Unsa ang Matudlo sa Basahon ni Mormon ngari kanato mahitungod sa Kalipay?
Pito ka mga baruganan nga atong masabtan gikan sa duha ka mga kapitulo sa Basahon ni Mormon nagtudlo kanato kon unsa ang gikinahanglan aron tinud-anay nga magmalipayon.
Mga paghulagway pinaagi ni Kayleigh Jolley
Si Lehi mitudlo sa iyang anak nga si Jacob, “Ang mga tawo naingon, nga unta sila makabaton og hingpit nga kalipay” (2 Nephi 2:25).
Kitang tanan gusto nga magmalipayon. Kita sa kasagaran nangandoy gayud alang sa kamaya, kalinaw, ug katagbawan nga atong nakita sa mga sakop sa atong pamilya ug mga higala kansang kinabuhi ingon og napuno sa kalipay. Ang tanan mibati og kakulang sa kalipay sa ilang kinabuhi sa usa ka panahon o sa lain. Ang pipila gani tingali naghunahuna, “Magmalipayon pa kaha ko?”
Si Presidente Henry B. Eyring, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, miingon: “Gibutang sa Ginoo diha [sa Basahon ni Mormon] ang Iyang mensahe nganha kaninyo. Sila si Nephi, Mormon, ug Moroni nasayud niana, ug kadtong kinsa mihugpong niini mibutang sa mga mensahe alang kaninyo.”1 Tungod kay ang Dios nagtinguha nga ang tanan Niyang mga anak malipay niining kinabuhia, Siya adunay gibutang nga mahangturong mga baruganan sa kalipay diha sa Basahon ni Mormon. Bisan og kamo makakita niini nga mga baruganan sa tibuok basahon, ilabi na ang duha ka mga kapitulo—2 Nephi 5 ug 4 Nephi 1—naglangkob sa klaro nga mga sumbanan nga mogiya kanato ngadto sa dugang nga kalipay kon kita andam sa pagsunod niini.
2 Nephi 5
Sa wala madugay human sa kamatayon ni Lehi, ang Ginoo mipasidaan ni Nephi nga sila si Laman ug Lemuel mosulay sa pagpatay kaniya. Ang Ginoo misulti kang Nephi sa pagdala niadtong kinsa mouban kaniya ug molayas ngadto sa kamingawan. Bisan tuod og siguradong dihay mga kalisdanan niini nga pagbiya ug sa pag-establisar og usa ka bag-ong komunidad, sa 2 Nephi 5:27, si Nephi mipasabut, “Ug nahinabo nga kami mipuyo subay sa matang sa pagkamalipayon.” Kini nga kapitulo nagbutang og sundanan sa kalipay nga mahimo natong sundon sa atong kinabuhi.
Pagpadayon sa Makapadasig nga mga Panag-uban
Si Nephi nagsulti kanato nga kadto kinsa milayas ngadto sa kamingawan uban kaniya mao kadto kinsa “mituo sa mga pasidaan ug mga pagpadayag sa Dios” (bersikulo 6). Usa ka mahinungdanon nga tinubdan sa kalipay mao ang pundok sa atong mga higala. Importante alang kanato nga mogahin og panahon sa uban kinsa mituo sama sa atong gituohan ug kansang presensya makapadasig. Agig dugang sa paggahin og panahon uban sa mga sakop sa pamilya, kita makabaton og makapadasig nga pakig-uban sa mga higala nga makapalig-on sa atong pagtuo. Kadtong pakiglambigit ug pakig-uban adunay dakong epekto sa atong kalipay. Si Christine Carter, usa ka sociologist sa University of California, Berkeley, misulat, “Ang gidaghanon ug kalidad sa sosyal nga mga koneksyon sa usa ka tawo—mga panaghigalaay, mga relasyon uban sa mga sakop sa pamilya, kasuod ngadto sa mga silingan, ubp.—dunay dakong kalabutan ngadto sa kahimtang ug personal nga kalipay nga ang duha dunay lig-on gayud nga relasyon.”2
Pagpahiangay sa Lihok ngadto sa Pagtuo
Sa bersikulo 10, si Nephi misulat nga ang iyang mga katawhan misunod sa “mga sugo sa Ginoo.” Ang pagsunod sa mga sugo usa ka importante nga bahin sa pagpuyo og malipayon nga kinabuhi. Si Haring Benjamin miawhag sa iyang mga katawhan nga “maghunahuna sa bulahan ug sa malipayon nga kahimtang niadto nga naghupot sa mga sugo sa Dios” (Mosiah 2:41). Lisud alang kanato nga magmalipayon kon kita mituo sa mga sugo sa Dios apan wala mosunod niini. Ang pagkamasulundon nagdala og kalinaw sa hunahuna ug kalinaw sa tanlag. Ginaingon nga ang taga-India nga espirituhanon ug politikal nga lider nga si Mahatma Gandhi misulat, “Ang kalipay mao ang higayon nga unsay inyong gihunahuna, unsay inyong gisulti, ug unsay inyong gibuhat nagkauyon.” Kon ang atong mga gituohan ug mga lihok dili pareho, ang paghinulsol mao ang yawe aron maestablisar og usab ang panag-uyon diha sa atong mga kinabuhi.
Paglampus sa Pagtrabaho og Maayo
Sa mga bersikulo 11 ug 15 sa 2 Nephi 5, si Nephi misulat nga ang iyang mga katawhan mitanom ug miani og mga lagutmon, nagbuhi og mga hayop, mitukod og mga building, ug nagtrabaho gamit ang nagkalain-lain nga mga oro. Siya miingon, “Ako, si Nephi, miawhag sa akong mga katawhan sa pagmakugihon, ug sa paghago ginamit ang ilang mga kamot” (bersikulo 17). Gikan niini nga mga bersikulo yano natong makita nga ang pagtrabaho usa ka kritikal nga aspeto sa pag-angkon og kalipay. Ang matag adlaw nagdala og mga oportunidad sa pagtrabaho sulod sa atong mga panimalay, libut sa atong mga panimalay, sa atong komunidad, o sa atong panarbaho. Si Presidente Thomas S. Monson miingon: “Wala humana sa Dios ang kalibutan aron magamit sa tawo ang iyang kahanas. Gipabilin Niya ang kuryente diha sa panganod, ang lana diha sa yuta. Wala Niya butangi og tulay ang mga suba ug ang mga kahoy sa kalasangan wala pamutla ug ang mga dakbayan wala tukura. Ang Dios mihatag sa tawo sa hagit sa hilaw nga mga materyal, dili sa kasayon sa nahuman nga mga butang. Gipasagdan Niya nga ang mga hulagway wala makolori ug ang musika wala makanta ug ang mga problema wala masulbad, aron ang tawo unta masayud sa hingpit nga kalipay ug himaya sa paglalang.”3 Sa ato pa, ang kahimuot sa pagkamamugnaon ug ang pagbati sa kalampusan nga sa kasagaran nag-uban sa pagtrabaho og maayo nagdala og kalipay.
Pag-focus diha sa Templo
Si Nephi nagsulti usab kanato nga siya ug ang iyang mga katawhan migahin og panahon sa pagtukod og templo (bersikulo 16) samtang sila mitukod sa ilang bag-ong komunidad. Ang mga panalangin sa templo ug ang kalipay dili mabulag. Ang templo nagtudlo kanato sa plano sa kaluwasan ug nagpahinumdom kanato nganong ania kita dinhi sa yuta. Atong nakat-unan nga kita mga anak sa mahigugmaong Langitnong Amahan ug ang atong kinabuhi adunay dakong katuyoan diha sa Iyang plano. Sulod sa templo kita mobati nga mas duol Kaniya; kita mobati sa Iyang presensya, sa Iyang gahum, ug sa Iyang pagtugot. Bisan kon kita dili makatambong kanunay sa templo, ang pagbaton og rekomend sa templo ug pagbaton og usa ka litrato sa templo sa atong mga panimalay makapahinumdom kanato sa mga kasinatian sa templo nga atong nabatunan ug sa mga kamatuoran nga atong nakat-unan didto.
4 Nephi 1
Sa 4 Nephi, ang propeta-historian nga si Mormon nagsulti kanato kon unsay nahitabo sa mga tawo human ang Manluluwas mibisita sa mga katawhan ni Nephi. Samtang iyang gihulagway kini nga mga tawo, siya miingon, “Wala nay mga katawhan nga labaw pa ka malipayon sa tanan nga mga katawhan nga gilalang sa kamot sa Dios” (4 Nephi 1:16).
Pagpakigbahin sa Unsay Anaa Kanato
Sa bersikulo 3, nagsulat si Mormon nga kining mga tawhana aduna sa “tanan nga mga butang alang kanilang tanan” ug “walay adunahan ug kabus.” Samtang kita nagtinguha og kalipay sa atong kaugalingong kinabuhi karon, importante alang kanato nga makakat-on sa pagpakigbahin kon unsay anaa kanato ngadto sa uban.
Daghang mga pagtuon ang nagpakita nga ang panahon nga gigahin sa pagserbisyo ug ang kwarta nga gigahin alang sa uban dunay direkta nga epekto sa atong kalipay.4 Dili ikatingala, nga nianang higayuna, si Haring Benjamin misulti sa iyang mga katawhan, “Ako manghinaut nga kamo kinahanglan mohatag sa inyong kabtangan ngadto sa mga kabus, matag tawo sumala sa unsa ang anaa kaniya, ingon sa pagpakaon sa gigutom, pagsinina sa hubo, pagduaw sa mga masakiton ug pag-alagad sa ilang kahupayan, sa espirituhanon ug lawasnon, sumala sa ilang mga panginahanglan” (Mosiah 4:26). Kita adunay daghang mga oportunidad sa pagtabang niadtong nanginahanglan pinaagi sa pagserbisyo, mga halad sa puasa, ug uban pang nagkalain-laing mga pundo nga gidumala sa Simbahan.
Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles miingon: “Sa tibuok kasaysayan, ang kakabus usa sa kinadak-ang hagit sa tawhanong kaliwat. Tataw nga ang pag-antus kasagaran pisikal, apan ang espiritwal ug emosyonal nga kadaut nga dala niini tingali mas grabe pa. Sa tanang sitwasyon, ang halangdong Manunubos wala mosugo kanato og mas labaw pa kay sa pagtabang Kaniya sa pagpas-an niining palas-anon gikan sa katawhan.”5 Samtang kita mohatag og dugang nga paningkamot, panahon, ug pamaagi sa pagtabang sa uban, kita makakita og dugang sa atong kaugalingong kalipay.
Pagkasakop sa usa ka Pamilya
Si Mormon nagsulti kanato nga kini nga mga tawo “naminyo, ug sinayuran sa kaminyoon” (4 Nephi 1:11). Ang pagkaminyo ug pagpadako sa mga anak (tan-awa sa bersikulo 10) mahimo nga usa ka talagsaong tinubdan sa kalipay alang niadtong kinsa aduna niining mga oportunidad. Si Presidente James E. Faust (1920–2007), Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, miingon, “Ang kalipay diha sa kaminyoon ug pagkaginikanan mahimong molabaw pa sa liboan ka higayon kay sa bisan unsang kalipay.”6
Apan dili kita kinahanglan nga maminyo o adunay mga anak nga atong kaugalingon aron makabaton og relasyon uban sa mga sakop sa pamilya nga makahatag og kalipay. Ang mga single adult, mga kabatan-onan, ug mga bata makaapil usab niining mga panalangin. Aron makabaton og kalipay sa kinabuhi sa pamilya, kita kinahanglang maningkamot sa paghalad ngadto sa matag sakop sa pamilya sa atong pakighigalaay, pagsabut, ug gugma. Ang mga pamilya makahatag og emosyonal ug pisikal nga kaluwasan ug usa ka pagbati nga nahisakop, nga mahinungdanon sa pagsinati og kalipay.
Ang Pagkahimong Tigpasiugda sa Kalinaw
Upat ka mga higayon sa tibuok 4 Nephi, si Mormon nagsulti kanato nga kini nga mga tawo “walay panagbingkil” diha kanila (tan-awa sa mga bersikulo 2, 13, 15, ug 18) “tungod sa gugma sa Dios nga anaa sa mga kasingkasing sa mga katawhan” (bersikulo 15). Ang panagbingkil ug kalipay magkaatbang gayud—ang usa mopalayo gikan sa lain. Ang Manluluwas mipasidaan sa mga Nephite sa kakuyaw sa panagbingkil sa dihang Siya miingon, “Siya nga may espiritu sa panagbingkil dili gikan kanako, apan gikan sa yawa, kinsa mao ang amahan sa panagbingkil” (3 Nephi 11:29). Kinahanglan natong siguraduhon nga kita mohimo og dakong paningkamot nga dili mobuhat o mosulti og bisan unsa nga magdala og espiritu sa panagbingkil ngadto sa atong mga trabahoan, mga eskwelahan, ug mga panimalay. Hinoon kita kinahanglang mobuhat sa tanan natong mahimo sa pagpalambo og gugma sa Dios sa atong mga kasingkasing.
Kasagaran ang panagbingkil moabut tungod sa kawalay pailub. Uban sa tabang sa Espiritu, kita makausab sa atong kinaiya ug mahimo nga mas mapailubon. Si Presidente Dieter F. Uchtdorf, Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, miingon: “Ang pagka-dili mapailubon … usa ka tilimad-on sa pagkahakog. Kini usa ka kinaiya sa pagka maako-akohon. Naggikan kini sa hilabihan ka komon nga kahimtang sa sakit nga gitawag og ‘pinakaimportante nga butang sa kalibutan’, diin nagdani sa mga tawo sa pagtuo nga ang kalibutan nagtuyok libut kanila ug ang uban mga tigsuporta lamang nga bahin sa dakong entablado sa pagkamortal diin sila lamang ang dunay pinakaimportante nga papel.”7
Dunay mas maayo pa nga paagi. Si Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) midapit kanato sa “pag-ugmad sa kinaiya sa malumo nga tubag. Kini mopanalangin sa inyong panimalay, kini mopanalangin sa inyong kinabuhi.”8
Usa ka Pagdapit sa Pagpangita og Kalipay
Ang Basahon ni Mormon naglangkob sa mga baruganan sa kalipay. Nahisgutan nato mao ang bahin lamang sa unsay makita niining duha ka mga kapitulo. Unsa ang atong makita sa nahibilin sa tibuok nga basahon? Maalamon ang pagsugod sa atong kaugalingong pagsiksik sa Basahon ni Mormon alang sa dugang pa nga mga giya ngadto sa mas malipayon nga kinabuhi. Si Presidente Ezra Taft Benson (1899–1994) misaad sa mga Santos: “Sa higayon nga sugdan ninyo ang tinuoray nga pagtuon sa Basahon ni Mormon … kamo makabantay nga ang kinabuhi mas mabungahon.”9 Ang Ginoo mihatag kanato niining talagsaon nga himan. Kita makakat-on sa paggamit niini sa pagpanalangin sa atong kaugalingong kinabuhi ug sa kinabuhi niadtong atong gihigugma.