Na Yalo Loloma ni Turaga
Au vakadinadinataka ni yalo loloma ni Turagae sa vakarautaki tu vei keda kece sara kei na dauniveisereki kei Isireli e sa tu vakarau me solia vei keda na veisolisoli o ya.
Ena vula ono sa oti, me vaka niu qai lewena vou na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua au a tucake tu kina ena itutu ni vunau oqo ena imatai ni gauna. Ena gauna ruarua o ya vakabibi ena gauna oqo, au vakila na tarabi ni icolacola ni ilesilesi ni veiqaravi kei na itavi me matata ni veivakavulici ka so na ivakadinadina ena lewa. Au masuta na veivuke ni Yalo Tabu niu sa vosa yani oqo vei kemuni.
Au vinakata ena yakavi edaidai meu vakamacalataka ka veivosakitaka e dua na ka veivakurabuitaki vakayalo au a ciqoma ena dua na gauna lekaleka ni se bera na noqu mai tucake tu ena itutu ni vunau oqo ena soqoni ni mataka ni Sigatabu ena koniferedi raraba ni Okotova sa dromu. E a qai vosa oti walega o Elder Dieter F. Uchtdorf ka tukuna na kaukauwa ni nona vakadinadinataka na iVakabula. Ena nona a sa kacivaka oti o Peresitedi Gordon B. Hinckley na sere me baleta na veimama ni soqoni keimami a qai tucake vata kece ka lagata na sere o ya. Na sere ena veimama ni soqoni o ya sa ikoya “Na iVakabula kei Isireli” (Serenilotu, naba 6).
Ni se vo tu e vica vata na macawa ni bera na veisoqoni ni koniferedi ni gauna oqo e sa dau lewai oti tu na kena sere—e a sa yaco tiko mai ena dua na gauna balavu ni bera na noqu ilesilesi vou oqo ni veiqaravi. Ia, kevaka, meu a sureti meu digitaka e dua na sere ena veimama ni soqoni ni koniferedi o ya—na sere ka rawa me veivakavukui ka veivakamarautaki vakayalo vei au kei ira na ivavakoso ni bera na imatai ni noqu vosa ena Vale ni Koniferedi oqo—au na digitaka ga na noqu sere taleitaki, “Na iVakabula kei Isireli.” E a tonawanawa tu na mataqu ena noqu a tucake vata tu kei kemuni me da lagata vata na sere vakamosi yalo o ya ni Vakalesui mai.
Ni vovoleka tiko me mai cava na lagasere, e a lako mai ena noqu vakasama na tikinivola oqo mai na iVola i Momani: Ia koi au ko Nifai, au na vakatakila vei kemudou ni sa yalo loloma na Turaga vei ira kece ga sa digitaka ko Koya ena vuku ni nodra vakabauta; a sa vakaukauwataki ira me ra bula kina.” (1 Nifai 1:20).
E kidava sara ga vakatotolo na noqu vakasama na malanivosa nei Nifai, “na yalo loloma ni Turaga,” kei na tiki ni gauna vata sara ga o ya au kila niu sa sotava tiko e dua na yalo loloma. E a vakauta tiko mai vei au na iVakabula dauloloma e dua na itukutuku ni veivakacegui ka veivakadeitaki vakayadua ena kena gauna donu mai na dua na sere digitaki ena vica na macawa sa oti. E lewe vuqa e rawa me ra okata na veika e sotavi oqo ni dua ga na sotadonu totoka, ia au vakadinadinataka ni yalo loloma ni Turaga e dina ka ra sega ni dau yaco vakailoa se sotadonu walega. E dau vakawasoma, na nona gauna ga na Turaga ena Nona yalo loloma e vukei keda me da vakasamataka vakavinaka ka vakavinavinakataka.
Na cava soti na yalololoma ni Turaga?
Au dau raitayaloyalotaka tu vakawasoma me tekivu mai ena Okotova sa dromu na malanivosa “na yalo loloma ni Turaga.” Mai na vuli vakayadua, vakadidike, vakasamataka, kei na masumasu, au vakabauta ni sa qai yaco mai na gauna meu kila vakavinaka cake ni yalo loloma ni Turaga era sa veivakalougatataki vakatamata yadudua, veivakaukauwataki, veitaqomaki, veivakadeitaki, veidusimaki, dauloloma veikauwaitaki, veivakacegui, veitokoni, kei na isolisoli vakayalo eda ciqoma mai ka baleta ni basika mai vua na Turaga o Jisu Karisito. E dina, na Turaga e solia “vei ira na luve ni tamata me vaka na nona yalololoma” (V&V 46:15).
Nanuma lesu na veivakavulici ni iVakabula vei ira na Nona iapositolo ena Nona sega ni rawa me laivi ira tu me ra sega ni vakacegu. E sega walega ni na tala mai o Koya “e dua tale na Dauveivakacegui,” (Joni 14:16) sara mada ga, ia e kaya na iVakabula ni o Koya ena lako mai vei ira (raica Joni 14:18). Meu vakatututaka mada ni dua na sala e lako mai kina na iVakabula kivei keda vakayadudua sa ikoya e basika mai ena vuabale ni Nona yalo loloma. Me kena ivakaraitaki, me vaka ni o iko kei au ena nodaru sotava na veiboleble kei na veivakatovolei ena noda bula, na isolisoli ni vakabauta kei na dua na vakasama e veiganiti ena yalodei vakatamata yadua ni rawa me sivia na noda dui ivakatagedegede ni rawa ka sa ikoya e rua na ivakaraitaki ni yalo loloma ni Turaga. Na veivutuni kei na veivosovosoti ni ivalavalaca kei na vakacegu ni yalo era sa ivakaraitaki ni yalo loloma ni Turaga. Na gumatua kei na vosota ka rawa kina vei keda me da toso tiko ga ki liu ena yalo mamarau mai na iyalayala vakayago kei na veidredre vakayalo era ivakaraitaki ni yalo loloma ni Turaga.
Ena dua na koniferedi ni iteki walega oqo, na yalo loloma ni Turaga, era a ivakamacala ena ivakadinadina tarasui ni dua na tinanigone gone, e va na luvena, na turaga watina e a vakamatei mai Iraki ena Tiseba ni 2003. E railesuva tale na marama kaukauwa oqo, ena kena sa mai tukuni oti vua na nona sa leqa na turaga watina, e a qai ciqoma e muri na nona kadi ni Siganisucu kei na itukutuku mai vua na turaga watina. Ena lomadonu ni veika dina, sega ni namaki,m ena dua na ivalavala ni veisau ni bula, e a lako mai kina vua na marama vinaka oqo e dua na gauna donu ka vakavotuya vakamalua vua na ka dina taucoko ni matavuvale, ni rawa ni da bula vata me tawamudu. Ena veivakadonui au sa na cavuqaqa mai na kadi ni Kirisimasi o ya.
“Ki na matavuvale uasivi duadua e vuravura! Mo dou marautaka vata ka nanuma na ibalebale dina ni Siganisucu! E sa vakarautaka tu na Turaga me rawa vei kedatou me datou bula vata me tawamudu. E dina ga ni datou tu veiyawaki, edatou na bula vata me vaka e dua na matavuvale.
“Me vakalougatataki kemudou ka taqomaki kemudou na Kalou ka vakatara na Siganisucu oqo me nodatou isolisoli ni loloma kivei Koya mai lagi!
“Noqu iloloma taucoko, Tata ka watimu lomani!”
E matata vinaka, na nona vakaibalebaletaka tu na turaga watina ena nona vakanuinui vinaka ni Siganisucu ni nodratou tu veiyawaki e vakavuna na nona ilesilesi vakamataivalu. Ia kivei koya na marama oqo, me vaka e dua na domo mai na kuvu ni soso ki na dua na itokani ka tama e sa takali, e lako mai kina e dua na gagadre uasivi ni veivakadeitaki vakayalo ka ivakadinadina . Me vaka au a sa vakaraitaka taumada, na yalo loloma ni Turaga e sega ni dau yaco vakailoa se me sotadonu walega. Na yalodina, talairawarawa, kei na yaloraramusumusu e sureta na yalo loloma ki na noda bula, ka vakawasoma ena nona gauna ga na Turaga ka rawa kina vei keda me da kidava ka vakamareqeta na veivakalougatataki bibi oqo.
Ena vica na gauna sa oti au a vosa vua e dua na iliuliu ni matabete ka sa totolo dina na nona cavuqaqataka na yacadra kece na itabagone mai na yabaki 13–21 ena nona iteki. E vakayagataka na kedra itaba na gonetagane kei na goneyalewa, e vakarautaka na nodra tikidua me rawa kina vua me dau railesuva ena nona lako voli vakabisinisi kei na veigauna tale e so. E a vulica sara vakatotolo na iliuliu ni matabete oqo na yacadra kece na itabagone
Ena dua na bogi e a tadra na iliuliu ni matabete oqo e dua na gonetagane ka kilai koya walega mai na dua na kena itaba. Ena nona tadra e a raica kina na gonetagane oqo ni daramaka tiko na sote vulavula vata kei na dua na itokaniyaca ni daukaulotu. Ni dabe toka e yasana na nona itokani, e a vakavulica tiko e dua na matavuvale na gonetagane oqo. E a taura tiko e dua na iVola i Momani na gonetagane oqo, ka kena irairai me vaka e vakadinadinataka tiko na dina ni ivola. E a qai mani yadra cake mai ena nona tadra na iliuliu ni matabete oqo.
Ena dua na soqoni ni vakaitutu ni matabete, e a vosa na iliuliu vua na gonetagane ka a raica ena nona tadra qai kerea me rau veitalanoa mada ena vica walega na miniti. Ni oti e dua na ivakamacala lekaleka, e a kaciva na yaca ni gonetagane oqo na iliuliu ka kaya, “Au sega ni tamata dautadra. E se sega vakadua niu bau tadra e duabulu na lewe ni iteki oqo, vakavo ga o iko. Au sa na tukuna vei iko na noqu tadra, oti au na qai vinakata mo vukei au meu kila se cava na kena ibalebale.”
E a talanoataka na nona tadra na iliuliu ni matabete ka taroga na gonetagane se cava na kena ibalebale. Dredre ni vosa ena nona luluvu, e sauma na gonetagane, “Na kena ibalebale na Kalou e kila se o cei o au.” E sa vakaibalebale dina vakalevu na vo ni nodrau veitalanoa na gonetagane oqo kei na nona iliuliu ni matabete, ka rau sa vakadonuya vata me rau dau sota ka veivosaki vata ena veigauna ena veivula sa tu ki liu.
E a ciqoma na gonetagne oqo na yalo loloma ni Turaga mai na veivakauqeti ni dua na iliuliu ni matabete. Au tokaruataka tale, na yalo loloma ni Turaga e sega ni dau yaco vakailoa se sotadonu walega. Yalodina, talairawarawa, ka, vakawasoma, ena nona gauna ga na Turaga e rawa kina vei keda me da ciqoma ka kidava na isolisoli bibi oqo kivei keda.
E sega ni dodonu me da dau vakawaletaka se raibaleta na kaukauwa ni yalo loloma ni Turaga. Na kena vakarawarawataki, na kena vinaka, kei na kena wasoma na yalo loloma ni Turaga ena viribaiti keda vakalevu ka taqomaki keda ena veigauna ni leqa ka da sotava tiko ena gauna oqo kei na kena e muri. Ena gauna e sega kina ni rawa vua na vosa me vakarautaka na veivakacegui eda gadreva se vakaraitaka kina na reki eda vakila, ena gauna e tawa yaga walega kina na sasaga me vakamacalataki kina na veika e sega ni vakamacalataki rawa, ena gauna ni vakasama kei na iulubale e sega ni rawa me soro ena kila vakarauta me baleta na veika e tawadodonu ka veicalati ena bula, ena gauna e takiveiyaga kina ki na bula vakatamata kei na kena vakatautauvatani me vakaraitaki kina e dua na macala ni ka e gadrevi, kei na gauna e rairai ni da rui galili vakalevu, e dina sara ni da vakalougatataki mai na yalo loloma ni Turaga ka da vakaukauwataki me da bula kina (raica 1 Nifai 1:20).
O cei soti e digitaka na Turaga me ra Ciqoma na Nona Yalololoma?
Na vosa digitaki ena 1 Nifai 1:20 sa ikoya e vakabibitaka na kilai vinaka ni vakanananu ni yalo loloma ni Turaga. Na ivola ni vosa e vakaraitaka ni digitaki e tukuna e dua e sa digitaki, tauri mai na torocake, se vinaka cake. E rawa talega me vakayagataki me vagolei kivua na digidigi se digitaki ni Kalou (Oxford English Dictionary Online, ikarua ni kena tabaki, [1989], “Chosen”).
E so na tamata era rogoca se wilika na itukutuku oqo e rawa me ra vakacalai ka biuta tani se vakasuka ena nodra bula vakayadua na kena rawa na yalololoma ni Turaga, ena nodra vakabauta ni “E sega ni o au e dua se e na rawa meu dua e digitaki.” E rawa me cala na noda vakasama ni veivakalougatataki vakaoqori kei na isolisoli era maroroi tu me baleti ira ga na tamata era bula savasava se era veiqaravi matanavotu ena ilesilesi ni Lotu. Au vakadinadinataka ni yalololoma ni Turaga e rawa kivei keda taucoko sara ni iVakabula kei Isireli e guta tiko e lomana me sovaraka mai vei keda na isolisoli vakaoqori.
Na kena rawa se me yaco me da digitaki e sega ni soli walega vei keda. O iko kei au edaru itinitini na veivakadeitaki ni nodaru digitaki. Yalo vinaka vola sara ga ena gauna oqo na vakayagataki ni vosa digitaki ena veitikina oqo mai na Vunau kei na Veiyalayalati:
“Raica sa lewe vuqa era sa kacivi; ia sa lewe lailai ga sa digitaki. A cava
era sa sega ni digitaki kina?
“Sa baleta ga ni ra sa rui domona na veika ni vuravura oqo, me ra dokai ira kina ko ira na tamata” (V&V 121:34–35; vakaikuritaki).
Au vakabauta ni ibalebale ni veitikina oqo e matata sara tu ga. E sega ni tiko vua na Kalou e dua na ivola ni yacadra na vinakati ka dodonu me da nuitaka tiko ni dua na siga ena okati kina na yacada. E sega ni yalana “na digitaki” ki vei ira na lewe vica walega. E dodonu, me sa ikoya na lomada kei na gagadre ni yaloda kei na noda talairawarawa me kena isoqoni me vakatulewa se me da wili me dua na digitaki ni Kalou.
E a vakavulici Inoke na Turaga ena ivunau sara ga oqo. Yalo vinaka vakasamataka na vakayagataki ni vosa digitaki ena veitikina oqo: “Ena vukudra na wekamu; raica au sa buli ira koi au, kau vakavulica vei ira na ka dina ena siga kau a buli ira kina. Ia au sa solia na galala vua na tamata mai na were ko Iteni, me lewa kina na ka me kitaka;
“Ia au sa kaya vei ira na wekamu, ka vakarota tale ga vei ira me ra veilomani ka qaravi au na Tamadra” (Mosese 7:32–33; vakaikuritaki).
Me vaka eda sa vulica ena ivolanikalou oqo, na yavu ni inaki ni isolisoli ni galala sa ikoya me da veilomani ka digitaka na Kalou. Oqo, sa na qai yaco kina me da digitaki ni Kalou ka sureta na Nona yalololoma ena noda vakayagataka na noda galala me da digitaka na Kalou.
E dua vei ira na malanivosa kilai levu duadua ka dau cavuti ena ivolanikalou e kunei ena Mosese 1:39. Na tikina oqo e vakamatatataka ka vakamacalataka vakalekaleka na cakacaka ni Tamada Tawamudu: “Raica oqo na inaki kei na lagilagi ni noqu cakacaka—io me ra tucake tale mai na mate na tamata kece ga” (vakaikuritaki).
E dua na itokani vakaivolanikalou e kunei ena Vunau kei na Veiyalayalati e vakamacalataka vakatautauvata me vakamatatataki ka vakalekalekataki na noda cakacaka taumada me vaka ni da luvena tagane kei na yalewa na Tamada Tawamudu, na tikina oqo e sega ni vaka me kilai levu ka sega talega ni cavuti vakalevu ka vakawasoma. “Raica mo gumatua sara ni muria na noqu vunau ena yalomu taucoko, ena nomu kaukauwa taucoko kei na lomamu taucoko” (V&V 11:20; vakaikuritaki).
Sa ikoya oqo, na cakacaka nei Tamada me ra tucake tale mai na mate ka rawata na bula tawamudu o ira na luvena. Na noda cakacaka sa ikoya me da rokova na Nona ivunau ena yaloda taucoko, lomada taucoko, kei na noda kaukauwa taucoko—eda na qai yaco me da digitaki, mai na Yalo Tabu, eda ciqoma ka kila rawa na yalo loloma ni Turaga ena noda bula ena veisiga.
Na koniferedi sara ga eda na vakaitavi tiko kina ena mua ni macawa oqo sa ikoya e dua tale na ivakaraitaki ni yalo loloma ni Turaga. Eda sa vakalougatataki tiko ni da ciqoma na ivakasala veivakauqeti mai vei ira na iliuliu ni nona Lotu na iVakabula— gauna donu ni ivakasala me baleta na noda veisiga ka baleta na noda veigauna kei na noda veibolebole. Eda sa dusimaki, vueti, vakavukui, kacivi me veivutuni, ka vakaukauwataki. Na yalo ni koniferedi oqo e sa viribaita na noda vakabauta ka vakasinaita na noda gagadre me da veivutuni, me da talairawarawa, me da vakatorocaketaki, ka veiqaravi. Me vakataki kemuni, Au sa yalo kusarawa meu sa cakacakataka na kena tokaruataki, veivakasalataki, kei na veivakauqeti yadudua eda sa mai vakalougataki kina ena koniferedi oqo. Ena dua wale ga na gauna lekaleka mai oqo eda na ciqoma o ikeda vakayadua e dua na yalololoma ni Turaga ena noda na rogoca tiko na iotioti ni vosa kei na ivakadinadina nei Peresitedi Gordon B. Hinckley. E dina, “Sa yalovinaka ko Jiova vei ira na tamata kecega: Ka sa yacova na nona cakacaka kecega na nona yalololoma” (Same 145:9).
Au vakavinavinaka vakalevu ena vakalesui mai ni kosipeli i Jisu Karisito mai vua na Parofita o Josefa Simici kei na kila ka e tu vei keda edaidai me baleta na yalo loloma ni Turaga. Na noda gagadre, yalodina, kei na talairawarawa e veisureti ka na vukei keda me da raica vakamatata na Nona loloma ena noda bula. Au vakadinadinataka ni o Jisu na Karisito, noda Dauveivueti ka iVakabula, kei na Nona yalololoma e rawa ni tu vei keda taucoko. Oi keda vakayadua e rawa me tiko na matada me da raica rawa kina vakamatata kei na daliga me da rogoca kina vakavinaka sara na yalololoma ni Turaga me vaka na veivakaukauwataki kei na na nona vukei keda ena veitabagauna oqo. Me vakasinaiti na lomada ena veigauna taucoko ena vakavinavinaka ena vuku ni Nona yalololoma vakaitamera. Ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.