2022
Te Tau Lava ʻo Tokoniʻi ʻa e Niʻihi Kehé Ke Nau Ongoʻi ʻOku ʻOfaʻi mo Fakakau Kinautolu
Sepitema 2022


“Te Tau Lava ʻo Tokoniʻi ʻa e Niʻihi Kehé ke Nau Ongoʻi ʻOku ʻOfaʻi mo Fakakau Kinautolu,” Liahona, Sepitema 2022.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí

Te Tau Lava ʻo Tokoniʻi ʻa e Niʻihi Kehé Ke Nau Ongoʻi ʻOku ʻOfaʻi mo Fakakau Kinautolu

Naʻe aʻusia ʻe he Fakamoʻuí ʻa e fakasītuʻaʻí mo akoʻi kitautolu ʻi he founga ke tau ala atu ai ʻo tokoní.

ʻĪmisi
mīsini kosi

Ko Sasá ko ha finemui taautaha kei talavou ʻi ha uooti fakafāmili, ʻa ia ʻoku ʻikai faingofua maʻu pē. ʻOkú ne ongoʻi fiefia mo ongoʻi fiemālie ka ʻokú ne faʻa ongoʻi kehe ʻaupito—mo kiʻi ʻilonga makehe—ʻi he feohi mo e kau mēmipa kehe ʻo e uōtí. Hangē ko e tokolahi ʻo kitautolú, ʻokú ne fakaʻānaua ke tali ia mo ongoʻi ʻokú ne kau.

Naʻe vahe ʻa Tōmasi, ko ha tangata matuʻotuʻa ange ʻi he uōtí, ko hono tuongaʻane ngāue fakaetauhi pea naʻá ne ʻaʻahi atu mo hono uaifí ʻi ha ʻaho ʻe taha ke maheni ai mo Sasa. Naʻe kiʻi faikehe ʻa e ʻaʻahí ʻi he mafuli ʻa e fepōtalanoaʻakí ki hono tuʻunga tāutahá. Ka ʻi heʻenau talanoá, naʻe lava ke tala ʻe Sasa naʻe feinga pē ʻa Tōmasi mo hono uaifí ke mahino kiate kinaua hono tūkungá mo e founga te na lava ai ʻo tokoní.

ʻI ha taimi ʻe taha, ne pehē atu ʻe Tōmasi, “Naʻá ku fakatokangaʻi mahalo naʻa fie maʻu ʻe hoʻo loto ʻataʻataá ha kiʻi ʻofa. ʻOku ou fiefia ke tokoni atu ai.”

Koeʻuhi ko e fuʻu femoʻuekina ʻa Sasa ʻi heʻene ngāué ʻoku ʻikai fuʻu mahuʻinga ai kiate ia hono tokangaʻi ʻa e loto ʻataʻataá. Pea ʻikai ngata aí, ʻoku ʻikai ke ne fiefia ai. ʻOkú ne ʻiloʻi ʻa e founga hono fakamaʻa ʻo e loto ʻataʻataá, pea ʻokú ne ʻiloʻi te ne lava ʻo fai ia. Ka ʻoku ʻikai liliu ai ʻa e foʻi moʻoni ko ia ʻokú ne fehiʻa aí.

Naʻe ʻi ai ha taimi naʻe mei uesia ai ʻe he fehuʻi ʻa Tōmasí ʻa ʻene ngaahi ongó. Ka naʻe pehē ʻe Tōmasi naʻá ne ʻi he ngāue fakakautaú pea naʻe mahino kiate ia ʻa e meʻa naʻe pau ke faʻa fai ʻe ha fefine ʻiate ia pē ʻi he taimi ʻoku ʻikai ke ʻi ai ai hono husepānití. Naʻá ne fakatokangaʻi naʻe feinga pē ʻa Tōmasi ki ha founga ke lelei ange ai ʻena feohi fakakaungāmeʻá. Naʻá ne feinga ke fakatahaʻi ʻena ngaahi aʻusia ʻi he moʻuí ke maʻu ha meʻa te na faitatau aí.

Naʻe ako ʻa e ongo tafaʻaki fakatouʻosi ʻo e vā fetuʻutaki fakaetauhi ko ʻení ke na feʻofaʻaki mo fetokoniʻaki mei he tūkunga ne na ʻi aí, pea naʻe tupulaki ai ha feohi fakakaungāmeʻa vāofi moʻoni.

Pea naʻe ʻasi fakaʻofoʻofa maʻu pē ʻa e lotoʻataʻatā ia ʻo Sasá.

Ko e Sīpinga Haohaoa ʻo e Fakakau Atú

Naʻe kikiteʻi ʻe ʻĪsaia ʻi he Fuakava Motuʻá, ʻe ʻafioʻi tonu pē ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ʻi ha tūkunga ʻoku kehé. Naʻá Ne aʻusia ʻa e fakamavaheʻí mo e ngaohikoviá. “ʻOku fehiʻanekina ia pea liʻaki ʻe he tangatá; ko e tangata ʻo e ngaahi mamahí, pea maheni ai mo e loto-mamahí.” (ʻĪsaia 53:3). ʻOkú Ne ʻafioʻi ʻa e meʻa ʻoku tau ongoʻí mo ʻafioʻi ʻa e founga ke tokoniʻi ai kitautolú, ʻo fakafou ʻi Heʻene ʻofa haohaoá (vakai, ʻAlamā 7:12). Ko Ia ʻa e sīpinga haohaoa ʻo e founga te tau lava ai ʻo tokoni ʻi he ʻofá ʻo fakakau mai ʻa e niʻihi kehé, ʻo tatau ai pē pe ko e hā honau tūkungá pe fōtungá.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ke Fakakaukau ki Aí

ʻI hoʻo kumi ha ngaahi founga ke tokoniʻi ai e niʻihi kehé ke nau ongoʻi ʻoku nau kau atú, fakakaukau ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni naʻe akoʻi mo moʻui ʻaki ʻe he Fakamoʻuí:

  • Loto-fiemālie ke ke maheni mo ha kakai makehe meiate kinautolu ʻokú ke ʻosi ʻiló (vakai, Mātiu 5:43–48).

  • ʻOua naʻá ke manavasiʻi ke feohi mo kinautolu ʻe kehe ʻenau moʻuí pe tuí kapau ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ke tuku ai e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí (vakai, Maʻake 2:14–17; Luke 7:38–50).

  • ʻOku totonu ke ongoʻi ʻe he tokotaha kotoa pē ʻoku tau fie maʻu kinautolu ʻi he lotú (vakai, 3 Nīfai 18:22–32). ʻI heʻenau ʻi he feituʻu te nau lava ʻo ako ai ʻa e ongoongolelei ʻo e Fakamoʻuí mo ongoʻi ʻEne ʻofá, ʻe lava ke liliu ha faʻahinga taha pē.

  • ʻOku ʻafioʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e meʻa ʻoku tau fie maʻú, koeʻuhí he ʻokú Ne ʻafioʻi ʻa e meʻa ʻoku tau ongoʻí (vakai, ʻAlamā 7:11–12). Te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau ʻofá ʻaki ʻetau feinga ke tau maʻu ha mahino ki he ngaahi aʻusia ʻa e niʻihi kehé pea fokotuʻu kitautolu ʻi honau suú.

  • Naʻe tuku ʻe he Fakamoʻuí ha taimi ke Ne ʻi ai ko e tali ki he ngaahi fiemaʻu ʻa kinautolu ne nau feohí. Naʻá Ne kiʻi tatali ke tokangaʻi ʻa e niʻihi kehé neongo naʻe ʻi ai ʻEne ngaahi palani ke ʻi ha feituʻu kehe (vakai, Maʻake 5:22–43).

Ko e Hā Te Tau Lava ʻo Fakahokó?

ʻĪmisi
ongo fafine

ʻOua naʻa tuku ke taʻofi koe ʻe he ngaahi faikehekehé mei hoʻo maheni mo kinautolu ʻokú ke ngāue fakaetauhi ki aí. Neongo pe ko e hā hotau ngaahi faikehekehé, ka ʻoku ʻi ai ha meʻa ke ʻiloʻi ʻoku tau faitatau ai.

Paaki