2021
Ngāue Fakaetauhi ki he Niʻihi ʻoku Faingataʻaʻia Fakaesinó
ʻEpeleli 2021


Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí

Ngāue Fakaetauhi ki he Niʻihi ʻoku Faingataʻaʻia Fakaesinó

ʻOua naʻá ke ilifia ke ala atu mo ako ʻa e founga te ke lava ai ʻo tokoní.

ʻĪmisi
women visiting in a kitchen

Lotomālié: laʻitā ʻa Nancy Ann Kirkpatrick; toʻomataʻú: fakatātā ʻo e laʻitā mei he Getty Images

ʻOku malava pē ke mafatukituki ʻa e ngāue fakaetauhi ki he ngaahi kaungāmeʻa mo e kaungāʻapi ʻoku nau faingataʻaʻia fakaesinó. Neongo ʻoku tau fakaʻamu ke ala atu ʻi ha founga ʻoku anga faka-Kalaisí, ka ko e taimi ʻe niʻihi ʻoku ʻikai pē ke tau fakapapauʻi ʻa e foungá.

Lolotonga e nofo ʻa e fāmili Tomisoní ʻi Niu Kēnani, Konetikati, USA, naʻe tāpuekina ʻaki kinaua ha ongo māhanga fefine. Ko e taimi naʻe fanauʻi taʻe-hoko ai ʻa e ongo tamaiki fefiné pea toe faingataʻaʻia fakaesinó, naʻe omi honau uōtí ke tokoni, ne nau tokoni ʻi he taimi naʻe fai ai ʻa e tafa mafu ʻa e ongo māhangá mo ʻena nofo laulau māhina ʻi falemahakí. Naʻe faingofua ke ʻiloʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fiemaʻu ko iá ʻi he kamataʻangá. Naʻe fokotuʻutuʻu ʻe he kāingalotú ʻa e meʻatokoní, tokangaʻi e fānaú, fakamaau falé, tokoni ʻi he meʻa ki he Kilisimasí, mo e ngaahi meʻa kehe.

Ka naʻe ʻikai ke ngata pē ʻa e tokoni ʻofá ʻi he tutupu ke lalahi ʻa e ongo māhangá mo e fakaʻau ke ʻiloʻingataʻa ʻa e ngaahi fiemaʻú. Naʻe feinga ʻa e ngaahi kaungāmeʻa ʻofá, kau takí, mo e kau tangata mo e kau fafine ngāue fakaetauhí ke fealeaʻaki mo e fāmili Tomisoní ki he founga ʻe lava ke nau tokoni aí.

Naʻe pehē ʻe Sisitā Tomisoni, “Naʻe ʻeke mai ʻe haku kaungāmeʻa pe ko e hā e meʻa naʻe faingataʻá. Naʻá ku talaange ki ai naʻe faingataʻa ʻa e ʻaho Sāpaté he naʻá ku faʻa moʻua mo hoku husepānití ʻi homa uiuiʻí pea naʻe pau ke ma tuku ki homa ʻofefine lahi tahá ke ne fakahoko toko taha pē ʻa e meʻa kotoa. Naʻe tuaiekemo ʻa e fokotuʻu mai ʻe hoku kaungāmeʻá ke ne tokangaʻi ʻa e ongo māhangá ʻi ha ngaahi houa he Sāpate takitaha. Naʻá ne fai pehē ʻi ha ngaahi māhina lahi.”

Ko e taimi naʻe taʻu hongofulu tupu ai ʻa e ongo māhangá, naʻe faʻa fakataha ʻa e kau takí mo e ongomātuʻá ke palani ha ngaahi ʻekitivitī naʻe fakakau ki ai pea fakalataʻia ai ʻa e ongo māhangá kae pehē foki ki he toenga ʻo e kau finemuí. Naʻe fakaafeʻi ʻe ha kaungāmeʻa ʻe taha ʻa e ongo tamaikí ki hono ʻapí koeʻuhí kae lava ke kau ʻa e ongomātuʻa Tomisoní ki he ako hiva ʻa e kuaeá.

Hili e hiki ʻa e fāmili Tomisoní ki ʻIutaá, naʻe vahe ha ongomātuʻa ke na ngāue fakaetauhi ki honau fāmilí. Naʻe pehē ʻe Sisitā Tomisoni, “Naʻá na ʻeke mai maʻu pē kimuʻa peá na ʻaʻahi maí pe ko e hā ha meʻa te mau fie maʻu pea ko e hā ʻa e faʻahinga pōpoaki ʻe lelei taha maʻa homau fāmilí. Naʻá na tuku taimi ke ʻiloʻi ʻa e mēmipa kotoa pē ʻo e fāmilí, ʻa ia ʻoku mahuʻinga ia koeʻuhí ʻoku faʻa tukunoaʻi pē ʻa e ngaahi tokoua ʻo kinautolu ʻoku ʻi ai ʻenau ngaahi fiemaʻu makehé.” Naʻe faʻa fakaafeʻi ʻe he ongomātuʻá ʻa e ongo māhangá ki ha ngaahi ʻekitivitī makehe, ʻo maʻu ai ʻe he fāmilí ha kiʻi taimi ke mālōlō ai.

ʻOku faleʻi ʻe Sisitā Tomisoni ʻa e kau tangata mo e kau fafine ngāue fakaetauhí ke ʻoua naʻa nau ilifia ke fehuʻi ki he mātuʻá ʻa e meʻa ʻoku faingataʻa kiate kinautolú pea mo e founga ke tokoni aí. “Fai pē ha tokoni. Ko e lahi ange hoʻo feohi mo ha tahá, ko e mahino ange ia kiate koe ʻa e founga lelei taha ke ngāue fakaetauhi ai kiate kinautolú.”

Ngaahi Fokotuʻu ki he Ngāue Fakaetauhi ki he Kakai Fakafoʻituitui ʻoku Faingataʻaʻia Fakaesinó mo Honau Fāmilí

ʻĪmisi
group of people supporting young woman in a wheelchair

Lotomālié: laʻitā ʻa Nancy Ann Kirkpatrick; toʻomataʻú: fakatātā ʻo e laʻitā mei he Getty Images

  1. Feinga ke maheni fakafoʻituitui mo e tokotahá, ʻo makehe ia mei honau faingataʻaʻia fakaesinó. Fehuʻi kiate kinautolu pe ko e hā e meʻa ʻoku nau loto ke ke ʻilo fekauʻaki mo kinautolú. Ko e hā e ngaahi meʻa ʻoku nau saiʻia aí?

  2. Lea kiate kinautolu ʻi he founga te ke lea ai ki ha taha ʻi honau toʻú. Fakapapauʻi ʻokú ke fakahaaʻi ha anga fakaʻapaʻapa ʻi he ongo hoʻo leá mo e ngāué. Fakapapauʻi ʻokú ke lea fakahangatonu pē kiate kinautolu.

  3. ʻOua ʻe tukunoaʻi ha taha ʻoku faingataʻaʻia fakaesino. Fakahoungaʻi mo fakakau kinautolu. Fealeaʻaki mo e mēmipá pea mo hono fāmilí fekauʻaki mo e founga ʻoku nau loto ke tokoni mo ngāue ʻofa aí.

  4. Ko e niʻihi kei iiki ange ʻoku faingataʻaʻia fakaesinó, ʻoku hoko ʻa hono lea ʻaki ʻa e ngaahi meʻa hangē ko e “Talanoa mai angé kau kia Tēvitá” ke vahevahe ai ʻe he fāmilí ʻa e meʻa ʻoku nau fiemālie ki aí.

  5. Ko e fokotuʻu ko ia ke feohi mo e fānau ʻoku faingataʻaʻia fakaesinó ʻe lava ke kiʻi mālōlō ai ʻa e mātuʻá ʻo tokanga ki he toenga ʻo e fānaú pe feau ʻa e ngaahi fiemaʻu kehé. ʻOkú ne fakatupulaki foki ha mahino ki he kavenga mafatukituki ʻoku fuesia ʻe he kau tauhí.

  6. Te ke lava pē ʻo fai ha tokoni ʻo aʻu pē ki he taimi he ʻikai te ke lava ke ʻi ai tonú. ʻE lava ke tokoni lahi ʻa e fanga kiʻi tohi fakalotolahí pe ko ha leʻo mokomoko. Te ke lava foki ke fakatau mei he ʻinitanetí ha ngaahi meʻa ki ha faiʻaho pe ko e ngaahi fiemaʻu kehé.

Paaki