2016
Fekumi kia ʻEtiení
September 2016


Leʻo ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní

Fekumi kia ʻEtiení

Naʻá ku ʻalu ke ʻaʻahi ki he ʻapi ʻo haku kaungāmeʻa naʻe ʻikai ke kau ki he Siasí ʻi ha ngaahi uike siʻi kimuʻa peá u mavahe ki he ngāue fakafaifekau taimi kakató. Ne u fakataumuʻa ke u nofo ai ʻi ha kiʻi miniti siʻi pē, ka koeʻuhí ko e ʻuha lōvaí, naʻe pau ai ke u kiʻi fuoloa ange. Ko ia ne tangutu hifo hoku kaungāmeʻá, ko ʻene faʻeé, pea mo au ʻo mau kamata talanoa kau ki he Siasí pea mo ʻeku teu ngāue fakafaifekaú.

Naʻá ku fakamatala ange ʻe lava ke ui ai au ke u ngāue ʻi he ngaahi kolo hangē ko Lio ti Sinelo, Pelo Holisonitei, pe Palasīlia.

ʻOku ʻikai ke ʻilo pe ko e hā naʻe fakakaukau ai e faʻē hoku kaungāmeʻá ke ʻomai kiate au e tuʻasila ʻa hono tokoua naʻe nofo ʻi ha kolo ofi ki Lio ti Sinelo. Naʻá ne pehē ʻoku totonu ke u ʻalu ʻo ʻaʻahi ki ai ʻo ka faifai ange pea ui au ki he feituʻu ko iá.

Naʻá ku ʻalu ki he ngāue fakafaifekaú ʻi he ʻaho 7 ʻo Siulai 1982. Naʻe lahi e ngaahi kolo kehekehe ne u ngāue aí, ʻo kau ai e kolo naʻe ofi ki he feituʻu naʻe nofo ai e tokoua e faʻē hoku kaungāmeʻá. Naʻá ku fakakaukau ke u ʻaʻahi ki ai, ka naʻe ʻikai kau hono ʻapí ʻi hoku ʻēliá. Naʻe ʻikai ke u talaange ki he ongo faifekau ʻi he feituʻu ko iá kau kiate ia koeʻuhí he naʻá ku kei fakaʻamu pē ke u lava pē au ʻo ʻalu ki ai.

ʻI he taimi ko iá, naʻe māhina pē ʻe 18 ʻa e ngāue fakafaifekaú. Naʻe ʻosi atu ha ngaahi taimi ne teʻeki pē ke u ʻaʻahi ki he fāmili ʻo e tokoua e faʻē hoku kaungāmeʻá.

Hili ha ngaahi taʻu lahi mei ai, naʻá ku fetaulaki mo hoku kaungāmeʻa taʻe-siasí lolotonga ha hulohula ʻa e uōtí. Naʻá ku ʻiloʻi ai ne fakaafeʻi ia ʻe ha taha hono kāingá, ko e tokoua ʻene faʻeé ko hono hingoá ko ʻEtieni naʻe toki papitaiso mai ki he Siasí. Naʻá ku ʻilo foki naʻe toki hiki mai ʻa ʻEtieni ki homau uōtí mei he siteiti Lio ti Sineló. Naʻá ku saiʻia ʻaupito ʻia ʻEtieni, pea naʻá ma fiefia ʻi he talanoa kau ki heʻema ngaahi manatu ki Lio ti Sineló. Naʻá ku ongoʻi fakamāʻia ʻi heʻeku toki ʻilo ko e fefine tatau pē ʻeni naʻá ku fie ʻaʻahi ki ai lolotonga ʻeku ngāue fakafaifekaú. Naʻá ne toki papi mai pē kimuí ni, hili ha mate fakafokifā hono husepānití.

Ko e meʻamālié naʻá ne fakamolemoleʻi pē au he ʻikai ke u tala ki he kau faifekau kehé ke ʻaʻahi ange kiate iá. Ka neongo iá, naʻá ne fakatumutumu ʻi he taimi mole ko ia naʻá ne mei fiefia ai ʻi he ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí.

Ko e ngaahi fakaʻiseʻisa pehení ʻoku ʻikai ko e kau ʻosi ngāue fakafaifekaú pē te nau ongoʻi iá ka ʻe lava ke aʻusia ia ʻe kitautolu kotoa pē ʻo kapau te tau taʻetokanga ki he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālié, ʻo tatau ai pē pe ko hano fakaafeʻi ʻo ha kaungāmeʻa ki ha ʻekitivitī ʻo e Siasí pe ko e fakaafeʻi ha kau fiefanongo ki he ongo faifekaú. Ke tau ō muʻa ki he ʻEikí ʻo kole ha tataki fakalaumālie. Te Ne folofola mai kiate kitautolu ʻi he kihiʻi leʻo siʻi ʻo e Laumālié. Te Ne foaki mai ʻa e tokoni te tau fie maʻu ke fakahoko ʻaki e ngāue fakafaifekaú ʻi he mateaki mo e ʻofa.

Paaki