Tala Lelei mai Kumora
E le gata ina mafai ona e ola ma ou ola, ae tatou te manumalo foi e pei o Moronae, i a tatou taumafaiga e tutu atu mo le mea moni i taimi matautia.
Ina ua ou asiasi atu i si fale ogalaau o Iosefa Samita, lea ua toe faatuina nei, sa ou lagonaina ua ou i ai i se nofoaga paia. Sa ou i ai i le tulaga lea sa ulua’i asiasi atu ai le agelu o Moronae ia Iosefa Samita, e amataina lenei galuega tele ma le ofoofogia o le Toefuataiga o le talalelei a Iesu Keriso. A o ou mafaufau loloto i soifuaga vavalalata o nei perofeta maoae—o Moronae, o le toe perofeta o lona vaitau, ma Iosefa, o le uluai perofeta o lo tatou tisipenisione—sa tele ni o’u lagona e “faatatau”[ia te au]. Se’i ou faasoaina atu ni nai lesona “faatatau” a o ou molimau atu e uiga i lenei galuega tele ma le ofoofogia.
Ina ua faatoa feiloai Iosefa ma Moronae, faatoa 17 ona tausaga, o le matutua lena o le toatele o outou na tamaitai talavou. Ua tatou iloa le taimi tonu ma le nofoaga. O le po o le aso 21 o Setema, 1823, i se potumoe i le falealuga a o momoe isi ona uso e toalima. Sa tatalo Iosefa ina ia ona “iloa ai [lona] tulaga i luma [o le Atua]” (Talafaasolopito—Iosefa Samita 2:29). Sa lagona e Iosefa lona le talafeagai ma le le agavaa i luma o le Atua. Sa ia fai mai na te le o lagona sona “ta’usalaina i se agasala mamafa,” ae sa sese i “manatu faatauvaa ma vaivaiga o tupulaga” (Talafaasolopito—Iosefa Samita 2:28), o lea sa ia tatalo ai ina ia mautinoa. E mafai ona ou malamalama i lagona o Iosefa talavou, ou te iloa foi e toatele outou e mafaia. E faafia ona tatou o ifo i o tatou tulivae ma na lagona o le le gafatia ma le manao i se faamautinoaga mai le lagi?
I se tali atu i le tatalo o le salamo ma le faamaoni o Iosefa, sa faaali atu ai ia te ia se avefeau faalelagi, o Moronae. Na tusia e Iosefa e faapea “na ia ta’u mai lo’u igoa, ma fai mai … o loo i ai se galuega o loo finagalo le Atua ou te faia” (Talafaasolopito—Iosefa Samita 2:33). Sa maofa Iosefa “i mea na ta’u mai [ia te ia] e lea avefeau” (Talafaasolopito—Iosefa Samita 2:44).
O i tatou foi, e mafai ona maua se faamautinoaga faaleagaga, o se tali i a tatou tatalo. E mafai ona tatou maua se molimau e silafia e lo tatou Tama i le Lagi i tatou i o tatou igoa, ma e i ai Sana misiona i le lalolagi mo i tatou e faataunuuina.
Sa toe faaali faalua atu le agelu o Moronae ia Iosefa i le po, ma sa toe faaali atu foi i ai i le mauga i le aso na sosoo ai, ma tausaga taitasi o tausaga uma e fa na sosoo ai, i le mea lea ua tatou iloa nei o Kumora. I lena aso muamua, sa faatele ona ta’u atu i ai e Moronae lena lava savali e tasi. E mafai ona e faatatauina lenei mea i se mea ua e oo i ai? O nisi taimi e ula ai la’u fanau ia te au ma fai mai, ua faafia ona ou ta’u atu le mea lava e tasi. Aua tou te faitio i o outou matua ma taitai pe a matou fai soo atu i se mea. Na poloaiina e le Alii ia Moronae e aoao se perofeta talavou e ala i le fai soo. O le fai soo e tāmau ai mataupu o le talalelei i o tatou mafaufau ma loto.
O nei asiasiga faifai pea a le agelu, sa atiina ae ai se noataga mamalu i le va o lena perofeta o anamua sa faamaufaailogaina papatusi, ma le perofeta o ona po nei, o lē sa filifilia e toe aumaia i le malamalama. Ou te talitonu e tatau lava ona tatou faafaileleina se alofa mo perofeta, e le gata i aso anamua ma ona po nei, ae faapea foi i o tatou loto. Ua matua talafeagai lava le tu o se faatagata o le agelu o Moronae i le tumutumu o le tele o o tatou malumalu i le taimi nei. Ua avea lea ma faamanatu, o Moronae o le “agelu [mamalu] mai luga [o lē] / na tatalaina le sāō umi lea na fai,” (Hymns, nu. 13) lea o le a lagiina e le aufaipese i le po nei.
E anoanoa’i mea sa aoaoina e Iosefa Samita mai ia Moronae. E tele foi mea sa aoaoina e Iosefa sa ia faasoa atu i lona aiga i le saogalemu ma le paia o lena fale ogalaau. Fai mai lona tina:
“Sa maua pea e Iosefa ni aoaoga mai lea taimi i lea taimi, ma o afiafi uma lava e faapotopoto ai le ma fanau ma faaalu ai se taimi matou te talanoa ai i na mea… . Ou te manatu, sa faia e lo matou aiga se mea e tulaga ese mai mea ua faia e se isi lava aiga ua soifua ai i lenei lalolagi, e nonofo uma i se li’o, … ma matua gauai atu atoa i aoaoga faalelotu a se tamaitiiti e sefuluvalu tausaga le matua” (The Revised and Enhanced History of Joseph Smith by His Mother, ed. Scot Facer Proctor and Maurine Jensen Proctor, [1996], 111).
O le taunuuga o nei afiafi faaleaiga i aso taitasi, sa ta’ua ai e Lucy Mack Smith, o se taimi lenei e fusia faatasi ai lo latou aiga i le alofa, fiafia, ma le toafilemu. O se faataitaiga maoae lava Iosefa mo i tatou i le faamalolosia o o tatou aiga ma auaiga! Na te lei taofia lana molimau ma aafiaga faaleagaga ia te ia lava, ae sa tele ina ia faasoa atu i ona matua ma nai ona tei. E mafai foi ona tatou faia lea mea i o tatou fale.
Sa manaomia ona tutu faatasi ma le felagolagoma’i le aiga o le au Samita, aua sa faasoloatoa ia sauaga i fafo atu e faasaga ia Iosefa ma le aiga. Atonu o aoaoga ma faataitaiga a Moronae sa fesoasoani i le Perofeta o Iosefa na te iloa ai tu atu o se molimau i se lalolagi amioleaga. Sa soifua Moronae i se ituaiga o lalolagi sa ia valoia o le a tulai mai i ona po nei—“i le aso e i ai … le fasioti tagata, ma le gaoi, ma le pepelo, ma faa’ole’olega, ma faitaaga, ma mea inosia uma” (Mamona 8:31).
Na muai iloa foi e Moronae le tuulafoaiina ma le lotovaivai. Ina ua mavae se taua tele maoae a Sa Nifae ma Sa Lamana, lea na fano ai lona nuu uma, sa tagi auē o ia: “Ua toatasi lava a’u. Ua fasia lo’u tama i le taua, ua faapea foi ma o’u aiga uma, ua leai ni a’u uo, po o se mea ou te alu i ai; ou te le iloa foi le finagalo o le Atua pe iu afea lo’u olaga” (Mamona 8:5). Pe mafai ea ona outou lagonaina le tuulafoaiina o Moronae ma lona lotovaivai?
Ou te iloa e toatele i tatou e i ai taimi e lagona ai ua leai ni uo, ma ua tuulafoaiina i se lalolagi amioleaga. O nisi o i tatou e le iloa “pe o fea e o i ai” pe a feagai ma o tatou tofotofoga. Peitai e le gata ina mafai ona e ola ma ou ola, ae tatou te manumalo foi e pei o Moronae, i a tatou taumafaiga e tutu atu mo le mea moni i taimi matautia. O le a le mea sa ia fai ina ua fetaia’i ma se lalolagi tuulafoaiina ma le mata’u-tia? I lona usitai ma le faamaoni i faatonuga a lona tama, sa ia faamae’aina ai faamaumauga i papatusi auro. Sa masani o ia ma tusitusiga a perofeta. Ae o le mea pito sili, sa mafai ona ia teena lona lotovaivai i lona pipiimau lea i folafolaga a le Alii mo le lumanai. Sa ia pipiimau i feagaiga sa osia e le Atua ma le aiga o Isaraelu, e faamanuiaina i latou e faavavau.
Sa faaalia e Moronae le faatuatua i faamanuiaga folafolaina mo augatupulaga o le lumanai. Sa faamatala mai e Elder Jeffrey R. Holland lona naunautai ma le fiafia i perofeta ua mavae, e aofia ai ma Moronae, ona sa latou vaai i o tatou aso, i se faaaliga. Sa latou vaaia ni talavou malolosi i le tausiga o feagaiga e pei o outou, o le a tauaveina le galuega a le Alii i lenei tisipenisione faaiu. Na saunoa Elder Holland, “Sa mafai lava ona faaauau pea e ta’ita’i o na augatupulaga ua mavae, … e le faapea ona sa latou iloa o le a latou manumalo, ae ona sa latou silafia o le a outou mafaia … o se potopotoga maoae o [tamaitai] talavou e pei o outou … i se taumafaiga naunauta’i ia mautinoa ua manuia ma manumalo le talalelei” (“Terror, Triumph, and a Wedding Feast,” Church Educational System fireside, Sept. 12, 2004; tagai www.ldsces.org). Ua ia te i tatou se tiute telē e faataunuu le “faanaunauga fiafia” o Moronae.
O i tatou o itutino O Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai, ua noatia i le feagaiga ma le Alii. Na fetalai o Ia: “Ou [te] le faagaloina lava oe… . ua ou tusia lou faatusa i o’u alofilima” (Isaia 49:15–16; tagai foi i le 1 Nifae 21:15–16).
Sa matua moni ia te a’u le mana mausali ma le malosi o feagaiga i o tatou olaga, ina ua feagai ni a ma uo pele ma se faalavelave matautia i lo latou aiga. A o sau le taavale a Catherine ma Kimball Herrod ma le la fanau laiti e toafa, e mai le iva masina le matua e oo atu i le fitu tausaga, mai le fale o matua o Catherine sa latou fai ‘aiga ai i le afiafi, sa faafuasei ona mamulu ese mai se pa’u piilua mai se loli o le isi itu auala o le alatanu, ma lele mai ai ma patatu i le itu o le avetaavale o le veni a le aiga. Sa matua matuia se manu’a o Kimball, le avetaavale, ma o le tamā foi lea, ma sa na le iloa se mea. Sa tuutuu e Catherine le taavale i le pi’oga ma telefoni loa mo se fesoasoani. A o ia vaavaai atu i fomai mo faalavelave faafuasei o galulue i lona toalua ma lana fanau matutua e toalua, sa nofo o ia i se taavale a leoleo ma lana fanau laiti e toalua o loo sii ma tatalo leotele, “Le Tama Faalelagi e, matou te iloa o loo i Lau Afio le mana e faamalolo ai Kimball pe afai o Lou finagalo lea, ae afai e leai, matou te faatuatua o le a e tausia i matou ona o lenei mea.” Sa aveina atu Kimball i le falemai i se helikopa, ae na maliu o ia i le ala.
Ina ua uma ona togafitia ni nai manu’a, ma ni uno’oa o tamaiti, sa tuua le falemai ma o atu ma le saogalemu i le fale ma momoe ai. Sa toe foi Catherine i le falemai e faatofa faamavae atu i lona toalua, i lenei olaga. E ui lava ina sa faigata, ae sa ia ta’utino atu i ona matua sa latou faatasi, “Ua ou iloa ua uma ona faamau i ma’ua ma Kimball i feagaiga o le malumalu, ma o le a ma toe mafuta faatasi i se aso.” I se taimi pito i faigata i le olaga o se tina talavou, sa lagolagoina o ia e ana feagaiga.
I le falelauasiga, sa faamanatu mai ai ia te i matou le mana o feagaiga e lagolagoina ai i tatou i “taimi o le pogisa ma le faanoanoa.” A o matou usuina le pese faaiu, sa matou taufai lagonaina uma le leo o Taylor, le atalii e lima tausaga le matua, o pese leotele, “E Mafai Na Faavavau Aiga” (Viiga nu. 183). O se fiafiaga i le potopotoga, le iloa sa aoaoina lea tamaitiiti e uiga i feagaiga faamau, lea e noatia ai o ia i lona tama ma lona tina.
Sa aoaoina foi i matou i le mana o feagaiga i le lauga a le tamā o Catherine. Sa ia sii maia se mau mai le tusi faamaumauga taua sa teuina e Moronae, ona toe aumaia ai lea i le Perofeta o Iosefa, ma faamanatu mai ai ua folafola mai ia i tatou e le talalelei papa [se faavae mausali], i afa ma asiosio, ae le o se faamalu:
“Ia manatua, ia manatua lava, e ao ina oulua atiina ae lo oulua faavae i luga o le papa o lo tatou Togiola, o le Keriso lea, le Alo o le Atua. Pe a faaoo mai e le tiapolo ana matagi tetele, … e le malo ai ia te oulua, e toso ifo ai oulua i le vanu o le puapuaga ma le auega e le gata … , ona o le papa ua atiina ae ai oulua, o le faavae mau lea” (Helamana 5:12).
O le malosi maoae sa faaalia e le aiga, e maua mai i le malamalama ua noatia i latou e faavavau o se aiga, ma ua noatia i le Tama Faalelagi ma e le mafai lava ona tuueseesea mai ia te Ia.
E faapei foi o Moronae, Iosefa Samita, ma Catherine ma Kimball, e mafai foi ona tatou tula’i mai ma le manumalo i tofotofoga, o le amioleaga, ma sauaga. O feagaiga o le Perisitua e noatia ai i tatou e faavavau faatasi ma o tatou aiga i le olaga nei ma le lagi, ma faaauupegaina i tatou i le amiotonu ma le mana.
Ou te matua faafetai ua ou ola i lenei vaitau sili ma le ofoofogia, ua toefuatai ai le talalelei. Ou te tuuina atu la’u molimau ma le faafetai tele mo perofeta maoae e toalua, o Moronae ma Iosefa Samita, o ē sa fei-loa’i i le potumoe i le falealuga ona la galulue faatasi ai lea i le aumaia o le Tusi a Mamona. Se’i ou faaiu atu i le toe ta’ua o le saunoaga fiafia a le Perofeta o Iosefa e uiga i le talalelei toefuataiina:
“O lenei, se a se mea ua tatou faalogo i ai i le talalelei ua tatou maua? O le leo o le fiafia! …
“… tala fiafia mai Kumora! O Moronae, o se agelu mai le lagi, ua tala’i mai le faataunuuina o le au perofeta—o le tusi e faaalia mai… .
“Uso e [ma tuagane], o le a tatou le fai pea ea i lenei galuega sili? … Ia olioli o outou loto ma ia sili ona fiafia… .
“… O le mea lea, sei tatou o le ekalesia ma le nuu, … avatu ai i le Alii le taulaga i le amiotonu” (MFF 128:19, 20, 22, 24).
Ou te iloa o le Ekalesia lenei a Iesu Keriso. Ia taitasi i tatou ma faamagoto ifo i o tatou loto le talalelei, ina ia tatou alolofa ai ma auauna atu i le Atua ma o tatou loto atoa, i le suafa o Iesu Keriso, amene.