2018
Ewi Jon̄an An Irooj Tiriam̧o̧ Kake
Oktoba 2018


Ewi Jon̄an an Irooj Tūriam̧o̧ Kake

Juon kōro̧ro in bok in bwebwenato ekāāl an Kabun̄ in enaaj jipan̄ kōj kōjparok bujen ko ad n̄an kōmeram ļo̧k ememļo̧kjeņ eo ad kōn ta eo Rilo̧mo̧o̧r eaar kōm̧m̧ane n̄an kōj.

holding Saints book

Ej kab kein kajuon enan̄in bukwi iiō ko, juon kōro̧ro in bok in bwebwenato kāāl an Kabun̄ in eaar jeje ium̧win tōl eo an Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro. Taitōļ in Armej ro Rekwojarjar: Bwebwenato in Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar, bwebwenato in ej ba kōn bwebwenato eo em̧ool an armej ro bajjōk me raar erom Armej ro Rekwojarjar kōn Pinmuur eo an Jisōs Kraist (lale Mosaia 3:19). Bok eo jinoin, The Standard of Truth, 1815–1846, kiiō ededeļo̧k im em̧ōj an ukook n̄an 14 kajin ko n̄an ajiji n̄an elōn̄ eria ko ilo laļ in.

Armej ro Rekwojarjar ej bwebwenato kōn wāween an Anij kar kōjepļaaktok bujen eo An indeeo kōnke kōn iakwe eo An n̄an ro Nejin. Ej kwaļo̧k wāween an Irooj kar kōjepļaaktok gospel eo An n̄an letok kōjatdikdik im aenōm̧m̧an ilo iien ko reppen, mālijjon̄, im rekean̄tanaan. Ej barāinwōt kwaļo̧k ekōjkan an bujen ko kar jepļaaktok tōlļo̧k n̄an mour āinwōt Anij kōn Jisōs Kraist.

Komaron̄ kōtmene an bwebwenato eo ijjino ippān Josep Smith, ak Armej ro Rekwojarjar ej ijjino ilo 1815 eo kōn ettōbokļo̧k eo an volcano eo ilo Indonesia, eo eaar kōm̧m̧an an ajeded mej, nan̄inmej im jorrāān. Ijjino in eaar pedped ioon ta eo Irooj eaar kwaļo̧k kōn ekōjkan An kōjepļaaktok bujen ko me ej likwōj kōj n̄an Rilo̧mo̧o̧r eo im kōmaron̄ kōj n̄an ajno̧ ioon aolep inepata ko an mour:

“N̄a Irooj, kōn Aō jeļā kōn ko̧kkure eo enaaj itok ioon ro rej pād ioon laļ, Iaar kūr rikarejera Josep Smith, Jun., im kar kōnono n̄an e jān lan̄, im kar leļo̧k n̄an e kien ko; …

“Bwe bujen eo Aō ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin en maron̄ jutak” (K&B 1:17, 22).

Jān peij ko im̧aan n̄an an ajeded ipeļaakin laļ in, Armej ro Rekwojarjar ej kwaļo̧k n̄an ro nejin Anij jabdewōt jikin bwe ej juon bwebwenaton in bujen eo aer ippān Anij, eo ejeļā apan̄ ko aer. Kōn rikanaan eo An, Anij eaar kōkāāl bujen ko me rejjab joļo̧k nana, būrom̧ōj, en̄taan, im jepel ilo mej ak ej kallim̧ur kōn kemour kōn Pinmuur eo an Rilo̧mo̧o̧r, kakwojarjar im letok n̄an mour ko ad kōn meļeļe eļap, n̄an jiron̄ kōj kōn jem̧jerā ko jej m̧ōņōņō kake ijin ioon laļ in maron̄ jem̧ļo̧k ilo mour indeeo, “koba ippān aiboojoj ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin” (lale K&B 130:2).

Jebta ko ralitōk im̧aan an The Standard of Truth kar je ilo ennaan ko an māākjin in ilo aolepān iiō in. Bok eo an allōn̄ in ej kōjem̧ļo̧k kōn jepta ko roktak kar jet ilo iien ko roktak jān Armej ro Rekwojarjar, ak bwebwenato eo wōnm̧aanļo̧k wōt ilo saints.lds.org, ilo Gospel Library app eo, im ilo peba kar je (wōrtar ilo store.lds.org). Ij karuwaineneik kom̧ n̄an riiti jabdewōt iaan jebta kein.

Juon Jon̄ok im Karōk Ekwojarjar

Armej ro Rekwojarjar rej etal ilo juon jon̄ok ekwojarjar eo rikanaan ro, āinwōt m̧ōttan jerbal in karejar eo aer, kōjerbali m̧okta n̄an jipan̄ kōj katak wōn kōj im lo jibadbad ko an Anij ilo mour ko ad. Ilo jeje ko rekwojarjar, elōn̄ rikanaan ro rar jino kwaļo̧k aer n̄an bar kwaļo̧ki bwebwenato ko kōn tiriam̧o̧ kake eo an Irooj n̄an ro jemāer m̧okta.1 Moronai eaar kipel ro rej riiti Bok in Mormon n̄an “keememej ekōjkan an Irooj kar tūriam̧okake” ilo aolep bwebwenato “im kejakļo̧kjeņ ilo būruōmi” (Moronai 10:3). Keememej em̧m̧an eo an Anij ekar kōpooj kōj n̄an bōk kam̧ool eo an Jetōb, eo ej katak in kōj “kōn men ko āinwōt aer lukkuun waļo̧k, im men ko āinwōt aer naaj waļo̧k” (Jekab 4:13; bar lale Moronai 10:4–5).

dad holding children

Jeļā bwe ro Jined im Jemed Ilan̄ kar karōk n̄an lem̧ōņōņō eo ad eļaptata im mour āinwōt Anij kōpooj n̄an kōj kōn juon kōļmenļo̧kjeņ, ej letok piktok eo ad āinwōt ajri jitōn bōro ro nejin ro jined im jemed rekwojarjar, im kōļapļo̧k ad lōke ilo Irooj, men̄e ilo iien ko reppen. Keememej em̧m̧an eo an Irooj emaron̄ bar kōjparok kōj jen jua im jeraam̧m̧an ko rekauwōtata. Mormon eaar je kōn juon tōre ke Rinipai ro “raar jino eddōk ilo m̧weie otem m̧weie.” Bōtaab ejjab āinwōt tōre ko jet ilo Bok in Mormon ke armej ro raar kōtļo̧k an uteij bōro im m̧weie ko aer kar bōktok wōtlo̧k eo aer, raar ļoor juon iaļ eoktak ilo iien in: “A mekarta m̧weie ko aer, ak aer kajoor, ak aer jeraam̧m̧an, raar jab utiejļo̧k ilo juwa in mejaer; ak jab barāinwōt rum̧wij n̄an keememej Irooj aer Anij, a raar kōttāik er eļap otem ļap im̧aan E.” Raar kōjparok bujen ko aer im mour jim̧we wōt kōnke “raar keememej ekōjkan men ko reļļap Irooj eaar kōm̧m̧an n̄an er” (lale Alma 62:48–50).

Armej ro Rekwojarjar ej katakin katak ko āinwōt kein im ebar lōn̄. Enaaj jipan̄ eok lo pein Irooj ilo mour eo am̧ ilo am̧ lo en̄jake mālijjon̄ ko an tōmak, rup bōro ro, lan̄lōn̄ ko, revelesōn ko im kakkōt an armej ro rejjab jim̧we me raar iakwe Irooj im raar en̄jake iakwe eo An.

Ilo am̧ riit, kwonaaj lo kōļmenļo̧kjeņ kāāl im meļeļe ko jekdo̧o̧ņ bwebwenato ko kwaar ron̄ m̧oktaļo̧k. Ejjeļo̧k juon jikin ilo bwebwenato an Kabun̄ in eļapļo̧k jeļā kake jān Visōn eo Mokta an Josep Smith, ak Armej ro Rekwojarjar ej jipan̄ kōj kōkōm̧anm̧anļo̧k ad meļeļe ekōjkan an Josep kar kakkōt n̄an ņamejļan ta eo eaar en̄jake ilo būruwōn kōn ta eo eaar ļōmņak ilo ļōmņak eo an.

Ikdeelel in bōro eo an Josep n̄an en̄jake jeorļo̧k bōd eo an Rilo̧mo̧o̧r ekar jab kūrm̧ool kōnke eaar lo ke ejjeļo̧k iaan kabun̄ ko raar katakin “gospel eo an Jisōs Kraist āinwōt an waļo̧k ilo Kallim̧ur Ekāāl.”2 Ilo kōļmenļo̧kjeņ eo an Josep eaar kejekļo̧kjeņ ewi kabun̄ eo ejim̧we ak eļan̄n̄e aolep raar bōd. Ilo būruwōn eaar kanooj kōjatdikdik bwe juon iaer eaar jim̧we kōn menin eaar aikuj pukot aenōm̧m̧an eo ej pukote. An jab maron̄ ņamejļan ilo wāween eo eaar en̄jake im ta eo eaar loe im en̄jake, Josep ear lo bwe emaron̄ kajjitōk ippān Anij. Eaar ilo̧k n̄an wōjke ko n̄an jar. Ijo eaar lo Jemed im Nejin, ro raar jeorļo̧k an bōd im ņamejļan inepata eo an ilo juon jekjek eo ejjan̄in kar loe.3

Josep, baam̧le eo an, im ebar lōn̄ armej ro jet raar kaorōk bujen ko kōjepļaakitok an Irooj kar kōņaan en̄jake iakwe an Anij n̄an er, jeļā wāween aer maron̄ epaake Irooj, n̄an kōkm̧anm̧anļo̧k jem̧jerā ko aer ippān ro rejitōn bōro. Armej ro Rekwojarjar rej kwaļo̧k bwebwenato ko aer.

Lōke Irooj ilo iien Mālijjon̄ ko

Volume 1 in Armej ro Rekwojarjar ekoba juon bwebwenato eo ekabūrom̧ōjm̧ōj kōn Amanda Barnes Smith im baam̧le eo an, ro raar pokake kien ko an Irooj im kar kōm̧anm̧an Ankilaan.4 Ļeo pāleen Amanda im juon iaan ļaddik ro nejierro eaar mej ippān bar 15 Armej ro Rekwojarjar kar kāām ilo juon jikin jidikdik ilo Shoal Creek ilo Missouri. Irooj eaar jipan̄ Amanda ilo aolepān iien eo enana, kar uwaaki jar ko an, kar leļo̧k n̄an e peran, im kar kōmaron̄ e n̄an an kōmour ļaddik eo nejin ekanooj in ikinejnej.5

Armej ro Rekwojarjar ej kwaļo̧k wāween an Amanda kar katak n̄an lōke Irooj ilo iien eo ekanooj in apan̄. Ej bar kwaļo̧k ta eo Josep Smith eaar jeļā kōn em̧m̧an eo an Anij jekdo̧o̧n iien ko rekein̄taanan. Ej kwaļo̧k bwe jeļā kōm̧m̧an ko an Irooj ej letok n̄an kōj kōļmenļo̧kjeņ indeeo, ej jipan̄ kōn lo men ko rej lukkuun m̧ool im renaaj, im ej jipan̄ kōj kōjerbal tōmak eo bwe Irooj enaaj lo kōj ilo iien ko reppen.

Ke Rikanaan Josep eaar jeļā ta eo eaar waļo̧k n̄an baam̧le eo an Amanda im ro jet ilo Shoal Creek, eaar en̄jake ke em̧m̧anļo̧k an etal n̄an kalbuuj ak mej jen an aer m̧an Armej ro Rekwojarjar. Raan eo tok juon eaar kajjieon̄ kōnono n̄an pukot aenōm̧m̧an ippān jarin tariņa in Missouri eo, eo ekar koba n̄an lukwo̧rkwo̧re jikin eo eļap an Armej ro Rekwojarjar ilo Far West. Ijeļo̧kin, kar bōke Josep āinwōt juon rikalbuuj.

Enan̄in ļalem allōn̄ ko tokālik, Josep eaar pād wōt ilo kalbuuj, likūt e ilo juon jikin kalbuuj ium̧win laļ em̧ōļo ekeņaak, ekoobob ilo Liberty, Missouri. Eaar ļōmņak ia eo Anij eaar em̧ooj ie im ewi toon An maron̄ bōk ron̄ jan̄ ko an ro lim̧aro emej pāleer im riatajinemjen ro. Eaar jar, “O Irooj, ewi toun naaj aer en̄taan kōn bōd kein im kebiōp kein rerupe kakien, m̧okta jān an Būruōm̧ naaj meoeo kake er, im aolepān Am̧ em̧m̧akūt kōn tūriam̧o kake kōn er?” (K&B 121:3).

Armej ro Rekwojarjar ej katakin kōj bwe apan̄ ejjab kein kam̧ool an jab m̧ōņōņō eo an Irooj, ak an bōk kōjeram̧m̧an ko An,. Jum̧ae ej m̧ōttan karōk eo an Anij n̄an kōkōm̧anm̧anļo̧k kōj im kōpooj kōj n̄an mour indeeo, jem̧ļok eo ad ilo celetial (lale 2 Nipai 2:11). Josep eaar jeļā bwe en̄taan eo ejjeļo̧k jon̄an an Rilo̧mo̧o̧r eo eaar kōtļo̧k An jipan̄ kōj n̄e jej en̄taan im āliktata n̄an lōn̄aj kōj (lale Alma 7:11–13). N̄an uwaake jar eo an Josep, Irooj eaar ļo̧o̧ke aolep apan̄ ko m̧okta kōm̧m̧ane jemļo̧k eo:

“Eļan̄n̄e atlaļ im atlōn̄ ko in hell rej kanooj eļļan̄ ilokam̧, kwōn jeļā, nejū m̧aan, bwe aolep men kein otemjeļo̧k renaaj lewōj n̄an eok imminene, im naaj n̄an em̧m̧anļo̧k eo am.

Irooj eo ekar jiron̄ bwe Nejin M̧aan ekar wanlaļ ļo̧k ium̧wier aolep. Im kar kajjitōk eļan̄n̄e e ekar ļapļo̧k jen E?” (K&B 122:7–8).

En̄jake men kein kōj make emaron̄ letok n̄an meļeļe eo āinwōt an Kraist kōn ro rōjorrāān. Josep eaar kile menin ilo kalbuuj, “Būrowō eaar aolep iien būrom̧ōj jen an menin in bōk jikin.” Eaar kōņaan bwe en kar maron̄ pād ippān Armej ro Rekwojarjar n̄an kaneōm̧m̧an im rejtak er. Eaar kōmeļeļeik, “Ijjan̄in kar en̄jake āinwōt in kiiō ij en̄jake,” “Eļan̄n̄e iban kar en̄taan kōn bōd ko me iaar en̄taan kaki.”6

woman reading Saints book

Juon un Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro Jon̄oulruo ro raar leļo̧k bwe ren ejaake im kōmālim Armej ro Rekwojarjar ej bwe emaron̄ jipan̄ kajjojo iaad en̄jake men kein kōn bwebwenato ko an ro jet. Jemaron̄ katak jān Amanda bwe jekdo̧o̧n n̄e Anij ej lo an jejjet ilo māletlet eo an ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin ejjab n̄an kabōjrak nana ak en̄taan, Ej iakwe kōj im ļōmņak kōn kōj. Ej ron̄jake jar ko ad im ej tiram̧o̧ kake im jouj.

Kōjepļaaktok Kōjeraam̧m̧an ko an Tampeļ

Ejjeļo̧k jikin me tūriam̧o kake im jouj kwaļo̧k n̄an kōj em̧m̧anļo̧k jān ilo tampeļ eo. Ilo m̧ool, Armej ro Rekwojarjar ej bwebwenato in jepļaaktok eo an kōjeraam̧m̧an ko an tampeļ. Bok juon ej jem̧ļo̧k ke taujin Armej ro Rekwojarjar raar bōk kain̄i ko rekwojarjar ilo Nauvoo Tampeļ ilo 1846 eo. Bok karuo enaaj kōjjem̧ļo̧k ilo aje eo an Salt Lake Temple im Armej ro Rekwojarjar raar jino būki kain̄i ko ijeņ ilo 1893 eo. Bok jilu enaaj kadedeļo̧k kōn an Armej ro Rekwojarjar ilo Europe jino kobaļo̧k n̄an tampeļ eo ilo Switzerland ilo 1955 eo. Bok emen enaaj kwaļo̧k bwebwenato eo n̄an raan kein, ke tampeļ ko rej pād ilo elōn̄ jikin ko laļ in im Armej ro Rekwojarjar aolepān peļaakin laļ in rej bōk kain̄i ko an mour āinwōt Anij, āinwōt an kar rikanaan ro kar ba kake jān etto.

Ilo m̧weo im̧ōn Irooj jej kōm̧m̧ani bujen ko im būki kōn kajoor eo n̄an anjo̧ jān tōprak ko an Wōtlo̧k eo, ekoba nana im en̄taan eo ilo laļ in. Jej bōk kōjparok im kajoor eo eļap tata n̄an bōktok Jerkakpeje eo, kar liāp n̄an ro jej iakwe er indeeo.

Armej ro Rekwojarjar renaaj jipan̄ kōj kōjparok bujen ko n̄an kōļapļo̧k ememļo̧kjeņ ko ad ilo jekjek ko an kwojkwoj. Enaaj jipan̄ kōj n̄an iien otemjej keememej ta eo Rilo̧mo̧o̧r eo eaar kōm̧m̧ane n̄an kōj. Ilo an ejjeļo̧k ļo̧o̧k ko kōn jerbal ko an Anij etto, jeban kar maron̄ “keememej ekōjkan an Irooj kar tiriam̧okake ro nejin armej” (Moronai 10:3). Kōn un kein jej m̧uri n̄an Irooj im Armej ro Rekwojarjar ro raar je en̄jake ko aer kōn iakwe eo An n̄an er. Irooj eaar kakiene Josep Smith n̄an ļo̧o̧ke en̄jake ko an (lale K&B 21:1). Eaar kakien juon rikōjparok bwebwenato ko an Kabun̄ in ium̧win tōl eo an Josep n̄an “kōjparok ļo̧o̧k im bwebwenato an kabun̄ in iien otemjej” (K&B 47:3). Eaar kakiene bwe bwebwenato eo en koba “aolep men ko renaaj em̧m̧an n̄an kabun̄ in, im n̄an epepen ko rej walōn̄tak” (K&B 69:8)

Ippān revelesōn kein im bujen kallim̧ur eo n̄an iien otemjej keememej ilo kōļm̧enļo̧kjeņ Rilo̧mo̧o̧r eo, Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro raar jino karōk Armej ro Rekwojarjar 10 iiō ko rem̧ootļo̧k. Kiiō kōmij rōjan̄ kom̧ n̄an riiti, tōmak bwe enaaj jipan̄ kom̧ n̄an meļeļe karōk eo an Anij, lo ekōjkan an Irooj tiriam̧o̧ kake, niknik ilo tiljek ilo iien ko rem̧m̧an im ko renana, bōk meļeļe eo āinwōt an Kraist kōn ro jet, im kōjparok bujen ko rej tōlļo̧k eok n̄an mour āinwōt Anij.

Kakeememej ko

  1. Waanjon̄ok ko ekoba Nipai (1 Nipai 17:23–43), Kiin̄ Benjamin (Mosaia 1), Limhi (Mosaia 7), juon enjeļ in Irooj n̄an Alma (Mosaia 27), Alma (Alma 9:10), Mormon (Mormon 3:17–22), im Moses (Exodus 13:3).

  2. Josep Smith, ilo “History, circa Summer 1832,” 2, josephsmithpapers.org.

  3. Lale “History, 1838–1856, volume A-1 [23 December 1805–30 August 1834],” 3, josephsmithpapers.org.

  4. Lale “Revelation, 12 January 1838–C,” [1], josephsmithpapers.org.

  5. Lale Armej ro Rekwojarjar, volume 1, chapter 30, “Fight Like Angels.”

  6. “Leta eo n̄an Presendia Huntington Buell, 15 March 1839,” [1], josephsmithpapers.org.