Pagbuntog sa Kapeligro sa Pagduha-duha
Ni Elder Hugo Montoya
Sa Seventy
Bisan ang dagko nga mga kahoy madaut pinaagi sa dili makita nga mga fungus. Sama usab kini sa hugot nga pagtuo—kon atong tugutan ang pagduha-duha nga modako, makadunot kini sa espirituhanong mga gamut hangtud nga matumba kita.
Mga litrato gikan sa Getty Images
Atol sa pangalagad sa Manluluwas dinhi sa yuta, gisulayan Siya ni Satanas.
“Ug siya nagpuasa sulod sa kap-atan ka adlaw ug kap-atan ka gabii, ug tapus niini gibati niya ang kagutom.
“Ug ang maninintal miduol ug miingon kaniya, Kay ikaw Anak man sa Dios, sugoa kining mga bato nga mahimong mga tinapay” (Mateo 4:2–3; emphasis gidugang).
Ang kaaway mitintal sa Manluluwas pinaagi sa pagsulay nga magduha-duha siya sa Iyang kabalaan. Migamit siya sa kondisyonal nga mga pulong “Kay ikaw Anak man sa Dios.”
Apan gamit ang kalig-on nga naggikan sa pagkasayud sa mga kasulatan, ang Ginoo misalikway sa pagtintal. “Nahisulat na,” miingon Siya, “Ang tawo mabuhi dili sa tinapay lamang, kondili sa matag pulong nga magagula sa ba-ba sa Dios” (Mateo 4:4).
Kining pagsultihanay tali ni Jesukristo ug ni Satanas naghatag kanato og klaro nga ideya kon unsaon sa yawa pagtintal kanato sa pagbutang sa makadaut nga mga pagduha-duha diha sa atong kasingkasing ug hunahuna.
Usa ka Tinago nga Pag-ataki
Sa dapit diin ko nagdako sa Sonora, Mexico, dunay dagko nga mga kahoy nga gitawag og Indian laurel. Hapit kini moabut og 100 ka pye (30 m) ang gitas-on, nga dunay dagkong mga punoan ug maayong pagkadako nga mga sanga ug istraktura sa dahon. Bag-ohay lang daghan niining mga kahoy giataki sa sakit nga gitawag og Texas root rot [pagkadunot sa gamut]. Kon moataki kining fungus, ang mga epekto dili makita sulod sa pipila ka tuig. Hinoon, ang fungus hinay-hinay nga modunot sa mga gamut niadtong maanindot nga mga kahoy, ug magsugod kini sa pagkamatay. Ang mga dahon manglarag ug mangatagak. Dayon ang punoan ug mga sanga molaya, ug ang mga kahoy kinahanglang putlon gayud.
Sama sa fungus nga mosulod niining mga kahoy, ang mga pagduha-duha mahimong molukop sa atong mga hunahuna. Kon tugutan nato kining modako, paglabay sa dugayng panahon makaapekto kini sa atong mga gamut ug modunot sa atong pundasyon sa hugot nga pagtuo hangtud nga kita usab mawagtangan sa atong pagpamatuod.
Ang gitawag nato nga mga higala mahimong mopaila sa pagduha-duha pinaagi sa pagpangutana og mga pangutana nga makadaut. Ang mga Internet site makahimo og pagduha-duha pinaagi sa pagpresentar og impormasyong layo sa tinuod. Apan ang mga pagduha-duha mas magkakusog ilabi na kon kita mismo, mibati nga biniyaan o nabug-atan, mokwestyon sa mga alantuson nga atong gipas-an. Ang mga reklamo sa kinaiyanhon nga tawo, sama sa “Nganong ako man, Ginoo?” o “Kon ako Imong sulugoon, nganong Ikaw mitugot … ,” mahimong ihung-hong sa atong mga dunggan sa amahan sa mga bakak. Siya dunay dautang katuyoan: sa pagpahuyang sa atong kasiguroan nga kita mga anak sa Dios.
Sa pagbatok sa maong pagduha-duha, kinahanglan gayud natong hinumduman ang kahingpit sa plano sa atong Amahan. Imbis maghunahuna sa negatibo nga mga pangutana, kinahanglan kitang mangayo og kalig-on, sama sa gibuhat ni Joseph Smith: “Hinumdumi ang imong mga santos nga nag-antus, O among Dios; ug sa imong mga sulugoon nga maglipay diha sa imong ngalan sa kahangturan” (D&P 121:6). Kita usab kinahanglan gayud nga mosalig nga ang Ginoo mopalingkawas kanato (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 10:13).
Gitulis nga Gitiunan og Pusil
Nakahinumdom ko og personal nga kasinatian nga nakatabang nako nga makakat-on sa pag-ilis sa pagduha-duha og paglaum. Nagserbisyo ko isip stake president nianang higayuna. Ang akong mga anak gagmay pa. Ang akong asawa ug ako nanag-iya og negosyo sa tortillas, ug nagtrabaho mi og taas nga oras.
Usa niadtong mga gabii, sa dihang ang akong asawa ug ako kinahanglang mohimo og tortillas gikan sa tunga-tungang gabii hangtud sa alas 3:00 sa buntag, tulo ka mga batan-ong lalaki ang miadto sa among tindahan. Ang tulo ubos sa impluwensya sa drugas. Duha kanila nagsul-ob og maskara sa ski ug tag-as nga mga raincoat. Ang ilang hinagiban natago sa ilang mga raincoat. Ila kaming gihulga, gipasulod kami sa tindahan, ug gisirado ang pultahan. Usa ka tawo nga nagbarug nga nagbantay sa gawas, balik-balik nga nagsinggit, “Patya sila! Patya sila!”
Usa sa mga batan-ong lalaki mibutang sa sumbohan sa iyang pusil ngadto sa akong tampihak ug mipugos kanako sa pagpahapa. Ang lain mibutang sa sumbohan sa iyang pusil ngadto sa dughan sa akong asawa. Nag-ampo ko nga ang akong mga anak dili mawad-an og mga ginikanan, ug ang Ginoo mipanalipod kanamo. Ang mga tulisan sa katapusan mikandado namo sa banyo ug misibat, nagmaneho dala ang akong trak.
Nakaikyas mi ug nangayo og tabang. Miabut ang pulis ug mao usab ang akong igsoong lalaki. Sa dinaliang paagi kutob sa mahimo, gidala namo ang akong asawa ngadto sa balay. Dayon ang akong igsoon ug ako nangita sa akong trak, nga wala magmalampuson. Mibati ko nga subo kaayo, mipauli ko sa balay sa alas 5:00 sa buntag.
Hain Ang Akong Pamilya?
Sa akong kakurat, ang akong asawa ug mga anak wala didto. Usa ka silingan ang miingon nako nga ang akong kwatro anyos nga anak nga babaye gisakitan og tiyan, ug gidali nila siya pagdala sa ospital. Kay nasayud nga nagkinahanglan gyud mi og kwarta sa pag-atiman kaniya, wala koy kapilian gawas sa pagbalik ngadto sa tindahan sa tortillas ug himoon ang mga gi-order alang nianang adlawa. Kay ang akong asawa ug ako mao lang ang mga trabahante, nag-inusara ko, nagkapuliki sa trabahuon, nagmasa, mibutang sa minasa nga harina ngadto sa makina nga mohulma sa tortillas [hopper], mipahiangay sa gidak-on, nagdagan-dagan ngadto ug nganhi aron mahuman ang tortillas ug miatiman sa mga kustomer.
Karon alas 8:00 na sa buntag. Nagsugod ko sa paghunahuna sa mga nahitabo sa gabii. Ang pangutana misantup sa akong hunahuna, “Kon ikaw ang stake president, nganong nahitabo man kining tanan kanimo?”
Tanan gawas sa Tortillas
Gisalikway nako ang dili maayong hunahuna ug nag-ampo alang sa kalig-on. Dayon nakadungog ko og tingog sa luyo: “President.” Ang ako kadtong bishop ug usa ka brother gikan sa ward, ang akong mga home teacher.
Ang bishop miingon, “Dili mi kahibalo unsaon paghimo og tortillas, mao nga dili mi makatabang nimo dinhi. Apan ayaw kabalaka sa imong trak, sa imong asawa, sa imong masakiton nga anak, o sa uban nimong mga anak. Dinhi lang ka ug tabangan ka namo sa uban.” Ang akong mga mata napuno sa mga luha sa pagpasalamat.
Sila na ang bahala sa tanan gawas sa tortillas. Nianang hapona sa dihang mipauli na ko, akong nakita ang akong balay nga limpyo ug hapsay, ang akong mga sinina giplantsa na, ug duna nay pagkaon nga naghulat nako. Walay tawo sa balay, apan nasayud ko nga nangadto ang Relief Society. Nakit-an sa mga pulis ang akong trak, ug usa ka tawo gikan sa ward ang mibayad aron ma-release kini.
Dali kong miadto aron makita ang akong asawa ug anak. Ang bishop miadto ug mihatag sa akong anak og usa ka panalangin. Duna siyay appendicitis, apan maayo ra ang tanan.
Samtang ang akong asawa ug ako nag-istorya, nakadayeg mi nga ang bishop wala migamit sa mga halad sa puasa o mga item gikan sa balay tipiganan sa bishop aron sa pagtabang kanamo. Hinoon, iyang gigamit ang mga kapanguhaan ug kalooy sa mga miyembro sa among ward.
Pipila ka adlaw ang milabay, samtang ang akong anak nagpaayo ug ang akong asawa nagtabang nako sa tindahan sa tortillas, tulo ka babaye ang miabut. Sila ang mga inahan sa mga batan-ong kawatan ug miabut aron mangayo og pasaylo. Ilang gipasabut nga nadakpan sa mga pulis ang ilang mga anak. Sa wala madugay kining mga inahan miguroy sa ilang mga anak ngadto sa tindahan aron mangayo og pasaylo, ug amo silang gipasaylo.
Wala Sila Magduha-duha
Ang espirituhanong mga gamut sa kasaysayan sa akong pamilya nalig-on sulod sa unom ka mga henerasyon tungod sa dili mapaling-paling nga hugot nga pagtuo sa akong lolo sa tuhod.
Laing ehemplo sa kasaysayan sa akong pamilya ang nagpahinumdom nako nga dili magduha-duha. Niadtong 1913 sa Mexico, si Elder Ernest Young ug ang iyang mga kauban misangyaw sa ebanghelyo ngadto sa akong apohan sa tuhod nga si Maria de Jesus de Monroy, usa ka biyuda; sa iyang tulo ka mga anak nga babaye, sila si Natalia, Jovita, ug Guadalupe; ug sa iyang bugtong anak nga lalaki, si Rafael—ang akong lolo sa tuhod. Nabunyagan sila niadtong Hunyo 10. Duha ka bulan ang milabay, ang mga lumulupyo sa Estados Unidos mibiya sa nasud tungod sa Rebolusyon sa Mexico.
Niadtong Agosto 29, 1913, ang adlaw nga si Presidente Rey L. Pratt ug ang tanang Amerikano nga mga misyonaryo mobiya na, si Rafael Monroy, usa ka 34 anyos nga kinabig sulod sa duha pa lang ka bulan, miadto sa mission home aron ipahayag ang iyang kabalaka. “Unsay mahitabo namo?” nangutana siya. “Walay organisado nga branch sa San Marcos, ug wala mi priesthood.” Naminaw sa mga kabalaka ni Rafael, si Presidente Pratt mihangyo kaniya sa paglingkod. Iyang gipatong ang iyang mga kamot sa ulo ni Rafael, mihatag kaniya sa Melchizedek Priesthood, mi-orden kaniya nga usa ka elder, ug mi-set apart kaniya isip presidente sa San Marcos Branch.
Si Rafael, kinsa nakasabut nga ang iyang mga pakigsaad sa bunyag sagrado ug mahangturon, nakasabut usab nga siya kinahanglang mopakigbahin sa ebanghelyo. Sulod sa 23 ka bulan siya ug ang iyang magtatambag, si Vicente Morales, nakatabang sa pagkakabig ug sa pagbunyag sa sobra sa 50 ka tawo. Nagsangyaw sila ngadto sa daghan pa.
Dayon, niadtong Hulyo 17, 1915, ang rebolusyon miabut sa San Marcos. Ang rebolusyonaryo nga mga sundalo mipasangil nila ni Rafael ug Vicente nga nahisakop ug nagsuporta sa kaatbang nga kasundalohan, nagtago og mga armas, ug nahisakop sa usa ka katingalahan nga relihiyon. Sila mibilanggo kanila, mipasakit kanila, ug mibitay kanila hangtud nga sila nakuyapan. Dayon ang mga sundalo mihatag kanila og katapusang higayon aron sa pagluwas sa ilang kinabuhi. Maluwas sila kon ilang isalikway ang ilang relihiyon. Si Rafael mitubag, “Dili ko makahimo niini, kay ako nasayud nga ang akong nadawat tinuod.”
Si Rafael ug Vicente wala magduha-duha. Sila naglihok pinasubay sa ilang nahibaloan ug pagpamatuod. Sa katapusang bahin nianang adlawa, gipamatay sila sa Liberation Army of the South, nga nagtugyan sa ilang kinabuhi alang sa unsay ilang gituohan.1
Tinuod Gihapon Karon
Dili kita magduha-duha nga kini nga buhat tinuod. Kon kita gisulayan pinaagi sa mga pagduha-duha, atong pamalandungon ang atong espirituhanong mga kasinatian. Ang pagbuhat sa ingon makatabang kanato nga mabuntog ang mga pagduha-duha. Tinuod kini ilabi na niadtong kinsa nahuman na sa full-time nga misyonaryo nga pagserbisyo ug dayon nagbaton og ginagmayng mga pagduha-duha, sa dugay nang mga miyembro kinsa gikapoy na sa paglahutay, ug sa bag-ong mga kinabig kinsa sa sinugdanan mibati og dakong kalipay apan wala mialima sa ilang hugot nga pagtuo.
Kon kini mao ang inyong sitwasyon, gusto ko nga moingon: Kon ang ebanghelyo tinuod sa dihang gipadala ninyo ang inyong missionary application (ug kadto tinuod!), kon kadto tinuod sa dihang kamo misulod sa templo (ug kadto tinuod!), kon kadto tinuod sa dihang kamo nakabig ug nabunyagan o sa dihang kamo nakakabig ug nakabunyag sa uban (ug kadto tinuod!), kon kadto tinuod sa dihang na-sealed kamo (ug kadto tinuod!), nan kini sama gihapon ka tinuod karon!
Si Jesus mipakita sa ehemplo nga kita makadawat og kalig-on gikan sa mga kasulatan. Si Joseph Smith mipakita nga ang pagpangayo diha sa pag-ampo makahatag og kahupayan. Kadtong kinsa mitugyan sa ilang kinabuhi, nga walay pagduha-duha, mipakita nga bisan kon nag-atubang sa kamatayon, kita adunay paglaum.
Kita kinahanglang dili gayud monunot sa kawalay paglaum, kay ang mga pagsulay ug mga tintasyon temporaryo lamang. Kitang tanan makakaplag og paglaum sa pamahayag sa Manluluwas: “Paghunahuna ngari kanako sa matag hunahuna; ayaw pagduha-duha, ayaw kahadlok” (D&P 6:36).