Noda Tabana
Vakatakilai na iMatai ni iLavelave Kunekune Dredre ni ‘Ka Buke a Moramona’
E vakasaqara o dauniakaivi me wiliki na ivovo ni ilavelave ni iVola i Momani ena vosa vaka-Hawaii.
Ena gauna e cakacaka tiko kina o Brooks Haderlie vaka-Dauniakaivi ni Univesiti e BYU-Hawaii, a vulica kina na kena kunekune dredre ni iVola i Momani ena vosa vaka-Hawaii, na “Ka Buke a Moramona.”
A nanuma o koya ni na yaga sara me kilai na levu ni iwiliwili era se vo tiko, kevaka mada ga mera vakananumi kina o ira era a cakacaka vagumatua me caka na iVola i Momani me soli vei ira na vosataka na vosa vaka-Hawaii ena loma ni veiyabaki ni 1800.
Ni bera ni mai veiqaravi vaka-daukaulotu ni iTukutuku Makawa ni Lotu mai Ositerelia, a cakacaka taumada o Elder Haderlie kei na watina o Sister Laurie Haderlie, na kena vakaivolataki na nodra ilavelave yadua na tamata ni Ka Buke a Moramona, vakabibi na imatai ni kena a tabaki ena 1855.
Ena 1820, era a cakacaka na daukaulotu ni Protestant mera cakava na imatai ni alafabeti ni vosa vaka-Hawaii. Sa yaco rawa kina na iVola Tabu me vakadewataki ka tabaki ena vosa vaka-Hawaii ena 1838.
Ena loma ni veiyabaki ni 1800, o Elder George Q. Cannon e a isevu me vakadewataka na iVola I Momani ena nodrau veivuke na Kai Hawaii o ya o Jonathan Nāpela kei J. W. H. Kauwahi. A vica walega na drau na ilavelave a cokoti vata ni bera ni ra a vakarusai ena kama na vo ni draunipepa sa tabaki oti tu.
Ena kena sa mai yali na veidraunipepa oqori, a sega ni rawa kina mera cokoti vata—sa yaco kina me kunekune dredre sara na kena tabaki na imatai ni iVola i Momani vaka-Hawaii. Sa oka sara ena veivola sau levu sara ni Yalododonu Edaidai ka sa oka tiko me sau levu cake mai na imatai ni ilavelave vaka-Valagi ena 1830 ni ivola oqo.
Ena 2021, ena imatai ni gauna, era sa qai taura rawa na kai Hawaii na ivola vakarautaki taucoko ni iVolanikalou ni YDE ena Gospel Library, e dua na ivurevure ena onlaini ni ivolanikalou kei na vulici ni kosipeli.
Nikua, e 22 walega na ilavelave ni imatai ni ilavelave ni YDE ena 1855 ni Ka Buke a Moramona era sa tiko oqo ena tinikalima na valenivola.
“Na itukutuku oqo sa ka bibi sara vei ira eso ena Yatu Pasifika,” e kaya o Elder Haderlie, “baleta na ilavelave ni iVola i Momani vaka-Hawaii a ikalima walega ni vosa a vakadewataki mai na kena vaka-Valagi, ka sa imatai ni ilavelave sega ni vosa vaka-Vakalagi. Ni saravi tiko na kena taladrodro tiko na vakavakadewa vaka-Hawaii ena rawa kina vei ira na so tale na lewe ni Yatu Pasifika mera na taleitaka na ivakadewa e muri oqo ni iVola i Momani ki na nodra vosa, ka rawa me ra vakauqeti mera raica na kena yaco mai na ivakadewa oqo me rawa kina ni ra tuberi na tamata ena nodra vosa ga.”
A kuria, “Vei ira era sa raica na iVola i Momani ni Hawaii 1855 ena Vale ni Vulagi ni Valetabu e Laie Hawaii sa rawa mera na marautaka ni sa dua dina na iyau vakamareqeti oqo.”