Yalovata ka Duavata
Ena gauna ko ni a papitaiso kina, era raici kemuni sobu mai na nomuni qase ena vakanuinui… . Era rekitaka ni ra raica e dua vei ira na nodra kawa e sa cakava e dua na veiyalayalati me vakasaqarai ira.
Na noqu vosa oqo sa baleti ira era saumaki mai ki na Lotu. E sivia e veimama na lewe ni Lotu edaidai era digitaka me ra papitaiso ni ra sa yabaki walu oti. O ni sega ni dua ga na tiki lailai ena Lotu. Au gadreva meu tukuna vei kemuni ni lomani kemuni vakalevu sara na Turaga ka vakabauti kemuni. Ka vakauasivi sara, au gadreva, meu tukuna ni sa nuitaki kemuni tiko o Koya.
Ko ni a vakila mada ga na Nona loloma ena gauna ko ni a papitaiso kina. Ena vica na yabaki sa oti au a laki papitaisotaka e dua na cauravou yabaki ruasagavulu. Oi au kei noqu itokani keirau a tuberi koya ena papitaiso. E a isevu ni nona matavuvale me rogoca na itukutuku ni kosipeli vakalesui mai. E a kerea o koya me papitaiso. A vakauqeti koya na ivakadinadina ni Yalotabu me muria na nona ivakaraitaki na iVakabula, ka a papitaisotaki mai vei Joni na Dauveipapitaisotaki e dina ga ni sega vua na ivalavala ca.
Ena gauna au sa vakamatari koya kina na cauravou oqo mai na wai ni papitaiso, au a kidacala ena nona mokoti au mai ka kaya mai vakamalua e daligaqu, ni turu na wai ni matana, “au sa savasava, au sa savasava”. Na cauravou vata ga oqo, ni keitou sa mai tabaka na buredelana ka solia vua na kaukauwa ni Matabete i Melikiseteki ka vakatikora vua na Yalo Tabu, a qai kaya vei au, “Ena gauna o cavuta kina na veivosa o ya, au a vakila ni sa katakata na yaloqu mai na buredelaqu ki na yavaqu”.
Na veika a yaco vei kemuni e sa dua dina na ka taleitaki vei kemuni, ia ena so na gauna ko ni vakila na levu ni kalougata e a yaco vei kemuni. Mai na gauna o ya, ko ni sa vakila ni a vakavoutukanataki na yalayala a tukuni vei kemuni kei na yalayala ko ni vakayacora. Ko ni a vakila na veivakasavasavataki mai na nomuni papitaiso, ena vuku ga ni Veisorovaki i Jisu Karisito. Ka yaco mo ni vakila na veisau ni yalumuni ni sa mai nomuni itokani na Yalo Tabu. Sa tekivu me veisau na nomuni gagadre.
Ena gauna e dau tukuna kina vei au e dua na tamata ni sa saumaki mai ki na Lotu, au dau taroga, “E dua tale beka ena nomuni matavuvale e sa ciqoma na kosipeli?”. Ni saumi mai ena “Io”, e sema sara ki na ivakaraitaki cakamana talei ka marautaki ena bula ni dua na itubutubu se tacina se dua na itubutubu qase. Sa ka ni marau ni dua ena nodra matavuvale e sa wasei tale tikoga ena veivakalougatataki kei na marau. Ni sauma mai ena “Sega, o au duadua ga au se lewenilotu tiko”, era sa dau cavuta ni ra kaya vakaoqo na itubutubu, “Sega, e se bera. Ia sa sagai tiko”. Ka da rawa ni kila sara ga ena itautau ni nodra vosa na curuvou ni ra a sega ni datuvu kina, sega sara.
Sa kila na Turaga ni ko ni na vakila na veika oqo ni sa digitaki kemuni mai vuravura o Koya mo ni ciqoma na veiyalayalati e sa vakalougataka kina na nomuni bula. E kila o Koya ni ko ni gagadre ena nomuni bula me ra wasea na nomuni mata vuvale na veivakalougatataki o ni sa vakila ni ko ni lakova tiko ki Lotu. Ka vakauasivi sara na Nona kila ena kena rawa ni vakalevutaki na gagadre o ya ni sa yaco mo ni kila na marau ni veiyalayalati e vakayacora vei keda ena loma ni valetabu vakalou. E kea, vei ira era kilikili kaya, e vakatara me da vakayacora e dua na veiyalayalati kei Koya. Eda yalataka me da muria na Nona ivakaro. Ka sa yalataka vei keda o Koya kevaka eda yalodina, ni da na bula vata kei Koya ena lagilagi ena matavuvale tawamudu ena vuravura tawamudu sa roro tiko mai.
Ena Nona yalololoma, a kila o Koya ni ko ni na gadreva mo ni duavata tawamudu kei ira na nomuni itubutubu kei ira na nodra itubutubu. Ena tiko beka e dua na tubumuni vakataka na noqu, ka dau taleitaka vakalevu na noqu veisiko. Au na nanuma tu ga ni sai au ga na makubuna talei duadua ia e a qai tukuna vei au o iratou na taciqu ni vakatalega o ya na nodratou nanuma. Era sa mai leqa taucoko o ira na tubuqu kei na buqu kei ira na nodra itubutubu. E vuqa vei ira na nomuni qase era sa yali yani ka sega ni soli vei ira e dua na gauna me ra ciqoma kina na kalougata kei na yalayala ko ni sa mai taura. E dodonu na vakatulewa ni Turaga ka sa dau loloma o Koya. O koya gona sa vakarautaka kina o Koya vei kemuni kei au e dua na sala me da gadreva e yaloda na veikalougatataki taucoko sara sa solia vei keda o Koya.
Na ituvatuva me vakayacori kina na veika o ya sa vakadavori oti tu mai na ivakatekivu. Sa solia oti tu mai na Turaga na yalayala oqo vei ira na luvena ena dua na gauna makawa sa oti. Na iotioti ni vola ena Veiyalayalati Makawa sai koya na ivola nei Malakai na Parofita. Nai itinitini ni vosa sa dua sara na yalayala kamikamica ka dua na veivunauci vakadodonu.
“Raica au na talai Ilaija na parofita vei kemudou e liu, ena qai lako mai e muri na siga i Jiova e levu ka rerevaki:
“Ia ena vagolea ko koya na lomdara na qase vei ira na gone, kei na lomadra na gone vei ira na nodra qase, deu lako mai ka cudruva na vanua ena veivakarusai,”1
E so na malanivosa oqo sa ka bibi sara me da kila vakavinaka. Sa siga i Jiova e levu ka rerevaki sai koya na ivakataotoioti kei vuravura. O Jiova sai koya na Mesaia, ena yaco mai ena lagilagi. Era na vakarusai taucoko sara na tamata ivalavala ca. Eda sa bula tiko oqo ena ivakataotioti ni gauna. Sa vaka e lekaleka mai na gauna me da na vakayacora rawa kina na veika eda sa yalataka me da cakava.
Sa ka bibi sara me da kila na vuna a yalataka kina na Turaga me talai Ilaija mai. O Ilaija e dua na parofita rogo ka soli vua na kaukauwa levu mai vua na Kalou. A taura tu na kaukauwa levu e solia na Kalou vei ira na luvena: a taura tu o koya na kaukauwa ni veivauci, na kaukauwa ni ka kecega sa vauci e vuravura ena vauci mai lomalagi. A solia na Kalou na ka oqo vei Pita na iApositolo. A vakayacora na Turaga na Nona yalayala me vakauti Ilaija mai. A qai rairai o Ilaija vua na Parofita o Josefa Simici ena ika 3 ni Epereli 1836, ni oti toka na kena vakatabui na Valetabu e Kirtland, na isevu ni valetabu me tara ni oti na Vakalesui mai ni kosipeli. E tukuna vakoqo o Josefa na gauna vakalou o ya:
“Keirau sa qai raica tale e dua na raivotu bibi ka lagilagi; raica sa tu e matai keirau ko Ilaija na parofita ka a kau cake bulabula ki lomalagi; a sa kaya:
“Raica sa yaco mai na gauna me vakayacori kina na vosa e a tukuna o Malakai; a yalataki ni na talai mai liu ko [Ilaija] ena qai yaco e muri na siga ni Turaga, sa levu ka rerevaki:
“Raica ena vagolea ko koya na lomadra na qase vei ira na gone, kei na lomadra na gone vei ira na nodra qase, deu na lako mai ka cudruva na vanua ena veivakarusai—
“Ia sa soli ki ligamudou na idola ni cakacaka me vakayacori ena gauna oqo; ia mo drau kila kina ni sa gauna oqo, ia mo dou kila kina ni sa voleka sara ni yaco na siga ni Turaga sa levu ka rerevaki; io sa tu mai katuba.”2
Ena nomuni sa lewena na Lotu, ko ni sa vakila ni sa kauwai na yalomuni ki na nomuni matavuvale, vei ira era bula tiko kei ira era tiko ena vuravura ni yalo. Sa vakarautaka na Turaga e dua tale na raivotu me vukea na nomuni kila na veika mo ni cakava ena veivakauqeti o ya.
Ni oti o Josefa Simici, na Turaga a kaciva e so tale na parofita me ra liutaka na Nona Lotu. E dua vei ira o Josefa F. Smith. A raica ena dua na raivotu na veika a yaco mai na vuravura ni yalo ena gauna a rairai yani kina e kea na iVakabula, ena maliwa ni gauna ni Nona mate kei na Nona Tucaketale.3 A raica o Peresitedi Smith na nodra marau na yalo e kea ni ra sa raica ni sa sereka na ivau ni mate na iVakabula ka sa rawa ni ra tucaketale ena vuku ni Nona Veisorovaki. Ka a raica talega na iVakabula ni sa vakarautaki ira na Nona italai ena kedra maliwa na yalo me ra vunautaka na Nona kosipeli kei na veiyalo yadua ka solia vei ira na madigi ni digitaka na veiyalayala ki na veivakalougatataki ka sa soli tu vei kemuni ka ko ni vinakata me soli talega vei ira na nomuni qase. E dodonu me soli taucoko vei keda.
A raici talega na iliuliu o Peresitedi Smith ka a kacivi ira na iVakabula me ra kauta yani na kosipeli vei ira na luvei Tamada Vakalomalagi ena vuravuara ni yalo. Oqo e so na ka e a raica o koya: Tamada o Alama, Tinada o Ivi, Noa, Eparama, Isikeli, Ilaija, o ira na parofita mai na iVola i Momani, ka so ena iotioti ni gauna, okati kina o Josefa Simici, Brigham Young, John Taylor kei Wilford Woodruff. Mo ni vakasamataka mada na nodra kaukauwa o ira na daukaulotu o ya me ra vulica na kosipeli ka tara na yalodra na nomuni qase. E a sega ni kurabuitaki na nona kaya o Wilford Woodruff ena gauna e a bula tiko kina ni vakabauta ni rawa me dua se so vei ira na nodra qase na Yalododonu Edaidai ena vuravura ni yalo era digitaka me ra cata ni rogoca na itukutuku ni veivakabulai ena gauna era rogoca kina.4
E vuqa vei ira na nomuni qase era sa yali yani era sa na ciqoma rawa e dua na ivakadinadina ni nodra itukutuku na daukaulotu ni sa ka dina. Ena gauna ko ni sa ciqoma kina na ivakadinadina o ya sa rawa mo ni kerea vei rau na daukaulotu mo ni papitaiso. Ia vei ira era tiko mai na vuravuara ni yalo ena sega ni rawa. Na cakacaka tabu ko ni dau vakamareqeta ena dau vakayacori ga e vuravua oqo. Ena dua vei ira e vuravura oqo e dodonu me na gole yani ki na valetabu vakalou ka ciqoma na veiyalayalti ena vukei koya ka tiko mai na vuravura ni yalo. O koya gona oqo sa noda ilesilesi me da kunea na yacadra na noda qase, ka vakadeitaki me da na solia vei ira na veika e sega ni ra taura rawa mai kea kevaka eda sega ni veivuke kina.
Ena noqu kila na ka oqo e vagolei na yaloqu sega walega vei ira na noqu qase era a sa wawa tiko ia kivei ira na daukaulotu era vakavulici ira. Au na raici ira na daukaulotu o ya ena vuravuara ni yalo ka sa na vakakina vei kemuni. Mo ni vakasamataka e dua na parofita e tucake e kea vata kei ira e lomana ka vakavulici ira na nomuni qase. Raitayaloyalotaka mada vakataki au na matadredre ni dua na daukaulotu ena nomudrau lako yani vei ira na nomu qase o koya ka sa veisautaki ira o koya ia ka sega ni rawa ni papitaiso se vauci ki na matavuvale me yacova sara ni ko sa na veivuke. Au sega ni kila na ituvatuva ni cakacaka ena vanua vaka o ya, ia au vakabauta ni na yaco na veimokomoko kei na tagi ni vakavinavinaka.
Kevaka o ni rawa ni vakasamataka na matadredre nei koya na daukaulotu kei koya na nomuni qase, mo ni vakasamataka sara na gauna drau na sota kina kei koya na iVakabula. Ena yaco ga na nomuni vakatarogi. A sauma o Koya na isau ni nomuni ivalavala ca kei ira taucoko na luvena vakayalo na Tamada Vakalomalagi. Sai Koya o Jiova. A talai Ilaija mai. A vakatikora o koya na kaukauwa ni matabete me ra vauci ka vakalougataki mai na Nona loloma uasivi sara. Ka sa nuitaki kemuni o Koya ena nona vakatara mo ni rogoca na kosipeli ena nomuni bula taucoko, ka solia vei kemuni na madigi mo ni ciqoma na ilesilesi ni kena soli vei ira na nomuni qase ka a sega ni soli vei ira na nomuni madigi talei duadua oqori. Mo ni vakasamataka sara na Nona vakavinavinakataki ira era solibula ena cakacaka kei na vakabauta ni kena kunei na yacadra na nodra qase, era lomani Koya vakalevu cake me solia vei ira na isolisoli cecere duadua ni Kalou. A solia vei ira e dua na solibula tawamudu. Ena lomana ka taleitaki ira era solibula ena veigauna me rawa kina me ra digitaka o ira na nodra qase na Nona isolisoli ni bula tawamudu.
Ena vuku ga ni sa saumaki oti tu mai na yalomuni ena sega sara ni levu na solibula. Ko ni tekivuna ena veika rawarawa. Mo ni vola na veika ko ni sa kila tu me baleta na nomuni matavuvale. Ena gadrevi mo ni vola na yacadra na nomuni itubutubu kei na nodra itubutubu kei na tiki ni siga ni sucu se mate se vakamau. Kevaka e rawa, sa rawa mo ni vola na veivanua e yaco kina. E so na vanua o ni sa kila rawa tu. Ia sa rawa talega mo ni tarogi ira na wekamuni. Ena rairai tiko tale ga vei ira na ivolanisucu, vakamau se mate. Tabaka e so, na kedra ilavelave ka tuvanaki ira. Kevaka o ni rogoca e so na italanoa ni nodra bula, mo ni vola ka maroroya. Ko ni sega wale ga ni vakasokumuni yaca. O ira ko ni sega ni sotava ena bula oqo era na yaco me ra itokani lomani. Ena duavata na yalomuni, me tawamudu.
E rawa mo ni tekivu vakasaqaqara ena vica na imatai ni kawatamata ena gauna e liu. E kea ko ni na raici ira rawa na nomuni qase era gadreva na nomuni veivuke. E dua mai na nomuni tabanalevu se tabana ena Lotu a digitaki me vukea na nomuni vakarautaki ira na yaca oqo ki na valetabu. E kea sa na rawa kina me soli vei ira na veiyalayalati ka na sereki ira mai na vale ni veivesu ni yalo ka semati ira ki na vei matavuvale—na nomuni matavuvale—me tawamudu.
Na nomuni madigi kei na itavi era tauyavutaka sa ka talei dina ena itukutuku raraba kei vuravura. Sa levu cake tikoga na iwiliwili ni valetabu ena veiyasai vuravura mai na kena e se bera vakadua ni laurai. Era sa lewe vuqa na tamata e vuravura era sa vakila na kena vakayavalati ira na Yaloi Ilaija me ra vola na kedra itukutuku kei na veika dina ni nodra bula na nodra qase. Sa vakarautaki tu na ivurevure levu e so mo ni vakasaqarai ira kina na nomuni qase mai na kena e se bera vakadua ni laurai ena itukutuku kei vuravura. Sa sovakara mai na Turaga na kila ka ni kena rawati na itukutuku oqo e vuravura taucoko ena tekinologi ka na rairai e vaka e dua na caka mana ena vica na yabaki sa oti.
Ena veimadigi vaka o ya sa saumi tu kina na itavi cerecere ena noda niutaka tiko na Turaga. Ni na tarogi vakalevu mai vua sa soli vakalevu vua.5 Ni oti na gauna e kunei kina na imatai ni itabatamata ena drakidrakita sara na ilakolako. Ena levu cake sara na cakacaka ni kena vaqarai na noda itabatamata. Na gauna ko ni rai yani ki na gauna makawa, ena lailai sara na itukutuku me vakacavari kina. Ena gauna era vakasaqarai ira kina na nodra qase o ira na lewe ni nomuni matavuvale ko ni na kunea sara ni o koya na qase ko ni sa raica rawa sa vakatikori oti vua na veivakalougatatati taucoko ni valetabu. Sa na qai tu e matamuni e dua na vakatulewa dredre ka bibi. Sa na rawa sara mo ni temaki mo ni sa cegu ka vakalaiva na cakacaka kaukauwa vei ira tale e so era kenadau se me qai dua tale na gauna ena nomuni bula. Ia ko ni na vakila talega e dua na veivakauqeti mo ni tosoya tikoga na cakacaka veitalia ga na kena dredre.
Ena nomuni sa vakatulewa kina, mo ni kila tiko ni yaca kece e dredre me kunei sai ira era tamata dina, sai ira ere vakavuna na nomuni bula e vuravura oqo ko ni na sotavi ira tale ena vuravura ni yalo. Ena gauna ko ni a paitaiso kina, era raici kemuni sobu mai o ira na nomuni qase ena vakanuinui. Ni mai oti beka e vica na senituri, era marau ni ra raici ira e dua na nodra kawa me vakayacora na veiyalayalatai ni noda kunei ka sereki. Ena nomuni veisotari, ko ni na raica e matadra na marau se rarawa bibi. Na yalodra sa vauci vei kemuni. Sa tu e ligamuni na nodra inuinui. Ena vaqaqacotaki vakalevu cake na nomuni kaukauwa ni ko ni sa digitaki mo ni kunei ira.
Au a tadra ena vica na bogi sa oti. Au a raica e dua na pepa vulavula ka toqai toka kina e dua na yaca au sega ni kila kei na dua na tikinisgia au wilika rawa ga vakatikina. Au a tucake ka laki raica sara na ivola tukutuku ni noqu matavuvale. Na iotioti ni yaca ena pepa sai koya e dua na kawa i tinaqu ena 300 na yabaki sa oti, mai na dua na vanua o Eaton Bray. E dua sa gadreva vakabibi tiko me sa oti na wawa balavu oqo. Au se bera ni kunea na tamata oqo. Ia au sa mai kunea tale oqo na ivakadei ni noda Kalou dauloloma e veivuke mai ena kena saumi na masu baleta na cakacaka vakalotu ni nodra vakabulai na noda matavuvale, ni sa Nona cakacaka oqo ka Nona lagilagi ka da sa yalataka kina na noda bula. Au sa vakadinadinataka, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.