Noda Tabana
Bula Reki ena Sere ni Yaloda
70 na yabaki ni veiqaravi ena lomasoli a tekivu ena dua na taro rawarawa.
A se qai yabaki ciwa walega kina o Walnetta Broederlow McCall ena gauna a taroga kina e dua na daukaulotu ke tiko e dua me taba piano kivei ira na nodra ivavakoso vovou. “Au a laveliga yani vakamalua!” a nanuma lesu. Na daukaulotu, o Elder Charles W. Ashman, a sega ni vakataotaki ena yabaki ni nona bula se kila. A solia vei Walnetta na serenilotu me vakatovotovo kina, ni qai macawa e tarava sa yaco o koya me daunitabapiano ena nodra soqoni.
Ni sa biuvanua mai na vuvale nei Walnetta mai Viti ki Devonport ena Baravi ni Vualiku kei Okaladi ni oti toka e vica na yabaki ni oti na iKarua ni Valu Levu, na tamana, o Oscar P. Broederlow a se lewenilotu duadua ga e kilai ni Lotu I Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena vanua o ya. Ia rau a cakacaka yani na daukaulotu ka sa levu toka mai na saumaki vou me caka na soqoni ena Devonport Labour Hall, ena veivakarautaki nei tinai Walnetta, o Hilda E. Lobendahn Broederlow.
Ni gauna sa tauyavutaki kina e kea na iSoqosoqo ni Veivukei, era sa dau soqoni ena veimacawa na ilawalawa lailai ni marama ena itikotiko nei Sister Norma Roberts. Sa dau kauti Walnetta o tinana me laki taba piano vei ira ‘na Tina Daulagasere’. “A se bera ni tauyavutaki kina na Lalai,” a nanuma lesu, “kau dau qai vakanananu lesu ena qoroqoro niu sa laki soqoni e liu ena iSoqosoqo ni Veivukei qai muri na Lalai!”
A vakaukauwataki na kila-ka ni ivakatagi nei Walnetta ni tomana tiko na nona veiqaravi. A vakadinadinataka na cakamana ni kena tubu na Lotu ena nona yasana, ka lako vata mai na veimadigi me vakatorocaketaka na nona taledi. Ni sa goneyalewa mai, sa yaco na nodratou tabana me sa Ka Lima ni Tabanalevu e Okaladi, ka sa dua kina na oqani vou ka livaliva. Se bera mada vakadua me tabaka o Walnetta e dua na oqani. “O koya a mai vakadabera a solia vei au e dua na tikidua ka tuberi au sara vakatotolo—ka volekata ni tinikalima na miniti,” a kaya. Sai koya beka ga o ya na ivakamacala ni kena tabaki na oqani me soli vua . . . ia a sega ni yalolailai kina. “Au kila ni na vukei au na Turaga. Au sa qai vakadeitaka me sa noqu cakacaka tudei meu na vulica kece sara ka meu vakatovotovo, vakatovotovo, ka vakatovotovo!”
Ni sa mai 70 oqo na yabaki, na yalodina nei Walnetta ki na sereivakatagi sa mai vakalougatataka e vuqa sara na tamata. Ni a vaqara dredre tiko o Peresitedi Steve Midgely, e dua na peresitedi vakacegu ena iTeki o Whangarei, e dua na daunioqani me baleta na koniferedi ni iteki, a marautaka o Walnetta me vakaio ki na kerekere o ya. Kei na gauna e dau dabe veiliutaki kina o Peresitedi ni iWasewase o Peresitedi David Baxter ena soqoni ni sakaramede ena Tabanalevu o Takapuna, ena dau tu vakadua ena yasani oqani ni oti na soqoni me vakavinavinaka vei Walnetta ena vuku ni ivakatagi.
“Au kila niu sa vosa tiko ena vukudra kece na dauniivakatagi ena noqu kaya ni keimami dau marautaka vakalevu ni o kemuni na veitacini kei na lewenilotu o ni dau vakavinavinakataka na ivakatagi keimami dau vakarautaka,” a kaya. “Au sa vakatagi oti ena tabanalevu, soqoni ni iteki kei na iWasewase na Pasifika [vakakina] ena veitokoni ena matasere ni Lotu, vakabibi ena veisisivi sereivakatagi.” E doka vakalevu o koya na nona a rawa ni cakacaka vata kei na vuqa na daulagasere rogolevu kei ira na dauniivakatagi ena loma ni Lotu ni ra cakava na nodra sereivakatagi.
Ni toso na yabaki sa veiqaravi oti o Walnetta ena vuqa na veikacivi tale eso ka rekitaka dina na veika a sotava kina. Nikua sa marautaka dina na veimadigi me vakarautaka na sere ni curu ena nona Tabanalevu e Taupo, me sureti kina na Yalo Tabu ka vakarautaka e dua na gauna rokovi me baleta na nodra soqoni ni sakaramede. Ni nanuma lesu na nona taleitaka na nona veikacivi, sa vakavinavinaka ki na isolisoli a solia vua o Elder Ashman ena veiyabaki yani e liu ni a kerea me dua me taba piano. “Na nona veisureti meu tabapiano ena neimami soqoni kei na [nona nuideitaki] au sa vakalougatataka na noqu bula,” a kaya.
A yaco totolo sara na sereivakatagi me vakaraitaka kina na nona lomana na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito, kei na serenilotu yadua a vulica rawa o koya sa vakaibalebale vakalevu sara vua. Na imatai ni serenilotu a vakatagitaka, o ya na “Lord, Dismiss Us with Thy Blessing.”
“Oqo e dua na masu ni na tiko vata ga kei keda na Yalo ni Turaga,” a kaya o Walnetta, “ka toso na yabaki, na dina o ya sa vakadinadinataki tu ga ena noqu bula.”
A rawa beka vua me digitaka e dua na serenilotu taleitaki? Ni vakasamataka oti, a tinia ga o Walnetta ka kaya, ni sega. “Na ka ga e bibi vei au o ya se cava ga na serenilotu au vakatagitaka, au na vakavinavinaka ga e veigauna meu vakila na Yalo niu vakatagitaka tiko na serenilotu o ya.” A tomana o koya: “A kaya vakaoqo o Spencer W. Kimball (1895–1985), ‘Eda sa tiko ena dua na ituvaki, oi keda na dau ni sereivakatagi, meda tara na yalodra era sa vakarorogo kina.’1
“Au sa vakila na ilesilesi o ya.”