Anaa te Tamnei ae Raoiroi bwa Am Tia Kairi
Iroun Unimwane Larry Y. Wilson
Man te Itingaun
Tera te bwaintangira ae akea kabotauana ae roko nakoia naake a onimakina Iesu Kristo. Te bwaintangira anne bon te Tamnei ae Raoiroi.
N Tabatin te Itita aei, iai ara iango ni Mangautin te Uea Iesu Kristo ao n te ne ni mate ae akea kaaina are e anganiia taan onimaki te kantaninga n tokanikain Kristo bwa e na aki mangauti. I kakoaua, ma n aron ae karaoia te Abotoro Bauro, n aron are karaoia te Atua “ni kauta Kristo mai buakoia mate [ngaia] are [E] na kamaiu naba [rabwatara] aika mamate iroun Tamneina ane maeka i [nanora].”1
Ni kawaekoa nanona kamaiua. Kanga aron Kristo ngke e uota te maiu rikaaki nakon rabwatara imwiin te mate n rabwata rinanon mwaakan Mangautina, ngaia ae E kona ni kamaiuira naba, ke ni kamaiuira man te mate n tamnei.2 Inanon ana boki Mote, ti wareka taekan Atam n rinanon te aekaki ni kamaiuaki aei: “E bwabetitoaki [Atam], ao Tamnein te Atua e ruo nako aona, ao e a bungiaki n te Tamnei, ao e riki ni maiu n aroaron nako te aomata.”3
Tera te bwaintangira ae akea kabotauana ae roko nakoia naake a onimakina Iesu Kristo. Te bwaintangira anne bon te Tamnei ae Raoiroi are e anganiira te bwai ae atongaki n te Nu Tetemanti bwa “te kamaiu inanoni Kristo.”4 Ma n tabetai ti aki butimwaea raoi te bwaintangira anne?
Tariu ao mwaaneu, bon te tai ae kamiimi n “anaa … te Tamnei ae Tabu ibukin [kairakira],”5 n aron ae kabwarabwaraaki n te karaki aei.
N tain ana Buaka Korea, e mwakuri Ensign Frank Blair iaon te kaibuke ibukin baoia tautia ae mena i Tiaban.6 E aki rangin ni bubura te kaibuke ibukin karekean te mitinare ae kinaaki, ngaia are te kaben e tuanga te Tari Blair bwa e na riki bwa te mitinare n te kaibuke, ngkai e kakoaua bwa te ataeinimwaane anne e onimaki ao e iangoraoi, e karineaki irouia kaimoa ni kabane.
E koroia Ensign Blair: “E a reke ara kaibuke n te angibuaka. E nakon 45 te buuti [14 te miita] rietan taian naao. I tei n tararua n te tai anne … ngke teuana mai ibuakon ara intin ake teniua e aki mwakuri ao e ribotinaki te raeauaki i nukan te kaibuke. Iai uoua nikiran ara intin, teuana mai ibuakoia e aki mwakuri raoi. Ti a reke n te kaangaanga ae korakora.”
E a bo ana tai Ensign Blair ao iaon kawaina ni matu ngke e karebwerebwe te kaaben n ana mataroa. E tuangnga, “Taiaoka ko kona n tataro ibukin te kaibuke aei.” Eng, e kukurei nanon Ensign Blair ni karaoia.
N te tai anne, Ensign Blair e kangai ana tataro, “Te Tama are i Karawa, taiaoka kakabwaia ara kaibuke ao kawakiniira,” ao imwiina e nako ni matu. Irarikin anne, e tataro bwa e na ataa te bwai ae e na kona ni karaoia n te tai anne ni buokia ni kamanoa te kaibuke. Ni kaekaan ana tataro te Tari Blair, te Tamnei ae Raoiroi e kawaekoa bwa e na nakon te buriiti, n taetae ma te kaben, ao n reiakina ae bati riki. E reiakinna bwa e kataia te kaben ni kakaea bwa aekara birina ma nikiran ana intin te kaibuke. Ensign Blair e oki nakon ana ruu n tataro riki.
E tataro, “Tera ae I kona ni karaoia ni buokia ni katoka te kaangaanga ma te intin?”
Ni kaekaana, te Tamnei ae Raoiroi e wirikiriki bwa e na nakonako ni katobibia te kaibuke ao n tarataraia bwa e aonga ni karekea riki te rongorongo. E a manga oki nakon te kaben ao e bubuti te kariaiakaki bwa e na nakonako ni katobibia te teeke. Ngkanne, ma te rain ni kamaiu ae kabaeaki i nukana e otinako nakon te angibuaka.
N tei mai ibukin te kaibuke, e kunea bwa te burobera are e rangin ni bubura ngke a otinako man te ran ngke e karika te nao te kaibuke. Ti teuana ae mwakuri raoi, ao e mino n ae rangin ni birimwaaka. Imwiin taian kukune aikai, e a manga tataro riki Ensign Blair. Te kaeka ae itiaki ae karekea e kangai bwa te nikira n intin are raoiroi e rangin ni korakora ana mwakuri ao e kainnanoaki bwa e na karaurauaki riki. Ngaia are e okirikaaki nakon te kaben ao n tuanga te iango anne. E miimi te kaben, ao e tuangnga bwa e a tibwa tia te intinia n tuangnga ae kaokoro—bwa e na kakerakeaki birin te intin are e raoiroi bwa e aonga ni kaitaraa te angibuaka. N tokina, te kaben e ira ana iango Ensign Blair ao e karauraua birin te intin. Ngke e nang oti taai, e a mena te kaibuke inanon raan aika ariki.
Ti uoua te aoa imwiina, te intin are e raoiroi e toki mwakurina ni kabane. Ma iteran korakoran te intin are e tiku, e a rin ngkai inanon te tabo n rooro.
E taku te kaben nakon Ensign Blair, “Ngke tiaki karauraua te intin anne n aron are ti karaoia, ti na kaman tia ni kabua i nukan te angibuaka.”
N akean te intin anne, e na bon akea te kawai ae ti na iria. E na bae n tia ni baraaki te kaibuke ao n inako. Te kaben e kaitaua te kairake n aobitia man te LDS ao e kakoaua bwa irakin ana iango n tamnei Ensign Blair ngaia ae a tia ni kamaiua te kaibuke ao ana kaimoa.
Ngkai, te karaki aei e kakaongora. Ao ngkana ti na aki kaitaraaki ma kaangaanga aika kakamaaku aikanne, I kani bubuti karinakin kairi aika kakawaki n te karaki aei bwa ti na kanga ni kona ni karekea ana kairi te Tamnei ni mwaitin te tai.
Te moan, ngkana e roko n te kaotioti, ti riai ni maiuakin maiura n te anga are ti na kona ni karekea ana kairi karawa. Ensign Blair e maiuakina te maiu ae itiaki ao n onimaki. Ngke e aki ongotaeka, e na aki karekea te koaua n tamnei ae riai ibukin te tataro n aron are e karaoia ibukin maiun te kaibuke ao ni karekei aekakin kairi aika onoti aikanne. Ti riai ni karaoa te mwakuri ni kaboraoa maiura ma ana tua te Atua bwa ti aonga ni kairaki mai Irouna.
N tabetai tiaki kona ni karekei kairi mairoun te tamnei ibukina bwa tiaki kororaoi. Te rairannano ao te ongotaeka bon kawai ni manga karekea riki te reitaki ae itiaki. Te taeka man te O Tetemanti ibukin te rairannano e nanonaki “n raira nanom” ke “katannakoi matami.”7 Ngkana ko namakinna ae ko raroa mairoun te Atua, ti baireia bwa ko na rairananom man am bure, man rairannanom ao n taraa te Tia Kamaiu, ao ko na Kunea n taningaiko, ma Baina aika takinaki. E tauraoi ni kairiko, ao ko ti kainnanoia n tataro bwa ko aonga ni manga karekea te kairi anne.8
Te kauoua, Ensign Blair e aki tuanga te Uea bwa e na katoka ana kaangaanga. E tuatua te bwai ae e na karaoia bwa e na riki bwa mwakoron katokana. N aron aei ti na titiraki, “Te Uea, tera ae N na karaoia n riki bwa mwakoron katokana?” Irarikin are ti taekin ara kaangaanga n te tataro ao ni butia te Uea bwa e na buoki, ti riai ni ukoukori kawai aika nakoraoi riki ni karekean ana ibuobuoki te Uea ao ni motinnanoia ni karaoi nakon ana kairiiri te Tamnei.
Iai te kateniua n reirei ae kakawaki n te karaki aei. E kona n tia n tataro ma te koaua ae nakoraoi anne ngke arona bwa e tuai karekea ana kairi te Tamnei ni bwaai aika a riki mai imwaaina? Rokon te angibuaka tiaki tain ukoukoran te Tamnei ae Tabu ao n iangoia bwa ko na kanga ni kabongana. Te kairake n aobitia n te tanga ni buaka aei e kabongana te baeten are kakaraoia n taai akekei, are e a tia n reiakinna ngke e mitinare. Ti kainnanoa te Tamnei ae Raoiroi bwa ara tia kairi ngkana a nakoraoi bwaai ni maiura bwa e aonga Bwanaana n aki kakairua nakoira n angibuaka aika kakamaaku.
Tabeman a taku n aia iango ti riai n aki kantaninga te kairi n tainako mairoun te Tamnei bukina bwa “e aki riai bwa e na tuangko bwaai ni kabane te [Atua] bwa ane e kairoroaki ni bwaai ni kabane,” bon te tia mwakuri ae taningaroti ao e aki wanawana.9 E ngae n anne, ao te boki ae tabu aei, a anganaki tabeman mitinare ake rimoa ake a bubutiia Iotebwa Timiti bwa e na karekea te kaotioti ibukiia n tatabemaniia nako. N te kibu are imwiina, e tuangiia te Uea bwa a na nakon te tabo ni mitinare “ngkai a na reirei i bon imarenaia ao Ngai.”10
Mitinare aikai a tangira te kaotioti ae onoti ibukin babairean mwanangaia. A tuai n ataia bwa a na kanga ni ukoukora oin kawaia ma oin aia kaangaanga. Ao e atonga te katei aei te Uea bwa te taningaroti. Kaain te Ekaretia ake rimoa a rangin n ingainga nanoia ni kani karekea aia burabeti bwa a reke n te kaangaanga ngkai aki kona n ataia bwa a na kanga ni karekei kaotioti i bon irouia. Te riki n toronibwai n te tamnei bon te kona n ongo bwanaan te Uea rinanon Tamneina ibukin maiun temanna.
E reireina natina te mwaane Aramwa n “Reitaki ma te Uea n am waaki kabane.”11 Ni maeka n te kawai aei—n aron taekana bwa “te maeka ma te Tamnei”—bon te tai ae kakawaki. E uota te rau ao ni koauana n ai aron naba uaan te Tamnei, te tangira, te kimwareirei, ao te rau.12
Ana konabwai Ensign Blair ni karekea te Tamnei ae Raoiroi bwa Ana kairi e kamaiua ma raona n te kaibuke man te angibuaka ae korakora. Aekakin nako tabeua angibuaka a roko ni korakora n te bong aei. Te taetae ni kaikonaki n Ana Boki Moomon iaon te kai ni kamaiu13 e katauraoa te katoto n aron kamanoan te tamnei n te aonaaba ae kaangaanga aei. E taekinaki n te mii aei bubun n nang aika roo aika roko ni uota te tabeaianga n te tamnei nakoia kaain te Ekaretia n nakonako n te kawai n oki nakon te Atua.14
Ngkana ko iangoa te tamnei aei, I iangoia aomata aika mwaiti ni mwananga n te kawai anne, tabeman ma baia aika taua ni kamatoa te kai biti, ma a mwaiti aika a ti ira rangaia aomata ake a rimoaia. Te kawai ae imwiina aei e anaa te iango ae uarereeke ke te mwakuri. Ko kona n ti karaoa ao n iangoa te bwai ae a karaoia ao n iangoia ake tabeman. E mwakuri raoi aei tii ngkana akea te kataaki ae korakora. Ma korakoran te kamangaongao ao nukan te kewe e roko n akea te kauring. N taian kaangaanga aikai, n taneiai ma bwanaan te Tamnei ae Raoiroi bon te maiu n tamnei ao te mate.
Ao I tuangiia ae bon ana taeka te Atua; ao ane e ongo nakon ana taeka te Atua, ao … n taua ni kamatoa … a na bon aki maamate; ao a na aki kona naba n rootaki n taian kariri ao kanoan ana kai ni katebe teuare e buakaka ma ni kamatakiaki, ni kairia nakon te mate.”15
Irakin rmwiin mwanekaia aomata ake a rimoam n te kawai e aki tau. Tiaki ti kona ni karaoa ao n iangoa te bwai ae a karaoia tabeman; ti riai ni maiuakina te maiu ae kairaki. Ti riai ngaira n tatabemanira ni katokai baira iaon te kai te biti. Ngkanne ti kona n nakon te Uea ma ara onimaki ae nanorinano, n ataia ae E “na kaiiri [ra] ni baina, ao n angan [ira] kaekaan [ara] tataro.”16 N aran Iesu Kristo, amen.