“Kami sa Kanunay Magpadayon sa Pagkat-on,” Liahona, Dis. 2022.
Mga Panalangin sa Pagbarog pinaagi sa Kinaugalingong Paningkamot
“Kami sa Kanunay Magpadayon sa Pagkat-on”
Ang edukasyon nakahimo og usa ka dakong kalainan alang sa pamilyang Carvalho, nga naglantaw sa pagkat-on isip usa ka angkla sa ilang mga kinabuhi.
Sa dihang si Raimundo Carvalho nag-edad og 18, ang iyang amahan namatay. Ang iyang amahan nanginabuhi pinaagi sa pagpanglaba og mga sinena alang sa ubang mga pamilya. Karon kanang gamay nga kinitaan wala na.
“Ako ang kamagulangan nga anak, ang bugtong lalaki, nga adunay upat ka manghod nga babaye. Busa, nagkinahanglan ko nga motabang sa akong mama sa pagsangkap alang sa pamilya,” mihinumdom siya. “Nakasinati kami og daghang hagit ug kabos gayod kami.”
Si Raimundo nakakat-on sa paghimo og mga sapatos. Sa wala madugay, hinoon, naklaro nga siya dili na makapadayon sa iyang pagtuon ug motrabaho nga paigo aron makasangkap sa tabang nga gikinahanglan sa iyang inahan. “Ang pag-amuma sa pamilya ang mag-una,” miingon siya. “Nakatiwas ko sa akong pag-eskwela nianang tuiga ug mao na kadto.”
Sa iyang kasingkasing, nasayod siya nga makabalik siya pag-usab sa pag-eskwela. Apan kon kanus-a ug sa unsang paagi?
Mipadayon siya sa pagtrabaho, ug ang pamilya nakasugakod.
“Dayon nahimamat nako ug naminyo niining matahom nga babaye,” miingon siya, nga nagpahiyom sa iyang asawa, si Eréroythe. “Ug kami naghimo og among kaugalingong pamilya. Karon kami adunay tulo ka anak ug tulo ka apo.”
Si Eró, nga maoy ngalan sa iyang asawa, miawhag ni Raimundo sa pagbalik og eskwela. “Apan tungod sa akong mga responsibilidad isip usa ka bana ug usa ka amahan,” miingon si Raimundo, “Nasayod ko nga dili ko makapadayon sa edukasyon nga akong ganahan niadtong panahona. Wala nako biyae ang akong pangandoy—ako lang kining gihunong. Kini mahimong usa ka butang nga akong buhaton sa umaabot.”
Ang pwede niyang himoon, nga iyang nasuta, mao ang pag-awhag sa iyang asawa ug mga anak diha sa ilang edukasyon.
“Ang mga kasulatan nagtudlo kanato nga ang himaya sa Dios mao ang kaalam,1” miingon siya. “Sila usab miingon nga kita kinahanglan mopadako sa atong mga anak diha sa kahayag ug kamatuoran2 ug nga kami kinahanglan magtinguha sa pagkat-on pinaagi sa pagtuon ug hugot nga pagtuo.3 Kini nga mga baroganan nahimong sumbanan alang sa among pamilya.”
Pagpadayon sa Edukasyon Karon
Karon, si Raimundo 62 anyos na. Ug kadto diay nga pangandoy, nga iya usa nga gihunong? Sa kataposan kini natuman. Siya bag-o lang migradwar sa high school. Dugang pa, siya nangandam sa pagsulod sa kolehiyo. “Kinahanglan ko nga mokuha og lisod nga pasulit aron makasulod,” miingon siya. “Apan gusto ko nga ang mga tawo, tigulang ug batan-on, makakita nga sila makahimo og tumong ug makakab-ot niini.”
Ang asawa ni Raimundo ug ang mga anak mipadayon usab sa edukasyon.
“Sa dihang misugod ako sa kolehiyo pipila ka tuig ang milabay,” miingon si Eró, nga 57 na, “walay usa sa pamilya nga nakahuman og bisan unsang matang sa advance nga edukasyon. Apan mituo ko nga kon kini nga babag mabuntog, ang edukasyon mopuno sa among panimalay. Makapahimo kini sa mga butang nga mas maayo sa umaabot. Ako usa ka kusinero sa propesyon, ug ako moluto tungod kay ganahan kong magluto. Apan ako nagtuo nga makakat-on pa ko og dugang, ug ang akong anak nga babaye si Dielle gusto usab nga makakat-on og dugang.”
Miapil sila sa usa ka grupo sa Simbahan sa pagbarog pinaagi sa kinaugalingong paningkamot, ug ang facilitator misugyot nga sila moaplay sa Perpetual Education Fund nga mga loan. “Ang mga loan giaprobahan,” miingon si Eró. “Busa, mi-enrol kami sa unibersidad aron magtuon og gastronomy. Nagkuha kami og parehas nga major, ug kami mga anak nga babaye ug inahan diha sa eskwelahan sa samang higayon. Kami magtrabaho sa tibuok adlaw magluto og pagkaon, dayon moeskwela sa kolehiyo sa gabii.” Sa uban nga mga adlaw si Eró magsugod sa pagtrabaho alas 5:00 sa buntag, nga magtrabaho sa tibuok adlaw, dayon adunay mga klase nga magsugod alas 8:00 sa gabii.
Miangkon siya nga makatulog usahay. “Tinuod, lisod gyod kadto,” miingon siya. “Apan kinahanglan lang gyod ka nga mosalig nga ang Ginoo motabang kanimo, ug ikaw mopadayon lang.”
Karon ang inahan ug anak nga babaye migradwar na. Si Eró wala na magtrabaho sa restaurant. Nagkinaugalingon siya sa pagpanarbaho ug nagtrabaho sa panimalay. “Kaming duha nagluto gihapon, apan kami mas kwalipikado na ug adunay mas daghang oportunidad sa pag-usbaw. Igo na ang among kinitaan aron makabayad og balik sa among mga loan, ug si Dielle naningkamot sa usa ka master’s degree sa management!”
Gipasabot ni Eró nga, “Ang among anak nga lalaki si Odirlei, bisan og nabilanggo, nagkompleto sa usa ka online degree sa accounting ug gidawat sa usa ka kompetisyon sa federal nga unibersidad nga programa sa agronomy. Naghulat siya sa usa ka desisyon sa husgado nga matugotan siya sa pagtambong og klase mismo. Kami nag-awhag kaniya sa paggamit sa iyang panahon sa pagtuon, aron mahimong kwalipikado, aron nga kon siya permanenting makagawas, siya makabaton og mas maayo nga kinabuhi. Nakat-on siya nga ang edukasyon maghatag kanimo sa oportunidad sa paghimo og usa ka bag-ong reyalidad, ug siya nasayod nga ang Dios nasayod unsay posible niyang maabot.”
Namahayag si Eró, “Ang edukasyon nakahimo og dakong kalainan sa among pamilya. Dili lang kini kahibalo; kini usa ka angkla sa among kinabuhi.” Ug si Raimundo misulti nga ang iyang inahan, nga walay kinaadman sa hapit tibuok niyang kinabuhi, isip usa ka tigulang na nga babaye nakakat-on sa pagbasa ug sa pagsulat.
Laing Matang sa Kahibalo
Sila si Raimundo ug Eró nasayod usab kabahin sa laing matang sa edukasyon—ang espirituhanong kahibalo.
“Mga 30 ka tuig ang milabay,” si Raimundo miingon, “dili kami aktibo sa Simbahan. Apan ang among bishop mihangyo ni Ero ug nako alang sa usa ka interbiyo. Gidapit niya kami sa pagkuha og klase kabahin sa mahangturon nga kaminyoon, ug tungod niana nga klase, kami mibalik sa Simbahan ug nag-uban sa pagtuon ug nakakat-on ug nakapalig-on sa among mga pagpamatuod. Usa ka tuig ang milabay, kami nasilyo ngadto sa among pamilya sa São Paulo Brazil Temple.”
Karon sila nakahatag na og dekadang serbisyo sa ilang ward ug stake, “ug kami nagtuon pa gihapon sa ebanghelyo, nagkat-on pa gihapon og dugang nga kamatuoran,” miingon si Raimundo.
“Bisan kon kami tigulang na,” miingon si Eró, “kinahanglan kami nga magpadayon sa pagkat-on. Kami kinahanglan gayod nga padayon nga magbaton og espirituhanon nga kahibalo. Kabahin kining tanan sa usa ka mahangturon nga plano
Si Raimundo nag-ingon nga siya ganahan niini nga kutlo gikan ni Elder Dieter F. Uchtdorf sa Korum sa Napulog Duha ka Aportoles:
“Isip mga tawo, atong gihatagan og taas nga prayoridad ang sekular nga pagkat-on ug bokasyonal nga kalamboan. Gusto kita ug kinahanglan nga molabaw kita sa kinaadman ug pagkahanas. Gidayeg ko kamo sa makugihon nga pagpaningkamot aron makaangkon og edukasyon ug mahimong eksperto sa inyong propesyon. Dapiton ko usab kamo nga mahimong mga eksperto sa mga doktrina sa ebanghelyo.”4
Ug si Raimundo usab ganahan niining kasulatan:
“Bisan unsa nga baroganan sa salabotan nga kita makakab-ot niini nga kinabuhi, kini madala uban kanato sa pagkabanhaw.
Ug kon ang usa ka tawo makakab-ot og daghan pa nga kahibalo ug salabotan dinhi niini nga kinabuhi pinaagi sa iyang kakugi ug pagkamasulundon kay sa uban nga tawo, siya adunay daghan nga kahigayonan didto sa kalibotan nga umaabot.”5
“Kana nga kasulatan nakapadasig kanako,” nag-ingon siya. “Nakahatag kini kanako og kalipay nga masayod nga adunay mas daghan nga moabot. Ako momata og sayo sa buntag ug magtuon ko sa mga kasulatan. Dayon moadto sa trabaho nga natagbaw tungod kay ako nakakat-on og butang sayo sa buntag.”
Pagpaambit kon unsa ang Imong Nakat-onan
Dili pa lang dugay sila si Raimundo ug Eró gitawag sa pagtambag sa mga young single adult sa ilang rehiyon.
“Pagkanindot!” Miingon si Eró. “Kami nakadawat sa ilang positibo nga enerhiya, ug kami mosukli kanila og kaalam. Kini sama sa usa ka hingpit nga koneksiyon. Ang edad dili makabulag-bulag kanamo. Ang tinguha sa paglambo makahugpong kanamo. Among nasuta nga kini makatudlo kanamo og mga kahanas nga wala pa namo makat-uni. Ug agi og balos, kami makahatag kanila og kasinatian sa kinabuhi ug makatabang kanila nga makasabot kon sa unsang paagi ang edukasyon makaugmad sa ilang abilidad nga mahimong makabarog pinaagi sa kinaugalingong paningkamot. Ania kami aron mosuporta sa usag usa ug magkat-on gikan sa usag usa.”
“Pagkaanindot nga oportunidad nga among naangkon karon,” miingon si Raimundo, “aron matabangan ang batan-ong katawhan nga makita kon sa unsang paagi ang edukasyon makatabang nila nga mahimong makabarog pinaagi sa kinaugalingong paningkamot. Apan ako nanghinaot nga kami makatabang usab kanila sa pagsabot nga ang himaya sa Dios mao ang salabotan. Sa akong hunahuna, kitang tanan adunay usa ka tinguha nga makakat-on. Motuo ko nga kami kanunayng makapadayon sa pagkat-on.”