Kon ang usa ka Bata Mobiya sa Simbahan
Ang tagsulat nagpuyo sa Massachusetts, USA.
Kita makadawat sa baruganan nga ang atong mga anak napanalanginan og kabubut-on, bisan kon gamiton nila kini sa paghimo og mga pagpili nga dili kita kauyon.
Mga paghulagway pinaagi ni Iker Ayestaran
Mga semana ang milabay sukad ang akong hamtong nga anak nga babaye mibalhin ngadto sa usa ka bag-ong siyudad, ug matag Dominggo nga siya dili makasimba naghatag kanako sa sama nga kabalaka. Mobalik pa ba kaha siya sa simbahan? Gisulayan nako ang tanan nakong mahunahunaan aron makasimba siya: pag-awhag, pangatarungan, pangamuyo, pagkahimong personal niya nga alarm clock, pag-ampo, pagpuasa, bisan ang pagtawag sa iyang bishop. Tungod kay 2,000 ka milya (3,220 km) ang among gilay-on sa usag-usa, lisud alang kanako nga mosimba kuyog niya, apan gisulayan ko pa gani kana!
Kanunay akong naghunahuna nga kon makausab lang ko og gamay sa sitwasyon, ang akong anak nga babaye makasugod pag-usab sa paghimo og maayong mga pagpili. Akong gibati nga gikinahanglan lamang nako ang sakto nga tawo—iyang visiting teacher, iyang bishop, usa ka higala o sakop sa pamilya—nga masuod niya aron makasulti o makabuhat sa gikinahanglang butang aron magiyahan siya pabalik. Apan walay miepekto. Nabalaka na kaayo ko, ug mibati ko og kahasol ug kasubo nga napakyas nako siya isip ginikanan.
Daghan pang uban nga sama nako og kasinatian. Kon ang mga bata mobiya sa dalan sa ebanghelyo, mahimong lisud kaayo alang sa mga ginikanan nga nagpabiling matinud-anon sa pag-atubang sa sitwasyon. Usa ka inahan naguol kaayo sa mga gibuhat sa iyang anak nga miingon siya nga sakit ang pagginhawa. Usa ka amahan mipakigbahin nga gibati niya ang iyang mga anak nga misalikway kaniya ug sa iyang pamaagi sa kinabuhi. Usa ka batan-ong inahan nabalaka nga basin unya ang iyang kaugalingong mga anak daghan og mga pangutana mahitungod sa Simbahan nga mobiya sila niini.
Unsaon nato sa pagsagubang niining sakit nga mga pagbati kon ang mga sakop sa pamilya mobiya sa Simbahan? Adunay pipila ka mga butang nga mahimo natong buhaton.
Pagkat-on gikan sa Uban Kinsa Nanlimbasug
Ang pipila sa labing matarung nga mga pamilya diha sa mga kasulatan nanlimbasug sa masinupakong mga anak. Si Sariah ug Lehi adunay mga anak kinsa mibiya sa mga pagtulun-an sa ilang mga ginikanan (tan-awa sa 1 Nephi 2:8–12). Mao usab si Adan ug Eva (tan-awa sa Genesis 4:8). Bisan ang atong langitnong mga ginikanan nasagmuyo sa dihang ang ikatulo nga bahin sa ilang mga anak nga espiritu mipili og laing dalan (tan-awa sa D&P 29:36). Ang plano sa kalipay naglakip sa kabubut-on. Ug kana nagpasabut nga bisan ang mga miyembro sa matarung nga mga pamilya mahimong mopili sa pagsalikway sa mga baruganan sa ebanghelyo. Makaangkon kita og kahupayan gikan sa mga istorya sa nanlimbasug nga mga pamilya diha sa mga kasulatan. Makaangkon kita og mas maayong pagsabut sa kabubut-on ug kalooy, ug kana nga pagsabut makatabang kanato nga mamaayo ug makapadayon sa unahan.
Ilha ang Atong mga Anak nga Anak Usab sa Dios
Sa dihang ang iyang tin-edyer nga anak nga lalaki misugod sa pagpangutana sa iyang mga gituohan, usa ka inahan nasanapan sa pagbati sa kahasol sa konsensya ug kapakyasan. Samtang naghunahuna kon unsa unta ang lahi niya nga gibuhat isip ginikanan, siya nakadawat og maloloy-ong impresyon: “Siya dili lamang imong anak. Mas nagmahal ako kaniya kay kanimo, ug wala ako batia og kahasol sa konsensya mahitungod kaniya o ni bisan kinsa sa uban nakong nahisalaag nga mga anak.” Sukad niana, kini nga inahan mipawagtang sa kahasol sa konsensya ug nagtutok hinoon kon unsa ka matahum nga anak sa Dios ang iyang anak nga lalaki.
Pagtutok sa Kalampusan
Usahay ang mga ginikanan manlimbasug tungod kay wala sila hingpit nga makasabut sa pagtulun-an nga “walay laing kalampusan ang makapuli sa kapakyasan sa panimalay.”1 Ang kalampusan ug kapakyasan dili sayon nga ihulagway. Sama sa gipasabut ni Elder John K. Carmack, kanhi sakop sa Seventy, “Tungod kay kini nga pamahayag gituyo aron sa pagdasig sa mga ginikanan nga mamahimo o magpabilin nga magpakabana sa ilang mga anak, wala gipasabut nga ang mga ginikanan kinsa migahin og mahinungdanong panahon, paningkamot, ug sakripisyo diha sa pagkaginikanan, apan wala pa makaani sa gitinguha nga mga ganti, napakyas.”2 Kinahanglang atong isaulog ang maayo nga mga kinaiya sa atong mga anak ug sa malipayon nga mga higayon nga atong giambitan. Kinahanglang hingpit natong dawaton ang baruganan nga ang mga sakop sa atong pamilya napanalanginan og kabubut-on, bisan unsaon pa nila kini sa paggamit.
I-adjust ang Atong mga Gilauman
Samtang naglaum kita nga ang mga sakop sa pamilya mosunod sa mga dalan nga atong gipili, kinahanglang mopili sila sa ilang mga kaugalingon sa pagdawat sa mga panalangin sa ebanghelyo. Si Elder Carmack nagsugyot nga imbis nga kontrahon kini nga reyalidad, ang mga ginikanan kinahanglan nga “mo-adjust sa ilang kasamtangan nga mga gilauman ug pamaagi, modawat sa mga butang kon unsa kini karon kay sa magpadayon diha sa kasamok.”3
Usa ka inahan mibati og kasagmuyo ug magul-anon samtang siya nakaamgo nga ang iyang anak nga lalaki dili magmisyon. Sa katapusan siya nakaamgo nga kinahanglan niyang buhian ang hunahuna nga kinahanglang magmisyon ang iyang anak nga lalaki aron siya magmalipayon. “Ako nakaamgo sa katapusan, dili kini mahitungod kanako,” siya miingon. “Ang kinabuhi sa matag bata ilang kinabuhi. Ako lang ang ilang inahan. Wala ako manag-iya kanila.”
Pag-angkon og Panabut
Daghang mga ginikanan ang nakakaplag og kahupayan ug nakapadayon og panglantaw sa pag-ampo, pagtuon sa kasulatan, ug sa pagtambong sa templo. Usa ka ginikanan mipakigbahin nga ang iyang kasinatian sa pag-ampo mitudlo kaniya sa paghinumdom unsa ka bililhon ang iyang anak ngadto sa Langitnong Amahan, nga nakatabang sa pagwagtang sa iyang kasakit. Ang pag-ampo makahatag og makatabang nga mga panabut ngadto sa unsay buhaton ug isulti. Kini usab makatabang kanato nga makakaplag og kahupayan.
Ang mga Kasulatan nagsaysay og mga istorya sa mga tawo kinsa nakahimo og bati nga mga pagpili ug giunsa pag-atubang niini sa mga sakop sa pamilya. “Maayo kaayo nga ang mga kasulatan dili puno sa mga istorya mahitungod sa hingpit nga mga pamilya kay mawad-an gayud kita sa paglaum bisan lang sa pagsulay!” usa ka ginikanan mipakigbahin. Ang istorya ni Alma ang Batan-on mipaniguro kanato nga ang matarung nga mga pag-ampo sa mga ginikanan pagadunggon (tan-awa sa Mosiah 27:14). Ang sambingay sa nawala nga anak nagtudlo kanato sa hingpit nga kalipay nga atong mabati kon ang usa ka tawo nga nawala mobalik (Lucas 15:20–24).
Ang pagtambong sa templo makatabang usab kanato sa pagbaton og mapuslanon nga mga ideya sa pag-atubang sa mga problema sa pamilya. “Ako nagtuo nga ang busy nga tawo … makasulbad sa … mga problema nga mas maayo ug mas dali diha sa balay sa Ginoo kay sa bisan asa,” miingon si Elder John A. Widtsoe (1872–1952) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. “Sa labing wala damha nga mga higayon, sa sulod o gawas sa templo moabut … isip usa ka pagpadayag, ang solusyon [sa] mga problema nga nagsamok [sa atong mga kinabuhi].”4 Samtang ang mga ginikanan motambong sa templo, ang ilang mga kasingkasing ug hunahuna mahimong mas nakapokus sa kalinaw nga ilang gitinguha.
Padayon sa Pagpakita og Gugma
Si Lehi ug Sariah walay pagduha-duha nga nahigugma ni Laman ug Lemuel ingon nga sila nahigugma nila ni Sam, Nephi, Jacob, ug Joseph. Samtang mas sayon nga magkasinabtanay sa mga sakop sa pamilya nga sama kanato og mga tinuohan ug pamaagi sa kinabuhi, mahinungdanon gihapon alang kanato nga makat-on sa pagpakita sa atong gugma alang sa uban nga dili sama kanato.
Usa ka babaye kinsa mihunong sa pagsimba sa batan-on pa nga edad mipakigbahin sa mosunod nga kasinatian kon sa unsa nga paagi nga ang iyang pamilya mipadayon sa paghigugma kaniya. Sa iyang dako nga pamilya nga LDS, ang pagserbisyo og mga misyon gisaulog sa dayag nga paagi. Mga litrato sa tanan nga mga misyonaryo diha sa pamilya miadorno sa bong-bong sa sala sa iyang lola. Kini ang “sentro sa uniberso sa among pamilya,” siya miingon. Siya nasayud nga siya dili gayud moserbisyo og misyon, ug mibati siya nga bisan unsa pa nga kaayohan ang iyang mabuhat sa kalibutan, dili gayud siya makakuha og luna sa bong-bong sa iyang lola.
Sa edad nga 30 nakahukom siya nga moserbisyo diha sa United States Peace Corps. Mibiyahe siya ngadto sa Madagascar ug gihalad ang tanan niyang kusog sa pagserbisyo didto. Sa tungang bahin sa iyang kasinatian, iyang nasayran nga ang iyang lola milakip sa iyang litrato diha sa bong-bong. Sa dihang natapos na ang termino sa Peace Corps, ang lola ug ang apo naggakos ug nanghilak. “Ang importante kay nagserbisyo,” mipasabut ang iyang lola. Bisan kon aduna o wala kitay misyonaryo nga bong-bong sa atong mga panimalay, daghan gihapon ang mga paagi nga kita makapakita sa tanan nga sakop sa atong pamilya nga sila gihigugma ug gimahal.
Hupot og Maayo sa Paglaum
Kon magpadayon kita sa paghigugma sa atong mga minahal kon unsa sila karon, kita makahupot gihapon sa paglaum nga sila mobalik ngadto sa usa ka kinabuhi nga nakasentro sa ebanghelyo. Kasagaran ang mga sakop sa pamilya mobalik ra human sa panahon sa pagkahisalaag. Sama sa nawala nga anak, sila makaamgo nga ang ilang kanhi nga mga kinabuhi midala kanila og maayo nga mga mensahe ug mga baruganan, ug sila mohangup pag-usab niadto nga mga mithi. Sa pagkatinuod, ang mga propeta misaad nga ang mga sakop sa pamilya kinsa gi-sealed ngadto sa mga ginikanan mobati sa pagbira sa ilang matarung nga paagi sa pagpadako ug mobalik sa umaabut.5 Ang ingon nga mga saad naghatag kanato og dakong paglaum alang sa atong kaugalingong mga minahal.
Pagbaton og Mahangturon nga Panglantaw
Kinahanglan natong hinumduman nga wala gayud kita masayud kon unsa ang mahitabo sa atong mga minahal. Usa ka amahan sa masinupakong mga tin-edyer mipakigbahin nga iyang nakat-unan nga bisan tuod ang iyang mga anak nga lalaki wala magpuyo sa matarung nga paagi karon, dili niya angay nga hunahunaon nga ang katalagman taliabut. Si Presidente Dieter F. Uchtdorf, Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, nagsugyot nga usahay kita nagtuo nga ang katapusan sa istorya gisulat na, dihang ang tinuod, anaa pa lamang kita sa tunga-tunga nga mga kapitulo.6 Ang pagkonsiderar sa Dios sa panahon lahi kaayo sa atoa, ug wala kita masayud kon unsa ang katapusan sa istorya sa matag tawo.
Kon kita nasayud nga ang atong mga sakop sa pamilya sa katapusan mobalik, makausab ba kana kon unsaon nato sa pagbuhat ang atong mga istorya karon? Ako nagtuo nga kita magpuyo uban sa mas taas nga lebel sa kalinaw, gugma, ug pagdawat. Samtang kita maningkamot sa paghimo sa atong kinabuhi nga mamaayo ra, makatabang ang paghinumdom nga kita makapili sa pagtagad sa atong mga minahal gikan sa usa ka dapit sa kalinaw ug gugma kay sa kasuko ug kahadlok. Sama sa gisulat ni Pablo, “Kay kita wala sa Dios hatagig espiritu sa katalaw kondili sa espiritu sa gahum, ug sa gugma ug sa pagpugong sa kaugalingon” (2 Timoteo 1:7). Sama sa pag-awhag ni Elder Carmack: “Ayaw gayud paghunong Kon daw dili ninyo maabut ang inyong anak nga babaye o anak nga lalaki karon, kamo makapadayon sa pagpaningkamot ug makapadayon sa paghigugma kanila. … Ayaw pagpadala sa makaparalisar nga mga pagbati sa kahasol sa konsyensya ug kawalay paglaum. Pagtinguha sa espirituhanong tabang ug kalinaw. Magmalig-on ug Magmaisugon Makalahutay kamo niini.”7
Ang akong anak nga babaye wala pa mobalik sa simbahan. Apan ang among mga tumong klaro; kaming duha naninguha nga magpabiling suod. Kanunay kaming mag-istorya, ug ako nasayud nga ang pagpadako kaniya sa LDS nga paagi nakatabang kaniya nga mahimong mabination, disiplinado ug manggihunahunaon. Samtang dili gayud ako mopili alang kaniya nga mosubay sa dalan nga iya karong gibaktas, mapasalamaton ako sa mga leksyon nga among nakat-unan. Ug ako nakakaplag og kalinaw samtang akong gidawat ang among talagsaon nga mga posisyon sa among mga panaw sa pagpauli.