Wase 8

Josefa Simici, Parofita ni Kalou Bula

E na vuku ni cava e rui vakamareqeti kina na ivakadinadina ni ilesilesi vakaparofita nei Josefa Simici ki na noda ivakadinadina ni kosipeli i Jisu Karisito?

iVakamacala Taumada

E dua na ivakadinadina kaukauwa nei Peresitedi Harold B. Lee me baleta na Parofita Josefa Simici ka dau vakayagataka wasoma na veivosa ni Parofita e na nona vakatavulica na ivakavuvuli vakosipeli. E kila ni dua na ivakadinadina ni ilesilesi nei Parofita o Josefa Simici e veiganiti kei na kosipeli i Jisu Karisito. E sotava e vuqa na tamata ka ra sega ni wasea na ivakadinadina oqo ni Parofita. E dua vei ira oqo e nona itokani e a sa wilika oti na iVola i Momani ka tukuna na nona “rokova na kena ivakavuvuli.” E a tarogi koya o Peresitedi Lee, “Baleta na cava o sega ni vakayacora kina e dua na ka? … Na cava o sega ni lewenilotu kina?” E a sauma na turaga oqo e na vakasama titobu: “Au nanuma ni vuna levu duadua ni o Josefa Simici e sa rui voleka vei au. Kevaka me a bula tiko e na rua na udolu na yabaki sa oti, au kila e rawa ni’u vakabauta. Ia me vaka ni sa rui voleka vei au, au kila, ni oqo na vuna e sega kina ni rawa me’u ciqoma.” E a kaya o Peresitedi Lee baleta na vakasama i koya nona itokani, “E dua na tamata e a tukuna, ‘Au vakabauti ira na parofita era sa mate ka ra a bula tu e na udolu- vakacaca na yabaki sa oti, ia sa ka dredre dina vei au me’u vakabauta e dua na parofita bula.’”¹

E na dua na gauna, e dua na marama a kaya, “Mo kila, e rawa me’u dau ciqoma na veika kece e na Lotu ka vakavo ga e dua na ka … e sega ni rawa vakadua me’u ciqoma na dina ni o Josefa Simici e a Parofita ni Kalou.” E vakadikeva o Peresitedi Lee, “E rawa vakacava me dua e ciqoma na Kosipeli ke a sega ni ciqoma taumada o koya ka iyaya ni cakacaka ni kena vakalesuitale, au sa sega sara ga ni kila rawa.”²

E kaya o Peresitedi Lee: “E dodonu meda kila deivaki e lomada kei na noda vakasama ni o Jisu na Karisito, na iVakabula kei vuravura. E dodonu meda kila ni oqo dina na Lotu i Jisu Karisito, na matanitu ni Kalou e na ivakataotioti ni gauna; ka kena itinitini e dodonu me dua na noda ivakadinadina ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou.”³

Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee

Na cava e dodonu kina me dua na noda ivakadinadina ni o Josefa Simici e parofita ni Kalou?

Na cava sara mada na ivalavala e kilai tani kina na Parofita dina ni Kalou? A imatai e gusunivosa ni Kalou e na gauna ko ya kivei ira na ilawalawa tamata ka ra qaravi tiko. Kena ikarua, e lesuva na dina makawa ka tovolea me dusimaka na tamata me muria na lawa sega ni veisau ni kosipeli. Kena ikatolu, e ciqoma eso tale na ivakatakilakila mai vua na Turaga me sotava na veileqa ni kena toso i liu na tasereki ni ituvatuva. Na dina vou oqo e vu mai vua na Kalou ka soli duadua ga mai vua na Parofita ni gauna ko ya. Na mataqali tamata vaka o ya sa i Josefa Simici, e na kena ituvaki kece e Parofita ni Kalou. Io, e dina [na] Parofita o Emosi e a kaya, “E dina, e na sega ni vakayacora e dua na ka na Turaga ko Jiova, e na vakaraitaka mada ga na nona vosa vuni vei ira na nona italatala na parofita.” [Emosi 3:7.]⁴

Mai na boto ni yaloqu, au … kila ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou bula. Au kila ni a bula ka mate me kauta mai ki na itabatamata oqo na sala me rawa kina na veivakabulai. Au kila ni dabe tiko e na dua na vanua cecere ka taura tiko na idola ni otioti ni itabagauna oqo. Au kila ni o ira era muri koya ka rogoca na nona ivakavuvuli ka ra ciqomi koya ni parofita dina ni Kalou kei na nona ivakatakila kei na ivakavuvuli e vosa ni Kalou, e na sega ni rawai kemudou na matamata ki eli. [Raica V&V 21:4–6.]⁵

E dodonu me da ciqoma na ilesilesi vakalou ni Parofita o Josefa Simici me gaunisala ka basika kina na vakalesuitale ni kosipeli kei na kena vakarautaki ka vakavatukanataki na Lotu i Jisu Karisito. Na lewenilotu yadua, me vakavakarau e na yabaki 1,000 ni veiliutaki nei Karisito e vuravura, dodonu me dua na ivakadinadina, yadua vakataki koya, ilesilesi vakalou e na cakacaka ka tauyavutaka o Josefa Simici. O koya sara ga oqo na ka e vakavulici vakadodonu mai vei ira na Yalododonu ni oti na nona tadu mai na iVakabula i vuravura, kei na dua vei ira na iliuliu ni noda gauna e a kaya tale, na nona vakadeitaka, au nanuma me vagolei ki na italanoa vakaibalebale baleti iratou na goneyalewa lewe lima sa lialia ka lewe lima sa vuku e na iVakavuvuli ni iTalanoa Vakaibalebale [raica Maciu 25:1–13], E na lako mai na gauna ni na sega ni dua na tagane se na yalewa me na kerea na rarama. E ra na liutaki yadudua mai na rarama ga sa tu vei ira.” [Orson F. Whitney, Life of Heber C. Kimball (1945), 450.]⁶

O ikemuni o ni vakasaqara vakatitobu na ivolanikalou, o ikemuni na vaqaqara mo ni rawata e dua na ivakadinadina me vakadinadinataki vakalou na Yalo Tabu ni o kemuni vakayadua e tu vei kemuni na dodonu mo ni taura mai na vakadinadinataki ni Yalo Tabu, e rawa ni tiko vei kemuni … e dua na ka marautaki vei ira na veika kece o sotava e na gauna sa rawa ni o kaya kina e lomamu, “Au kila e na vu ni yaloqu taucoko e na gauna oqo ka se bera vakadua ni’u kila me’u yacova na ivakatagedegede oqo e na noqu kilai Jisu na Turaga, na iVakabula kei vuravura, kei Josefa Simici, e a mate e na vuku ni lotu, e parofita ka a vakayagataki koya na Turaga me kauta mai Nona Lotu ka sa vakavatukana tu edaidai.”⁷

E a vakavakarau vakacava o Josefa Simici e na nona veikacivi me Parofita ni Vakalesuitale mai?

Na Turaga e a tuberi Josefa Simici e na gauna ni nona gonetagane ka vakadeitaka vua na kaukauwa vakalou ka vakavulica vua na veika e dodonu me kila me taura kina na itutu vakamatabete ka tauyavutaka na yavu taumada ni matanitu ni Kalou e na gauna edaidai.⁸

E na gauna e liu, o ira na iliuliu vakaparofita era a dau digitaki mai na ituvaki ni nodra bula e yalomalumalumu, sega ni vulici vakalotu e na semineri. Vakasamataki ira na parofita e vuqa. E so na gauna au lesuva lesu tale na itukutuku makawa: O Ilaisa e a dua na dauteitei gugumatua; o Emosi e a vakatawa ni sipi e Jiutia; na pafofita Aisea e a lewenivanua e Jerusalemi; o Mika e a lewe ni koro o Jiutia; o Jeremaia e a dua na cauravou e na vuvale ni bete e na gauna e liu; o Isikeli e a bete e na loma ni valetabu; o Pita, Adriu, Jemesa, kei Joni eratou a gonedau; o Jisu kei na tamana o Josefa e rau a matai. Sa i koya beka oqo e vakamacalataka na vu ni nona digitaka na Turaga [na Parofita o Josefa Simici me] sa parofita iliuliu ni itabagaunau. … E digitaka e dua ka rawa ni vakavukui e na veika vakalou … na veika e rawa ni ra vakatautauvatataki kece me ra ka lialia kivei ira era a vulica wale ga na veika vakavuravura.⁹

E na nona bula vakagonetagane na parofita o Josefa Simici, ni se bera ni soli vua na veika lagilagi e rua mai na veivakatakila lelevu e rawa ni soli vua e dua na tamata, o rau ruarua na ivakatakila oqori e rau a liu taumada mai na dua na ivakaraitaki e na kaukauwa ni ivalavala ca—e na Veikau Tabu ka Vakamareqeti, kei na Delana o Komora. E rairai e a kena dodonu vua na Parofita me kila tu na ituvaki kei na kaukauwa ni ivalu me rawa kina nona vakavakarau me veiletitaka ka me yaco me qaqa e na kena saqati yani.¹⁰

Na parofita e sega ni dua na iliuliu vakayalo e na nona vulica na ivola vakalotu, se me dua o koya e na nona lewena na semineri ni lotu. … E dua e rawa ni parofita se iliuliu vakalotu mai na nona veitaratara sara ga vakayalo. O koya na kena dau dina vakayalo e na taura na nona icocovi mai vua na Kalou.¹¹

Na veika lelevu cava soti e sa tauyavutaka na Turaga mai vei Parofita Josefa Simici?

Na nona ilesilesi na Parofita o Josefa Simici e a sa kilai tu … e rauta ni 2,400 na yabaki ni bera nona sucu. Na veiparofisai … baleti Mosese kei Josefa e a volai oti tu e na peleti parasa ka tiko vei Lepani mai vei ira na luvei Liai me vaka eda nanuma rawa. E a laurai e na parofisai oqo ni na sega ni vakaraitaki tale vua e dua ia na Parofita o Josefa Simici duadua ga:

“Ia, ko Josefa [sega tale ni vakabekataki ni Josefa ga ka a volitaki ki Ijipita] e sa kaya vakaidina: Sa kaya vakaoqo vei au na Turaga: Au na vakatubura e dua na parofita digitaki mai na vua ni tolomu; … au na solia vua na kaukauwa me vakalesuya mai na noqu vosa kivei ira na nomu kawa; raica e sega ni vakalesuya wale ga mai na noqu vosa, ia me vakadinadinataka sara na noqu vosa sa vunautaki oti vei ira, sa kaya na Turaga … Raica e na vakalougatataka na parofita ko ya na Turaga; era na vakadrukai ko ira era segata me ra vakamatei koya. … Keirau na veiyacani; ia e rau na veiyacani tale ga kei tamana. E na vakataki au ko koya; ia na ka e na vakayacora na Turaga e na ligana, e na kauti ira mai kina na noqu tamata ki na bula e na kaukauwa ni Turaga.” [Raica 2 Nifai 3:7, 11, 14–15.]¹²

E na itabagauna oqo, me tautauvata ga kei na veitabagauna sa oti me baleta na kosipeli e vuravura, e a soli vua na parofita ni gauna oqo, o Josefa Simici, na dina ni kila na Kalou, kei na Luvena, noda iVakabula, e na, nona lagilagi vakatamata, ka rawa ni vosa ka laurai vata kei ira na tamata, me ra veitalanoa vata kaya, me vaka e vakaraitaka ni ra ka dina ka rawa me da tarai ira, e na itabagauna ni veigauna kece e a kau mai, baleta na vakavakarau e na ikarua ni lesu mai ni Turaga ka veiliutaki me Turaga ni turaga ka Tui ni tui e na itekitekivu ni yabaki udolu.¹³

E na veigauna eda gole tani kina mai na vakabauta kei na kila na Turaga e na Nona loloma, e kauta lesu mai e levu cake ka taucoko na kila ni Kalou kei na Luvena, kei na veigauna e dau sovaraki mai kina vei keda na kila vakalou me baleta na Tamada kei na Luvena eda kaya ni sa dua na noda itabagauna vou. E vaka na gauna i Atama; e vaka na gauna i Eparama; na gauna i Mosese; e na gauna e lako mai kina vei ira na Nifai; vei ira na tamata i Inoke; e a mani lako mai kina na iVakabula e na kedra maliwa na tamata me vakavulici ira e na nodra veiwekani kei na Kalou na Tamada kei na Luve ni Kalou. …

E rui dokai, ia, ni da tekivutaka na itabagauna e na taucoko ni gauna, e a kau mai vakacava? E dua na ivakatakila ni itovo ni Kalou na Tamada kei na Luvena vua na gonetagane parofita Josefa Simici.¹⁴

“Ko Josefa Simici, na Parofita ka nona Daurairai na Turaga, me vakabulai ira kina na kai vuravura, io a levu cake mai vei ira kece ga na tamata; raica a ka oqo sa taravi Jisu wale ga kina” (V&V 135:3). Eso era na nanuma ni itukutuku vakalevutaki, ia [e sega ni vaka kina] ni da vakasamataka e solia o Koya vei keda mai vei koya na cauravou veivakurabuitaki ko ya, e na gauna lekaleka ni rua na yabaki e a kauta mai kina na ivolanikalou levu ka sa ikarua ni ivakadinadina ni nona kaulotu na Turaga, na iVola i Momani. … Na cauravou oqo, e sega tu vua na isolisoli ni vuli vinaka, ia e uqeti koya na kaukauwa ni Kalou Cecere, vakadewataka na ivolatukutuku mai na vosa ka sega ni kila ki na vosa e sa vakayagataki edaidai, ka kunei kina na taucoko ni kosipeli sega ni vakaiyalayala.¹⁵

O Josefa Simici, na cauravou ka a sega ni vulica na cioloji ni gauna oqo, sega ni vuli e na vuli torocake e na nona gauna … [e a] dua o koya e yalomalua ki na ivakavuvuli kei na vakasolokakana ni Yalo Tabu, ke a sega ni rawa me tauyavutaka o Josefa Simici na lotu oqo. E a sega ni rawa me kauta yani i liu na cakacaka ni Turaga, na iVola i Momani. Era na vosa vakacacataka na Parofita o Josefa Simici me vaka ni tamata ga. Era na taroga se a tekivu vakacava na lotu qo, ia e na gauna oqo e sa ivakananumi tudei tu, … na iVola i Momani duadua ga. O Josefa, na tamata, e a sega ni rawa me kitaka na ka oqo; ia o Josefa, vakauqeti e na kaukauwa ni Kalou Cecere, rawata ka vakayacora kina na veiqaravi veivakurabuitaki ka kauta tani mai na vanua butobuto ka tu kina na lotu me vakalesui tale mai na kosipeli i Jisu Karisito.¹⁶

[O Moronai] e a vakaraitaka vua na Parofita … ni sa kena gauna na kosipeli e na kena levu taucoko me sa vunautaki e na kaukauwa ki na veivanua kecega. Oqori e a vakayacori kina na veika e a yalataki vei Joni ni na vuka na agilosi e na maliwa kei lomalagi, “a sa taura na [taucoko ni] itukutuku vinaka e sega ni oti rawa, me vunautaka vei ira era sa tiko e vuravura” (A iVakatakila 14:6). Na vakalesui mai ni taucoko ni kosipeli e a vakayacori rawa e na gauna ni iVola i Momani, e na kena vakadeitaki me sa volaitukutukutaki ni tiko kina na taucoko ni kosipeli, vakalesuya mai i vuravura na Parofita o Josefa Simici.¹⁷

E na i ka 21 ni siga ni vula o Sepiteba 1823 [Moronai e a rairai vei Josefa Simici ka vakadeitaka, vakatikina,] “Na cakacaka me vakarautaki me baleta na lesu tale mai ni Mesaia, me sa tekivutaki oqo; sa kena gauna sara ga oqo me vunautaki e na kena kaukauwa taucoko’ na Kosipeli ki na veivanua—me rawa ni vakarautaka kina e dua na kawa tamata me baleta na 1,000 na yabaki ni veisaututaki.” Kena ibalebale me baleta nona lesu mai na Turaga (History of the Church, 4:537). E dua tale na kena itukutuku, na inaki levu duadua ni kena vakalesuitale mai na kosipeli sa i koya me vakarautaka na tamata se o koya e na vakarau me tu e na mata ni Turaga e na Nona lako mai; ke sega, … eda na sega ni vakila na Nona tiko e yasada.¹⁸

Edaidai na cakacaka ni matanitu ni Kalou e na vuravura e sa ivakananumi ni yacana na Parofita o Josefa Simici. E milioni era sa ciqoma taucoko na lagilagi ni nona kaulotu, me vaka e sa vunautaka ka dusimaka me basikata na vuravura taucoko. O keda eda taukena na mataniciva talei ka sega ni saumi, na kosipeli i Jisu Karisito, ka a vakalesui tale mai vua ni o koya na igaya ni cakacaka ni Kalou, me vukei keda me da bula, ka mate ke vaka kina, e na kena gauna dodonu ka vakavakarau e na veiliutaki ni yabaki udolu. Me da kakua sara ni guilecavaqo. Oqo na gauna me noda, ni se vo tiko na gauna, me da vakavakarau me da sota kei na Kalou.¹⁹

Veivakasama ni Vuli me Veivosakitaki

E rawa vakacava me da dui vakaukauwataka na noda ivakadinadina e na kaulotu ni Parofita o Josefa Simici? Na cava e vakaukauwataka na nomu ivakadinadina vua na Parofita?
E rawa vakacava meda muria na ivakaraitaki ni Parofita o Josefa me tosoya cake noda kila ka kei na veika vakayalo? Na itovo Vakarisito cava e ivakadinadina ni bula nei Parofita Simici?
Na dina ni kosipeli cava soti e gadrevi ka ra a vakatakilai vua na Parofita o Josefa Smici?
Na cava e sa cakava o Josefa Simici e na nodra vakabulai taucoko na luve ni Kalou? Na sala cava e veisautaka kina nomu bula na ivakatakila ka a vakaraitaki vua na Parofita o Josefa Simici?
E rawa vakacava mo wasea nomu ivakadinadina baleta na Parofita o Josefa Simici vei ira tale e so?

O Peresitedi Harold B. Lee e a vakadinadinataka: “Au … kila ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou bula. Au kila ni a bula ka mate me kauta mai ki na itabatamata oqo na sala me rawa kina na vakabulai.”

E na iMatai ni Raivotu, na itabagauna taucoko ni gauna e a vakaraitaki mai e na “dua na ivakatakilakila ni ivakaraitaki ni vatuka ni Kalou na Tamada kei na Luvena” ki vua na parofita digitaki ni Turaga.