Wase 13

Vakavulica na Kosipeli e Vale

E rawa vakacava vei ira na itubutubu me ra cakava na nodra vale me vanua tabu ka vanua ni vakavakarau kina bula tawamudu?

iVakamacala Taumada

Operesitedi Harold B. Lee e tukuna na bibi ni kena vakavulici na kosipeli e vale:

“Me vaka ni da sa wilika na nodra volavola na vei parofita e na gauna e liu, e da sa kunea na cava e rairai ca ka kauta mai na ivalavala ca ka vakavuna na Kalou ka bulia na tamata, me tagi. E na dua na ivakatakila kivua na nona parofita yalodina o Inoke, E vakaraitaka na Kalou ni o ira na luvena e ra sa sega ni yalomatua, me ra sa yalayala ka lasu tale, kara sa caca veiwekani, ka era na tautauvata vakakina o ira na luvedra.

“E na nona isau ni taro vei Inoke me vaka na cava na vuna e a tagi kina o koya, Na Kalou e sauma ni! … sa tu e na qeteqere ni ligana na veika kecega sa bulia e ra sa uasivi sara e na ivalavala ca ko ira na wekamu!

“Qai kuria o koya: ‘…Ia ena saumi na nodra ivalavala ca vei ira na tamadra. … ’ (Mosese 7:36–37.) Me ra qai vakadinadinataka na itubutubu na cala levu e ra a vakayacora na itabatamata o ya e na nodra sega ni rawa ni vakayacora na ka e kerei vei ira me ra vakayacora vata kei na ivunau e a soli vei ira taucoko na itubutubu mai vei Atama kivei keda e na gauna oqo. E ra sa sega ni rawata me ra vakavulica na vunau ni veivakabulai kivei ira na luvedra.

“Sa Vakasalataki keda na Turaga ni, vaka na gauna i Noa, e na vakatalega kina na nona lako mai na Luve ni Tamata. Na Kalou sa solia vei ira na tamata qo me ra qai vakarorogo kina nodra kaci na iliuliu vaka parofita ka vakavulici ira na luvedra me vaka sa vakarota na Turaga ka drovaka na liga savasava ni Kalou sa Cecere sara.”¹

Na iwase ni ivola oqo e na qai veivosakitaki kina na itavi levu e a soli vei ira na itubutubu me ra vakavulica na kosipeli kivei ira na luvedra ka vakarautaki ira me ra bula dodonu.

iVakavuvuli i Harold B. Lee

Na vuna me sa vanua bibi dina kina na vale me vakavulici kina na kosipeli?

Na vale e sega wale ga ni vanua tabu ia me vanua tale ga ni nodra vakarautaki na noda itabagone ena nodra lakova yani ka kila deivaki ni ra na liutaka ka sotava na yavavala ni vuravura. E da sa kila taucoko ni cava e vulici e vale e dau tiko e dua na veivakalougatataki e gugumatua; na cava e a laurai ka vakilai e vale ni vukea se veivakaleqai vei ira na noda itabagone e na veiyabaki sa tu mai liu. Na noda veivale me ivakaraitaki vei ira na tamata, ia me dau taura vakabibi na nodra ivakasala na iliuliu ni Lotu e na ulutaga oqo me vaka e da dau vakayacora e liu. Oqo e sa dau dua na bolebole uasivi, ia sa caka me levu vaka edaidai ni vuna e dau vuca kina na veivale ni noda gauna. E rawa ni ra “vakila ka raica” na gone na cakacaka ni kosipeli e vale. E rawa ni ra raica e liu na kena dodonu kei na kaukauwa; e rawa ni ra raica ni na sotava vakacava na nodra gagadre yadua.²

E a se baci tukuni e na tukutuku ni vale sa vuni dua na bula e dodonu. … Na ivakatakila ruarua ni Kalou kei na vuli ni tamata e na tukuna vei keda sa vakacava na bibi ni vale e na kena vakavatukanataki na veika e sotavi e na isoqoni ni bula yadua.³

Sa yaco me tubu na rarama ni vale kei na vuvale e rau sa idola ni gauna sa bera mai e na Lotu. E dua na gone sega ni daulomani, e dua na gone ka sega ni kila na ivakarau, cakacaka se itavi, e na qai vuataka na ka vakasetani me isosomi ni marau—wai gaga ni veiduvani, veika ni veiyacovi kei na vukitani me dua na vuna se sa nona itovo ga.

Sa sega ni dua na vanua vinaka me vaka e vale me vakavulici kina ka vulici na veika me baleta na vakamau, loloma kei na veiyacovi me vaka ni oqo e rawa ni vakaduavatataki e na vakamau ena valetabu sa vakatabui. E sega tale ni dua na vanua vinaka me qaravi vata kina na nodra vakatitiqa na luveda mai na vanua e tiko kina na loloma—e vale. Na loloma e rawa ni vagalalataki ira na noda itabagone me ra vakarorogo vei koya e ra kila e rawa ni ra vakabauta. …

E na rawa vua e dua na gone me lomana na kai nona vakavo ke sa kila vakaikoya na loloma? E na rawa vua e dua na tamata gone ka sega ni dau vakabauti me vulica na veivakabauti? E na rawa vua e dua na gone tagane e a sega tu ni kila na cakacaka se itavi me raica sa vakacava na itovo yaga oqori e gadrevi me taura vata taucoko na noda veitokani? E na rawa vua e dua na gone yalewa ka sega ni dau dina, dodonu ena veivosaki ni vakavuvuli ni kosipeli e nona vale ka rawa ni taura na veivakadiloi ni vuravura kei na veivakacacani me baleta na nona lotu?… Sega ni vaka me vakilai na cakacaka ni vakavuvuli ni kosipeli, sa rui dredre vakalevu me vakabauti na ivakavuvuli oqori. …

E na dua na gauna e a sa tukuni vei keda ni na vaka na gauna nei Noa, e dodonu me da vukei ira na noda gone me ra vulica na digidigi dodomu, me ra tubu e na dodonu vakataki ira, vakauasivi ni ra na rawa ni dusimaki vakaukauwa mai vale, na vanua e kune kina na loloma vakavuvale e rawa ni cakava ruarua me rawa ka yaga na veivutuni. Na vanua vakavolivolita na nodra bula na noda gone e na taudaku ni vale kei na Lotu e dau lala vakawasoma me vaka na kena yaga e nanumi, se e na qai tawana na vakasama oqori me cakitaki kina na ivakavuvuli ni kosipeli.⁴

Vei ira na itubutubu e vale kei na Lotu sa biu kina e dua na itavi levu me vaka na kena vakatavulici na dina ni kosipeli o ya me sa dua na ikelekele vakarautaki me baleta na tamata yadua. Ni sa sega na ikelekele vakarautaki me baleta na tamata yadua. Ni sa sega na ikelekele, na tamata e sa na vaka “na ua ni waitui sa cagina e na cagi ka veitubuyaki,” ka veitosoyaki, ka veikauyaki e na cagi kecega ni ivakavuvuli e sega ni kilai na vanua e vu mai kina ni na rawa ni vakacalai na nodra vakasama me baleta na veika e sega ni dodonu e mata ni Kalou [raca Efeso 4:14; Jemesa 1:6]. E dodonu me da tamata vuli vinaka sara e na dela ni vuravura kevaka me da rogoca na ivakaro ni Turaga.

Kevaka e ra sa viribaiti vakaoqo na noda itabagone, e ra na qai sega ni vakasosataka na nodra vakabauta ni lotu e na gauna e ra veitaratara kei na vakasama vakavuli lasu e kauta tani na dina ni kosipeli. E ra sa vakaiyaragitaki me ra vorata na ivadi ca ni kakase kei na dauveivakaisini.

Kemuni na cauravou…, kevaka e ra tuberi e na nodra vakasama ni sa vakaliuci taumada na dina e na sega ni vuataka na gauna e sega ni yadravi na kena malumalumu na veitemaki oqori me dua na mate ni bula savasava e na nodra bula taucoko. …

Daulomani gone o ni sa voleka ni vakamau, kevaka e tuberi e na vakasama e vakauta na dina ni kosipeli, e na qai vakasavasavataki ira ena nodra maroroya na lawa ni vakamau vakasilesitieli me rawati kina na marau tawamudu.⁵

Na Turaga e tukuna ni sega ni soli vei Setani na kaukauwa me temaki ira na gonelalai, “me yacova na gauna e ra sa kila kina na ka vinaka mai ra ka ca” (V&V 29:47). E muri mai na itukutuku yaga oqo: “ia me ra vakayacora na qase na nodra itavi vei ira na gone” (V&V 29:48). Edaidai, e kena ibalebale oqori na itubutubu. Na cava na vuna e sega ni vakatarai Setani kina na Turaga me temaka e dua na gone lailai me yacova na nona sa kila na ka vinaka mai ra ka ca? Sa kena ituvatuva me solia vua na itubutubu na nodra gauna vinaka me ra tea e lomadra na gonelalai na veika bibi oqori ni ra gadreva na gone me tu vei ira ni se bera ni ra yacova na yabaki ni kila na ka vinaka mai na ka ca, de na qai bera na nodra teivaka na veika bibi oqori vei ira na gone.⁶

O i keda na tama, na qaseni vuli, na tina, e tu vei keda e [dua] na itavi levu e na kena tarai na yalo ni tamata. Dina, ni sega ni rawa ni temaki ira na gone lalai ni ra se bera ni yacova na gauna me ra kila kina na ka vinaka mai na ka ca ia o Setani e na cakava ga na ka e rawa ni cakava e na nona tovolea me temaka eso vei keda sa solia na veimaroroi kei na nodra vakavulici me ra dau vakawelewele ka dau lewa ca ka vakatarai ira me ra vakatubura na veika lalai oya me na cakava me liutaki ira tani, ka qai [cakava me ra] sega ni kilikili kina itavi levu ena nodra sota kei Setani ka sega ni rawa ni taqomaki ira mai vei Setani e na gauna e ra sa yacova kina na gauna ni kila na ka vinaka mai na ka ca.⁷

E dodonu me da vakabibitaka vei ira na tama taucoko ni sa nodra itavi me ra qarava na tikovinaka tawamudu ni nodra matavuvale: na kena ibalebale oqori na laki lotu kei na nona vuvale, lakova na soqoni ni sakaramede kei na nona vuvale, vakayacori na lotu vakavuvale me maroroi ira vata tiko na nona vuvale: vakarautaki koya me kauti iratou ki na valetabu, vaka ni sa rawa ni vakarautaki na ikabakaba me na vakayacora e dua na vale ni vuvale tawamudu.⁸

Oi, o kemuni na tina, kemuni tama, au masuta na kena vakalesui mai kina dua na lewa matau na taucoko ni itavi me baleti ira na yalo talei. Vakavo ke o vakarautaki ira me baleta na kena a yaco mai na siga oqo, o cei me na lako ki na siga ni Turaga e na lako mai me vaka na dau butako ena bogi, o sa vakarautaki ira me ra tucake e na Nona iserau? Ni ra sa tu e na buca ni valu, e na gauna e ra sa sotava kina na veika rerevaki ka sotava na veitemaki, na nomu loloma vakatina e na lako vakabalavu me sivia e udolu na kilomita na kena yawa ka taura dei na luvemu tagane se yalewa?⁹

Na ivakavuvuli cava ni kosipeli e dodonu me da vakavulici ira kina na luveda?

Na parofita o Inosi e a vola me baleta na ivakavuvuli i tamana. E a tukuna, “ko i au ko Inosi, au kila ni tamata yalododonu ko ta maqu,—ni a vakavulici au… ka vakatavulici au talega e na vunau kei na ivakavuvuli ni Turaga; ia me vakavinavinakataki ga kina na yaca ni noqu Kalou” (Inosi 1:1). Au dau vakananuma na itukutuku oqori, “E a vakavulici au e na nodra ivakavuvuli na nona qase.” Na cava na kena ibalebale? Na veivakavulici e na kena ibalebale na ivakarau ni kena vakatavulici na bula savasava ke i na veivunauci. “E a vakavulici au o tamaqu ka vunauci au e na ivakavuvuli ni bula savasava.” Na ibalebale ni veivunauci? E kena ibalebale na yalomalua se veivunauci vakaitokani, veivakasalataki se tukuna tale. Vakavinavinataka na yaca ni Kalou me baleta na tama kei na tina ni rau vakavulica na ivakavuvuli kei na veivunauci ni Turaga.¹⁰

Na Turaga vakaikoya ga e sa tukuna vakarawarawa me baleta na vakavakarau qo me baleta na nodra taqomaki na itabagone mai na veika rerevaki ka vunitaki tu ni na rawa ni vakarusai ira. E a sa biuta tu o Koya e dua na itavi e na veivale ni vanua oqo. Oqo na nona vosa:

“Raica ko ira na tubutubu mai Saioni se e na dua na [iteki] sa tauyavutaki tu, me ra vakavulici ira na luvedra e na ivakavuvuli dina ni ra sa yabaki walu; io na ivakavuvuli ni veivutuni, na vakabauti Jisu Karisito na Luve ni Kalou Bula, na papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu ena veitabaki ni liga; ia kevaka e sega, e ra na cudruvi kina. …

“Ia me dra vakavulici ira tale ga na luvedra me ra daumasu ka caka dodonu e na mata ni Turaga.” [V&V 68:25, 28.]¹¹

Na iyaragi ka kaukauwa duadua sa tu vei keda me vorata na ca sa tu e vuravura edaidai, veitalia na kena mataqali cava ga, sa ikoya na ivakadinadina e sega ni yavalati rawa me baleta na Turaga ka iVakabula o Jisu Karisito. Vakavulici ira na luvemuni ni se qai yala toka e durumu na kedra balavu ka ni ra na tubu cake me ra tamata kaukauwa. Ni ra na lako tani mai, ia na nomu loloma kei na nomu vakabauta e na kauti ira lesu mai.¹²

Me ra gumatua e na cakacaka o ira na itubutubu e na yalodina sa taucoko, me laurai ni sa sega ni dua e vucesa, ni o ira na gone e ra sa sega ni tubu cake e na butobuto, ia era sa vakavulici me ra dau vakasaqara vagumatua na iyau ni vuravura tawamudu ia sa sega ni kocova na ka sa raica na matadra (raica V&V 68:30–31). Edaidai oqori sa itavi ni dua na tama kei na dua na tina. Na Turaga sa solia taumda na itavi vei ira na itubutubu e na kena vakavulici na vuvale.¹³

Na veigone yadua e dodonu me vulica ni o koya e luvena e dua na itubutubu e vakalou ka sa nodra bisinisi na gone yadua me ra vulica me ra vakataka e dua na luvena tagane se luvena yalewa na Kalou vaka e na so na gauna e na gadreva e so na ka e na qai masulaka ka dodonu me na taura se veivuke me nona e dua na gone yalodina.

E dodonu me ra vakavulici na gone yadua me ra kila ni yagodra sa vale ni Kalou kevaka sa dua e vakarusa na vale ni Kalou e na vakarusai koya na Kalou [raica 1 Koronica 3:16–17].

E dodonu me ra vulica na gone yadua ni sa rauta vinaka na vakabauta ki na dodonu sara e rawa walega ni tubu e na solibula ka vakavo ni sa vulica na gone me solibula kina veika e kania kei na gagadre vakayago e na talairawarawa kina lawa ni Kosipeli e na sega ni rawa ni vakasavasavataki ka caka me vakatabui e mata ni Kalou.

E dodonu me ra vulica na gone yadua me ra dau rokova na ivakatakarakara ni veika tabu ka doka na lewa e vale, e na Lotu kei e na itikotiko.

E dodonu me ra vakavulici na gone yadua e na nodra vakayagataka na ligadra kei na uludra ka caka me ra kila ni cudru taucoko e solia na Kalou ka sa inaki vakalou kevaka e dau tarovi rawa.

E dodonu me ra vulica na gone yadua me ra vakayagataka vakavuku na nodra gauna galala ka ni sega walega ni qito e dodonu me vakainaki, e na vakayagataki e na qito me dua na kena inaki me vakatubura na kila ka, vakavuna me vakasama e dua na tamata; e dodonu na vakatovotovo me baleta na tikina e vakaitavitaki koya kina ni sa matua na nona bula.

E dodonu me soli na gauna me rauta vinaka na veika e ra sotava me ra vulica kina na gone yadua ni veiqaravi sega ni kocokoco e kauta mai na marau ka ni cakacaka e vakayacora e dua ka sega ni saumi kina sa i koya na ka e solia na marau sa uasivi sara.¹⁴

O ira na luveda sa dodonu me ra rogoca, e na loma ni nodra vale me vunitaka mai vei ira tale eso, na nodra ivakadinadina na nodra itubutubu. Me na vuku vakacava na tama se tikani gone e dau taura ga vakagauna me wasea na nona ivakadinadina kivei ira yadua na luvena, vakayadua ga.¹⁵

E na vukei ira vakacava na itubutubu na lotu vakavuvale me vakataucokotaki kina na nodra itavi ni kena vakavulici na kosipeli?

Na kena vakabibitaki vakalevu na nodra vakavulici na gone e vale mai vei ira na itubutubu e a kau mai e na cava e da vakatoka me lotu vakavuvale kei na kena parokaramu. Oqo e sega ni ka vou. … E na iotioti ni ivola e a volai kina Lotu mai vei Peresitedi Brigham Young kei rau na nona Daunivakasala, e ra sa vakamasuti na itubutubu me ra kauti ira vata mai na luvedra ka vakavulica vei ira na kosipeli vakawasoma e vale. Vaka na lotu vakavuvale e a kena vakamasuti mai na gauna e tauyavu kina na lotu e na itabagauna oqo.¹⁶

Kevaka eda vakaweleweletaka na noda vuvale eke ena kena vakayacori na bogi ni lotu vakavuvale ka eda qai sega ni rawata na noda itavi eke, e na vakacava na irairai ni lomalagi kevaka me sa vakayalia e so vei ira mai na noda vakawelewele? E na sega ni Lomalagi o lomalagi me yacova ni da vakayacora taucoko na ka e rawa ni da cakava me ra vakabulai kina o ira e ra vakauta mai na Turaga o ira e da vu mai kina. Vaka, na kena vagolei na lomadra na tama kei na tina vei ira na gone e na gauna sara ga qo, kevaka sa tu vei iko na Yalo dina i Ilaija, ka sega ni vakasamataka ni vakayacori wale ga vei ira era sa mate. Laiva na yalomu me vagolei vei ira na gone, ka vakavulici ira na luvemu: e dodonu mo vakayacora e na gauna e ra se gone kina me rawa ni ra vakavulici. Ka kevaka o se vakaweleweletaka tiko ga na nomu lotu vakavuvale, o sa vakaweleweletaka na itekitekivu ni tavi i Ilaija me vaka sara ga na nomu vakaweleweletaka na nomu cakacaka ni vakasaqara na nomu kawa.¹⁷

E da sa cakacakataka tiko na veika me vakavolivolita na noda vuvale vata kei ira na luveda kei na makubuda? E da sa vakasaqarai ira na noda sipi ka ra sa vakaleqai tu ni nodra lako tani mai vua na ivakatawa ni sipi se na qele ni sipi? E da sa vakavulica tiko na noda vuvale[e na] lotu vakavuvale? E da vakayacora tiko na lotu vakavuvale, se me da kaya, “Oi, na veilesoni oqori e sega ni baleti keirau, ka ni o Nau kei Au dau tu taudua ga, ka ni oqo sa baleti ira ga e ra vakaluveni”?¹⁸

Edaidai laivi au me’u tarogi iko ena dua na taro. Kevaka o sa kila ni o sa tauvimate ka sega ni rawa ni o vakabulai kina ka sa na vakalailaitaki na nomu gauna e vuravura ka tiko na nomu vuvale ni gone lalai e ra vakararavi vakadua vei iko me baleta na nomu ivakasala, veidusimaki, veiliutaki, na cava o na vakayacora e na ituvatuva oqori mo vakaraitaki iratou kina me baleta na nomu sa na mate? O sa bau tu vakadua ka tarogi iko vakaiko e na so na taro vakaoqori mo kilai yalomu kina?

Laiva me’u wilika vei iko … na ivola mai vua e dua na [tina]: “Ena imatai ni gauna ni noqu lewena na Lotu. Au dau vakananuma na mataqali vale au nuitaka me noqu e na so na siga. Au tuvana na noqu vakanananu kina iyaloyalo ni cava vei au na rairai totoka, na itikotiko e veivakacequi au a rawa ni raica. Na watiqu kei au keirau cakava na raitayaloyalo oqori me dua na ka dina ni keirau vakasoqoni ira vata mai na luvei keirau ka vakavulica vei ira na kosipeli. … Dua na ka e vakidacalataki keirau ka vakamarautaki keirau sa ikoya na veika dina e tu vei ira na luvei keirau, me vaka e sega oqo, na vulici ni kena taleitaki na lotu vakavuvale. … Au se qai tekivu vakananuma vakalevu ka mani vakalevu sara ni sa vakacava na totolo ni nodratou tubu cake na luvei keirau ka vakacava na gauna lekaleka e tu vei keirau vakaitubutubu me keirau vakavulici ira. …

“Au a tauvimate vakabibi sara e na dua na gauna lekaleka sa oti. Au nuitaka ni sega ni rairai tawa yaga, ia e na imatai ni gauna au vakananuma kina ni sa vakaevei na kequ bibi vei iratou na luvequ. … Me vaka ni’u sa davo tu sega ni veivuke me veiqaravi e na vuku ni veika ni nodratou gagadre, e kilai oqori me a sega na nona veivuke na Tamaqu Vakalomalagi vei ira sa kena icavacava ena bula oqo, vakacava na kena gadrevi ka talei na irairai ni auwa e na veimacawa kei na veivula kei na yabaki sa tu mai liu.

“A dau lewa e levu na ka qai baleta na kena vakayagataki na gauna oqori, kevaka me a solia vei au na gauna oqori. Me dua e vakayacora e so na ka lalai ni lomalagi e vuravura, me vakayagataki na gauna ni wilivola e na bogi ka vosa tiko vei ira na gone. … E na tiki ni veika tale eso e ratou dau taleitaka, Au a dau wilika e vuqa sara na iVola i Momani kivei iratou mai na nodra iwasewase ni vola na gone. … Au sega ni vakatitiqataka oqori ni sa dau vakaibalebale kivei iratou ni’u dau rogoca na luvequ yabaki wali ni cabora na nona vakavinavinaka e na nona masu me baleti ira na parofita ka ra maroroya na itukutuku se na luvequ yabaki lima e na nona vakavinavinaka ni o Nifai e a dro tani kina lekutu kei ira na yalodina ni rau sa vakasaqarai ira o Leimani kei Lemueli me vakamatea. Keitou sa vakila ni sa dua na gauna me tu vei keitou me vukei ira na luveda me ra vakalevutaka na nodra lomana ka kila na kosipeli kei na Tamada e a buli ira, noda loloma me baleta e dua tale e na vakatubura talega na kaukauwa ni noda vuvale sa dau guta na sala e yaga vakalevu sara. Me vuna oqo, na lotu vakavuvale e veimacawa sa dua na ka e cecere vei keitou e na kena bibi.¹⁹

E na nomuni veivale, Au masuti kemuni, me vaka a vakayacora o Josua e na gauna makawa: “Ia koi au kei ira na noqu leweni vale, keitou na qaravi Jiova” (Josua 24:15). Vakavulici ira na nomu vuvale ena nomuni lotu vakavuvale; vakavulici ira me ra maroroya na ivakaro ni Kalou me vaka mai kea sa noda idrodro e na veisiga oqo. Kevaka me ra vakayacora oqori na kaukauwa nei koya sa Cecere sara e na qai sobuti ira me vaka na tegu mai lomalagi kei na Yalo Tabu e na qai nodra.²⁰

Veivakasama me Vulici ka Veivosakitaki

Na cava na vuna e sa iotioti kina na vuvale e na nodra vakarautaki na luveda e na tucake tale ki na bula tawamudu? Na cava na vuna e dodonu kina vei ira na itubutubu me ra vakavulica na kosipeli vei ira na luvedra sa dua na itavi cecere mai na gauna era se gone kina na luvedra.
Ena rawa vakaevei me da cakava na noda veivale me vanua tabu mai na bula e tawasavasava kei na oca ni vuravura?
Me ra vakavulica rawa vakaevei na itubutubu na ivakavuvuli ena Vunau kei na Veiyalayalati 68:25–28 kivei ira na luvedra? E rawa vakaevei mera vukei irana luvedra na itubutubu “me ra vulica ni veiqaravi segani kocokoco e kauta mai na marau”?
Na cava na vuna e bibi kina vei ira na gone me ra rogoca na nodra ivakadinadina ni vakavuvuli ni kosipeli na nodra itubutubu?
E na sala cava so e sa vakayacora na itavi i Ilaija me yaco vei ira na itubutubu me ra qaravi ira na luvedra?
Na vuna cava e bibi kina me da dau vakayacora na lotu vakavule? O sa rawa vakaevei ni vakayacora na nomu lotu vakavuvale me rawa?

E a vunautaka o Peresitedi Harold B. Lee, “Vakavulici ira na nomuni vuvale e na nomuni lotu vakavuvale; vakavulica me ra maroroya na ivakaro ni Kalou, me baleta mai kea ga sa noda idrodro e na veisiga oqo.”