Yalodei Vakarisito
“A sa tucake ko koya ka vunauca na cagi, a sa kaya ki na wasawasa, Mo cegu, mo maravu mai. A sa ruru na cagi, a sa maravu levu mai” (Marika 4:39).
Ena iotioti ni gauna au a vosa kina ena koniferedi raraba, a vakaraitaka vei au na luvequ o Ryan e dua na tuwiti ka vakaoqo, “E dina? Na yaca ni tagane oqo o Bragg”—kena i balebale “me dokadokai koya”—“ ia e sega ni vosa me baleta na yalomalumalumu? Sa dua na vakaoti gauna levu!” Ka ni rarawa ni se tomani tikoga na lomararawa oqo.
Na tamaqu talei e a dua na Dauqito Uasivi ena vakacuru polo ena univesiti e UCLA ena ruku ni dauveituberi rogo o John Wooden. Erau a veivolekati sara ena gauna ni bula nei tamaqu, ka dau vagauna nodrau dau lako mai ki vale me vakayakavi o Dauveituberi kei watina. A dau marautaka o koya me talanoa vei au me baleta na qito se dua ga na ka a tiko ena noqu vakanananu. Dua na gauna au a tarogi koya se ivakasala cava ena solia vei au niu curuma yani na yabaki cecere ni vuli torocake. Me vaka na qasenivuli, a kaya, “A tukuna vei au o tamamu ni o sa lewena na Lotu i Jisu Karisito, kau kila kina ni o vakabauta na Turaga. Ena vakabauta oqori qarauna me tiko na yalodei ena vei ituvaki kece sara. Mo tamata vinaka ena gauna ni veivakatovolei.”
Ni toso na veiyabaki, na veitalanoa oqori sa dau dei tu vei au. Na ivakasala me yalodei ena vei ituvaki kece sara, vakauasivi ena gauna ni dredre kei na lomabibi, sa dau vakayaco-ka vakaukauwa ki na noqu bula. Au sa rawa ni raica na nodra dau qito ena yalodei na timi nei Dauniveituberi Wooden kei na rawa-ka levu eratou a rawata ni ratou a qaqa ena 10 na sotasota lelevu.
Ia na yalodei e sega ni dau veitalanoataki vakalevu ena gauna oqo ka vakatovotovotaki vakalailai sara ena gauna ni tiko yavavala kei na tatawasewase. Ka dau cavuti vakavuqa ena gauna ni qito—na dauqito yalodei ena sega ni tavaiyaya ni kaukauwa na qito se na tavaiyaya e dua ni yali na yalodei. Na itovo ni bula totoka oqo e sega ni yaga walega ena qito. Na yalodei e rabailevu na kena vakayagataki ena bula ka rawa ni vakalougatataki ira na itubutubu, iliuliu, daukaulotu, gonevuli kei ira kece era sotava tiko na vei cava eso ni bula.
Na yalodei vakayalo e vakalougatataki keda meda tiko malua ka vakanamata ki na ka e bibi duadua, vakabibi ni da bikai. O Peresitedi Hugh . Brown a vakavulica, “Na vakabauta na Kalou kei na qaqa cecere ni cakadodonu e cau ki na dei ni vakasama kei na yalo ni sotavi na veika dredre.”1
O Peresitedi Russell M. Nelson e dua na ivakaraitaki totoka ni yalodei vakayalo. Dua na gauna, ni se Vuniwai tu kina o Nelson, ni a vakayacora tiko kina edua na veisele ni uto, e a lutu vakasauri na tubu ni dra nei koya ka sele tiko. O Vuniwai Nelson e a dikeva vakamalua na ituvaki ka raica ni dua na iqamu a kautani vakacalaka mai vua edua na lewe ni timi. E a vakaisosomitaki sara vakatotolo, ka o Vuniwai A vakayaloqaqataka na timi o Nelson, ni a kaya yani, “Au lomani iko tikoga,” ka qai kaya ena veiwali, “Au lomani iko vakalevu cake ena so tale na gauna!” E a vakaraitaka na sala ni kena sotavi edua na leqa tubukoso—ena yalodei, vakanamata ki na ka e bibi duadua—ka wali na leqa. A kaya o Peresitedi Nelson: “E taura ga na bula-vakaivakarau cecere. E noda ivakarau matau meda kaya, ‘Kauti au tani, dauniveituberi! Au via lako i vale.’ Ia e sega ni rawa ni vaka kina. Edua na bula e vakanuinui vakatabakidua tiko ki na lewe taucoko ni timi ni veisele. Ka dodonu kina mo tiko malua ka vakacegu ka makare tiko na vakasama me vaka e liu.2
O koya gona, na ivakabula sa ivakaraitaki vinaka duadua ni yalodei.
Ena Were o Kecisemani, ena rarawa tawa vakamacalataki rawa, ni “nona buno sa vaka na titiri ni dra,”3 a vakaraitaka kina o Koya na yalodei vakalou ena iyatu vosa rawarawa ka vakaturaga oqo, “Ia me kakua ni yaco na noqu lewa, me yaco ga na nomuni lewa.”4 Ni bikai tu ena icolacola bibi me rawati na vakabulai ni kawatamata, a vakaraitaka o Jisu e tolu na ituvaki bibi me vukei keda meda kila vinaka na Nona yalodei cecere. iMatai, A kila se o cei o Koya ka a dinata na Nona ilesilesi vakalou. Tarava, a kila o Koya ni tiko edua na ituvatuva cecere ni bula marau. Ka kena iotioti, A kila ni ena vuku ni Nona Veisorovaki tawayalani, o ira kece era vauci vei Koya ena yalodina ena nodra cakava ka maroroya na veiyalayalati tabu ka ciqomi mai na cakacaka vakalotu ni matabete, ena vakabulai, me vaka a vakatavulica ena siga nikua o Elder Dale G. Renlund.
Me kilai na duidui ni yali kei na tauri dei tiko ni yalodei, vakananuma na ka a yaco ni ratou biubiu mai na Were o Kecisemani o Karisito kei iratou na Nona tisaipeli. Ni ratou bolei mai vei ira na sotia ka ra mai vakasaqarai Jisu me vesuka, e a yali vei Pita na nona yalodei ka yavita ka taya laivi kina na daligai Maliko, na nona tamata na bete levu. Na ka a cakava o Jisu Karisito, e yasana kadua, oya me maroroya na Nona yalodei ka vakamaravutaka edua na ituvaki dredre ena Nona vakabulai Maliko.5
Kivei keda ka dredre noda saga meda dau yalodei ka vaka eda sa yalolailai mai, vakasamataka na vo ni italanoa kei Pita. Ni oti edua na gauna lekaleka mai na ka a yaco oqo kei na mosi ni yalona ni a cakitaki Karisito,6 e a duri e matadra na iliuiliu ni lotu ka ra a beitaka na iVakabula, ka cavuta ena yalodei cecere na nona ivakadinadina me baleta na ituvaki vakalou i Jisu Karisito ni a vakatarogi vakaukauwa.7
Kila Se O Cei O Iko Ka Dinata Na Nomu iVakatakilakila Vakalou
Meda raica mada eso na tiki ni yalodei Vakarisito. Meda tekivu, na noda kilai keda ka dinata na noda ivakatakilakila vakalou e vakamaravutaka na bula. Na yalodei vakarisito e gadrevi kina meda kakua ni vakatauvatani keda kei ira na tani se vakalecalecavi keda ni da dua tale na tamata.8 O Josefa Simici a vakavulica, “Kevaka eda sega ni kila rawa na itovo ni Kalou, eda na sega talega ni kilai keda vakavinaka cake.”9 Ena sega ni rawa me tiko vei keda na yalodei vakalou kevaka eda sega ni kila nida sa luvena tagane ka luvena yalewa vakayalo edua na Tamada Vakalomalagi dauloloma.
Ena nona vosa na “Vakatulewa me baleta na Tawamudu” a vakavulica kina o Peresitedi Nelson na veidina tawamudu oqo me baleti keda: eda sa luve ni Kalou, eda sa gone ni veiyalayalati, ka da sa tisaipeli i Karisito. A qai yalataka kina, “Ni o vakamareqeta na veidina oqo, ena vukei iko na Tamada Vakalomalagi mo yacova na nomu inakinaki uasivi duadua mo laki bula tawamudu ena Nona i serau savasava.”10 Eda sa tamata vakayalo mai vua na kalou ka mai bula tiko vakayago. Na noda kilai keda ka dinata na noda ivakatakilakila vakalou oya era sa yavu ki na vakatorocaketaki ni yalodei Vakarisito.
Kila Ni Dua Tiko na iTuvatuva Vakalou
Tarava, na kena nanumi tiko ni tiko edua na ituvatuva cecere ena kauta mai na yaloqaqa kei na yalodei ena ituvaki e veibolei. O Nifai a rawa me “lako ka kitaka”11 me vaka a vakarota na Turaga “kau a sega ni kila rawa tiko yani”12 na ka me laki cakava baleta ni kila ni na liutaki mai vua na Yalo, me vakayacori kina nai ituvatuva tawamudu ni dua na Tama Vakalomalagi dauloloma. Na yalodei e yaco mai ni da raica na veika kece mai na dua na rai tawamudu. Na Turaga sa vakasalataki iratou na Nona tisaipeli “dou ta cake”13 ka “mo dou nanuma tiko ga e lomamudou na veika lagilagi ni gauna tawamudu.”14 Ni da raica na veigauna dredre ena rai ni ituvatuva tawamudu, na veika dredre e yaco me dua na madigi meda loloma, veiqaravi, veivakavulici ka veivakalougatataki kina. Na rai tawamudu e rawati kina na yalodei Vakarisito.
Kila na Kaukauwa Veivaqaqacotaki i Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki
Kena iotioti, na kaukauwa veivaqaqacotaki i Karisito, ka rawa ena vuku ni Nona solibula, e solia vei keda na kaukauwa meda dauvosota ka qaqa. Ena vuku i Jisu Karisito eda rawa ni veiyalayalati kei na Kalou ka vakaukauwataki ni da maroroya na veiyalayalati oya. Eda rawa ni vauci vua na iVakabula ena reki kei na vakacegu, se mani vakacava na ituvaki ni noda bula vakayago.15 Na Alama wase e 7 e vakavulica vakatotoka sara na kaukauwa veivaqaqacotaki i Karisito. Me ikuri ni noda sereki mai na ivalavala ca, na iVakabula e rawa ni vakaukauwataki keda ena noda malumalumu, rere, kei na bolebole eso ni bula oqo.
Ni da vakanamata vei Karisito, eda na rawa ni kinoca kina na noda rere, me vaka era a cakava na tamata i Alama e Ilami.16 Ni ra tuvaivalu mai na mataivalu veivakarerei, o ira na tisaipeli yalodina i Karisito era a vakaraitaka na yalodei. O Elder David A. Bednar a vakavulica ni: “A vakasalataki ira na dauvakadinata o Alama mera nanuma na Turaga ni sai Koya duadua ga e rawa ni ia na veisereki (raica na 2 Nifai 2:8). Kei na kilai ni veitaqomaki veikaroni ni iVakabula a vakavuna mera kinoca rawa kina vakai ira na tamata na nodra rere.”17 Oqo e vakaraitaka na yalodei.
Na Tamata Qaqa e loma ni Cava
O Noa a vakavulica vei keda e vuqa na ka me baleta na vosota e loma ni cava, ia na iVakabula e a qasenivuli cecere duadua ena sala meda bula kina mai na dua na cava. O Koya na tamata qaqa e loma ni cava. Ni oti edua na siga balavu ni veivakatavulici vata kei iratou Nona iApositolo, a gadreva na iVakabula me vakacegu ka vakatututaka me ratou takoso ena waqa ki tai kadua ni Wasawasa o Kaleli. Ni vakacegu tiko na iVakabula, e a tubu mai edua na cava kaukauwa. Ni voleka me luvu na waqa ena cagi kei na biau, eratou sa tekivu rere na iApositolo de na kau tani na nodratou bula. Ia nanuma, ni vica vei iratou na iApositolo a gonedau ka ratou kila vakavinaka na cava ena wasawasa oya! Ia, ena taqaya,18 eratou a vakayadrata na Turaga ka taroga, “[Turaga], ko sa wele beka ga ni da sa mate?” Oti oya, ena ivakaraitaki ni yalodei, na iVakabula a qai “tucake, ka vunauca na cagi, a sa kaya ki na wasawasa, Mo cegu, mo maravu mai. A sa maravu levu mai,”19
Ka tarava yani edua tale na lesoni cecere ni yalodei vei iratou na Nona iApositolo. E a taroga, “Dou sa rere ena vuku ni cava? e vakaevei ni sa sega na nomudou vakabauta?”20 E a vakananumi iratou tiko ni sai Koya na iVakabula kei vuravura ka a talai mai vua na Tamada me vakavuna na tawa mate rawa kei na nodra bula tawamudu na luve ni Kalou. E dina sara ni luve ni Kalou ena sega ni mate e waqa. E a vakaraitaka na yalodina vakalou baleta ni kila tiko na Nona ituvaki vakalou ka kila ni tiko e dua na ituvatuva ni veivakabulai kei na vakacerecerei kei na bibi ni Nona Veisorovaki ki na ituvatuva oya.
Ena vukui Karisito kei na Nona Veisorovaki e yaco mai kina na veika vinaka kece ki na noda bula. Ni da nanuma tiko se o cei o keda, kila ni tiko edua na ituvatuva vakalou ni loloma veivueti, ka rawata na yaloqaqa ena veivakaukauwataki ni Turaga, eda na rawata na ka kecega. Eda na kunea na vakacegu. Eda na marama ka turaga vinaka ena loma ni cava cava ga.
Meda qai vakasaqara na veivakalougatataki ni yalodei Vakarisito, sega walega me vukei keda ena veigauna dredre eso, ia me vakalougatataki ira talega na tani ka vukei ira ena cava ena nodra bula. Ena yakavi ni Sigatabu ni Curu Vaka Tui oqo, au vakadinadinataki Jisu Karisito ena reki levu. Sa tucake tale o Koya. Au vakadinadinataka na vakacegu, maravu, kei na yalodei vakalomalagi ka kauta duadua ga mai o Koya ki na noda bula ka cavuta oqo ena Yacana tabu, o Jisu Karisito, emeni.