Kapitulo 8: Ang Pagsugod sa Simbahan ni Kristo

Oktubre 2018

Ang Pagsugod sa Simbahan ni Kristo

Mao kini ang kapitulo 8 sa bag-ong upat ka volume nga gisugilon nga kasaysayan sa Simbahan nga giulohan og Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw. Kini nga basahon anaa sa 14 ka pinulongan nga gi-imprinta, diha sa Church History nga seksyon sa Gospel Library app, ug sa saints.lds.org. Ang nag-una nga mga kapitulo gimantala sa miaging mga isyu ug anaa sa 47 ka pinulongan diha sa Gospel Library app ug sa mga santos.lds.org.

Sa sayong bahin sa Hulyo 1828, tungod kay anaa na ang manuskrito, nasayud si Joseph nga gusto sa Ginoo nga imantala niya ang Basahon ni Mormon ug ipakatap ang mensahe niini bisan asa. Apan siya ug ang iyang pamilya dili pamilyar sa paagi sa pagpamantala. Kinahanglan niyang isiguro nga luwas ang manuskrito, mangita og tig-imprinta, ug mangita og paagi nga madala ang libro ngadto sa mga tawo nga andam mokonsiderar sa posibilidad sa bag-ong kasulatan.

Ang pagmantala og libro nga sama ka taas sa Basahon ni Mormon dili usab barato. Ang panalapi ni Joseph wala gayud mouswag sukad misugod siya sa paghubad, ug ang tanan niyang kinitaan padulong ra sa panginahanglanon sa iyang pamilya. Mao usab ang sitwasyon sa iyang mga ginikanan, kinsa kabus gihapon nga mga mag-uuma nga nag-ugmad og yuta nga dili ila. Ang bugtong higala ni Joseph nga mahimong makabayad sa proyekto mao si Martin Harris.

Dali nga mitrabaho si Joseph. Sa wala pa siya mahuman sa paghubad, giparehistro na niya ang katungod sa sinulat [copyright] alang sa libro aron sa pagpanalipod sa teksto gikan ni bisan kinsa nga posibleng mangawat o mokopya niini.¹ Uban sa tabang ni Martin, nangita usab si Joseph og tig-imprinta nga mouyon sa pagmantala sa libro.

Giuna nila og adto si Egbert Grandin, usa ka tig-imprinta sa Palmyra nga kaedad ni Joseph. Mibalibad si Grandin diha-diha dayon, nagtuo nga ang basahon usa ka pagpangilad. Wala matandog, mipadayon sa pagpangita si Joseph ug si Martin hangtud nga nakakita sila og usa ka tig-imprinta sa duol nga siyudad nga mosugot sa pag-imprinta niini. Apan sa wala pa dawata ang iyang tanyag, mibalik sila sa Palmyra ug gipangutana pag-usab si Grandin kon momantala ba siya sa libro.²

Niining higayuna, mas andam na si Grandin nga modawat sa proyekto, apan gusto niyang mabayaran og $3,000 alang sa pag-imprinta ug pagpadikit [bind] sa lima ka libo ka mga kopya sa dili pa niya sugdan ang pagtrabaho. Nakasaad na si Martin nga motabang sa bayad sa pag-imprinta, apan aron makakuha og ingon niana nga kantidad sa kwarta, iyang naamguhan nga tingali kinahanglan niyang iprenda ang iyang umahan. Bug-at ra kaayo ni alang kang Martin, apan nasayud siya nga walay usa sa mga higala ni Joseph ang makatabang niya sa kwarta.

Nabalaka, dili na sigurado si Martin nga mogasto alang sa Basahon ni Mormon. Ang iyang umahan maoy usa sa labing maayo sa ilang dapit. Kon iyang iprenda ang iyang yuta, iyang girisgo nga mawala kini. Ang bahandi nga tibuok kinabuhi niyang gitigum posibleng kalit nga mahanaw kon dili kaayo halinon ang Basahon ni Mormon.

Gisulti ni Martin kang Joseph ang iyang mga kabalaka, ug mihangyo siya kang Joseph sa pagtinguha og pagpadayag alang kaniya. Agi og tubag, ang Manluluwas namulong kabahin sa Iyang sakripisyo sa pagbuhat sa kabubut-on sa Iyang Amahan, bisan unsa pay dangatan. Gihulagway Niya ang Iyang grabeng pag-antus samtang nagbayad sa bili sa sala aron ang tanan mahimong maghinulsol ug mapasaylo. Gisugo dayon niya si Martin sa pagsakripisyo sa kaugalingon niyang interes aron mapahinabo ang plano sa Dios.

“Ayaw kaibug sa imong kaugalingong kabtangan,” ang Ginoo miingon, “apan ihatag kini nga walay pagdumili ngadto sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon.” Ang libro naglangkob sa tinuod nga pulong sa Dios, misiguro ang Ginoo kang Martin, ug makatabang kini sa uban nga motuo sa ebanghelyo.³

Bisan kon ang iyang mga silingan dili makasabut sa iyang desisyon, gisunod ni Martin ang Ginoo ug giprenda ang iyang uma aron makagarantiya sa bayad.⁴

Mipirma si Grandin og kontrata, ug gisugdan ang pag-organisar sa dakong proyekto.⁵ Gihubad ni Joseph ang teksto sa Basahon ni Mormon sulod sa tulo ka bulan, giabagan sa usa ka tigsulat matag higayon. Mokabat og pito ka bulan ang pagtrabaho ni Grandin ug usa ka dosenang mga tawo sa pag-imprinta ug pagpadikit sa unang mga kopya sa 590 ka pahina nga buhat.⁶

Tungod kay nakakuha na siya og tigmantala, mibalik si Joseph sa Harmony pagka-Oktubre 1829 aron motrabaho sa iyang umahan ug makig-uban ni Emma. Sa samang higayon, si Oliver, Martin, ug Hyrum midumala sa pag-imprinta ug mipadala kang Joseph og regular nga mga update sa trabaho ni Grandin.⁷

Nahinumdom sa kasubo nga iyang gibati human mawala ang unang mga pahina nga iyang gihubad, gihangyo ni Joseph si Oliver sa pagkopya sa matag pahina sa manuskrito sa Basahon ni Mormon, mohimo og ikaduhang kopya nga maoy dad-on sa tig-imprinta aron madugang ang mga punctuation ug mahan-ay ang tipo [type] sa pag-imprinta.⁸

Nalingaw si Oliver sa pagkopya sa libro, ug ang iyang mga sulat nianang panahuna napuno sa mga hinubad nga pulong. Miuyon kang Nephi, Jacob, ug Amulek gikan sa Basahon ni Mormon, misulat si Oliver kang Joseph mahitungod sa iyang pasalamat sa walay kinutubang Pag-ula ni Kristo.

“Sa dihang misugod ko sa pagsulat kabahin sa mga kalooy sa Dios,” misulti siya kang Joseph, “wala ko masayud kon kanus-a mohunong, apan dili paigo ang panahon ug papel aron masulat ang tanan.”⁹

Ang sama nga espiritu midala sa uban ngadto sa Basahon ni Mormon samtang giimprinta kini. Si Thomas Marsh, usa ka kanhi printer apprentice, misulay sa pagpangita og simbahan nga kaapilan, apan daw walay usa kanila nga nagsangyaw sa ebanghelyo nga iyang nakita sa Biblia. Nagtuo siya nga dunay bag-ong simbahan nga motumaw sa dili madugay nga motudlo sa gipahiuli nga kamatuoran.

Niana nga ting-init, gibati ni Thomas nga gigiyahan sa Espiritu aron mobiyahe og gatusan ka kilometro gikan sa iyang panimalay sa Boston padulong sa kasadpang bahin sa New York. Mipuyo siya sa dapit sulod sa tulo ka bulan una pa mipauli, dili sigurado nganong mibiyahe siya og ingon ka layo. Hinoon, sa usa ka hununganan sa iyang pagpauli, ang iyang gipuy-an nangutana kon nakadungog ba siya sa “bulawang libro” ni Joseph Smith. Si Thomas misulti sa babaye nga wala siya makadungog niini ug gusto niya nga makakat-on pa.

Gisultihan siya sa babaye nga makig-istorya kang Martin Harris ug gipaadto siya sa Palmyra. Miadto dayon si Thomas ug nakit-an si Martin sa printshop ni Grandin. Ang tig-imprinta mihatag kaniya og dise says ka mga pahina sa Basahon ni Mormon, ug gidala kini ni Thomas pag-uli sa Boston, naghinam-hinam nga ipaambit ang iyang unang nakat-unan niining bag-ong relihiyon ngadto sa iyang asawa, si Elizabeth.

Gibasa ni Elizabeth ang mga pahina, ug siya usab mituo nga buhat kini sa Dios.¹⁰

Niana nga tinglarag, samtang padayon nga nag-uswag ang buhat sa mga tig-imprinta sa Basahon ni Mormon, usa ka kanhi huwes nga ginganlan og Abner Cole misugod sa pagmantala og newspaper sa Grandin press. Motrabaho sa shop magabii, human mamauli ang mga trabahante ni Grandin, si Abner makakita sa giimprinta nga mga pahina gikan sa Basahon ni Mormon, nga wala pa ipadikit o dili pa andam nga ibaligya.

Wala madugay gisugdan ni Abner og yaga-yaga ang “Bulawang Biblia” diha sa iyang newspaper, ug sa panahon sa tingtugnaw miimprinta siya og mga kinutlo gikan sa libro inubanan sa mabiay-biayong komentaryo.¹¹

Pagkahibalo ni Hyrum ug Oliver sa gibuhat ni Abner, gikompronta nila siya. “Unsay katungod nimo nga moimprinta sa Basahon ni Mormon niini nga paagi?” misukna si Hyrum. “Wala ka ba masayud nga nakadawat kami og katungod sa sinulat?”

“Wala kay labut ani,” miingon si Abner. “Gibayran nako ang imprintahanan ug moimprinta ko sa bisan unsay akong gusto.”

“Mopasidaan ko nimo sa dili pag-imprinta og bisan unsa gikan niana nga libro diha sa imong newspaper,” miingon si Hyrum.

“Baliwala ra na nako,” miingon si Abner.

Dili sigurado kon unsay buhaton, gipahibalo ni Hyrum ug Oliver si Joseph sa Harmony, kinsa mibalik dayon sa Palmyra. Iyang nakit-an si Abner sa opisina sa imprintahanan, kaswal nga nagbasa sa iyang kaugalingong newspaper.

“Morag nagtrabaho ka og maayo,” miingon si Joseph.

“Kumusta, Mr. Smith,” mitubag si Abner nga walay pagbati.

“Mr. Cole,” miingon si Joseph, “ang Basahon ni Mormon ug ang katungod sa pagmantala niini gipanag-iya nako, ug ayaw lang panghilabut.”

Gitangtang ni Abner ang iyang coat ug gilulho ang buktunan sa iyang sinina. “Gusto ka og away, sir?” misinggit siya, gidakul-dakul ang iyang mga kumo. “Kon gusto ka og away, duol lang.”

Mipahiyum si Joseph. “Isul-ob ang imong coat,” miingon siya. “Tugnaw ron, ug dili ko makig-away nimo.” Kalma siya nga mipadayon, “Apan kinahanglan kang mohunong sa pag-imprinta sa akong libro.”

“Kon nagtuo ka nga mas maayo kang laki,” miingon si Abner, “tangtanga lang ang imong coat ug sulayi ko.”

“Adunay balaod,” mitubag si Joseph, “ug imo nang masayran kon wala pa ka masayud niana kaniadto. Apan dili ko makig-away nimo, kay wala nay ayo.”

Nasayud si Abner nga nahisupak siya sa balaod. Mikalma siya ug mihunong sa pag-imprinta og mga kinutlo gikan sa Basahon ni Mormon diha sa iyang newspaper.¹²

Si Solomon Chamberlin, usa ka tigsangyaw nga nagpadulong sa Canada, unang nakadungog kabahin sa “Bulawang Biblia” gikan sa pamilya nga iyang gipuy-an duol sa Palmyra. Sama ni Thomas Marsh, nagbalhin-balhin siya og simbahan sa tibuok niyang kinabuhi apan wala matagbaw sa unsay iyang nakita. Ang ubang mga simbahan nagsangyaw og mga baruganan sa ebanghelyo ug mituo sa espiritwal nga mga gasa, apan wala silay mga propeta sa Dios o sa Iyang priesthood. Gibati ni Solomon nga hapit na moabut ang panahon nga ipagawas sa Ginoo ang Iyang simbahan.

Samtang naminaw si Solomon sa pamilya nga naghisgot bahin ni Joseph Smith ug sa bulawang mga palid, nadasig siya og maayo, ug determinado siyang mangita sa mga Smith ug makat-on pa og dugang mahitungod sa libro.

Miadto siya sa balay sa mga Smith ug nasugatan si Hyrum sa pultahan. “Ang kalinaw maanaa niini nga balay,” miingon si Solomon.

“Hinaut nga kalinaw ang maanaa,” mitubag si Hyrum.

“Duna bay tawo diri,” nangutana si Solomon, “nga nagtuo sa mga panan-awon o mga pagpadayag?”

“Oo,” miingon si Hyrum, “kaming tanan dinhi sa balay motuo og panan-awon.”

Gisultihan ni Solomon si Hyrum mahitungod sa usa ka panan-awon nga iyang nakita mga tuig na ang milabay. Niini, usa ka anghel miingon nga walay simbahan ang Dios dinhi sa yuta apan motukod og usa sa dili madugay nga adunay gahum sama sa karaang simbahan sa mga apostoles. Si Hyrum ug ang uban diha sa balay nakasabut sa gisulti ni Solomon ug giingnan siya nga susama sila kaniya og pagtuo.

“Hinaut nga inyong ipahibalo kanako ang uban sa inyong nadiskubrihan,” miingon si Solomon. “Nagtuo ko nga makadawat ko niana.”

Gidapit siya ni Hyrum nga mopuyo sa umahan sa mga Smith isip bisita ug mipakita kaniya sa manuskrito sa Basahon ni Mormon. Gitun-an kini ni Solomon sulod sa duha ka adlaw ug mikuyog siya kang Hyrum ngadto sa imprintahanan ni Grandin, diin ang usa ka tig-imprinta mihatag kaniya og saysenta y kwatro ka naimprinta nga mga pahina. Dala ang wala pa mapadikit nga mga pahina, mipadayon si Solomon sa Canada, gisangyawan ang iyang mga naagian sa tanan niyang nahibaloan mahitungod sa bag-ong relihiyon.¹³

Pagka-Marso 26, 1830, ang unang mga kopya sa Basahon ni Mormon napadikit na ug gibaligya sa unang andana sa imprintahanan ni Grandin. Hugot kini nga gipadikit sa brown nga panit sa baka ug nanimaho pang panit ug papilit, papel ug tinta. Ang mga pulong nga Basahon ni Mormon makita kilid [spine] sa libro nga gisulat og bulawang mga letra.¹⁴

Gipakabahandi ni Lucy Smith ang bag-ong kasulatan ug gikonsiderar kini nga timailhan nga ang Dios hapit na mopundok sa Iyang mga anak ug mopahiuli sa Iyang karaang pakigsaad. Ang ulohang pahina mipahayag nga ang katuyoan sa libro mao ang pagpakita sa talagsaong mga butang nga nabuhat sa Dios alang sa Iyang katawhan kaniadto, paghatag sa samang mga panalangin ngadto sa Iyang katawhan karon, ug pagkumbinser sa tibuok kalibutan nga si Jesukristo mao ang Manluluwas sa kalibutan.¹⁵

Sa luyo sa libro gibutang ang mga pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi ug Walo ka mga Saksi, nagsulti sa kalibutan nga nakakita sila sa mga palid ug nasayud nga ang paghubad tinuod.¹⁶

Bisan pa niini nga mga pagpamatuod, nasayud si Lucy nga ang ubang mga tawo naghunahuna sa libro nga hinimo-himo lang. Daghan sa iyang mga silingan nagtuo nga ang Biblia igo na nga kasulatan alang nila, wala mahibalo nga ang Dios mipanalangin og daghang mga nasud kay sa usa lang gamit ang Iyang pulong. Nasayud usab siya nga ang ubang mga tawo misalikway sa mensahe niini kay nagtuo sila nga ang Dios namulong na og kausa ngadto sa kalibutan ug dili na mamulong pag-usab.

Tungod niini nga mga rason ug uban pa, kadaghanan sa katawhan sa Palmyra wala mopalit sa libro.¹⁷ Apan ang uban nagtuon sa mga pahina niini, mibati sa gahum sa mga pagtulun-an niini, ug nag-ampo aron mangutana sa Ginoo kon tinuod ba kini. Si Lucy mismo nasayud nga ang Basahon ni Mormon pulong sa Dios ug gusto nga ipaambit kini sa uban.¹⁸

Hapit sa pagkahuman dayon nga namantala ang Basahon ni Mormon, si Joseph ug si Oliver nangandam sa pag-organisar sa simbahan ni Jesukristo. Mga pipila ka bulan sa wala pa kana, ang karaang mga apostoles sa Ginoo nga si Pedro, Santiago, ug Juan mipakita kanila ug mitugyan kanila sa Melchizedek Priesthood, sama sa gisaad ni Juan Bautista. Kining dugang nga awtoridad nagtugot ni Joseph ug Oliver sa paghatag sa gasa sa Espiritu Santo niadtong ilang nabunyagan. Si Pedro, Santiago ug Juan mi-orden usab kanila nga mahimong mga apostoles ni Jesukristo.¹⁹

Nianang panahuna, samtang nagpuyo sa balay sa mga Whitmer, si Joseph ug Oliver nag-ampo alang sa dugang nga kahibalo mahitungod niini nga awtoridad. Agi og tubag, ang tingog sa Ginoo misugo kanila sa pag-orden sa usag usa isip mga elder sa simbahan, apan unya na kon ang mga tumutuo mouyon sa pagsunod kanila isip mga lider diha sa simbahan sa Manluluwas. Giingnan usab sila sa pag-orden og ubang mga opisyal sa simbahan ug sa paghatag sa gasa sa Espiritu Santo niadtong mga nabunyagan na.²⁰

Niadtong Abril 6, 1830, si Joseph ug Oliver nagtagbo sa panimalay sa mga Whitmer aron sundon ang sugo sa Ginoo ug i-organisar ang Iyang simbahan. Aron matuman ang mga gikinahanglan sa balaod, mipili sila og unom ka mga tawo nga mahimong unang mga miyembro sa bag-ong simbahan. Mga kwarenta ka mga lalaki ug babaye nagpunsisok usab sa sulod ug libut sa gamay nga panimalay aron sa pagsaksi sa okasyon.²¹

Aron masunod ang nag-unang mga instruksyon sa Ginoo, mihangyo si Joseph ug Oliver sa kongregasyon sa pagpaluyo kanila isip mga lider sa gingharian sa Dios ug sa pagpakita kon mituo sila nga sakto ba nga maorganisar sila isip simbahan. Ang matag miyembro sa kongregasyon miuyon, ug gipatong ni Joseph ang iyang mga kamot sa ulo ni Oliver ug mi-orden kaniya nga usa ka elder sa simbahan. Dayon nagbayloay sila og lugar, ug si Oliver mi-orden ni Joseph.

Pagkahuman, gipahigayon nila ang pan ug bino sa sakrament agi og handumanan sa Pag-ula ni Kristo. Dayon ilang gipatong ang ilang mga kamot niadtong ilang nabunyagan, mikumpirma kanila isip mga miyembro sa simbahan ug mihatag kanila sa gasa sa Espiritu Santo.²² Ang Espiritu sa Ginoo gibu-bu diha sa mga mitambong sa miting, ug ang uban sa kongregasyon misugod sa pagpanagna. Ang uban midayeg sa Ginoo, ug ang tanan dungan nga nagmaya.

Nadawat usab ni Joseph ang unang pagpadayag nga gitumong ngadto sa kinatibuk-ang miyembro sa bag-ong simbahan. “Tan-awa, kinahanglang dunay rekord nga tipigan diha kaninyo,” misugo ang Ginoo, nagpahinumdom sa Iyang katawhan nga kinahanglang isulat nila ang ilang sagradong kasaysayan, mopreserbar og istorya sa ilang mga binuhatan ug mosaksi sa tahas ni Joseph isip propeta, manalagna, ug tigpadayag.

“Kaniya Ako nagdasig sa pagbuhat sa kahimoan sa Zion sa labing gamhanan nga gahum alang sa kaayohan,” mideklarar ang Ginoo. “Modawat ka sa iyang pulong, sama nga gikan sa akong kaugalingon nga ba-ba, sa tanang pagpailub ug hugot nga pagtuo. Kay pinaagi sa pagbuhat niini nga mga butang ang mga ganghaan sa impyerno dili makabuntog batok kanimo.”²³

Wala madugay, mibarug si Joseph kilid sa sapa ug misaksi sa bunyag sa iyang inahan ug amahan ngadto sa simbahan. Human sa katuigan nga managlahi ang dalan nga gisubay sa ilang pagsiksik sa kamatuoran, sa katapusan nagkahiusa na sila sa pagtuo. Sa paghaw-as sa iyang amahan gikan sa tubig, gigunitan ni Joseph ang iyang kamot, gitabangan padulong sa daplin, ug gigakos.

“Dios ko,” mituaw siya, gisubsob ang iyang nawong sa dughan sa iyang amahan, “nakita nako ang akong amahan nga nabunyagan sa tinuod nga simbahan ni Jesukristo!”²⁴

Nianang gabhiona, hilum nga miadto si Joseph sa duol nga kakahoyan, ang iyang kasingkasing napuno sa emosyon. Gusto niyang mag-inusara, dili makita sa mga higala ug pamilya. Sa napulo ka tuig sukad sa iyang Unang Panan-awon, iyang nakita nga naabli ang kalangitan, nabati ang Espiritu sa Dios, ug natudloan sa mga anghel. Nakasala usab siya ug nawad-an sa iyang gasa, naghinulsol, nakadawat sa kalooy sa Dios, ug mihubad sa Basahon ni Mormon pinaagi sa Iyang gahum ug grasya.

Karon napahiuli na ni Jesukristo ang Iyang simbahan ug mihatag og awtoridad ni Joseph sa samang priesthood nga gihuptan sa mga apostoles sa karaang panahon sa dihang gidala nila sa kalibutan ang ebanghelyo.²⁵ Ang kalipay nga iyang gibati sobra ra kaayo aron kapugngan, ug sa dihang nakit-an siya ni Joseph Knight ug Oliver nianang pagkagabii, naghilak siya.

Hingpit ang iyang kalipay. Ang buhat nagsugod na.²⁶