“N Raoniia ao ni Kakorakoraia”

Iroun Unimwaane Jeffrey R. Holland

Man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman

Ara tataro n te bong aei bwa ni kabane mwaane ao aine a na kitana te maungatabu ni kabuta aei n namakinna riki irouia bwa ana tangiria riki ni kan buokiia tabeman.

N na manga taekina are e taku Ralph Waldo Emerson, taai aika rangin n uringaki n te maiu bon taai ake ti namakina iai te ienikuri n te kaotioti.¹ Beretitenti Nelson, I aki ataia bwa iraua riki te “ienikuri” ae ti kona ni karaoi n te wiikente aei. Tabeman mai ibuakora a mamaara nanoia. Ma n aron ae I iangoia, ko kona n tararua naba anne. Ai tamaroara te burabeti!

Irakin ana katooto n ana katanoata ao ana koaua Beretitenti Nelson aika moan te kamimi ngke tairiki ao n te ingabong aei, I kaota au koaua bwa bitaki aikai bon kaotan te kaotioti are e a tia ni karekea te Ekaretia aei mai moana. Bon kaotan kakoauaan riki bwa te Uea e kawaekoa Ana mwakuri n taina.²

Ibukiia ni kabane ake a ingainga ni kan atai kabwarabwaraan baikai, taiaoka ataia bwa n te tai ae waekoa ni kainan te maungatabu aio, e na irerei rokon kaetieti ae a iraki, tiaki n teina aio, n te reta mai irouia kaain te Moan Beretitentii nakoia kaain te Ekaretia ni kabane ake iai aia imeeri iroura. Te beeba ae itibaa baana ma kanoana aika titiraki ao kaekaaia ana kanimwaki ibukiia mataniwi n te nakoanibonga ni kabane ao mataniwi ni bootaki. Te kabanea, bwaai aikanne a na kaotaki n te tai ae waekoa iaon ministering.lds.org. “Bubuti, ao ko na anganaki; ukeuke, ao ko na karekea.”³

Ngkai ibukin te tibwanga are e a tia n anganai Beretitenti Russell M. Nelson ao nakon Titita Jean B. Bingham. Tariu ao mwaneu, ngkai ana mwakuri n te kooram ao taian bootaki a rikirake, e na ataaki bwa ti na riai naba n rikirake n arona—bwa ngaira n tatabemaniira ti na kitani karaoan mwakuri aika okioki n akea nanoia nakoia naake a riki bwa Ana reirei ngke e taekinna te Tia Kamaiu ni banen Ana mwakuri iaon te aba. Ngkai E tauraoi ni kitaniia kaain ana botaki ae uarereke akea ae na tiku n aki ataa te bwai ae a na karaoia, E aki korei bwaai ae ana karaoi teuana imwiin teuana te ribooti ae ana koroi ni karawatai katotongaia. E aki, E anganiia aia beku n ti teuana te tua: “Kam na Itangitangiri imarenami, n ai arou ae I tangirii ngkami … “Ane a na ataingkami aomata ni kabaneia bwa au reirei ngkami n aei, ngkana kam i tangitangiri.”⁴

N iangoan ae ti na waaki nakon kaean te tamaroa ni mwakurin te euangkerio, te katanoata ae boou ibukin te tararua n te nakoanibonga ao te Bootaki n Aine e na iai inanona bwaai tabeua, mwaangan nako mwakuri ake e a tia te Bootaki n Aine ni kaman barongaaki raoi ma mwiina aika tamaroa.⁵

Ti nang aki manga kabonganai taekan reirei n te mweenga ao kakawari n reirei. E na riki anne bwa angiin ara mwakuri n ibuobuoki e na karaoaki n tabo tabeua irarikin te mweenga ao irarikina ibukina bwa ara reitaki e aki kona ni bwarabwara raoi man te reirei are e a kaman katauraoaki, rinanon te reirei ma e kona n tibwaaki ngkana iai kainnanoana. Tera aron kabwarabwaraana, oin te kantaninga n te reirei n te iango n ibuobuoki aei e na kangai, n aron are e taekinaki irouia aomata n ana bong Aramwa, n “tarataraia aia botanaomata, ao … ni kamarakeia ni bwaai aika a kaineti ma te raoiroi.”⁶
Ti na reitinako ni kawari mweenga n aron ae ti kona, ma kaangaangan te tabo n aron te mwaiti ae korakora, abwakin te kawai, tarakin maurira, ao kakaewenako riki tabeua e kona n totokoira man kawarii mweenga ni katoa namwakaina. N aron are e reirei te Moan Beretitentii n ririki aika nako, karaoa am kabanea n tamaroa.⁷ N reitaki ma kanoan am karenta are ko a tia ni kateia ibukin am kakawari, te karenta anne e kona n oneaki mwiina n te reitaki n te tareboon, katanoata, tekiti, imeeri, marooro n witeo, marooro n te bootaki n Taromauri, buokan karaoan te karikirake, takakaro ni marooro, ao a mwaiti riki bwaai aika ko kona ni karaoi man bwaai n reitaki n te aonaaba. E ngae n anne, I riai ni katuruturua bwa kabonganaan bwaai n reitaki aika boou aikai aki raonaki ma rongorongo aika kananokawaki n aron ae I a tibwa noria iaon titika ni bao aika bubuti. E kangai, “Ngkana, I bimbim nakoim, ngkanne ko a tia ni kawaraki.” Taioaka, taiaoka, taari (ana bon aki kona n rotaki iai tititati—I taetae nakoia taari n te Ekaretia), man bitaki aikai ti tangira te tararua ao te tabeaianga ae bati riki, tiaki ti teutana.
Ma reirei aika boou aika boboto riki iaon te ibuobuoki n te euangkerio, I namakinna bwa a moanna n nako nanomi bwa tera ae taraaki n te ribooti. Eng, karau nanomi, bukina bwa akea te ribooti—are e na nanako ni banen namwakaina, “E a tia tabeu ma I kabongana wiiu” n ribooti. Aio naba kaotan te rikirake. Te ribooti ae na karaoaki bon mwaitin te intawiu are a tia ni karaoia mataniwi ma toaia n ibuobuoki n te uoote n te kuata anne. Kanga e taraa ni bebete anne, raoraou, intawiu aikanne a rangin ni kakawaki. N akean te rongorongo anne ao e na bon aki kona te bitiobi n atai kaangaanga n anuan tamneia ao rabwataia ana aomata. Uringnga: taari n ibuobuoki a tei ibukin te bitiobiriki ao te beretitentii n te kooram n unimwaane; aki onei mwiia. Kariaia ma iroun te bitiobi ao te beretitenti n te kooram a raka riki nakon te iango n te mwakuri n ibuobuoki aei.
Bukina bwa te ribooti aei e kaokoro ma ake kamwa tia ni kanakoi n taai aika nako, kariaia bwa n na kamataata are ngaira n ana etukuata te Ekaretia tiaki kainnanoia ni kan ataia bwa e kanga ke ia ke ningai ae ko karaoa te reitaki ma am aomata; ti ti kainnanoia n ataia ao ni kakoaua bwa ko karaoia ao ko kakabwaiaia ni kawai ni kabane aika ko kona ni karaoi.

Taari ao mwaneu, iai tibwangara n rongorongo mai i karawa n rabwatan te Ekaretia ae bwanin “te aro ni kiritian ae itiaki … ae aki kamwara i matan te Atua”⁸—“ni katoka i aomi rawawataia raomi, bwa aonga ni bebete” ao ni “karau nanoia ake a kainnanoa karauan nanoia,”⁹ n ibuobuoki nakoia aika akea buuia ao akea tamaia, aika iai buuia ao aika akea buuia, aika korakora ao aika korakora aia kaangaanga, a uruaki nanoia ao aika marurung, aika kukurei ao aika nanokawaki—ni uarerekena, ngaira ni kabane, ngaira n tatabemaniira, bukina bwa ti bane ni kainnanoia n namakina te bwai n iraorao n tangira ao n ongo te katanoata ae matoa iaon te onimaki. E ngae n anne, I kauring ngkami, te waaki ae boou, kawaina ae boou, ao uarereken ribooti e aki kona ni karekea te bitaki nakon ara beku ni karokoa ti noora aei bwa te kakao nakon tabeakinara imarenara n te kawai ae boou reirei, n aron are e tibwa taekinna Beretitenti Nelson. Ngkai ti tabeki matara n tamnei nakon maiuakinan te tua n tangira ae taabangaki n te aonaaba, ti karineia aomata aika a mwaiti aika a tia ni beku n te aro anne inanon ririki aika a bati. N na anga tabeua katooto aika ngkai ma te kakaonimaki inanon te kantaninga ae ana mwaiti riki ae ana kona n taua ana tua te uea n “raoniia ao ni kakorakoraia”¹⁰ tarira ao mwanera.

N Tianuare 14 ae nako, te Tabati, ai tibwa teutana imwiin 5:00 n te bwakantaai, raoraou ae kairake Brett ao Kristin Hamblin a marooro ni mweengaia n te Tembora, Arizona, imwiin ana bong Brett ni beku n te bitiobiriki ao n ana bong ae tabetabe Kristin n taraia natiia ake niiman.

N te tai ae tawe Kristin, are e tara n nakoraoi aorakina te kaentia ni mammana n te ririki are mai imwaina, e bwaka n tong. Tarebonian 911 e kaira te tiim man te emetientii ni kataia ni kamaiua. Ngke e tataro ni bubuti Brett, e waekoa ni karaoi uoua tareboon: teuana nakon tinana ni bubuti ana ibuobuoki tinana n tararuakiia natiia, ao teuana nakon Edwin Potter, ana tia reirei n te mweenga. Te marooro are imwiina e waaki n aron aei:

Edwin, e kaeka ni kinaakin te tia tareboon, e taku, “Eei, Brett, Tera ae I kona ni karaoia ibukim?”

E kaeka Brett ma bwanaana ae takarua “I kainnanoiko ikai—ngkai naba!”

Inanon tabeua riki miniti n aron are e kona ni warekia Brett, raona n te nakoanibonga e tei irarikina, ni buokiia ataei n taraia ao ni kabuta te Tari Hamblin nakon te onaoraki n rimwiin te amburanti are e uota buuna. Bon, teutana imwiin 40 te miniti imwiina are e kamakii matana, taokita a taekinna bwa e motirawa Kristin.

Ngke e tang Brett, Edwin e rabwatia ni baina ao n tang ma ngaia—n te tai, ae rang ni maan. Imwiina, e katuka Brett n tang ma kain te utu ake tabeman ake a botaki, Edwin e buti nakon mweengan te bitiobi n tuangnga te bwai ae a tibwa riki. Te bitiobi e waekoa n nakon te onaoraki ao Edwin e buti nakon mweengan Hamblin. Ikekei ngaia ma kainnabana, Charlotte, are e a kaman roko naba, a takakaro ma natin Hamblin aika niiman ae akea ngkai tinana, ae aia ririki 12 rikaaki nakon 3. A kamwarakeia n aia katairiki, karaoa aia kamataku n te katangitang ae akea te katauraoi iai, ao imwiina a buokiia ni kamatuia.

E tuangai imwiina Brett, “kamimiin te karaki aei bwa bon tiaki ibukin ae roko Edwin ngke I weteia. N taai ni karawawata, iai aomata n tainako aika tauraoi n ibuobuoki. Tiaki, te bwai ae kamimi n te karaki aei bwa ngaia temanna ae I iangoia. Iai riki aomata tabeman irarikina. Kristin iai mwanena ao tarina ae kee iaan teniua te maire raroaia ni maeka. Iai ara bitiobi ae rang n tamaroa, te kabanea n tamaroa. Ma te reitaki imarenau ma Edwin ao ngai bon te aekaki are I namakinna ngkekei naba bwa N na tareboniia ngke I kainnanoa te ibuobuoki. Te Ekaretia e anganiira te kawai ae ti na maiuakina te kauoua n tua n ae tamaroa riki—n tangira, ibuobuoki, ao ni karikirakea te reitaki ma tarira ao mwanera ake a buokiira ni kaniira riki nakon te Atua.”¹¹

Edwin e taku ibukin te atatai aei, “Unimwaane Holland, te bwai ae kamanga n te bwai aei ni kabane bwa e a tia Brett n riki bwa ara tia reirei n te mweenga ma e maan riki nakon are ngai I riki bwa aia tia reirei. N te tai anne, e a tia ni kakawariira riki n aron ae bon te rao nakon are tabena. E a tia n riki bwa te banna ni katooto ae tamaroa, te katooto ae tamaroa n te bwai are e riai ni karaoia te nakoanibonga. Kainnabau, natira mwaane—ti aki nooria bwa temanna ae katabeaki bwa e na uota te rongorongo nakoira ni katoa banen namwakaina, ti iangoia bwa kanga raoraora ae maeka n te kawai ao irarikin te koona, are e kona ni karaoi bwaai nako n te aonaaba aei ni kakabwaiaira. I kakaitau bwa I kona ni kabwara teutana au tarau nakoina.”¹²

Tariu ao mwaneu, I raoni ngkami n anga te karinerine nakoia taan reirei n te mweenga ao te tia reirei n te uoote ao te tia reirei n te mweenga ao te tia reirei ni kakawari ake a tia n tangira ao n n rangin ni kakaonimaki n aia beku rinanon ara tai. Ara tataro n te bong aei bwa mwaane ao aine nako—ao kairake n ataeinimwaane ao n ataeinnaine—a na kitana te maungatabu ni kabuta aei n namakinna riki irouia bwa ana tangiria riki ni kan buokiia tabeman, are kaungaaki riki man karaoana iroun Kristo n ana tangira ae itiaki. Ngkana ti namakini kabwakara ao ara aki konabwai—bwa ti boni bane n rotaki n te kaangaanga—ti bia karaoi ara beku n ikarekebai ma Uean te tawaana,¹³ n angan te Atua ao te Tama ao ngaira ni kabane te bai n ibuobuoki ma ana mwakuri ae e koro mwaitin ni kaekaan taian tataro, ni karekea te karaunano, kaoan rannimata, ao ni kakorakorai bubuaniwae aika aki konamaki.¹⁴ Ngkana ti na karaoa anne, ti na riki ni koaua bwa ana reirei Kristo n aron are ti kaantaningaki nako iai. N Tabatin te Itita aei, ti bia itangitangiri imarenara ngkai E tangiriira,¹⁵ I tataro n aran Iesu Kristo, amen.