakabula. Au vakadinadinataka ni kevaka eda vakayacora oqo na Turaga ena vakalougatataki keda me tawamudu ka na yaco me da qaqa “ena vakabauta kei na cakacaka,”¹² ena yaca i Jisu Karisito, emeni.