Na Nona Yalololoma Tudei na iVakabula
Na ivakaraitaki ni yalololoma vei ira na tani e dua na tiki bibi ni kosipeli i Jisu Karisito.
E dua na ivakavuvuli veilauti duadua a vakatavulica na iVakabula ena Nona veiqaravi e vuravura sa ikoya na bibi ni nodra qaravi na tani ena yalololoma. Me da vakananuma mada na ivakavuvuli oqo kei na kena matanataki ena noda vakasamataka na italanoa ni veisiko i Jisu ki na vale i Saimoni, na Farisi.
Na Kosipeli i Luke e tukuna ni dua na yalewa, a nanumi ni ivalavala ca, a curu ki na vale i Saimoni ni a tiko kina o Jisu. Ena yalomalumalumu ni veivutuni, a torovi Jisu yani na yalewa oya, a vuya na Yavana ena wainimatana, a quaraka ena drauniuluna, ka qai reguca ka lumuta ena dua na ilumu uasivi.1 Na taukei ni soqo dokadokai koya oya, ka a okati koya tu me cecere cake vakayalo savasava mai vua na yalewa oya, a vakananuma ena veibeci kei na qaciqacia, “Kevaka sa parofita ko koya oqo, sa kila na yalewa oqo sa tarai koya, kei na nona ivalavala talega: ni sa yalewa ivalavala ca.”2
Na itovo ni rai yalosavasava‑cake-mai-vei-iko ni Farisi oya a muataki koya me vakalewai rau ruarua vakatawadodonu o Jisu kei na yalewa oya. Ia ena taucoko ni Nona kila, a kila rawa na iVakabula na lomai Saimoni, ena vuku cecere, a bolea kina na veibeci i Saimoni, ka vakakina na nona vunauci koya ena nona sega ni ciqoma vakamatau e dua na vulagi bibi me vaka na iVakabula ki na nona vale. E dina, na nona cudruvaka na Farisi o Jisu e a ivakadinadina ni o Jisu a taukena vakaidina tu na isolisoli ni parofisai ni yalewa oqo, ena dua na yalo e malumalumu ka bibivoro, a veivutuni ka vosoti kina na nona ivalavala ca.3
Me vaka ga e vuqa tale na veika yaco ena gauna ni kaulotu i vuravura nei Jisu, na italanoa oqo e vakaraitaka vakadua tale ni sa dau veiqaravi ena yalololoma na iVakabula kivei ira kece era na lako mai Vua—sega ena dokadoka—ka vakabibi duadua kivei ira era gadreva vakalevu sara na Nona veivuke. Na loloma e bibivoro ka vakarokoroko a vakaraitaka vei Jisu na yalewa oya e a ivakadinadina ni nona veivutuni kei na gagadre dina me ciqoma na veibokoci ni nona ivalavala ca. Ia, na vereverea ni qaciqacia i Saimoni, salavata kei na nona lomaqa,4 a vakuai koya mai na nona vakatulewa maqosa me baleta na yalo veivutuni oya, ka a vosa baleta na iVakabula kei vuravura ena tawa‑veikauwaitaki kei na veibeci. Na Nona itovo ni rai a vakaraitaka ni nona ivakarau ni bula a vakalevu ga ena vakamuri vakadodonu ka vakamamada ni lewa kei na vakaraitaki vakarairai ni nona nanuma ena veika vakalou e dokadokai-koya ka vakailasu.5
Na veiqaravi yalololoma ki vua na tamata yadua i Jisu ena italanoa oqo e vakatakila e dua na ivakarau uasivi ni sala e dodonu me da veimaliwai kina kei ira era tiko wavoliti keda. Na ivolanikalou e tu kina e vuqa sara na ivakaraitaki ni sala a veimaliwai kina na iVakabula kei ira na tamata ena Nona veigauna oya, ni vakauqeti ena yalololoma titobu ka tudei, ka vukei ira era a rarawa tu ka “malumalumu, ka biu wale tu, me vaka na sipi sa sega na nodra ivakatawa.”6 A dodoka na Ligana dauloloma kivei ira era gadreva tu na veivakacegui mai na nodra icolacola, ruarua-vakayago ka vakayalo.7
Na itovo ni rai yalololoma i Jisu e yavutaki dei tu ena loloma uasivi,8 sa ikoya, ena Nona loloma savasava ka vinaka sara, ka sai usutu ni Nona isoro veivakaduavatataki. Na yalololoma e sa dua na nodra itovo dei o ira era segata mera vakasavasavataki ka veisemati tu kei na ivalavala Vakarisito tale eso me vaka na tagi vata kei ira era sa tagi ka tiko vei ira na vakatulewa maqosa, loloma cecere, kei na lomavinaka.9 Na vakaraitaki ni yalololoma me baleti ira na tani e, vakaidina, sa usutu ni kosipeli i Jisu Karisito ka dua na vakaidinadina toqai ni noda voleka vakayalo kei na lomada ki vua na iVakabula. Me kena ikuri, e vakaraitaka na ivakatagedegede ni Nona veivakayarayarataki ena noda ivakarau ni bula ka vakatakila na ituvaki cecere ni yaloda.
E vakaibalebale me da raica ni veiqaravi yalololoma eso i Jisu era a sega ni ivakaraitaki vakavudua ga ka vakatulewataki, yavutaki ena dua na ituvatuva ni itavi eso me vakacavari, ia era sa ivakaraitaki e veisiga ni dina ni Nona loloma savasava me baleta na Kalou kei ira na Luvena kei na Nona gagadre tudei me vukei ira.
A rawa ni kila o Jisu na nodra gagadre na tamata vakayawa sara mada ga. Koya gona, sa sega kina ni veivakurabuitaki, me vaka, ni oti ga nona vakabula na nona tamata e dua na turaganivalu,10 a lako sara o Jisu mai Kapenaumi ki na koro a yacana ko Neini. E kea a vakayacora kina o Jisu e dua na cakamana taumalua duadua ena Nona kaulotu e vuravura ni a vakarota o Koya e dua na cauravou mate, na luvena tagane duabau ga e dua na yada, me tucake ka bula. A sega walega ni kila o Jisu na rarawa bibi ni tina vakaloloma oya ia na ituvaki dredre ni nona bula, ka vakauqeti Koya kina ena yalololoma dina me baleti koya.11
Me vaka ga na yalewa ivalavala ca kei na yada ni Neini, e vuqa na tamata ena noda wirini ni veivakayarayarataki era vakasaqara tu na vakacegu, veikauwaitaki, veiciqomi, kei na veivuke cava ga eda rawa ni solia vei ira. Eda rawa kece ni iyaragi ni cakacaka ena liga ni Turaga ka veiqaravi ena yalololoma kivei ira era gadreva tu, me vaka ga a vakayacora o Jisu.
Au kila e dua na goneyalewa lailai ka a sucu mai ka a coci vakaca sara na gusuna kei na gadrona. A gadrevi kina me vakayacori vua na imatai ni vuqa na veisele ena ikarua ga ni siga ni nona bula. Ni vakauqeti ena dua na yalololoma dina me baleti ira era sotava na bolebole vaka oqo, na goneyalewa oqo kei na nona itubutubu ratou a vakasaqara me soli veitokoni, veikauwaitaki, kei na veivuke vakayalo kivei ira eso tale era sotava na ka dredre dina oqo. Eratou volavola mai vei au ka vakaoqo: “Ena vuku ni bolebole ni luvei keirau yalewa, a neitou kina na madigi me sotavi ira na tamata totoka era a gadreva tu na vakacegu, veitokoni, kei na veivakayaloqaqataki. Ena dua na gauna sa oti, na luvei keirau yalewa, ka sa yabaki 11 oqo, a veivosaki kei rau na itubutubu ni dua na gone dramidrami ka sotava na bolebole vata ga. Ena veitalanoa qori, na luvei keirau yalewa a luvata vakalailai ga na ubi‑ni‑gusu a dara tiko ena vuku ni matedewa me rau raica kina na itubutubu ni tiko na inuinui, dina ga ni se balava sara vua na gone dramidrami oya ena vica na yabaki mai qo me vakavinakataki kina na leqa oya. Keitou vakavinavinaka vakalevu ena vuku ni madigi me keitou dulaka yani na neitou loloma veikauwaitaki kivei ira era rarawa tu, me vaka e cakava na iVakabula me baleti keda. Keitou vakila ni malumu na neitou rarawa ena veigauna kece keitou vakaceguya kina na nona rarawa e dua tale.”
Kemuni noqu itokani lomani, ni da segata vakaidina me da taurivaka e dua na itovo ni rai yalololoma ena noda ivakarau ni bula, me vaka a vakaraitaka na iVakabula, eda na yaco me da dauqaqarauni cake ki na nodra gagadre na tamata. Ena tubu ni qaqarauni oqori, na yalo ni veikauwaitaki dina kei na loloma ena curuma noda ivalavala kece sara. Na Turaga ena vakila na noda veisasaga, ka da na vakalougatataki vakaidina ena veimadigi eso me da iyaya ni cakacaka ena Ligana ena vakamalumutaki ni yalo kei na kau mai ni veivakacegui kivei ira sa wadamele na ligadra.”12
Na veivunauci i Jisu vei Saimoni na Farisi e vakamatatataka talega ni dodonu me da kakua sara ni vakalewai ira vakaca ka tawaloloma na noda itokani baleta ni da gadreva kece tu na veikauwaitaki kei na loloma cecere mai vua na Tamada Vakalomalagi dauloloma me baleta noda malumalumu. E sega li ni oqo sara ga na ka a vakatavulica na iVakabula ena dua tale na gauna ni a kaya, “Ia ka vakaevei, ni ko sa raica na malamala ena mata ni wekamu, ka ko sa sega ni nanuma na kau e matamu?”13
Eda gadreva me da vakasamataka ni sega ni rawarawa me da kila na ituvaki kece e taracake na nona itovo ni rai se sauvuki e dua. Na irairai e rawa ni veivakacalai ka vakavuqa e sega ni dau matataka e dua na ivakarau dodonu ni nona itovo e dua. Sega ni vakai iko kei au, o Karisito e rawa ni raica vakamatata na tiki kece sara ni dua ga na ituvaki.14 Me vaka sara mada ga na Nona kila tu na noda malumalumu kece sara, na iVakabula e sega ni cudruvi keda vakatotolo ia sa dau cakacaka tikoga kei keda vakabalavu ena yalololoma, vukei keda tiko me da leuta laivi na kau mai na matada. O Jisu e dau raica ga na yalo, ka sega na irairai.15 O Koya Vakaikoya a vakarota, “Kakua ni lewa me vaka na ka sa rairai.”16
Ia oqo, vakasamataka mada na ivakasala vuku ni iVakabula kivei iratou na le tinikarua na tisaipeli Nifaiti me baleta na taro oqo:
“Ia mo dou kila ni dou na lewai ira na tamata oqo me vaka na lewa dodonu ka’u na solia vei kemudou. Ia a cava na ivalavala sa kilikili kei kemudou? Au sa kaya vakaidina vei kemudou, mo dou vakataki au.”17
“O koya au sa gadreva kina mo dou vinaka sara me vakataki au, se me vaka na Tamada sa tiko mai lomalagi.”18
Ena ituvaki oqo, na Turaga e vakataulewa vei ira era taura vakataki ira mera lewa vakatawadodonu na nodra malumalumu na tani. Me rawa kina me da vakadonui keda me da vakatulewa dodonu, me da segata me da yaco me vakataka na iVakabula ka dau raica ena yalololoma na malumalumu ni tamata yadua, mai na Matana sara ga. Ni vakasamataki ni se balavu sara na sala me da yacova kina na bula uasivi, de na rairai vinaka cake me da dabe e yavai Jisu ka vakamasuta me baleta na loloma cecere ena vuku ni noda malumalumu vakai keda, me vaka a cakava na yalewa veivutuni ena vale ni Farisi oya, ka kakua ni vakaoti gauna kei na igu me vakalewa tiko na nodra malumalumu na tani.
Kemuni na noqu itokani lomani, au vakadinadinataka ni da segata me da taurivaka na ivakaraitaki yalololoma ni iVakabula ki na noda bula, na noda rawa ni vakacaucautaka na nodra bula dodonu na wekada ena tubu cake ka na lutu sobu na noda itovo matau vakatamata me da vakalewa na nodra malumalumu. Na noda veiyaloni kei na Kalou ena tubu, kei na noda bula ena kamikamica cake vakaidina, na malumu cake na yaloda, ka da na kunea e dua na ivurevure ni marau tawa-vakaicavacava. Eda na kilai tu vaka dautataro,19 ka taumalua na noda vosa me vaka na tegu ni dua na mataka ni vulaitubutubu.
Au masuta ni da na yaco me da dau vosota-vakadede ka kauwaitaki ira noda itokani ka na vakaseavutaka na noda yalototolo ena vuku ni nodra malumalumu na tani, na loloma cecere ni Turaga, ena yalomalua sa uasivi sara. Oqo na veisureti ni iVakabula kivei keda. Au vakadinadinataka ni bula tiko o Koya. O Koya na ivakaraitaki uasivi sara ni bula vakatisaipeli ni dauloloma kei na vosota. Au wasea na noqu ivakadinadina ena dina eso oqo ena yaca tabu ni iVakabula o Jisu Karisito, emeni.