A Cava Ko ni sa Vakasaqara?
O ira na yalodina ena nodra vakasaqara na dina era sa sotava tiko na isau ni nodra taro—era sa mai sotava tiko na Turaga ena Nona Lotu ka sa vakalesui mai.
Sa bau ka dredre toka na vbakamuria na matasere oqo. Vinaka, kemuni na matasere, ena vuku ni totoka ni domo ni sere.
“Ena mataka sa tu tale ko Joni, kei na lewe rua na nona tisaipeli;
“A sa vakaraici Jisu ni sa lako, a sa kaya, Raica na Lami ni Kalou!
“A sa rogoca na nona vosa koi rau na tisaipeli, ka rau sa muri Jisu.
“Sa qai vuki ko Jisu, ka raici rau ni rau sa muria , ka kaya vei rau, A cava drau sa vakasaqara?” (Joni 1:35–38).
Nikua eda raica e dua na vuravura ni vakasaqara tiko na isau ni taro, A cava ko ni sa vakasaqara? ena vuqa sara na veimataqali sala. E vuqa era sa teivaka tiko na sore ni kau ena sega ni vakabulabulataka a yalo me tawamudu.
Meu talanoataka mada e dua na ilakolako ena sitimanivanua ni Mataveiliutaki ni iWasewase e Loma i Iurope ki na dua na soqoni. Keitou vakayagataka na neitou gauna ni dabe vata ka veivosakitaka tiko na neitou itavi. E dua na tamata ka dabe veibasai kei keitou ena yasana kadua e vaka me kauwai mai ena neitou veitalanoa. E a mani taroga sara mai, “Oi kemudou beka na Protestant se Katolika?” Keitou a sauma, “E sega, keitou lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.” E tukuna sara o koya ni sa rogoca oti na yaca ni Lotu, ia a tomana ka kaya, “Dou na sega sara ni gumatua ena vanua oqo. Na matanitu e tokona ga na lotu Protestant kei na Katolika. Sai rau ga na lotu e dau vukei rau vakailavo na matanitu. E sega ni rawa vua e dua na lotu me na bula rawa kevaka e sega na veitokoni ni matanitu.”
Keitou a saga sara me keitou vakamacalataka ni noda Lotu ena bula ga vakataki koya ni sega mada ga na veivuke ni matanitu—ni da vakayagataka na lawa ni ikatini ni Turaga. A tukuna tikoga o koya ni sega ni rawa vua na noda Lotu me na bula rawa ena nona vanua o ya, ka a nanuma o koya me keitou sasaga ki na dua tale na vanua. E dina, keitou a vakadinadinataka vua ni na cakacaka yaco ga na ituvatuva ni Turaga ka tukuna vua na veika me baleta na kena tara na valenilotu kei na valetabu ena veiyasai vuravura ka sega mada ga ni vakararavi ki na ilavo e soli mai taudaku me ra mai tara kina. E vaka e kurabui sara kina o koya ia e sega ga ni veisau na lomana.
Ni sa siqemi ni keitou na sega ni rawa ni vakauqeti koya ni lotu ena rawa ga ni bula vakataki koya ka sega ni gadrevi kina e dua na veivuke ni matanitu, keitou sa tovolea sara me keitou veisautaka na ulutaga. Au taroga sara “A cava ena yaco ki na nomuni matanitu ena vuku ni veisau sa yaco tiko? Na kena lailai sobu tikoga mai na iwiliwili ni lewenivanua kei na levu ni iwiliwili ni vulagi era curuvanua mai ka na yaco mo ni sa lewe lailai ena nomuni vanua.”
Ena nona dokadokataka na nona vanua, a sauma mai, “Ena sega ni yaco na ka oqo.”
Au a sauma lesu, “Ena rawa vakacava mo na tokona tikoga oqori ni ra sa vakaluveni tikoga vakalevu cake ena nomuni vanua o ira na vulagi?” E tukuna tikoga o koya ni na sega ni yaco rawa na ka oqo ena nona vanua—“era na sogota na iyalayala ni nodra vanua ni se bera ni ra vakatara me yaco.”
Au taroga sara, “Ko ni na tarova rawa vakacava ena itosotoso oqo?”
E vakurabuitaki au na ka e tukuna. “Au sa yabaki 82 oqo. Au sa na yali makawa sara yani ni qai yaco mai na leqa oqori.”
E dua na leqa levu keitou sotava ena kena dau vunautaka yani na kosipeli ena yasa ni vuravura oqo sai koya na kena dau vakawaletaki tu ga na lotu, kei na veika vakayalo. E vuqa sara na tamata era sa vakacegu vinaka tu ena nodra ivakarau ni bula ka ra sega ni gadreva tale e dua na ka, ia me ra “kana ga, gunu ka marau tiko” (Luke 12:19). Era sega ni kauwaitaka e dua na ka ia o ira ga vakataki ira—eke kei na gauna ga oqo.
E vuqa sara na veivanua e vuravura sa vakatorocaketaki tu, sa tekivu me vakavuravura na nodra vakabauta kei na nodra ivalavala ka ra vakaiulubaletaka ni sa tiko vua na tamata na galala me lewa ga vakataki koya na ka me cakava. E sega soti ni ganita me dua na tamata me soli itukutuku tale vua e dua se ki na dua tale na ka, vakavo me kila okoya vakaikoya ki na dua na kena iyalayala, ki na itikotiko e bula voli kina o koya.
Na veimatatamata ka ra dau bula voli ena ivalavala vakavuravura vakaoqo era na qai sotava ga na kena revurevu ni sa matua na kena vuata. Na kena vakamuri na galala ni tamata yadua vakaoqo, ka sega ni kauwai ki na ivakaro sa tauyavutaka tu na Turaga me ra maroroi kina na luvena e vuravura, ena laki vakavuna na sivia ni bulataki na bula vakavuravura kei na kocokoco, na kena sa na lutu sobu na ivakatagedegede ni bula savasava raraba kei na bula vakayadua, kei na nodra sa vorati na veiliutaki.
Na isoqosoqo vakavuravura vakaoqo era tukuni tu ena Vunau kei na Veiyalayalati 1:16: “Era sa sega ni vakasaqara na Turaga ka vakadeitaka na nona yalododonu; ia era sa dui muria ga na lomadra na tamata yadua ka qarava na Kalou era sa dui bulia, io era sa ka ga vakavuravura.”
Ena vuku ni ka oqo, sa vakasalataki kina na Lotu ni Turaga me muria na parofita ka vakasaqara e dua tale na ka e duidui mai na veika e vakasaqara tiko ko vuravura. E tomani tale ena tikina 17–18 mai na Wase 1 ni Vunau kei na Veiyalayalati:
“Raica koi au na Turaga; au sa kila tu na veika rarawa ena yaco vei ira na kai vuravura; a ka oqo au sa kacivi Josefa Simici kina na noqu tamata ka vosa vua mai lomalagi, ka solia vua na vunau;
“Au sa vakaroti ira e so tale, me ra vunautaka yani na itukutuku oqo ki vuravura; a sa caka oqo me vakayacori kina na veika era sa yalataka tu na parofita.”
E a basika vua na Parofita o Josefa Simici na kena vakalesui mai ki vuravura na Lotu i Jisu Karisito—“vunau ena vunau kei na vosa ena vosa …” (V&V 98:12). Mai na veivuke vakalou e a vakadewataka rawa ka tabaka na iVola i Momani. E a vakatikori vua kei Oliver Cowdery na Matabete i Eroni kei na Matabete i Melikiseteki ka tauyavutaki tale na cakacaka tabu vakalotu me ra vakabulai kina na kawatamata.
Eda doudou me da vakaraitaka ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai sa tu kina na isau ni taro oqo, A cava ko ni sa vakasaaqara? Na noda Lotu sa ivurevure era na raica kina na tagane kei na yalewa na iVakabula kei na Nona kosipeli. Oi kemuni, ko ni sa mai tiko ena iwiliwili vakaitamera ni yalododonu era sarava tiko mai na koniferedi oqo ena veiyasai vuravura, era sa vakalougatataki vakalevu ni o kemuni sa vakasaqara ka kunea na Lotu vakalesui mai.
Sa mai vakavotukanataki na Lotu ena vuku ga ni kena sa vakalesui mai ka sega ni tauyavutaki tale. Na veika au a sotava walega oqo mai na Loma kei Iurope sa vakabibitaka sara na noqu doka na nodra cakacaka o ira na iliuliu ni lotu Vakarisito taumada era a saga e dua na tauyavu. E a tekivu ena nodra saga me ra vakadodonutaka kina e so na sala ena vunau ka a sa mai taurivaki tu ena gauna balavu ni vukitani mai na Lotu ka a tauyavutaka na noda iVakabula ena gauna ni Nona ilesilesi e vuravura. E a parofita ni Kalou o Josefa Simici, na gusunivosa ni Turaga, ka a vakalesuya mai na veika bibi kece sara ni kena taraicake na matanitu ni Kalou ka vakavakarau ki na ikarua ni lesu mai na Turaga o Jisu Karisito. Ena gauna eda vakasaqara kina na iVakabula, sa ka bibi me da vakasaqarai Koya ena loma ni Nona Lotu. Mai na Nona Lotu sa vakalesui mai oqo eda sa taura kina na cakacaka vakalotu ni veivakabulai ka rawa kina na lesu Vua.
Au vinakati ira na lewe ni Lotu kecega me ra kila niu sa vuli sara mai na noqu ilesilesi ena gauna oqo ena kena wasei na Kosipeli i Jisu Karisito e umani kina na bolebole e so au sega ni bau tadra mada. Ia, ena veisiga au raica ni cadra mai na inuinui vou, ka sa vakatabakidua mai na veivakalougatataki ni Turaga, ia sa baleta talega na nodra sasaga na iliuliu, ira na lewenilotu, kei na daukaulotu ena yasai vuravura o ya. O ira era vakasaqara vagumatua na dina era sa kunea na isau ni nodra vakatataro—era sa kunea na Turaga ena loma ni Nona Lotu vakalesui mai. Meu tukuna mada vei kemuni e tolu na kena ivakaraitaki: e dua na tama, e dua na gone itaba qase, kei na dua na goneyalewa ka ra kunea e dua na vakabauta kei na inuinui vou ena nodra bula.
E dua na matavuvale lewe va, mai Shri Lanka eratou a veikilai taumada kei rau na daukaulotu goneyalewa ka vakatekivu mai kina na nodratou dau wilika o marama tina kei iratou na luvena na iVola i Momani, masu ena veisiga, ka dau tiko ena Lotu. Ia, o tamadratou e sega ni taleitaka—e duatani mai vei watina, ka ni sega ni vakabauta va-Karisito, ka se sega ni vakarau me vakasamataka na nona vakabauta.
Erau a vakauqeti na goneyalewa daukaulotu me vakatabakidua na nodrau veituberi vei Jisu Karisito. Erau a kaya vakaoqo:
“Keirau a vakavulica na veika baleti Josefa Simici, na noda vakabauta na Karisito, na veika eda vulica baleti Jisu Karisito mai na iMatai ni Raivotu, kei na nona ivakadinadina na Parofita baleta na noda iVakabula. Na veika kece sara keitou a wilika vata se bolei iratou kina me ratou wilika vakamatavuvale mai na iVola i Momani e sa vakavulici iratou vakavinaka tiko baleta na Noda Dauveivueti. Sai koya oqori na gauna keirau sa tekivu raica kina na veisau. Eratou sa vakataqara toka e dua na itaba kei Karisito ena loma ni nodratou vale—oqo na itaba keirau a lolomataka vei iratou.”
A veisau na lomai tamadratou ena gauna sa vakaraitaka kina na marama watina ni sa gadreva me sa papitaiso, ka ratou sa vinakata na luvena tagane me ratou vakacabo masu me ratou kila kevaka sa dodonu me ratou sa papitaiso talega. Mai na gauna o ya, sa dau wilika o koya na iVola I Momani, ka masulaka na veika me baleta na papitaiso. Na gagadre ni lomana me kila na dina ni Lotu e a veisautaki koya, ka yaco sara me iliuliu vakayalo ena nona vuvale. Ni se bera ga ni ratou papitaiso vakamatavuvale, e a kerea o tamadratou e dua na waqanivola kei na rasiti ni ikatini. E sega ni vinakata o koya me vakaberaberataka me dua mada ga na sekodi na nona muria na vunau.
E dua tale, na cauravou luluqa ena lotu a vakaukauwataki tale ena vuku ni kena a tauyavutaki na dodoliga ni kauwai (outreach initiative) me ra kau mai ka vakabulabulataki o ira na itabagone qase cake yabaki 18 ki na 30. Era imatai ni bogi ni itavi qaravi ka vakayacori ena dua na neimami vale ni Lotu, ia o koya na cauravou lewenilotu oqo sai koya duadua ga e sega ni daukaulotu e tiko e kea, ia ena loma ga ni vica na macawa, a kauti ira rawa mai e 30 na tamata ki na Lotu Vakamatavuvale kei na soqoni tale e so.
Na baraca oqo e kenadau ni mataveilawa ni komupiuta—-era a tuyavutaka kei na nona itokani e dua na bisinisi mataveilawa ni gacagaca ni komupiuta (web-site). E vakaitikotiko ena gauna oqo vata kei na lewe rua sega ni lewenilotu, ka rau cakacaka talega ena nona kabani oqo. E dau douvaka o koya me wasea na nona ivakadinadina. E dua vei ira era cakacaka vata tiko a vulica mai vakalailai na vakabauta va-Karisito ka a solia na yacana na baraca oqo vei rau na daukaulotu ka ratou veituberi tiko ena parokaramu ni itabagone qase cake. Ia oqo sa dau tiko talega o koya oqo ena veisoqo e so, ka sa dau veivuke toka vei rau na daukaulotu o koya na baraca ni dau tuberi o koya, o ya ena nona semata vata na nodra ivakadinadina me baleta na dina ni Kosipeli.
E dua tale, e baleta e dua na goneyalewa mai Hamburg, Jamani ka a vakasaqara tiko me sa ka vakayalo vakaidina na nona bula. A tekivuna ena nona masu vua na Kalou ka kerea na cava me vakayacora. Ena dua na mataka ni oti e tolu na siga ni lolo kei na masumasu, e a taubale sara yani mai nona vale ki na ikelekele ni basi. Ni yaco yani kina, a qai vakasamataka rawa ni a guilecava tu yani e vale e so na ki ena vinakata me vakayagataka ena siga o ya. A lesu tale ki vale, taura mai na ki ka taubale tale yani ki na ikelekele ni basi. E rarawa na yalona ni kila ni sa calata na basi e a dodonu me vodo k ina.
Ena gauna vata oqori, erau a vodo tiko ena basi e rua na daukaulotu ena ilakolako ki na siti o Hamburg. Ena nodrau vodo tiko oqo, erau sa yavalati sara na nodrau vakasama me rau na vosa vua na imatai ga ni tamata erau sotava ni rau sobu mai na basi. Erau a sobu mai na basi na cauravou daukaulotu ka raici koya sara na goneyalewa oqo. Erau a vakamacalataka vakalekaleka vua baleta na Lotu ka lokuca e dua na siga me rau vakavulici koya. Sa vakila sara ga o koya ni sa vaka me rau vakau mai vua oi rau na daukaulotu me isau ni nona masu. Era a tokoni rau na daukaulotu o ira na lewe ni Lotu vinaka ena nona vakavulici o goneyalewa ka vukei me vakila ni kauwaitaki dina ena tabanalevu. E a ciqoma o koya na itukutuku ni kosipeli vakalesui mai i Jisu Karisito ka a papitaiso sara. Ena gauna oqo sa vakaitavi tiko o koya ena parokaramu ni Goneyalewa ena tabanalevu.
Ena gauna ni nona cakacaka na Turaga e vuravura, a raica rawa kina o Koya na kena gadrevi e dua na yavu ni kena taraicake na nodra vakabauta na yalodra na lewe ni Nona Lotu, ka me ra tubucake tikoga ena Nona kosipeli. Na matavuvale oqo, na baraca oqo, kei na ganeda oqo era sa mai kunea na iVakabula ena nodratou vakasaqaqara ka vaqaqacotaki mai na Nona Lotu.
Ena nodra sa mai mate na iapositolo, ka sega na yavu ni veiliutaki me na veidusimaki ka veituberi, sa yaco kina na vukitani mai na Lotu. Na ivakavuvuli ni itukutuku makawa e matata sara: Sa gadrevi dina sara me tiko e dua na veiliutaki ni veiqaravi ni Lotu ena ruku ni Nona veidusimaki na iVakabula, ka sa vakarautaka tu na vunau kei na cakacaka tabu e gadrevi me baleta na veivakabulai kei na bula vakalou.
Sa vakamatatataki tu ena iVola Tabu ni Turaga ena gauna ni Nona cakacaka e vuravura a tauyavutaka kina na Nona Lotu ena vakatulewataki vakadodonu ka vaka kina na kena mataisoqosoqo. E dua na kena ivakaraitaki, e kaya kina o Paula:
“Ia sai koya sa solia e so, me ra apositolo; ka so me ra parofita; ka so me ra tamata dauvunau voli ka so me ra ivakaatawa ka i vakavuvuli.
“Me ra vakavinakataki kina o ira sa lotu me ia na cakacaka ni talatala, me vakatataki cake na ivavakoso nei Karisito:
“Me da yaco sara koi keda kecega me da lomavata ena vakabauta, ka kila sara na Luve ni Kalou, me da tautauvata kei na ivakarau ni tamata dina, era sa sinai sara kei Karisito.
“Me da kakua ni vagonegonea tiko, ke veitosoyaki ka veikauyaki ena cagi kecega ni vakavuvuli ena ilawaki ca ni tamata ena dauveivaqaseni sa nakita kina na veivakacalai;
“Ia me da ia na ka dina ena yalololoma me da tubucake vei koya ena ka kecega vei koya ga na uluda na Karisito” (Efeso 4:11–15).
Eda vakaraitaka ena ikaono ni Yavu ni Vakabauta, “Keimami vakabauta na ivakarau e taurivaki tu ena Lotu Taumada, ka ra vakaitavi kina na iapositolo, na parofita, na italatala, na ivakavuvuli, na dauvunau kei na vakailesilesi vakalotu tale e so.”
Eda sa mai vakaraitaka kina ki vuravura ni sa vakalesui mai na matabete. sa tu oqo e vuravura na matanitu ni Kalou, sa tauyavutaki na nona ituvatuva ka na kauti keda lesu ki na Nona iserau. Eda vakabauta ni sa tiko vei keda na isau vinaka duadua ni taro. A cava ko ni sa vakasaqara? Me vaka e vakatavulica na iVakabula, “Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu: ia ena soli me kena ikuri vei kemudou na ka kecega oqo” (Maciu 6:33).
Me vaka ga na kena taracake e dua na vale ena tuvanaki vakayadudua na vatu, na Nona Lotu dina na iVakabula ena taraicake ena dua na saumaki vou, dua na ivakadinadina, dua na papitaiso ena kena gauna yadua. Me da na dau vakasaqara, kunea rawa, ka taracake na Nona Lotu ena vanua cava ga eda tu kina ka sa noqu masu oqo, ena Yacana eda sa vakasaqara, ko Jisu Karisito, emeni.