Lakang 4: Mohimo og masiksikon ug walay kahadlok nga sinulat nga moral nga imbentaryo sa atong kaugalingon.

Mahinungdanong Baroganan: Kamatuoran

Ang katuyoan sa lakang 4 mao ang pagsusi sa atong kagahapon aron mas masabtan ang atong mga kahuyang ug maila kon unsay nagpugong kanato gikan sa pagkahimong sama sa Manluluwas ug pagserbisyo sa uban. Sama pananglit, ang kahadlok, pagpangatarongan, ug paglimod mopahanap sa atong abilidad sa pagkakita og klaro sa mga butang. Apan dili kita makausab og mga butang kon wala kita kahibalo unsa kini. Ang atong mga imbentaryo makatabang nato sa pagsabot sa tanan nga nagbabag sa dalan sa proseso sa atong pagkaulian. Ang pagsulat sa atong mga imbentaryo nagkinahanglan nga matinuoron kita sa atong kaugalingon mahitungod sa kon si kinsa kita ug kon asa nga dapit na kita aron makapangayo kita og tabang sa Dios aron kita mausab, mas momaayo, ug maulian.

Tanan kita nakasinati og mga butang nga labihan kalisod. Nabuak ang atong mga kasingkasing, ug aduna kitay mga hapdos nga uwat sa emosyon. Migamit kita og mga substansiyang makaadik ug mga kinaiya nga mowagtang sa kasakit, ug mihimo kita og mga pagpili aron mapadayon ang pagtinguha niining temporaryong kahupayan. Kini nga mga kinaiya nagpasamot lamang sa kasakit, nga naghatag og dugang nga rason sa paggamit og mga makaadik aron mahupay. Ang mga kasakit sa kinabuhi ug ang atong makaadik nga mga kinaiya nahimong mga bundo sa kaulaw nga gipaningkamotan natong itago, kalimtan, o ilimod.

Ang atong mga pagkaadik, kahadlok ug paglimod mipiang sa atong abilidad sa matinuorong pagpamalandong mahitungod sa atong kinabuhi. Atong gilimod o wala sabta ang pagkaguba ug mga kadaot nga nahitabo sa atong mga pakigrelasyon tungod sa atong mga pagkaadik. Mao nga gibuhat nato ang tanan aron hikalimtan, o bakakan ang atong kaugalingon sa paghupay sa atong kasakit. Agig sangpotanan, dili na nato mamatikdan ang daghan sa atong mga sayop o maningkamot na lang sa paghikalimot niini. Gihimo nato ang labihang pagbakak sa atong kaugalingon sa pagkombinse nga ang daghan sa atong mga nangagi karon wala na sa atong panan-aw. Ang atong mga esponsor ug ang uban sa mga pundok para maulian mihangyo nga atong buhaton ang labing maayo ug dawaton sa atong kaugalingon kon unsa man ang atong nahikalimtan o dili andam nga makita. Niana lamang atong masabtan nga diay nagkinahangaln kita sa Manluluwas aron moayo kanato.

Ang lagmit nga pagrebyo sa atong nangagi ug dayon sa pagsulat niini mora og malisod ug usahay gani imposible. Nagkinahanglan og dakong paningkamot ang paghimo niini. Kinahanglan nga siksikon nato ang atong mga kasingkasing ug hunahuna aron mahinumdoman ang atong mga nangaging kasinatian, ug lisod alang nato ang pagsulat niini. Ang importanteng butang mao ang paglingkod ug sugdan ang pagsulat. Kini ang nagpugos kanamo nga lihokon ang bag-o lang namong nalig-on nga pagsalig sa Dios. Ang among panghinaot nga kami mamaayo, mapasaylo, ug malingkawas gikan sa pagkaulipon naghatag nano og kaisog nga mosulay. Nangayo kami og tabang sa Dios sa pagbuntog sa among kahadlok. Nangayo kami Kaniya nga tabangan kami sa paghinumdom ug pag-atubang sa among mga sayop ug kasakit uban sa kaisog. Gidungog Niya kami ug anaa alang kanamo.

Ang among mga esponsor mahinungdanon sa pagtabang kanamo nga maisogong makapadayon pinaagi niini nga lakang. Kay sila nakahimo na niini nga lakang sa ilang kaugalingon, nakahimo sila sa pag-awhag kanamo ug pagtabang nga among makita ang among mga nangagi sa tin-aw nga paagi. Wala namo kini mahimo sa hingpit nga paagi, apan among nahimo ang labing maayo. Ug sa kataposan, igo ra kini. Pinaagi sa pag-ila ug pagdiskobre sa makadaot nga mga elemento sa among kinabuhi, among gihimo ang gikinahanglan nga lakang sa pagtul-id niini. Nakita usab namong mapuslanon ang pag-ila sa mga maayo sa among kagahapon ug ilakip sa among mga imbentaryo ang positibong mga butang nga among nahimo ug mga kalig-on nga among napalambo. Ang lakang 4 nakatabang namo nga mahatagan ang Dios og matinuorong asoy kon si kinsa kami, lakip sa among mga kahuyang ug sa among mga kalig-on.

Kining nakalista nga among mga kaligutgot, mga kahadlok, pagpasakit, ug mga kalig-on nahimo nga delikadong panginahanglan sa among panaw sa paningkamot nga maulian. Samtang sa ngadto-ngadto mouswag kita ngadto sa mga lakang 6 ug 7, atong gamiton ang atong mga imbentaryo sa pagrebyo sa mga kahuyang nga maoy nagpugong nato diin naungot kita didto sa makadaot nga pabalik-balik nga mga buhat. Sama pananglit, ang garbo ug ang kahadlok maoy naghimo nga pugngan nato ang atong kaugalingon ang atong mga sayop, nga hinungdan sa pagkaguba sa mga relasyon ug pagsalig. Dayon, samtang moabot kita sa lakang 8 ug lakang 9, ang mga tawo sa atong mga imbentaryo mao kadtong mga tawo diin kita dunay oportunidad nga pasayloon ug mohimo og mga pagtul-id.

Mga Lakang nga Buhaton

Kini usa ka programa sa paglihok. Ang among kalamboan nagdepende sa makanunayon nga paggamit sa mga lakang diha sa among inadlaw nga mga kinabuhi. Nailhan kini isip “pagbuhat sa mga lakang.” Ang mosunod nga mga buluhaton motabang namo sa pagduol ngadto ni Kristo ug sa pagdawat sa giya ug gahom nga kinahanglanon sa sunod nga lakang sa among pagpaningkamot aron maulian.

Isulat ang imbentaryo pinaagi sa tabang sa usa ka esponsor

Kini nga lakang mao ang dapit kon asa kita magsugod sa paggamit sa atong pagtuo pinaagi sa mga buhat (tan-awa sa Santiago 2:17–18). Alang sa kadaghanan kanato, kini ang labing lisod nga lakang. Tingali mahagiton kini, sakit, ug labihan ka lisod, ug tingali mobati kita nga kinahanglan natong manubag sa tanan sa atong nangagi. Hinoon, ang pagsulat sa atong mga imbentaryo dili usa ka tahas nga malisod. Pwede ra kitang manglingkod, mag-ampo, ug magsugod sa pagsulat, bisan og usa ra ka pangutana ang atong masulat o panghitabo sa usa ka higayon.

Palihog rebyoha ang mga ehemplo ug mga baroganan nga anaa sa apendiks (sama pananglit, sa worksheet). Mahimo ra natong gamiton kini nga mga ehemplo isip usa ka sundanan aron matabangan kita nga makasugod. Kon mapasobrahan nato kini nga proseso, mas lisod kanato ang pagsugod o ang paghimo og kalamboan. Mao nga sa pagsulat sa atong una nga imbentaryo, mas maayo nga ipadayon kini nga yano. Makabalik ra kita kanunay niiini samtang padayon kitang maningkamot sa mga lakang. Palihog pakigtambayayong sa imong esponsor samtang magsulat ka sa imong imbentaryo. Panalanginanan kita sa Dios samtang magbuhat kita niini, ug dili gayod nato kini pagamahayan.

Pagtuon ug Pagsabot

Ang mosunod nga mga kasulatan ug mga pamahayag gikan sa mga lider sa Simbahan makatabang sa among pagpaningkamot aron maulian gikan sa pagkaadik. Mahimo namo kining gamiton alang sa pagpamalandong, pagtuon, ug pagsulat sa journal. Kinahanglan nga among hinumdoman nga magmatinuoron ug maghatag og piho nga detalye sa among pagsulat aron makabaton sa labing maayo nga benepisyo gikan niini.

Ang pagkaadik usa ka sintoma

“Kay maingon nga siya nagahunahuna sa sulod sa iyang kaugalingon, sa ingon niana mao man siya” (Mga Proverbio 23:7).

Daghan kanamo naghunahuna nga ang among mga pagkaadik usa ka pisikal nga problema. Nakalitan kami sa pagkahibalo nga ang among mga hunahuna, mga pagbati, ug mga gituohan mao ang mga gigikanan sa among mga kinaiya sa pagkaadik. Ang lisod nga kombinasyon sa among utok, lawas, ug kinaiya ingon og maoy naghimo sa among kawala nay paglambo. Among nakita nga ang among mga kinaiya sa pagkaadik dili maoy labing una nga problema kon dili usa ka sakit nga solusyon sa tinuod namong mga problema.

• Sa unsang paagi kini nga panglantaw mahitungod sa akong pagkaadik makatabang nako aron makapadayon sa pagsulat sa akong imbentaryo?

Mohimo og imbentaryo

Diha sa mga kasulatan, makakita kita og daghang mga pagdapit sa paghimo og masiksikon, tinuoray nga pagsusi sa atong kaugalingon. Usa ka talagsaong ehemplo makita diha sa Alma 5:14. Gihatag ni propeta Alma kining pang-imbentaryo nga mga pangutana: Kamo sa espirituhanong paagi natawo ba sa Dios? Kamo nakadawat ba sa iyang hitsura diha sa inyong mga panagway? Kamo nakasinati ba niining dako nga kausaban diha sa inyong mga kasingkasing?” Among isugyot ang pagtuon hangtod sa kataposan sa Alma kapituo 5 alang sa daghan pang mga sanglitanan sa mga pangutana sa pag-imbentaryo nga atong ikapangutana sa atong kaugalingon.

Ang paghimo og imbentaryo kon asa na kita sa pagkakaron makatabang kaayo. Sama pananglit, ang usa ka negosyo nga walay regular nga imbentaryo sa mga kabtangan niini ug mga bayranan sa kasagaran dili molahotay. Ang paghimo og imbentaryo usa ka oportunidad sa mga nanag-iya og negosyo nga makatino sa unsay tinuod gayod nga bililhon ug tipigan ug kon unsay makadaot ug dili angay nga ipadayon. Kon ang mga tag-iya og negosyo mabitik sa pagkahimong bakakon ug buangon ang ilang kaugalingon mahitungod sa tinuoray nga matang sa imbentaryo, dili sila makahimo og tukmang mga desisyon mahitungod sa bili sa ilang mga gamit.

Sa samang paagi, importante nga tan-awon nato sa tinuoray ang atong kinabuhi ug kinaiya.

• Samtang mag-ampo ko ug mangayo og tabang sa Dios aron matabangan ko nga magmatinuoron, unsa kaha ang itudlo sa Espiritu Santo kanako mahitungod sa akong kalagmitan nga molimod sa tinuod nakong kondisyon ug mga kahimtang?

• Giunsa nako sa pagbuang ang akong kaugalingon mahitungod sa akong mga kahuyang?

• Giunsa nako sa pagkapakyas nga makita ang tinuod nakong bili ug kalig-on?

Atobangon ang atong nangagi

“Ug sa diha nga nagtinguha ako nga maglipay, nag-agulo ang akong kasingkasing tungod sa akong mga sala; bisan pa niana, nasayod ako kinsay akong gisaligan” (2 Nephi 4:19).

Samtang naghimo sa among mga imbentaryo, dunay mga panahon nga ang among mga kasingkasing nag-agulo tungod sa among mga sala ug sa mga kasakit nga tingali among giatubang.

• Sa unsang paagi ang pagsalig sa Dios nakatabang nako samtang nagkompleto ko sa akong imbentaryo ug giatubang ang akong mga sala ug kasakit?

Salig nga Siya moayo kanato

“Salig sa Ginoo sa bug-os mong kasingkasing; ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabotan. “Hinumdomi siya sa tanan mong buhaton ug tultolan ka niya sa matarong nga dalan” (Mga Panultihon 3:5–6).

Ang usa ka pag-imbentaryo makatabang nato nga makita ang kinatibuk-ang hulagway. Makatabang kini nga atong mahibaloan ang atong mga hunahuna, mga pagbati, ug mga buhat ingon man kon kinsa ang naapektohan sa atong mga pagpili. Ang duha ka komon nga kutay sa kadaghanan sa atong mga pag-imbentaryo mao ang kahadlok ug ang panobra nga pagsalig sa kaugalingon. Ang pasalig nga atong gihimo sa lakang 3 mao ang pagsalig sa Dios ug niini nga proseso aron maulian. Ang atong mga imbentaryo mao ang sunod nga lakang aron maulian ug maghatag kanato og konkretong mga ideya mahitungod sa kon unsaon sa pagpadayon.

• Sa unsang paagi ang akong kinabuhi ug mga pagpili malahi kon akong gibaliwala ang garbo ug hinoon gipili nga mosandig ug mosalig sa Dios?

• Unsa ang gibati nakong pagduhaduha mahitungod sa pagpadayon sa akong pasalig nga itugyan ang akong kinabuhi ug kabubut-on ngadto sa pag-atiman sa Dios?

• Kon mangutana ko sa Dios kon magmahunahunaon ba siya kanako diha sa matag lakang sa akong paningkamot nga maulian, unsa nga tubag ang akong madawat sulod sa akong kasingkasing ug hunahuna pinaagi sa Espiritu Santo? Ibutang sa hunahuna nga ang paagi sa Dios sa pag-atiman kanato tingali lahi kay sa kon kita ang mopili alang sa atong kaugalingon.

Espirituwal nga balatian

“Usahay ang espirituwal nga balatian maoy bunga sa sala o sa mga emosyonal nga samad. Usahay ang espirituwal nga mga pagkahugno moabot sa hinay-hinay kaayong paagi nga dili gani kita kamatikod unsay nanghitabo. Sama sa nagsapawsapaw nga mga linugdang nga bato, ang espirituwal nga kasakit ug kasubo anam-anam nga matigom, magpabug-at sa atong mga kalag hangtod bug-at na kaayo kining pas-anon. …

“Apan dili tungod kay tinuod ang espirituwal nga mga pagsulay wala magpasabot nga kini walay pagkaayo.

“Mamaayo kita sa espirituwal nga paagi.

“Bisan ang pinakalawom nga espiritwal nga mga samad—oo, bisan kadtong daw walay pagkaayo—mamaayo” (Dieter F. Uchtdorf, “Mga Tighupot sa Langitnong Kahayag,” Liahona, Nob. 2017, 78).

Hunahunaa ang tulo ka labing ngil-ad nga butang nga imong nahimo sa imong kinabuhi. Ikaw ba duol sa Manluluwas ug sa Iyang Espiritu dihang gihimo nimo kining mga butanga? Kon ikaw sama pa kanamo, dili ikaw bukas sa Iyang Espiritu. Daghan nga anaa sa proseso sa pagkaayo mitawag niining pagkadili konektado isip “masakiton sa espirituhanong paagi.”

• Dihang naapil ko sa makaadik ug masalaypong mga kinaiya, ako ba nasakit sa espirituhanong paagi? Ngano o nganong wala?

Mga kaligutgot

Ang dakong bahin sa among mga pag-imbentaryo mao ang pagrekord sa among mga kaligutgot. Naglakip kini sa among mga pagdumot ngadto sa mga tawo, mga institusyon, ug ubang mga butang nga among gibati nga nakapasakit kanamo o pagtagad kanamo sa dili makiangayong paagi. Ang pagbaton og kaligutgot usa ka makahilo kaayo ug makadaot nga pwersa sa among mga pagkaadik. Nagpadistansiya kini kanamo gikan sa uban ug naghatod kanamo sa pagbati nga makataronganon ra ang among makadaot o dili mahunahunaon nga mga pagpili.

Nakakaplag kami og langitnong tabang aron makita ang uban sa bag-o, mahigugmaon nga kahayag dihang mihimo kami og mahunahunaon nga pagpili nga mag-ampo alang nila ug mohangyo sa Dios nga panalanginan sila sa matag panalangin nga mismo among tinguhaon. “Ang paghatag og pasaylo mahimong magkinahanglan og talagsaon nga kaisog ug pagpaubos. Kini usab mahimong magkinahanglan og panahon. Kini nagkinahanglan nga among ibutang ang among pagtuo ug pagsalig diha sa Ginoo samtang kami modawat og tulubagon sa unsay among gibati. Dinhi makita ang kamahinungdanon ug ang gahom sa atong kabubut-on” (Amy A. Wright, “Si Kristo Moayo Nianang Naguba,” Liahona, Mayo 2022, 82).

• Ako ba makapili sa paghimo og bag-ong mga panglantaw mahitungod sa mga tawo nga akong gikaligutgotan? Sila kaha, sama nako, nasakit usab sa espirituwal nga paagi ug dili na konektado sa Dios dihang nasayop sila kanako?

• Kon naglisod man ko niini, sa unsang paagi akong mausab ang akong pamaagi sa pag-ampo alang niining mga tawhana?