2022
Neal A. Maxwell i le Taua Lona II a le Lalolagi
Tesema 2022


“Neal A. Maxwell i le Taua Lona II a le Lalolagi,” Liahona, Tes. 2022.

Tala mai le Au Paia, Voluma 3

Neal A. Maxwell i le Taua Lona II a le Lalolagi

Ata
Neal A. Maxwell i le toniga a fitafita

Ata mai faaaloaloga a le aiga o Maxwell

Sa faamanatuina e Paaga le “Aso o le Manumalo i Europa” i le aso 8 o Me, 1945. Sa alaga fiafia Neal Maxwell i le talafou, e faapena foi isi fitafita Amerika sa tauivi e mauaina le motu o Iapani o Okinawa. Ae o a latou faafiafiaga na le amanaiaina i le moni o o latou lava tulaga. Faatasi ai ma pailate Sapani o loo osofaia le uafu o Okinawa ma afi o fana o mumu i luga o mauga o le motu, sa iloa ai e le autau a Amerika ua mamao lava la latou vaega i le taua mai le maea.

“O le taua moni lenei,” na mafaufau ai Neal. Sa matuai mamao lava matagofie o le taua moni nai lo nusipepa ma ata tifaga na taitai atu ai o ia e talitonu ai. Sa faatumulia ai o ia i se lagona le lelei, ma ma’i.

Ata
o Neal Maxwell talavou ma isi fitafita

Sa auauna atu Elder Maxwell (agavale) i le militeli a le IS i le faletifaga o le Pasefika o le Taua Lona II o le Lalolagi.

Sa tofia Neal ma fitafita na faatasi ma ia i se vaega o ni suitulaga. I le aso 13 o Me, sa ia tusi atu ai i le aiga i Iuta. Sa lei faatagaina o ia e ta’u atu i ona matua ia auiliiliga o lona tofiga, ae sa ia faamautinoa atu ia i laua lona soifua manuia. “Ua na o au lava e tusa ai ma soa faaleagaga, sei vagana ai le Toatasi,” na ia tusi atu ai. “Ou te iloa e faatasi pea o Ia ma a’u.”1

Sa i ai Neal i se vaega na tofia e tafana atu pomu i nofoaga o le fili o loo lalafi i totonu o le motu. Sa ia maua se nofoaga i totonu o se pu ma ina ua mavae ni aso o taugafana, na liua e timuga mamafa le laufanua mu i se lopala. Na faatumulia le pu na lafi ai Neal i le palapala, ma na toetoe lava a le mafai ona malolo a o ia taumafai e moe ao tu i luga. O meaai itiiti a le militeli sa mafai ona taofia ai le fiaaai, ma o le vai sa ia mauaina na oo mai i luga o le mauga i tane e lima kalone ma sa i ai lava le tofo o le suauu. E toatele tamaloloa na inuina le kofe e faatea ai le manogi leaga o le vai, ae sa manao Neal ia usiusitai i le Upu o le Poto ma musu ai. Sa ia faia le mea sili na te mafaia e ao mai ai vaitimu, ma i Aso Sa, sa ia faaaogaina le vai sa ia sefeina ma se masi mai ana meaai mo le faamanatuga.2

I se tasi po i le faaiuga o Me, na pa ai ni pomu se tolu a le fili e latalata i le tulaga a Neal. Seia oo mai i lena taimi, sa lei mafai e le au Iapani ona maua le nofoaga o lana vaega. Ae o lenei ua foliga mai ua maua e le au fanapomu lona nofoaga ma ua lalata mai. Ina ua pa se isi pomu i ni nai futu le mamao ese, sa fefe Neal o le isi o le a maua tonu ai o ia.

Na oso ese mai le pu, ma lafi i tua o le matie. Ma, i le iloaina sa i ai pea o ia i se tulaga lamatia, sa ia toe faavave atu i le pu e faatalitali ai po o le a lava le isi mea e sosoo ai.

Ata
fitafita o loo tootuli

Ata na tusia e Greg Newbold

I le palapala ma le pogisa, sa tootuli ai Neal i ona tulivae ma amata ona tatalo. Sa ia iloa na te lei manaomia se agalelei faapitoa mai le Atua ma e toatele alii amiotonu na maliliu ina ua uma ona faia ni tatalo faatauanau i le taimi o le taua. Sa tumau pea, lona faatauanau atu i le Alii e faasao lona ola, ma tauto atu o le a tuuto atu o Ia lava e auauna atu i le Atua pe afai e sao mai. Sa ia te ia se kopi palapala o lona faamanuiaga faapeteriaka i lana taga, ma sa ia mafaufau i se folafolaga o loo i ai.

“Ou te faamaufaailogaina oe e faasaga i le mana o le fili ina ia le faapuupuuina lou olaga,” le faitauga o lona faamanuiaga, “ma ina ia lē aveesea mai ia te oe le faataunuuina o tofiga uma na tuu atu ia te oe i le muai olaga.”

Sa faauma e Neal lana tatalo ma tilotilo a’e i luga i le lagi i le po. Ua uma le papa leotetele o pomu, ma sa filemu mea uma. Ina ua le toe faaauauina le papa o pomu, sa ia lagonaina i lona agaga ua faasaoina e le Alii lona ola.3

E lei leva, ae tusi e Neal ni nai tusi i lona aiga i le fale. “Ua ou matua misia lava outou, o nisi taimi ou te lagona ai le fia tagi,” o lana tala lea. “Pau le mea ou te faia o le agavaa lea mo lo’u faamanuiaga faapeteriaka, a outou tatalo, ma la’u tapuaiga. Ae o le taimi ma le tele o faatinoga o se avega mamafatu i le agaga o se tagata.”

“E mafai ona ou fai atu na o le Atua na taofia lo’u oti i nisi taimi,” na ia tusi atu ai. “E i ai sa’u molimau e leai se tasi e mafai ona faaumatia.”4

Faamatalaga

  1. Maxwell, Talafaasolopito Patino, pusa 1, faavaa 3, 10; Hafen, Olaga o le Soo, 102, 105. Ua faasa’oina upusii mo le faitauina; O le uluai punaoa o loo i ai “o le taua moni lenei.”

  2. Maxwell, Oral History Interview [1976–77], 117; Maxwell, Talafaasolopito Patino, pusa 1, faavaa 3, 11–12; Hafen, Olaga o le Soo, 107–9, 112; Freeman ma Wright, Au Paia i le Taua, 358.

  3. Hafen, Olaga o le Soo, 109–10; Maxwell, Talafaasolopito Patino, pusa 1, faavaa 3, 10, 12; Maxwell, Faatonuga, 3.

  4. Hafen, Olaga o le Soo, 112; Neal A. Maxwell to Clarence Maxwell and Emma Ash Maxwell, June 1, [1945], Neal A. Maxwell World War II Correspondence, CHL.

Lolomi