Veivakalesuimai e Veisiga
Eda gadreva meda vakararamataki tiko ga e veisiga ena rarama vaka lomalagi. Eda gadreva na “gauna ni vakacegu.” Gauna ni veivakalesuimai ni tamata yadua.
Eda soqoni ena mataka ni Sigatabu totoka oqo me tukuni Karisito, marau ena Nona kosipeli, ka veitokoni ka veiuqeti vakaikeda ni da lako voli ena “sala”1 ni noda iVakabula.
Ni da lewena Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, eda soqoni ena inaki oqo e vei Sigatabu kece, ena loma ni yabaki. Ke o sega ni lewe ni Lotu, keimami kidavaki iko ena yalololoma ka vakavinavinakataki kemuni ni o tomani keimami meda sokalou vua na iVakabula ka vuli vei Koya. Me vakataki kemuni ga, keimami sasaga tiko—e dina ni sega ni taucoko—me yaco me dua na itokani, wekamu, ka tamata vinaka,2 ka keimami vakasaqara me rawata na ka oqo ena muria na neimami iVakaraitaki, o Jisu Karisito.
Keimami nuitaka ni o rawa ni vakila na dina ni neimami ivakadinadina. E bula tiko o Jisu Karisito! O Koya na Luve ni Kalou bula, ka dusimaki ira na parofita e vuravura o Koya ena noda gauna. Keimami sureti kemuni kece mo ni lako mai, rogoca na vosa ni Kalou, ka vakaivotavota ena Nona vinaka! Au cavuta na noqu ivakadinadina ni Kalou e maliwai keda tiko ka na toro voleka vakaidina o Koya vei ira era toro voleka vei Koya.3
E ka dokai vei keimami me sala vata kei kemuni ena sala rabailailai ka qiqo ni bula vakatisaipeli ni iVakavuvuli.
Na Kila Maqosa ni Lako ena Laini Dodonu
E dua na i vakamacala dau cavuti vakawasoma ni o ira na tamata era dau sese era dau lako vakacocowiri. Ena dua na gauna wale ga oqo, o ira na vuku ena Max Planck Institute ni Biological Cybernetics (Na vulici ni veika bula ena vakayagataki ni tekinolaji) era a vakatovolea kina na vakatutu oqo. Era a kauti ira na vakaitavi ki na dua na veikau loa ka solia vei ira na i vakamacala rawarawa: “Lako ena dua na laini dodonu.” E a sega na ivakatakilakila laurai. O ira na vakaitavi era na vakararavi sara ga ki na nodra wakilakila ni kila na vanua mera lakova.
Na cava o nanuma ni ra a cakava?
E kena isoqoni vei ira na vakadidike ni, “Tamata era dau lako vakacocowiri ke sega ni dau laurai edua na ivakatakilakila mera raica tiko kina na nodra sala.”4 Ni ra vakatarogi emuri, eso na vakaitavi era tukuna doudou ni ra a sega ni lako tani vakalailai sara mada ga mai na sala. Dina ni ra a vosa doudou, ia na itukutuku ena GPS a vakaraitaka ni ra muria tiko edua na wirini ka 20 na mita mai na kena lomadonu.
Na cava beka e dau dredre kina vei keda meda lako vaka dodonu? Eso na dauvakadidike era vakatututaka, ni veisau lalai ni irairai ni ituvaki ni vanua e dau kauta mai e dua na duidui levu. Eso era kaya ni o keda kece e tiko edua na yavada ka kaukauwa cake mai na kena ikarua. “Na vu,” beka, ni noda kunea na dredre ni lako vakadodonu ki liu “[baleta] na torocake tikoga ni kena tawakilai na vanua eda lakova tiko ki liu.”5
Se cava ga na vuna, e itovo ni tamata: ke sega ni dua na ivakatakilakila dei e laurai, eda na kuitaki mai na kosi.
Lako sese mai na Sala
E sega beka ni dina, ni veika lalai, ka vaka me dau vakawaletaki tu e rawa me cakava e dua na duidui levu ena noda bula?
Au kila oqo mai na veika au sotava niu a se pailate voli. E veigauna meu na tekivu vakaroro kina ki na dua na rara ni waqavuka, au kila ni vuqa na vo ni noqu itavi o ya meu cakava na veisau lalai eso ki na kosi meu vagolea donu kina na waqavuka ki na rara ka gadrevi me ro kina.
O sa na rairai sotava eso na veika tautauvata ni o draivataka tiko e dua na lori. Na cagi, ituvaki ca ni gaunisala, ituvaki ca ni tolili, na vakawelewele—ka vakakina na nodra ivalavala na draiva eso—era rawa kece ni vagolei iko tani mai na sala. Ni o vakawaletaka na veika oqo ena rawa ni tubu kina na leqa.6
Oqo e rawa ni vakatautauvatataki ki vei keda vakayago.
Ka rawa talega ni vakatautauvatataki kivei keda vakayalo.
E vuqa na veisau ena noda bula vakayalo—o koya e vinaka kei koya e ca—edau yaco vakamalua, dua na ikalawa dua na gauna. Me vakataki ira na vakaitavi ena vakatovotovo ena Max Planck, eda na sega beka ni kila na gauna eda na lako sese kina mai na sala. Ena rawa sara ga vei keda meda cavuta ena doudou ni da lako vakadodonu tiko. Ia na ka dina ni ke sega na veivuke ni ivakatakilakila eso me dusimaki keda, eda na tiva mai na sala ka tini ena veivanua eda sega ni namaka.
Oqo e dina me baleta na tamata yadudua. E dina talega ki na veimatatamata kei na veimatanitu. E sinai na ivolanikalou ena vei ivakaraitaki eso.
Na ivola ni Dauveilewai e volaitukutukutaka ni gauna sa mate kina ko Josua “a ra tubu cake edua na itabatamata e muri era sa sega ni kilai Jiova, kei na cakacaka a kitaka ko Koya ena vukudra na Isireli.”7
Dina ni a takoso ko lomalagi ena sala veivakurabuitaki, veisiko, veivakabulai, kei na qaqa mana era a raica na Isireli ena gauna ni bula nei Mosese kei Josua, ena loma ga ni dua na itabatamata era a biuta kina na tamata na Sala ka dui muria ga na nodra gagadre vakai ira. Ka sega ni dede, era sa tamusuka na i sau ni nodra ivalavala.
Ena so na gauna na vukitani vakaoqo ena taura e vuqa na vei itaba tamata. Ena so na gauna ena taura ga e vica na yabaki se vica na vula.8 Ia sa rawa ni da coko kece kina. Se mani vakacava sara na noda kaukauwa vakayalo ena veigauna sa oti, ni da tamata ga eda na dau lakosese. Oqori sa dau kena ivakarau tu mai, tekivu mai na gauna i Atama me yacova mai ni kua.
Oqo na iTukutuku Vinaka
Ia na kece e sega ni yali. Eda sega ni vakataki ira na vakaitavi lako sese ena vakadidike, ni sa tiko vei keda eso na ivakatakilakila laurai ka dei ka rawa ni da vakayagataka me vakadeuca kina na noda kosi.
Na cava mada o ira na vei ivakatakilakila oqo?
Io era okati kina na masu e veisiga kei na vakananuma vakatitobu na ivolanikalou ka vakayagataka na ivola veivakauqeti me vaka na Lako Mai, Mo Muri Au. Ena veisiga yadua eda rawa ni torova na Kalou ena masu ena yalo malumalumu kei na lomadina. Eda rawa ni vakananuma vakatitobu na noda i valavala ka railesuva na noda veisiga—ka vakatauvatana na lomada kei na noda gagadre vata kei na Nona. Kevaka eda sa ciri tani, meda masuta na Kalou me vakalesui keda tale mai, ka da yalataka meda caka vinake cake.
Na gauna ni noda ilovi keda vakaoqo e dua na madigi ni noda vakayacora kina na veisau e gadrevi meda bula dodonu kina. E dua na gauna ni vakanananu titobu ka da rawa ni veivosaki kina kei na Turaga ka dusimaki ka tarai cake, ka vakasavasavataki ena vosa volai ni Tamada Vakalomalagi ka vakatakila-na yalo. E gauna tabu ni da vakananuma kina na noda veiyalayalati bibi meda muria na Karisito yalomalua, na gauna eda dikeva kina noda tubu ka vakadodonutaki keda ki na vei ivakatakilakila vakayalo sa vakarautaka oti tu na Kalou vei ira na luvena.
Mo nanuma me oqo e nomu, vakalesui tale mai ena veisiga. Ena noda i lakolako vaka vulagi-lako ena sala ni bula vakatisaipeli, eda kila na kena rawarawa meda lutu tani. Ia me vaka ni veisau lalai e rawa ni kauti keda tani mai na Sala ni iVakabula, sa vaka talega kina na veivakadodonutaki lalai eda cakava ena kauti keda lesu tale vakaidina. Ni solega na butobuto na noda bula, ka dau yaco vakavuqa, na noda vakalesui mai e veisiga e dolava na yaloda ki na rarama vakalomalagi, ka vakararamataka na noda bula, ka vakasava tani na butobuto, na rere, kei na vakatitiqa.
I Uli Lailai, Waqa Lelevu
Kevaka eda vakasaqara, raica “Ena solia vei kemudou [keda] na Kalou na nona Yalo Tabu mo dou vuku kina, io, ena isolisoli ni Yalo Tabu e sega ni vakamacalataki rawa.”9 Ena veigauna eda kerea kina, o Koya ena vakavulica vei keda na Sala ka vukei keda meda muria.
Ia oqo ena taura na sasaga vagumatua ena noda yasana. Eda na sega ni mai logaloga vinaka tiko ena veika sotavi vakayalo ni veigauna sa oti. Eda gadreva me drodro tiko ga mai na veika sotavi vakayalo.
Eda sega ni rawa ni vakararavi ki na nodra ivakadinadina na tani me tawamudu. E dodonu meda na tara cake na noda.
Eda gadreva meda vakararamataki tiko ga e veisiga ena rarama vaka lomalagi.
Eda gadreva na “gauna ni vakacegu.”10 Gauna ni veivakalesuimai ni tamata yadua.
“Na uciwai kui” ena sega ni dede “na kena dukadukali tiko.”11 Meda maroroya na noda vakanananu kei na ivalavala me savasava tiko, e dodonu meda veisau ka tubu!
Na Veivakalesuimai ni kosipeli kei na Lotu e sega ni dua na ka me yaco ga vakadua ka sa mai oti tu yani. Oqo e dua na cakacaka ka na tomani tiko—ena veisiga yadua, dua na tamata dua na gauna.
Me vaka ga noda bula e veisiga, ena vakakina na noda bula taucoko. E dua na dau volaivola e tukuna vakaoqo: “E dua na siga sa vaka e dua na gauna ni bula taucoko. O tekivu ena nomu cakava e dua na ka, ka laki tini ena dua tani tale na ka, tuvanaka mo laki volivoli ka o sega sara ni gole. … Ni cava na nomu bula, na nomu bula kece ena vakatakilakilataki ena ivakarau ni veilecayaki vaka o ya. Na nomu bula taucoko e tautauvata na kena ituvaki kei na dua na siga.”12
O vinakata mo veisautaka na ituvaki ni nomu bula?
Veisautaka nai tuvaki ni nomu siga.
O vinakata mo veisautaka na nomu siga?
Veisau ena auwa sara ga oqo.
Veisautaka na ka o vakananuma, vakila, ka dau cakava, ena gauna sara ga oqo.
Na i uli lailai e rawa ni vagolea e dua na waqa levu.13
Na vei buloko lalai e rawa me yaco me dua na vale vakaitamera totoka.
Na sorenikau lalai era rawa ni yaco mera vunikau balabalavu.
Na vei miniti kei na vei auwa ka vakayagataki vinaka era gacagaca lalai me tarai cake kina e dua na bula e yaga vakalevu. Era rawa ni vakauqeta na cakavinaka, laveti keda cake mai nai vesu ni malumalumu, ka tuberi keda cake ki na sala veivueti ni veivosoti kei na veivakasavasavataki.
Na Kalou ni Vei iTekitekivu Vovou
Au vakavinavinakataka, vata kei kemuni na isolisoli totoka ni madigi vou, bula vou, vakanuinui vou.
Eda tabalaka cake na domoda ena vakavinavinaka vua na noda Kalou vutuniyau ka dau veivosoti. Ni sai Koya dina ga na Kalou ni vei itekitekivu vovou. Na itinitini cecere ni Nona cakacaka o ya me vukei keda, na Luvena, meda vuavuai vinaka ena noda vakasaqara na tawa mate rawa kei na bula tawamudu.14
E rawa meda buli vou vei Karisito, ni Kalou e yalataka, “Io ena veigauna kece era veivutuni kina na noqu tamata au na vosota kina na nodra talaidredre vei au”15 ka “sega ni nanuma tale.”16
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, kei na itokani talei, eda na dau kuitaki vagauna.
Ia e rawa meda tekivu vou tale. E rawa meda soko curuma na butobuto kei na veivakatovolei ni bula oqo ka kunea na noda sala lesu vua na Tamada Vakalomalagi dauloloma ke da vaqara ka ciqoma na vei ivakatakarakara vakayalo sa vakarautaka tu o Koya, ciqoma na ivakatakila yadua ka sasaga ki na veivakalesuimai e veisiga. Oqo na sala eda yaco kina me tisaipeli dina ni noda iVakabula lomani, o Jisu Karisito.
Ni da cakava vakakina, na Kalou ena yalovinaka vei keda. “Na Turaga ena … vakalougatataki kemuni ena vanua sa solia vei kemuni ko Jiova. Ena vakataudeitaki kemuni ko Jiova mo ni nona matanitu tabu.”17
Na noqu masu ni da na vakasaqara e veisiga na veivakalesui mai ka tomani tiko noda tovolea me lako ena Sala i Jisu Karisito. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.