Sa Unsang Paagi nga ang mga Nahabilin Mamaayo

Pinaagi sa LDS Family Services

Kon ang usa ka tawo mopili nga tapuson ang ilang kasakit pinaagi sa paghikog, usa ka komplikado ug hilabihan ka sakit nga proseso magsugod alang sa mga minahal nga gibiyaan (kasagaran gi-refer nga mga nahabilin). Ang pagbati og kalibug, pagkasad-an, biniyaan, pagsalikway, ug kasuko magkadako. Ang wala matubag nga mga pangutana nga Ngano? Unsay wala nako mabantayi? Nganong wala ko makadawat og pag-aghat? Sa unsang paagi kini makaapekto sa mahangturong ganti? ubp., maoy hinungdan sa hilabihang kagubot ingon man usab sa mga hunahuna nga tingali sila ang responsable sa kamatayon sa ilang minahal.

Dunay kalagmitan nga ang mga nahabilin mopalayo sa uban diha sa kaulaw tungod sa kahadlok nga basulon, hukman, ug pakaulawan. Ang mga nahabilin mahimong mobati usab og mga reaksyon nga may kalabutan sa trauma, ilabi na sa tawo kinsa nakadiskubre sa lawas. Ang mga nahabilin mahimo ganing makabaton mismo og mga hunahuna nga maghikog diha sa ilang pagbangutan.

Bisan pa man sa ingon ka lawom nga kasakit ug kaguol, ang atong Manluluwas “nakatugkad sa tanan nga mga butang” (tan-awa sa D&P 88:6; 122:8) “nga siya mahimo nga masayud sumala sa unod unsaon pagtabang ang iyang mga katawhan sumala sa ilang mga kahuyang” (Alma 7:12) nga “aron … makakaplag kitag grasya nga makatabang kanato sa panahon sa pagpanginahanglan” (Mga Hebreohanon 4:16).

Ngadto niadtong kinsa nagsubo:

Ayaw basula ang uban, ilabi na ang inyong kaugalingon.
Atimana ang inyong kaugalingon sa espirituhanong paagi: Salig sa gasa sa kabubut-on, tuguting mahitabo ang wala masayring mga butang (tan-awa sa 1 Nephi 9:6), ug salig sa gahum sa Ginoo sa pag-ayo ug sa paghatag og kalinaw (tan-awa sa Mga Taga-Filipos 4:7).
Atimana ang inyong kaugalingon sa pisikal nga paagi: Imintinar ang buluhaton kalabut sa maayong pagkaon, pahulay, ug ehersisyo.
Pangayo og suporta gikan niadtong inyong gisaligan (pamilya, mga higala, bishop), ug tuguti ang uban sa pagtabang nimo agi niini nga krisis.
Apil sa mga kalihokan nga may kalabutan sa kahimsog nga makalinga.
Pakigsulti sa usa ka propesyonal nga magtatambag ug/o tambong og grupo nga nagsuportahay sa dunay problema bahin sa paghikog.
Pagpailub diha sa inyong proseso sa pagkaayo.

Sa mga nag-atiman sa usa ka tawo kinsa nagsubo:

Magmaloloy-on ug dili mobasol o mohukom. Sabta kon giunsa “sa Ginoo … [p]agpahiangay sa iyang mga kalooy” (D&P 46:15).
Tabang ug pangutan-a ang mga nahabilin kon sa unsang paagi kamo makatabang bisan sa yano nga mga buluhaton, o kuyugi sila sa mga kalihokan.
Pagmapailubon, maminaw, ug modawat sa mga pagbati nga ilang ipakigbahin sa kaugalingon nilang paagi.
Likayi ang pagsulti og taphaw ug sayop nga mga pasalig sama sa “Mamaayo ra kini,” “Mas grabe pa unta kini,” “Nasayud ko sa imong gibati,” “Nakasabut ko,” “Kabubut-on kini sa Dios,” “Ang panahon moayo sa tanang mga samad,” ug uban pa.
Ayaw sulayi sa pagtubag ang ilang mga pangutana nga walay tubag.
Ayaw itandi ang ilang kaguol sa inyong kaguol bisan kon kini may kalabutan sa paghikog.
Makig-istorya kanila mahitungod sa ilang minahal sa kinabuhi sa susamang mga paagi nga inyong buhaton sa usa ka tawo kinsa namatay sa laing paagi.
Ipaniguro sa apektado nga mga bata nga dili sila maoy hinungdan.
Magtanyag nga motabang kanila sa pagpangita og dugang nga mga kapanguhaan alang sa ilang pagbangutan (pagtambag, nagsuportahay nga mga grupo, ubp.).