“Noda Kacivi meda Wasea na Kosipeli ni iVakabula,” Liaona, Jiulai 2023.
Noda Kacivi meda Wasea na Kosipeli ni iVakabula
Me vaka ni da italai ni Kalou, eda sa kacivi meda wasea na inuinui sa vakarautaka tu na iVakabula mai na Nona bula, ivakavuvuli, Veisorovaki, kei na kosipeli vakalesui mai.
Ni keirau se daukaulotu gone mai Igiladi, keirau a vakavulica kei noqu itokani e dua na turaga ka sotava eso na draki ni bula vakarerevaki, ka dau rawa kina na mate ena iKarua ni iValu Levu kei Vuravura. A vakaitavi ena veisaqasaqa vakaiyaragi e vanua ka qai bula mai na dua na ravuravu vakadomobula ki na waqa a tiko kina ni bera ni lesu ki vale ki Igiladi. Ni sa yaco yani ki Igiladi, a luvuci vakalevu na yalona ka vakavinavinaka ena nona sa lesu bula yani ki vale ka mani tekiduru, reguca na qele, ka vakavinavinaka.
E a tagi ni keirau vakavulici koya ena Veivakalesuimai ka vakamacalataka vua na iMatai ni Raivotu nei Josefa Simici. Ni tonawanawa tu na wai ni matana, a vakamacalataka na ivakadinadina veiluvuci a ciqoma. A vakamacalataka ni itukutuku ni Veivakalesui mai a vakila kina edua na ka, ka tautauvata kei na ka a vakila ena nona lesu bula yani ki Igiladi. A vakila o koya ni tiko e dua na nona icavacava tawamudu.
Na Noda Veikacivi vaka iTalai ni Kalou
Ni da lewe Ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, eda sa italai ni Kalou. Me vaka ni da Nona italai, na noda itavi me da wasea vei ira na tani—me vakataki ira au a vakavulica mai Igiladi—na inuinui e vakarautaka tu na iVakabula mai na Nona bula, ivakavuvuli, Veisorovaki, kei na kosipeli vakalesui mai (raica na 3 Nifai 27:13–14). Oqori e sega ni cakacaka rawarawa ena dua na vuravura e vakasinaiti tu ena vakatitiqa, yaluma, kei na butobuto, ia na kosipeli vakalesui mai e vakarautaka tu na rarama saraga era gadreva tu na luve ni Kalou ena veigauna dredre.
Sa vakaraitaka kina o Peresitedi Russell M. Nelson ni sa gadreva vakalevu cake sara na vuravura na kosipeli i Jisu Karisito ena gauna oqo: “Na Nona kosipeli sa isaunitaro duadua ga ni ra kidroa tu ena rere e vuqa na tamata. Oqo e vakadeitaka na bibi ni nona ivakaro na Turaga vei iratou na Nona tisaipeli me ratou ‘lako … yani ki vuravura taucoko ka vunautaka na itukutuku vinaka ki vei ira na tamata kecega [Marika 16:15, kenai ikuri me vakabibitaki kina; raica talega na Maciu 28:19]. Sa noda na itavi tabu me da wasea na kaukauwa kei na vakacegu i Jisu Karisito vei ira kece era via rogoca ka laiva na Kalou me qaqa duadua ena nodra bula.” Kuria o Peresitedi Nelson, “Sa tu na noda dui itavi yadua me da qarava ena vakasoqoni vata nei Isireli.”1
E dua na sala eda na vakataucokotaka kina na itavi oya sai koya na noda ciqoma na veikacivi ni veiqaravi vakadaukaulotu tudei. Eda kila, me vaka a vakabibitaka o Peresitedi Nelson wale tiko ga qo, ni itavi ni cakacaka ni kaulotu tudei e sa baleti ira ga na cauravou era sa maroroi tu me baleta na vakasoqoni vata ena gauna oqo. Vei ira, na cakacaka ni kaulotu sa “itavi vaka matabete.” E dina ni vakatau vei ira na goneyalewa mera laki kaulotu se sega, sa kerei ira o Peresitedi Nelson me ra taroga vua na Turaga kevaka e vinakata o Koya me ra veiqaravi talega. “Na veika o cau kina ki na cakacaka oqo e vakasakiti dina!” a tukuna vei ira o koya. Ia, e dina sara, e gadreva na Turaga na veiwatini qase me ra veiqaravi me vaka e vakatara na ituvaki ni nodra bula. “Nodra sasaga,” ena vosa nei Peresitedi Nelson, “ena sega ni vakaisosomitaki rawa.”2
E dua tale na sala eda vakayacora kina na noda itavi ena vakasokumuni i Isireli o ya meda nanuma na noda veiyalayalati meda tu ka “vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, kei na veika kecega, kei na veivanua kecega” (Mosaia 18:9). E sega ni gadrevi vei keda e dua na veikacivi ni daukaulotu tudei meda tu ka ivakadinadina. Ni da bulataka na kosipeli, lomani ira ka qaravi ira na tani, tudei tu ni da temaki ka vakacacani, ka wasea na ivakadinadina ena vosa kei na ivalavala, eda na kauti ira mai na tani vei Jisu Karisito.
Na wasei ni kosipeli e rawa ni veivakayalolailaitaki, vei ira sara mada ga era sa kaulotu oti. Ia ni sa tiko vei keda e dua na ivakadinadina kaukauwa ni iVakabula kei na Veivakalesuimai, eda na sega ni rawa ni levea meda na vakadinadinataka ga na veika eda kila.
Na Bibi ni iVakadinadina
Eda na vaqaqacotaka vakacava na noda ivakadinadina me rawa ni da yaco me da daukaulotu mana? Eda gadreva ga me da muria na ivakasala ni noda parofita bula. Ena tubu na noda ivakadinadina ni da:
-
Vakalevutaka na noda igu vakayalo.3
-
Vakarautaka na Gauna vua na Turaga.4
-
Vaqaqacotaka na noda yavu vakayalo.5
-
Eda laiva na Kalou me qaqa tikoga ena noda bula.6
-
Mo Rogoci Koya.7
Ni da vulica na vosa nei Peresitedi Nelson ka muria na nona ivakasala, eda na vaqaqacotaka na noda ivakadinadina me baleta na iVakabula kei na Nona kosipeli, na itavi a vakayacora na Parofita o Josefa Simici ena Veivakalesui mai, na dina ni iVola i Momani, kei na nodra kacivi na parofita kei na iapositolo ni gauna oqo. Na ivakadinadina vaqaqacotaki ena vakarautaki keda—ka laveta cake na noda gagadre—me da rogoca na kaci vakaparofita nei Peresitedi Nelson me vakasoqoni Isireli ena yasa ruarua ni ilati.
Me mana na wasei ni kosipeli, e sega ni gadrevi me da matai ena vosa. E sega ni gadrevi me da kila na veika matailalai kece sara ni ivunau ni kosipeli. E sega ni gadrevi meda cavuqaqataka e vuqa na daseni na ivolanikalou. E sega mada ga ni gadrevi me da vuli torocake. Na veika oqori ena vukei keda meda wasea na noda itukutuku, ia na kaukauwa dina me kauta mai na veisau e lako mai na yalo malumalumu, dua na ivakadinadina kaukauwa, kei na dua na ivakadinadina veivakadeitaki mai vua na Yalo Tabu.
“E sega ni dua na tamata,” a kaya na parofita o Josefa Simici, “e rawa ni vunautaka na Kosipeli ke sega na Yalo Tabu.”8
“Bukawaqa e Loma ni Noqu Sui”
Ena 1830, ni oti na nona rogoci ira na daukaulotu ni ra vakavulica na itukutuku ni kosipeli vakalesuimai, a vinakata o Brigham Young me kila vakataki koya na dina ni veika era vakavulica tiko. E a vakadikeva vakavinaka sara na iVola i Momani vakakina na nodra itovo ni bula o ira era a vakadinadinataka na kena dina kei na Parofita o Josefa Simici.
E dua na ka me baleti ira na daukaulotu taumada a tara na lomai Brigham kei na nona bula. “Na nodra ivakadinadina a kama me vaka na buka e loma ni noqu sui,” a kaya o koya.9
E dua vei ira na daukaulotu oya, o Eleazer Miller, a se qai lewena na Lotu me va walega na vula.10 O koya, ena vosa vakadaukaulotu ni gauna oqo, e se “drokadroka” ka sega ni vinaka na nona vosa e matanalevu. Ia a sega ni dua na ka na veika oqori.
Ena vuqa na yabaki ki muri, e a tukuna kina o Peresitedi Brigham Young: “Niu raica e dua na tamata ka sega ni matai ena vosa, se tiko vua na taledi ni vosa e matanalevu, ka rawa ni tukuna walega, ‘Au kila ena kaukauwa ni Yalo Tabu ni dina na iVola i Momani, [vakakina] ni o Josefa Simici e dua na parofita ni Turaga[,]’ [n]a Yalo Tabu mai vua ka vosa tiko mai oya, a cilava na lomaqu, ka sa [se ra a] tu sara ga e mataqu ena gauna oya na rarama, na lagilagi kei na tawamate rawa.”
A kaya o Peresitedi Young ni a ovici ka vakasinaiti ena rarama kei na lagilagi oya, ka kila vakataki koya ni dina na ivakadinadina nei Eleazer.
“Na vuravura ena nona vuku kei na nona kaukauwa taucoko, vata kei na lagilagi, kei na nodra vutuniyau na kena tui kei ira era veiliutaki kina,” e kaya o Peresitedi Young, “e yali yani ka tawayaga ni vakatauvatani kei na ivakadinadina rawarawa sega ni ukutaki ni dua na talai ni Kalou.”11
Sa Ka Levu Na Noda Reki
A vakaraitaka na Parofita o Josefa Simici, “Mai na veika kece sara sa tukuni oti, sa itavi cecere ka bibi duadua o ya na vunautaki ni Kosipeli.”12
Na rokovi ni noda veiyalayalati vaka lewe ni matanitu ni Kalou e oka kina na wasei ni kosipeli i Jisu Karisito. Na wasei ni kosipeli sa dua na ivakaraitaki cecere duadua ni noda lomani ira na wekada me vaka na noda lomani keda (raica na Maciu 22:37–39). Na wasei ni kosipeli sa ilesilesi cecere ni iVakabula.
O keda eda sa veivuke oti ena nodra kau mai na yalo vei Karisito eda sa tovolea rawa na reki tawamudu sa yalataki vei ira era cakacaka me ra vakabulai na luve ni Kalou (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 18:15–16). Au dau vakananuma lesu na noqu veiqaravi vakadaukaulotu gone mai Igiladi—o ira na itokani au a veiqaravi vata kei ira, o ira na tamata keimami a sotava, o ira na luvena tagane kei na yalewa vakamareqeti ni Kalou keimami a veivuke ena nodra kau mai ki na Nona lomanibai na Kalou. A veisau vakadua na noqu bula mai na tiki ni gauna oya.
Mai na veika au sa sotava, au vakavoqataka na yalayala ni Mataveiliutaki Taumada kivei ira era “kauta mai ki vuravura na nona dina,”13 se e noda vanua se vanua tani: “Na Turaga ena saumi kemuni ka vakalougatataki kemuni vakalevu sara ni o ni qaravi Koya ena yalomalumalumu kei na masumasu. Sa waraki iko tu na marau o se bera ni bau sotava vakadua ni o cakacaka ena kedra maliwa na Luvena.”14