Wase 2

O Cei o Au?

E na vukei keda vakacava me da rawata na bula tawamudu na noda kila se o cei o keda?

iVakatekivu

“Ena dua na siga a lako mai kina e dua na qasenivuli ni Wilivola ni Sigatabu me mai taroga e dua na taro taleitaki ka a tarogi vua e na nona kalasi e na Sigatabu yani i liu,” e a qai kaya o Peresitedi Harold B. Lee kina dua na ivavakoso ni yalododonu. “E vakamacalataka ni ra a veivosakitaka tiko na bula ni se bera na bula oqo, ka vakakina na bula oqo, kei na bula sa bera mai, e qai taroga kina e dua na gonevuli ni Wilivola ni Sigatabu, na bula ni se bera na bula oqo e sa mai cava e na noda sucu mai ki na bula oqo; e sa na cava na bula oqo e na noda sa na mate; na cava na icavacava ni bula e tarava mai? E sa na guilecavi beka? E kaya na qasenivuli ni Wilivola ni Sigatabu ko ya; e sega vei au na kena i sau?’

“Ni’u vakasamataka tiko au kaya kina ni da dau vakayagataka vakaveitalia eso na vosa ni da dau tukuna na veika me baleta na bula ni se bera na bula oqo, ka vakakina na bula oqo, kei na bula sa bera mai, me vaka beka na pusi ka ciwa na nona bula, ka ni ka dina sara, ni dua walega na noda bula. Na bula eda vosa tiko kina oqo a sega ni tekivu e na noda sucu mai ki na bula oqo. E na sega ni mai cava na bula oqo e na noda mate. Oqori e dua na ka ka sega ni buli se a caka. E vakatokai e na ivolanikalou me ivakatakila ka yaco e na dua na gauna e na bula tawamudu me tauyavutaki kina e dua na yalo. Ni sa tubu na yalo oqori ki na dua na kena ituvaki sa qai soli kina na gauna mai vua e dua na Tama vuku sara me lakova tale yani e dua na ivakatagedegede ni kena vakatorocaketaki, a qai vakaikuritaki, ka ni sa oti na nona mai bulataka na nona gauna ka sa mai rawata na kena inaki e na bula oqo, sa yaco tale e dua na veisau. E da sa lako yani, e sega kina ni dua tale na bula, ia ki na dua ga na ivakatagedegede ni bula vata oqo. Oqori e dua na ka a sega ni buli se tubu koso ga, ka dua na ka e na sega ni mate, na ka oqori e na bula tiko me tawamudu.”¹

Na iwase oqo e veivosakitaki kina na keda ivakatakilakila tawamudu kei na sala e na tara kina na noda bula na ivakatakilakila oqo.

Na iVakavuvuli Nei Harold B. Lee

E na vukei keda vakacava na noda kila ni da luvena tagane ka luvena yalewa vakayalo na Tamada Vakalomalagi.

O cei o keda? … E vola na Apositolo o Paula: “Ia sa dau cudruvi keda na tamada vakayago, ia eda a dau doka: e na sega li ni levu cake sara na talairawarawa vei koya na Tama ni yaloda, ka da na bula kina?” (Iperiu 12:9) ka vakatura kina ni o ira kece era bula e na dela ni vuravura oqo ka tu na tamadra vakayago sa tiko talega vakakina na tama ni yalodra…e kaya na Turaga, vei Mosese kei Eroni … “Drau tawasei kemudrau mai na isoqosoqo oqo, me’u sa vakarusai ira vakasauri.” Na nona rarawa sa baleti ira na tamata tawa dodonu oqo, ia erau sa bale vakatoboicu ka kaya, “Kemuni na Kalou, na Kalou ni yalo ni tamata kecega, kemuni na cudruvi ira li na isoqosoqo taucoko ni sa ivalavala ca e le dua na tamata?”(Na Tiko Voli mai na Lekutu 16:21–22.) Mo ni raica na ivakarau ni nodrau kacivi koya? Na Kalou ni yalo ni tamata kecega …

E dua na ivolanikalou makawa sara eda taukena a yaco mai e na sala veivakurabuitaki sara eda vakatoka me Mataniciva Talei. E dua vei ira na ivola e na ivolanikalou talei oqori e vakatokai me iuvola i Eparaama. E na ivola oqori … eda raica kina na veika oqo:

Koi au ko Eparaama. Raica sa vakatakila vei au na Turaga na agilosi kece era sa bula tu ni bera ni buli ko vuravura; ia eso vei ira era sa vakaturaga ka lagilagi sara.

A sa raica na Kalou ni ra vinaka,; a sa tu e na kedra maliwa ka kaya; Au sa lesi ira oqo me ra noqu italai. Raica sa tu ko Koya e na kedra maliwa na yalo ka raica ni ra sa vinaka; a sa kaya vei au: I Eparaama; ko sa dua vei ira ko iko, raica ko a sa lesi tu ni bera ni ko sucu mai.

A sa tu e na kedra maliwa e dua sa vaka na Kalou; a sa vosa vei ira sa tu vata kaya ka vaka: Tou lako sobu mada ni sa galala tu na vanua ko ya; ia me da kauta yani na veika kece ka bulia na vuravura me ra tawana ko ira oqo.

Io me da vakatovolei ira mada kina, era na muria na veika kece sa vakarota vei ira na Tamada na Kalou se sega.

Raica ko ira sa yalodina e na bula taumada, era na vakalougatataki vakalevu sara, ia ko ira sa sega ni yalodina e na bula taumada, era na sega ni rawata na lagilagi e na matanitu era sa taukena ko ira sa yalodina e na bula taumada; ia ko ira sa yalodina e na bula oqo, era na rawata na lagilagi e vakaikuritaki me tawamudu ka tawamudu.” (Eparaama 3:22–26.)

Ia oqo e sa vuqa sara na veika dina ka talei e kune e na ivolanikalou ko ya. E na imatai ni gauna, eda a kila ga vakatikina, e dua ga na tiki ni kila se cava na yalo. Na yalo, o rogoca beka na ka a tukuna o Eparaama, ni agilosi ka tauyavutaki. Oqo na itekitekivu ni noda kila se cava na yalo. E dua na agilosi vakacokotaki ka a yalo tu ni se bera ni buli ko vuravura. Ia oqo, e na vakacava tu na irairai ni yalo? E vakacava na ivakarau ni nomu kila na yalo koya? E sa solia na Turaga mai vua na parofita o Josefa Simici, na kena isau, e dua na tikina e vuqa na ka e tukuni kina: “Ia na veika vakayago sa ivakaraitaki ga ni veika vakayalo; raica na yalo ni tamata sa vaka ga na ibulibuli ni yagona.” Ia rogoca, “ia sa vakatalega kina na yalo ni manumanu kei na veika bula kecega sa bulia na Kalou.” (V& V 77:2.)

Sa vinaka, o ni raici au tiko mai oqori me vaka e dua na tamata bula ka qase. E tiko e dua na tikiqu o ni na sega ni raica rawa e na matamuni vakayago—na tikiqu vakayalo oqori ka rai tiko yani mai na mataqu ka solia kivei au na kaukauwa me’u yavala kina ka solia talega e dua na ivakarau ni kila ka kei na vuku …

Oqori na imatai ni ka dina eda vulica—ni a kacivi e dua na agilosi ka sa vakacokotaki … e dua na yalo. Eke a gole mai kina e na kedra maliwa na agilosi vakacokotaki na Turaga (Jiova). O koya na yalo cecere ka kilai levu ko ya me vaka na Kalou (na Tamana), ka mai kaya vei ira ko Koya eda na cakava e dua na vuravura mo ni na la’ki tiko kina me vaka ni o ni yalo, o i kemuni o ni bula kilikili e na vuravura ni yalo oqo e na soli mo ni lako sobu ki na vuravura ko ya ka mo ni vakaikuritaki. Ka sa yaco kina vei ira na yalo ka sa dei tu na nodra vakabauta, me’u na kaya beka, se era a bula kilikili, sa vakatarai me ra lako mai i vuravura ka me mai vakuri na yagodra vakayalo, e na dua na yago e na vuravura oqo … Na dina ko ya ni daru sa mai bula tiko e na vuravura oqo ka vakayago sa ivakadinadina ni daru a maliwai ira o ira era a tudei e na nodra bula taumada; daru a rawata na veivakatovolei ka vakatarai kina me daru lako mai i ke. Kevaka e daru a sega ni rawata na veivakatovolei ke daru a sega ni tiko eke; ke daru a tiko vata kei Setani ka tovolea tiko me temaki ira era vakayago tu …

Na cava me da na yalodina tiko kina me rawa ni da vakacavara kina na itavi e na vuravura oqo eda a lesi taumada mai kina?

Ni da sa tauyavutaka na keda ivakatakilakila mai na bula taumada, o cei o keda—na luvena tagane kei na luvena yalewa e dua na Kalou ka sa sa tu rawa ni bera ni buli na vuravura oqo, na Tamadra na yalo ni tamata kece era a mai bula vakayago e na vuravura—eda sa na qai vakarau kina me da na toso yani ki na ikarua ni isau ni taro. Mai na veika au sa wilika vei kemuni mai na ivola i Eparaama e na ika 23 ni tikina o ni sa rogoca kina ni tukuni vei Eparaama ni a sa lesi ka digitaki ni bera ni sucu mai. Au na taroga se o ni sa bau vakasamataka mada oya. A tukuni talega vei Mosese na veika vata oya …

“A sa masu vua na Kalou ka sa vakavolivoliti koya (Mosese) na nona iserau, a sa rogo vua e dua na domo ka kaya: Ko sa kalougata Mosese; raica koi au na Kalou Kaukauwa au sa digitaki iko; raica ko na kaukauwa sara ka malumalumu na wai e vuqa; ia ni ko sa vakarota, era na talairawarawa vei iko me vaka ga ko Kalou.” (Mosese 1:25.) Oqori me nona ilesilesi me dua o koya na dau veiliutaki cecere ka qaqa. E vakatalega kina vei Jeremaia, e kaya kina na Turaga, “Ni’u a bera ni buli iko e na kete, ka’u sa kilai iko; ia ni ko a bera ni sucu mai, ka’u sa vakatabui iko, ka lesi iko mo nodra parofita na veimatanitu.” (Jeremaia 1:5.) E vakarawarawataka oqori o Josefa Simici, ka kaya kina vei keda: “Na ta mata kece ka tu na nodra ilesilesi me veiqaravi vei ira na lewe i vuravura a tabaki ki na itavi oqori e na bose cecere mai lomalagi ni bera ni buli na vuravura oqo.” “E qai kaya tale, au nanuma ni’u a tabaki ki na itutu oqo mai na matabose cecere oqori.” (iTukutuku Makawa ni Lotu 6:364.)

Oqo e dua na ivakasala rerevaki. Mai na ilesilesi ko ya, e sa biuta kina na Turaga ki na vakanananu ni Parofita Josefa Simici ka sa vola ko koya …, “Raica sa lewe vuqa era sa kacivi; ia sa lewe lailai ga sa digitaki. A cava era sa sega ni digitaki kina? Sa baleta ga ni ra sa rui domona na veika ni vuravura oqo, me ra dokai ira ko ira na tamata; ia era sa sega ni vulica na ivakavuvuli oqo— raica, na kaukauwa ni ilesilesi vakabete sa kaukauwa ga vakalomalagi.” (V& V 121:34–36.)²

Mo kakua ni taura cala ni ilesilesi kei na veitabaki taumada me vaka oqo e sa lewai taumada kina na veika e dodonu mo vakayacora. A vosa vakamatata me baleta na ulutaga oqo e dua na Parofita mai na mua-i-ra kei vuravura: “Era sa kacivi ka vakarautaki e na lewa ni Kalou mai na ivakatekivu kei vuravura, e na vuku ni nodra vakabauta kei na gugumatua; ia sa soli vei ira na lewa mera digia na ka vinaka kei na ka ca.” (Alama 13:3) … A sa kacivi ira beka ka digitaki ira na tamata e na vuravura ni yalo se e na nodra bula taumada na Kalou me ra cakava e dua na cakacaka, ia na noda ciqoma na veikacivi oqori eke ka vakalevulevuya mai na noda veiqaravi e na yalodina kei na cakacaka vinaka e na bula oqo sa noda dodonu sara ga ka noda galala me da vakatovotovotaka kina na noda galala ni digidigi me da digia kina na vinaka se na ca.³

E na yaga vakacava na noda kila se o cei o keda e na noda vakayagataka na noda galala?

Na cava tale e sa tukuni vei keda me baleta o cei o keda? O keda eda tamata galala ka tu vakataki keda ka so e nanuma me da cakava ga na veika eda vinakata, ia e sega ni dodonu sara oqori. Eda taukena dina na galala me da digidigi kina, ia oqo me’u wilika mada vei kemuni me baleta na veika oqori. Mo ni vakatakilakilataka na karua ni Nifai e na kena ikarua ni wase, tikina e 15–16. Au tukuna vei kemuni ni’u nanuma ni sa dua na vaka nuinui levu mai vua na Tamada kivei keda e na nona talai keda sobu mai vata kei na galala e solia mai me da mai digidigi kina. Ia, me da vakayacora na noda digidigi ka rawata na noda icocovi tawamudu, sa dodonu me dua na ka me yaco vei keda. Raica oqo—oqo e dua na tama ka vakamacalataka tiko na veika vata sara ga oqo kivua na luvena tagane: “A sa vakayacora ko koya na nona inaki tawamudu e na nona bulia na tamata; a sa buli rau na noda itubutubu taumada, na manumanu ni vanua kei na manumanu vuka e macawa; raica na ka kecega sa buli sa tu na kena veibasai, me vaka na vuanikau vakatabui sa veibasai vata kei na kau ni bula, e dua e kamikamica ka dua e gaga.” (2 Nifai 2:15.)

Oqori na kena irogorogo e dau rogo kina vakawasoma, na veika vakatabui sa ikoya na veika vakatabui sa ikoya na veika e dau gadrevi vakalevu, ia na veika e dodonu vei keda e na so na gauna e dau vaka na wainimate gaga me da tiloma, me vaka eda dau tukuna. Kevaka me na soli vua na tamata na galala me digidigi kina, “A sa solia na Turaga na Kalou vua na tamata me lewa na ka me kitaka. Ia kevaka e sega na ka me temaka na tamata, e na sega ni rawa me lewa na ka e kitaka.” (2 Nifai 2:16) Kevaka me da na tamata dau vakasama vakataki keda sa dodonu me tu e matada me kua walega na ka vinaka ia na ka ca talega e qai rawa kina ni da digia e dua vei rau. Mo ni vakasamataka mada vakalailai oqori. Kevaka beka me a vinaka kecega na veika e tu e vuravura ka sega na ka ca, e na rawa beka mo digia e dua tale na ka mai na ka vinaka? Kevaka me sa ka ca kecega na veika e tu e vuravura, kevaka e sega ni dua na ka vinaka me da digia, e na rawa beka ni o digia e dua tale na ka mai na ka ca? Ni o vakasamataka vakalailai, na sala duadua ga e na rawa kina na galala ni digidigi vei keda na tamata e na vuravura oqo o ya me tu e matada na ka vinaka kei na ka ca me qai soli kivei keda yadua na gauna me da digidigi kina vakataki keda … O ni sa qai raica kina ni veiwekani kei na galala ni digidigi na gauna rerevaki eso se na veilecayaki. Sa loma ni Turaga me okata na veika oqori me rawa kina ni da lako e na vakabauta, me vaka ni da galala, ka tu vakataki keda, me da qai digia na dodonu.⁴

Na cava e rawa me da yacova e na tawamudu me vaka na luve ni Kalou?

Na inaki ni bula o ya me tucake mai na mate na tamata kecega me rawata na bula tawamudu. Na tucake tale mai na mate, e kena ibalebale me da rawata e dua na yago ka na sega tale ni vakila na mosi vakayago, e na sega tale ni rawa ni mate, ka na sega tale ni rawa ni vakamaumautaki ka sa na takali tale na veika makawa. Me da rawata na bula tawamudu sa ikoya na dodonu me da la’ki bula e na nona iserau o Koya na Tawamudu, o Koya na Kalou, na Tamada Vakalomalagi, kei na Luvena, o Jisu Karisito. Oqori na inaki e rua eda mai biu kina e vuravura na tamata kecega.⁵

Eda tiko e na gauna oqo me da vakarautaki keda ki na tucake tale mai na mate, “Eda sa tamata cecere kece sara, baleta ni da lako mai e na dua na vuvale vakaturaga. Sa noda na dodonu me da yaco me da tui ka iliuliu me baleta na itavi eda a vakaitavitaki kina e na vuravura ni yalo ni bera na noda lako mai i ke. Eda sa digitaki me da lako mai e na siga kei na gauna oqo, ka sa noda icavacava e na ilakolako oqo na tucake tale mai na mate me vakataki ira kece sara na itabagone e na lotu oqo. O keda talega e dodonu me da vakasaqara na veika kece e sega ni tawamudu e sa rui lekaleka kei na veika kece e vakaiyalayala e sa rui lailai me da vakacacani keda kina.⁶

Me’u na wilika mada na ika 132 ni iwase ni Vunau kei na Veiyalayalati … “Ia ko koya sa vakawati me vaka na noqu ivakaro kei na ilesilesi au sa lesia, e na tudei tu me tawamudu. Raica sa na vakayacora na i veiyalayalati vou ka tawamudu ka vauci rau na noqu tamata digitaki e na veivakauqeti ni Yalo Tabu sa yalataki tu,” au na levea e vica na vosa me rawa ni vakaibalebale kina vei kemuni, e na yaco vakaidina na veika kecega sa yalataki vei rau na noqu tamata me tawamudu. Raica e na dei tu na ka kece oqori ni rau sa mate; io ena qai rawa me rau lako siviti ira na agilosi kei ira na kalou era sa tiko mai kea. Raica era na vakalougatataki ka vakalagilagia na veika e sa yalataki vei rau; io erau na rawata na lagilagi sa uasivi sara, ka na tubu tikoga na nodrau kawa me tawamudu.” (V& V 132:19.)

E kaya na Parofita o Josefa Simici ni kena ibalebale oqo ni o ira era sa vakamau e na veiyalayalati vou ka tawamudu, ka ra dina e na nodra veiyalayalati, ni oti na nodra tucake tale mai na mate e na rawa me ra bula vata tale vakaveiwatini ka me tu vei ira na veika era vakatoka eke, na vakaikuritaki ni nodra kawa. Na cava na kena ibalebale oqori? Me’u na wiliwili mada vei kemuni mai na dua tale na ivolanikalou….

“Raica sa tolu na i vakatagedegede ni lagilagi se lomalagi e na matanitu silesitieli;

Sa kilikili me vakayacori vua na tamata na cakacaka tabu vakabete, ko ya na veiyalayalati tawamudu ni vakamau, me rawata kina na ivakatagedegede e caka sara (e kena ibalebale na veiyalayalati vou ka tawamudu ni vakamau.)

Ia kevaka sa sega ni muria na sala oqori, e na sega sara ni rawata.

“Raica sa na rawa beka ni curu e na dua na ivakatagedegede e ra; ia sa nona iyacoyaco ga oqori;” raica mada oqo “io ko koya duadua ga ka segai (na kena ikuri) ko iratou na nona vuvale.” (V& V 131:1–4)

Na ikuri ni cava? Na ikuri ni kawa. E na so tale na kena vosa, mai na noda talairawarawa ki na Nona ivakaro vakalou, sa soli kina vei keda na kaukauwa eke me vaka ni da tamata me da cakacaka vata kei na Kalou e na kena buli na tamata eke, ka vakakina e na daku ni ibulubulu me da na la’ki vakaikuritaki kina e na bula vakavuvale ni sa vakacavara na kena cakacaka na vuravura oqo.

Ni tukuni tiko na veika me baleti ira na veika bula era sa vakaturi cake tale mai na mate o ira era sa maroroya na veiyalayalati ni vakamau tabu ka ra sa vauci vata mai na Yalo Tabu ni Yalayala; “Raica erau na yaco me kalou, ni rau sa na bula tu me tawamudu; io erau na bula tu ga me tawamudu ka tawamudu; raica erau sa kaukauwa sara ka lewa na ka kecega. Erau na yaco me kalou, ni sa soli vei ira na kaukauwa; a rau na lewai ira na agilosi.” (V& V 132:20.)

Me da bula me rawa ni ra raica o ira era tiko vata kei keda, e sega ni o keda ia na veika vakalou ka lako mai vua na Kalou, ka vakakina na raivotu ko ya ni, na cava o keda kei na cava eda rawa ni yaco me vaka, me da rawata na kaukauwa me da kaba cake tikoga, ka toso tikoga ki na inaki cecere ko ya ni bula tawamudu, sa noqu masu e na yaca ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.⁷

Veivakasama ni Vuli me Veivosakitaki

Na cava e sa vaqaqacotaka na nomu ivakadinadina ni Tamamu na Kalou?
Na cava era dau sega kina ni rawata vakavinaka e na so na gauna na tamata na cakacaka era sa lesi taumada mai kina me ra mai cakava e vuravura?
Na cava na galala ni digidigi? Na cava e gadrevi kina na veisaqasaqa me rawa ni qai vakayagataki na noda galala ni digidigi?
E na rawa ni vukea vakacava na noda ivakarau e na veisiga na noda kila na veika eda rawa ni rawata me baleta na tawamudu?
Na cava e solia vei iko na kaukauwa e na nomu sasaga mo “kaba cake tikoga, ka toso tikoga ki na inaki cecere ko ya ni bula tawamudu?

O Jisu Karisito kei ira na gone mai na veiyasa ivuravura. Eda sa luvena tagane ka luvena yalewa vakayalo na Tamada Vakalomalagi. Kevaka eda na ciqoma na veivakalougatataki taucoko ni nona Veisorovaki na iVakabula, e na rawa ni da lesu tale ka la’ki bula vata kei na Tamada kei na noda iVakabula.