2020
Te mau nūna’a ato’a, te mau ’ōpū ato’a ’e te mau reo ato’a
Novema 2020


14:56

Te mau nūna’a ato’a, te mau ’ōpū ato’a ’e te mau reo ato’a

I tā tātou iho ravera’a, e nehenehe tātou e riro ’ei tuha’a nō te fa’atupura’a i te mau parau tohu ’e te mau parau fafau a te Fatu—e tuha’a nō te ha’amaita’ira’a ’evanelia i tō te ao nei.

E au mau taea’e, e au mau tuahine, ’aita i maoro a’enei, ’ua fa’atere au i te hō’ē tā’atira’a hiero, ma te mau parau arata’i nō te COVID-19. Tē vai ra te vahine ’e te tāne fa’aipoipo, e nā misiōnare to’opiti tei fa’aoti i tā rāua misiōni, tō rāua nā metua ’e te mau taea’e ’e te mau tuahine. E ’ere i te mea ’ōhie. Te vahine fa’aipoipo, ’o te iva ïa i roto i nā ’ahuru tamari’i ’Ua pārahi tōna mau taea’e ’e tuahine, mai te matahiapo e tae atu i te teina, e mea fa’aāteatea iho ā ïa te ta’ata.

’Ua tāmata teie ’utuāfare i te riro ’ei ta’ata tupu maita’i, i te mau vāhi ato’a tā rātou i ora mai. I te hō’ē rā vāhi, ’aita te ta’ata i fāri’i maita’i ia rātou—nō te mea, tē parau ra te metua vahine o te vahine fa’aipoipo, e mau melo rātou nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei.

’Ua fa’aitoito te ’utuāfare i te fa’ahoa i te ta’ata i te fare ha’api’ira’a, i te tauturu i roto i te mau ’ohipa ’e ’ia fāri’ihia mai rātou, ’aita rā i manuia. ’Ua pure ’e ’ua pure te ’utuāfare ’ia tāmarūhia te mau ’ā’au.

I te hō’ē pō, ’ua ’ite te ’utuāfare i te pāhonora’ahia tā rātou mau pure, e ’ohipa tīa’i-’ore-hia rā. ’Ua pa’apa’a tō rātou fare ’e ’ua pau roa. E ’ohipa fa’ahou rā tei tupu. ’Ua tāmarū te auahi i te ’ā’au o te mau ta’ata i reira.

’Ua ha’aputu te mau ta’ata ’e te fare ha’api’ira’a i reira i te ’ahu, te tia’a ’e te tahi ato’a mau tauiha’a nō te ’utuāfare, ’ua pa’apa’a pauroa ho’i. ’Ua tātara te hāmani maita’i i te hāro’aro’ara’a. E ’ere mai te reira tā te ’utuāfare i ti’aturi ’e i tīa’i ’ia pāhonohia tā rātou mau pure. Terā rā, ’ua parau rātou i tō rātou māuruuru nō te mau mea tā rātou i ha’api’i mai nā roto i te mau ’ohipa fifi ’e te mau pāhonora’a tīa’i-’ore-hia o te mau pure ’ā’au.

’Oia mau, nō te ta’ata ’ā’au fa’aro’o rahi ’e te mata nō te ’ite, e ’itehia te aroha marū o te Fatu i roto i te mau fifi o te orara’a. E tae mai te mau ha’amaita’ira’a o te ra’i, ’ia fa’aruru-ana’e-hia te mau tāmatara’a ’e te fa’atusiara’a ma te ha’apa’o maita’i. I roto i te tāhuti nei, e nehenehe tātou e ’ere ’aore rā e tīa’i i te tahi mau mea nō te hō’ē tau, i te hope’a rā, e ’itehia mai ia tātou te mea faufa’a roa a’e. 1 ’O terā tāna parau fafau. 2

Tē ha’amata nei tā tātou poro’i nō 2020 nō te piti-hānere-ra’a, ma te parau fafau hōhonu i roto ē : « ’Ua here te Atua i tāna mau tamari’i i roto i te mau nūna’a ato’a o te ao nei ». 3 Ia tātou tāta’itahi i roto i te mau nūna’a ato’a, te mau ’ōpū ato’a, te mau reo ato’a ’e te mau ta’ata ato’a, 4 tē parau fafau nei te Atua ’e tē fafau nei ’e tē tītau manihini nei ia tātou ’ia haere mai e rave i tōna ’oa’oa ’auhune ’e tōna maita’i.

’Ua ha’apāpūhia te here o te Atua nō te mau ta’ata ato’a i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a. 5 E pū’ohu te reira here i te mau fafaura’a a Aberahama, te ha’aputuputura’a o tāna mau tamari’i i purara, 6 ’e tāna fa’anahora’a nō te ’oa’oa, i roto i tō tātou orara’a.

I roto i te ’utuāfare o te fa’aro’o, ’aita e ta’ata ’e’ē ’e te purutia, 7 ’aita e feiā veve ’e te feiā tao’a rahi, 8 ’aita « vetahi » nā rāpae. ’Ei ta’ata « hō’ē ato’a… ’oire ’e te feiā mo’a », 9 tē anihia nei tātou ’ia taui i teie nei ao ’ei ao maita’i a’e, mai roto atu i rāpae, hō’ē ta’ata, hō’ē ’utuāfare ’e hō’ē veutupura’a i te taime hō’ē.

E tupu te reira ’ia ora ’e ’ia fa’a’ite tātou i te ’evanelia. I te ’ōmuara’a o teie tau tu’ura’a, ’ua fāri’i te peropheta Iosepha i te hō’ē parau tohu fa’ahiahia ē, ’ua hina’aro te Metua i te Ao ra i te mau ta’ata ato’a i te mau vāhi ato’a ’ia ’ite i te here o te Atua ’e ’ia rave i tōna mana, nō te tupu i te rahi ’e ’ia taui.

te fare o Semita mā

’Ua fāri’ihia taua parau tohu ra i’ō nei, i te fare fa’a’apu a Semita mā i Palmyra, i New York. 10

Elder Gong ’e te tuahine Gong i te fare o Semita mā

’Ua patu-fa’ahou-hia te fare o Semita mā i ni’a i tōna niu mau, ’ua oti i te matahiti 1998. Te piha i te piti o te tahua, hō’ē ā ’ā’ano, e 18 ’e 30 ’e 10 ’āvae (5.5 ’e 9 ’e 3m), i reira Moroni, ’ei ve’a hanahana nā te Atua, i te haerera’a mai i te taure’are’a ra Iosepha i te pō nō te 21 nō Tetepa 1823. 11

Tē ha’amana’o ra ’outou i tā te peropheta Iosepha i fa’ati’a :

« ’Ua fa’ahiti [Moroni] i tō’u i’oa, ’e nā ’ō mai ra… e ’ohipa tā te Atua e hōro’a mai iā’u ’ia rave ; e ha’amaita’ihia ’e e fa’a’inohia tō’u i’oa i rotopū i te mau nūna’a ato’a, te mau ’ōpū ato’a ’e te mau reo ato’a ho’i…

« ’Ua parau mai ra [’o Moroni] ē, tē vai ra te hō’ē buka… tei roto i taua buka ra te ’īra’a o te ’Evanelia mure ’ore ». 12

E fa’aea ri’i tātou i’ō nei. Tē ha’amori nei tātou i te Atua te Metua Mure ’Ore ’e Tāna Tamaiti, ’o Iesu Mesia, e ’ere i te peropheta Iosepha ’aore rā i te tahi noa atu tāne ’e vahine tāhuti nei.

Teie rā, ’a feruri na nāhea te mau parau tohu tā te Atua i hōro’a i tāna mau tāvini i te tupura’a. 13 Tē vai ra tei tupu ’oi’oi, tē vai ra tei tupu i muri ri’i mai, ’ua tupu pauroa rā. 14 ’A fa’aro’o ai tātou i te vārua tohu o te Fatu, e nehenehe tātou e riro nā roto i tā tātou ravera’a ’ei tuha’a nō te fa’atupura’a i te mau parau tohu ’e te mau parau fafau a te Fatu—e tuha’a nō te ha’amaita’ira’a te ’evanelia i tō te ao nei.

I te matahiti 1823, e tamāroa 17 matahiti mātau-’ore-hia ’o Iosepha, tei ora na i roto i te hō’ē ’oire iti mo’emo’e nō te hō’ē fenua tei ti’amā ’āpī. ’Āhani e ’ere i te parau mau, nāhea pa’i ’oia e feruri ai i te parau ē e riro mai ’oia ’ei mauiha’a i roto i te ’ohipa a te Atua ’e e ’īriti ’oia nā roto i te hōro’a ’e te mana o te Atua i te mau pāpa’ira’a mo’a e ’itehia i te mau vāhi ato’a ?

Teie rā, nō te mea e parau mau, ’ua ti’a ia ’outou ’e iā’u nei ’ia ’ite i terā parau tohu i te tupura’a, i te taime ato’a tātou e anihia ai ’ia tauturu i te fa’atupu i te reira.

E te mau taea’e ’e te mau tuahine ’ati a’e i te ao nei, tātou tāta’itahi tei ’āmui mai i roto i teie ’āmuira’a rahi nō ’Ātopa 2020, tei roto tātou i te mau nūna’a, te mau ’ōpū ’e te mau reo tei fa’ahitihia i roto i te parau tohu.

I teie mahana, tē ora nei te mau melo o Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei i roto e 196 nūna’a ’e mau tuha’a fenua, ’e e 3 446 titi tā te ’Ēkālesia, i roto e 90 o rātou. 15 ’O tātou te pārarera’a i ni’a i te fenua ’e te mau pū nō te pūai.

I te matahiti 1823, ’o vai te nehenehe e parau ē, i te matahiti 2020, tē vai ra i roto e toru fenua tāta’itahi hau i te hō’ē mirioni melo o teie ’Ēkālesia—te fenua Marite, Mehiko ’e Beresiria ?

’Aore rā e 23 fenua, tāta’itahi ’ua hau i te 100 000 melo nō te ’Ēkālesia—3 i Amerika apato’erau, 14 i Amerika rōpū ’e Amerika apato’a, 1 i Europa, 4 i Asia ’e 1 i Afirika ? 16

Tē pi’i nei te peresideni Russell M. Nelson i te Buka a Moromona, e « temeio e temeio mau ». 17 Tē parau nei tō te reira mau ’ite : « ’Ia ’ite tō te mau fenua ato’a, ’e te mau nūna’a ato’a ’e te mau reo ato’a ’e te mau ’ōpu ato’a ». 18 I teie mahana, e roa’a te ’āmuira’a rahi nā roto e 100 reo. ’Ua fa’a’ite pāpū te peresideni Nelson nō Iesu Mesia ’e nō tāna ’evanelia i fa’aho’ihia mai i roto e 138 fenua, ’e ’aita i oti.

Ha’amata ’e te 5 000 buka nō te nene’ira’a mātāmua i te matahiti 1830 nō te Buka a Moromona, e 192 mirioni nene’ira’a o te tā’āto’ara’a ’aore rā o te tahi mau tuha’a o te Buka a Moromona tei ha’apararehia i roto e 112 reo. ’Ua matara rahi ato’a te mau ’īritira’a nō te Buka a Moromona nā roto i te roro uira. Te mau ’īritira’a nō te Buka a Moromona e vai nei, tei roto ïa te rahira’a o nā 23 reo e paraparauhia nei e nā 50 mirioni ta’ata ’aore rā hau atu, ’e ’ia ’āmuihia e reo tumu nō e 4,1 miria ta’ata. 19

Nā roro i te mau mea iti ’e te ’ōhie—tei anihia ia tātou tāta’itahi ’ia ’āmui atu—e mau mea rarahi tē fa’atupuhia.

’Ei hi’ora’a, i te ’āmuira’a titi nō Monroe, i Utaha, e 2 200 ta’ata e ora ra, ’ua ui atu vau e fea tei tāvini i te hō’ē misiōni. Fātata pauroa te rima tei mara’a i ni’a. I te mau matahiti i ma’iri a’enei, nā roto i terā hō’ē titi, e 564 misiōnare tei tāvini i nā tuha’a fenua e 50 nō te fenua Marite ’e i roto e 53 atu ā fenua—i ni’a i te mau fenua ra’ituāta’a ato’a maori rā Antarctica.

Nō ni’a ia Antarctica, i Ushuaia i te ’ōutu apato’a nō Rāparata, ’ua ’ite ato’a vau i te tupura’a te parau tohu ’a fa’a’ite ai tā tātou mau misiōnare i te ’evanelia a Iesu Mesia tei fa’aho’ihia mai, i te hō’ē vāhi tei parauhia « te hope’a o te fenua ». 20

Te hōho’a i ni’a i te papa’i tei hāmanihia i te mau nene’ira’a nō te mau buka Saints [Feiā mo’a]

Te hōho’a tei hāmanihia i nā tāpo’i buka e maha o te Saints [Feiā mo’a] 21 tē fa’ahōho’a nei te reira i te hōho’a ha’une nō te ao nei nō te mau hotu o te orara’a ’evanelia tei tae i te feiā mo’a ha’apa’o maita’i i te mau vāhi ato’a. Tei ni’a te ’ā’amu o te ’Ēkālesia i te ’itera’a pāpū i orahia, ’e te tere i te pae ’evanelia o te melo tāta’itahi, mai ia Mary Whitmer, te tuahine ha’apa’o maita’i tā Moroni i fa’a’ite i te mau ’api nō te Buka a Moromona. 22

Te mau ve’a pāpa’i ’āpī a te ’Ēkālesia

Matara i te ’āva’e Tēnuare 2021, e riro te mau ve’a pāpa’i ’āpī a te ’Ēkālesia nā te ao ato’a nei—te Hoa, te Nō te Pūai o te Feiā ’Āpī, ’e te Liahona—i te tītau manihini i te tā’āto’ara’a ’ia ’ite i te vāhi tā’amura’a ’e ’ia fa’a’ite i te ’ohipa e tupu ’e te ’itera’a pāpū i rotopū i tō tātou mau ’āmuira’a fa’aro’o ’ati a’e i te ao nei. 23

E te mau taea’e ’e te mau tuahine, ’a fa’arahi ai tātou i tō tātou fa’aro’o i te Metua i te Ao ra ’e ia Iesu Mesia, ’a fāri’i ai i te mau ha’amaita’ira’a i te orara’a i te mau parau mau o te ’evanelia i fa’aho’ihia mai ’e te mau fafaura’a mo’a, ’e ’a tuatāpapa ai tātou ’e ’a feruri ai ’e ’a fa’a’ite ai i te parau nō ni’a i te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a e tupu noa nei, tē ’āmui ra tātou i te fa’atupura’a i te parau tohu.

Tē taui nei tātou ia tātou iho ’e tae noa atu te ao nei maoti te hō’ē fa’anahora’a ’evanelia ’o tē ha’amaita’i i te mau orara’a i te mau vāhi ato’a.

Tē parau ra te hō’ē tuahine nō Afirika : « E mea fa’a’oroma’i a’e ’e te maita’i a’e ta’u tāne ’ia rave ana’e ’oia i tāna tāvinira’a autahu’ara’a. ’E ’ua riro mai au ’ei vahine ’e ’ei metua vahine maita’i a’e ».

E ta’ata fa’aa’o ’ohipa tapiho’ora’a nō Amerika rōpū tei fa’aturahia nā te ara ’o tē parau nei ē, hou ’oia a ’ite ai i te ’evanelia a te Atua tei fa’aho’ihia mai, ’ua ora noa ana ’oia i ni’a i te purūmu, ’aita e fā. I teienei, ’ua ’itehia mai iāna ’e tōna ’utuāfare te hīro’a, te fā ’e te pūai.

Tē fa’a’amu nei te hō’ē tamaiti nō Amerika apato’a i te moa, ’e e ho’o ’oia i te huero moa nō te tauturu i te ho’o mai i te ha’amāramarama nō te fare tā tōna ’utuāfare e patu ra. E ’aufau nā mua ’oia i tāna tuha’a ’ahuru. E ’ite mau ’oia i te mau ha’amāramarama o te ra’i ’ia ’īriti.

I Four Corners, te hō’ē huira’atira i te mau pae ’apato’a tō’o’a o te rā, tē fa’atupu nei te ’utuāfare Inidia i te hō’ē urupā roti nehenehe e te ’ua’a i roto i te medebara, e tāpa’o nō te fa’aro’o i te ’evanelia ’e te fa’arava’ira’a iāna iho.

’Ua ora mai te hō’ē taea’e i te tama’i tīvira i Asia apato’a hitia’a o te rā, ’e tē ’oto ra ē e ’aita e aura’a te orara’a. ’Ua ’itehia mai iāna te tīa’ira’a i roto i te hō’ē moemoeā, nō te hō’ē hoa ha’api’ira’a tahito e tāpe’a ra i te ’āu’a ’ōro’a mo’a ’e ’ua fa’a’ite pāpū nō ni’a i te mau ’ōro’a fa’aora ’e nō te tāra’ehara a Iesu Mesia.

Tē tītau manihini nei te Metua i te Ao ra ia tātou nā te mau vāhi ato’a ’ia putapū i tōna here, ’ia ha’api’i mai ’e ’ia tupu nā roto i te ha’api’ira’a, te ’ohipa tura, te tāvinira’a fa’arava’i iāna iho ’e te mau hōho’a nō te maita’i ’e te ’oa’oa tei ’itehia ia tātou i roto i tāna ’Ēkālesia tei fa’aho’ihia mai.

’A ti’aturi ai tātou i te Atua, i te tahi taime nā roto i te tāparura’a i roto i tō tātou mau taime pōiri roa a’e ’e te mo’emo’e ’e te mau taime pāpū ’ore, e ha’api’i mai tātou ē, ’ua ’ite maita’i a’e ’oia ’e ’ua here rahi a’e ho’i, hau atu i tā tātou i ’ite ’e tā tātou e here nei ia tātou iho.

Nō te reira e tītau tātou i te tauturu a te Atua nō te ha’amau i te parau ti’a vai maoro, te ’aifāito, te ’ohipa au ’e te hau i roto i tō tātou fare ’e te mau ’oire. E tae mai tō tātou fa’ati’ara’a mau roa a’e, ’e te hōhonu roa a’e ’e te ha’avare ’ore roa a’e, nā reira ato’a te vāhi ’e te tā’amura’a, i te taime e putapū tātou i te here fa’aora o te Atua, ’e e ’imi tātou i te aroha ’e te semeio nā roto i te tāra’ehara a tāna Tamaiti, ’e te ha’amaura’a i te mau aura’a vai maoro nā roto i te mau fafaura’a mo’a.

Tītauhia te maita’i ’e te pa’ari o te ha’apa’ora’a fa’aro’o i roto i teie nei ao huehue, te māniania ’e te vi’ivi’i. Nāhea atu ā tātou e nehenehe ai e fa’a’ana’anaea, e fa’auru ’e e fa’atupu i te maita’i i roto i te vārua ta’ata ? 24

Te tanura’a tumu rā’au i Haiti
Te tanura’a tumu rā’au i Haiti
Te tanura’a tumu rā’au i Haiti

’Ua riro te tanura’a i te tumu rā’au i Haiti ’ei hi’ora’a i roto i nā hānere hi’ora’a nō te ta’ata e ’āmui nei nō te rave i te maita’i. ’Ua putuputu mai te huira’atira, ’e tae noa atu e 1 800 melo o te ’Ēkālesia, nā rātou i hōro’a i te mau tumu rā’au, ’e ’ua tanu rātou fātata 25 000 tumu rā’au. 25 I roto i teie ’ōpuara’a tau roa tanura’a tumu rā’au, ’ua oti a’ena i te tanuhia e 121 000 tumu rā’au. Tē mana’o ra rātou e tanu i te tahi fa’ahou ’ahurura’a tautini tumu rā’au.

I teie tauto’ora’a tāhō’ē, ’ua noa’a mai te marumaru, te ’atu’atura’a repo ’e te fa’aitira’a i te mau pape fa’a’ī nō ananahi. E fa’anehenehe te reira i te mau vāhi, e patu i te orara’a ’āmui, e auhia te mā’a ’e e fa’a’amu i te vārua. Mai te mea e ui ’outou i te ta’ata nō Haiti ’o vai tē ’ō’oti i te mā’a i ni’a i teie mau tumu rā’au, e parau mai rātou, « te ta’ata po’ia ».

E va’u ’ahuru i ni’a i te hānere o te ta’ata i roto i teie nei ao tē vai ra tā rātou ha’apa’ora’a fa’aro’o. 26 E mea pāhono ’oi’oi te mau ha’apa’ora’a fa’aro’o i te mau hina’aro rū i muri mai i te hō’ē ’ati nātura, nā reira ato’a i te hina’aro mā’a tāmau, te ha’apūra’a, te ha’api’ira’a, te tai’ora’a ’e te ha’api’ipi’ira’a ’ia noa’a te ’ohipa. ’Ati a’e i te ao nei, tē tauturu nei tō tātou mau melo, te mau hoa ’e te ’Ēkālesia i te mau pupu orara’a ’āmui e turu i te mau tītīhoria ma te hōro’a i te pape, te rāve’a tāmāra’a tino, te faura’o nō te huma ’e te rāpa’aura’a mata—hō’ē ta’ata, hō’ē ’oire iti, hō’ē tumu rā’au i te taime hō’ē. 27 I te mau vāhi ato’a, e ’imi tātou ’ia riro ’ei metua maita’i ’e ’ei tino huira’atira maita’i, nō te tauturu i tō tātou mau ta’ata tupu ’e te sōtaiete, nā roto ato’a i te LDS Charities. 28

’Ua hōro’a te Atua i te ti’amāra’a ’ia mā’iti—’e te ti’a’aura’a pae mōrare. ’Ua parau te Fatu : « E nā’u te Fatu o te Atua, i fa’ati’amā ia ’outou, nō reira ’ua ti’amā mau ā ho’i ’outou ». 29 I tōna porora’a « i te ora i te tītī », 30 ’ua parau fafau te Fatu ē e ’ōfati tāna tāra’ehara ’e te mau ’ē’a nō te ’evanelia i te mau tā’amu pae tino ’e pae vārua. 31 ’Aua’a a’e te aroha, ’ua mātara teie ti’amāra’a fa’aora i te feiā tei fa’aru’e i te tāhuti nei.

Tau matahiti i ma’iri a’e nei, ’ua nā ’ō mai te hō’ē tahu’a nō Amerika rōpū ē, ’ua fa’auehia ’oia e tuatāpapa i te « peu a te momoni nō te bāpetizora’a nō te feiā pohe ». Tē parau ra te tahu’a : « E au ra ē, e pūpū te Atua i te mau ta’ata ato’a i te rāve’a nō te fāri’i i te bāpetizora’a, ’aita e paraura’a ahea ’aore rā i hea rātou i ora, nā reira ato’a e ha’amaita’i ’oia i te mau tamari’i ri’i. 32 ’Ua fa’ata’a te tahu’a ē : « ’Ua paraparau te ’āpōsetolo Paulo nō ni’a i te feiā pohe e tīa’i ra i te bāpetizora’a ’e te ti’afa’ahoura’a ». 33 Tē parau fafau nei te mau ’ōro’a mono i te hiero i « te mau nūna’a ato’a, te mau ’ōpū ato’a ’e te mau reo ato’a » e ’aita i tītauhia i te hō’ē a’e ’ia « vai ’ei tītī nō te pohe, nō hade ’aore rā nō te mēnema ». 34

’A mātau ai tātou i te Atua, i te tahi taime ’o te mau pāhonora’a tīa’i-’ore-hia i te mau pure tē rave mai ia tātou mai ni’a mai i te purūmu, e ’āfa’i ia tātou i roto i te pupu orara’a ’āmui, e tīahi i te pōiri i roto i tō tātou vārua, ’e e arata’i ia tātou ’ia ’ite i te ha’apūra’a pae vārua ’e te tā’amura’a i roto i te maita’i o tāna mau fafaura’a ’e te here tāmau.

E ha’amata pinepine te mau ’ohipa rarahi ma te ’ohipa na’ina’i, e ’itehia rā te mau temeio a te Atua i te mahana tāta’itahi. ’Auē tō tātou māuruuru nō te hōro’a rahi nui o te Vārua Maita’i, te Tāra’ehara a Iesu Mesia ’e tāna ha’api’ira’a tumu i heheuhia mai, te mau ’ōro’a ’e te mau fafaura’a tei ’itehia i roto i tāna ’Ēkālesia tei fa’aho’ihia mai ’e tei pi’ihia i tōna i’oa.

’Ia fāri’i tātou ma te ’oa’oa i te anira’a a te Atua ’ia fāri’i ’e ’ia tauturu i te fa’atupu i tāna mau ha’amaita’ira’a i parauhia ’e i tohuhia i te mau nūna’a ato’a, te mau ’ōpū ato’a ’e te mau reo ato’a, ’o tā’u ïa pure i te i’oa mo’a ’e te hanahana o Iesu Mesia, ’āmene.