Pi’ira’a nō te pāroita ’e te ’āma’a
Te hāmani-’ino-ra’a (tauturu nō te ta’ata i hāmani-’ino-hia)

« Te hāmani-’ino-ra’a (tauturu nō tei hāmani-’ino-hia) », Te mau mātēria tauturu nō te fa’aa’o i te ta’ata (2020).

« Hāmani-’ino-ra’a (tauturu nō tei hāmani-’ino-hia) », Te mau mātēria tauturu nō te fa’aa’o i te ta’ata.

Te hāmani-’ino-ra’a (tauturu nō te ta’ata i hāmani-’ino-hia)

Te mau rēni tauturu

E mea ti’a i te mau ’episekōpo, te mau peresideni ’āma’a, ’e te mau peresideni titi ’ia niuniu ’oi’oi i te rēni tauturu nō te ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia i te mau taime ato’a e fa’aro’o rātou i te parau nō te ’ohipa hāmani-’ino-ra’a. E hōro’a teie mātēria tauturu i te arata’ira’a nō te tauturu i te mau ta’ata i hāmani-’ino-hia ’e nō te pāhono i te mau tītaura’a nō ni’a i te fa’a’itera’a. Haere i ni’a i Te mau nūmera rēni tauturu nō te nūmera rēni tauturu ’e te tahi atu mau ha’amāramaramara’a.

’Aita e ti’a i te hō’ē ta’ata fa’atere o te ’Ēkālesia ’ia vaiiho i te hiti i te hō’ē parau fa’a’ite hāmani-’ino-ra’a ’aore rā ’ia a’o atu i te hō’ē ta’ata ’eiaha e fa’a’ite i te hō’ē ’ohipa e tano i te tiripuna hara rahi.

Marite ’e Canada

Mai te mea e ’ite mai te tahi atu mau melo i te hāmani-’ino-ra’a, e mea ti’a ia rātou ’ia niuniu ’oi’oi atu i te mau ti’a mana ture. E ti’a ato’a ia rātou ’ia fārerei atu i tō rātou ’episekōpo ’aore rā te peresideni titi ’o tē niuniu atu i te rēni tauturu nō te hāmani-’ino-ra’a nō te fāri’i i te arata’ira’a nō te tauturu atu i te feiā tei hāmani-’ino-hia ’e nō te ha’apa’o i te mau tītaura’a nō te fa’a’itera’a i te parau.

Te mau fenua i rāpae’au ia Marite ’e Canada

Ha’āpi’i nāhea ’e e aha te taime ’outou e fa’a’ite ai i te hāmani-’ino-ra’a. E mea ti’a i te mau peresideni titi ’e te mau ’episekōpo ’ia niuniu ’oi’oi i te rēni tauturu ’ia noa’a mai te arata’ira’a, mai te mea tē vai ra i roto i tō rātou fenua. I te mau fenua ’aita e vai ra te rēni tauturu, te ’episekōpo e ’ite i te hāmani-’ino-ra’a, e niuniu atu ’oia i tōna peresideni titi. E ’imi ’oia i te arata’ira’a mai roto mai i te ti’a o te ture a te ārea, i te piha tōro’a a te ārea (hi’o Buka arata’i rahi : Te tāvinira’a i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei (2020), 38.6.2.1, ChurchofJesusChrist.org). E mea ti’a i te tahi atu mau melo ’ia ha’apa’o i te mau tītaura’a ato’a a te ture nō ni’a i te fa’a’itera’a i te parau, ’e ’ia fārerei i tō rātou ’episekōpo.

E’ita te hāmani-’ino-ra’a e fāri’ihia

’Ua riro te hāmani-’ino-ra’a ’ei taparahira’a ’aore rā ’ei tāu’a-’ore-ra’a ia vētahi ’ē (mai te hō’ē tamari’i ’aore rā hō’ē hoa fa’aipoipo, te ruhiruhiā, ’aore rā te huma) ’e ’ua fa’atupu atu ra i te fifi rahi i te pae tino, i te pae ferurira’a, ’aore rā i te pae ’āpeni. Te vaira’a o te ’Ēkālesia, ’oia ho’i ïa, e’ita e nehenehe e fāri’i i te mau huru hāmani-’ino-ra’a ato’a ’e e ti’a atu te feiā hāmani ’ino i mua i te Atua. ’Ua fa’autu’ahia te hō’ē ta’ata ra nō te hāmani-’ino-ra’a, ’aore rā ’aita, e tu’uhia te ta’ata hara i mua i te fa’atītī’aifarora’a a te ’Ēkālesia ’e e nehenehe ’oie e ’ere i tōna ti’ara’a melo i roto i te ’Ēkālesia (hi’o Mataio 18:6 ; Mareko 9:42 ; Luka 17:2).

Te mau hōpoi’a mātāmua a te ’Ēkālesia i roto i te mau ’ohipa hāmani-’ino-ra’a ’oia ho’i 1) ’o te tauturura’a ïa, nā roto i te huru maita’i ’e te marū, te feiā tei hāmani-’ino-hia ’e 2) ’o te pārurura’a ïa i te feiā pāruru ’ore ’eiaha te hāmani-’ino-ra’a ’ia tupu fa’ahou ā. Noa atu ē e mau hāmani-’ino-ra’a tē ha’apēpē i te tino, e mea ha’afifi te mau huru hāmani-’ino-ra’a ato’a i te ferurira’a ’e i te vārua. E pinepine te hāmani-’ino-ra’a i te fa’a’ino i te fa’aro’o ’e e nehenehe te reira e fa’atupu i te ’ārepurepu, te fē’a’ā, te ti’aturi ’ore, te fa’ahapara’a iāna iho, ’e te mata’u i roto i te ta’ata i hāmani-’ino-hia. ’A hi’o « Te ’itera’a i te mau huru hāmani-’ino-ra’a » ’e « E aha te mau tāpa’o fa’a’ite ē ’ua hāmani-’ino-hia tē hō’ē ta’ata ? »

’A tauturu i tei hāmani-’ino-hia ’ia māramarama ē e ’ere ’oia te tumu o te mau ’ohipa a te ta’ata hāmani-’ino ’e ’aita e tītauhia ’ia fa’a’oroma’i ’oia i te hō’ē ’ohipa hāmani ’ino.

’Ia ara maita’i ē e nehenehe te mau ta’ata hāmani-’ino e riro ’ei ta’ata ha’avarevare, te rāmā, ’e te fa’ahuru ’ē, nō reira ē nehenehe tā rātou fa’ahitira’a i te mau mea i tupu e ta’a ’ē ai i tā tei hāmani-’ino-hia. I roto i te mau taime ato’a, a feruri nā mua roa i te vai-maita’i-ra’a ’e te pārurura’a o tei hāmani-’ino-hia.

’Aita ē tītau ’aore rā ē fa’aitoitohia i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia ’ia ’imi ’aore rā ’ia hōro’a i te rapa’āura’a i te feiā e fifi ra i te pae o te ea nō roto mai i te hāmani-’ino-ra’a. Mai te mea e tītauhia, ’a fa’aitoito i te ta’ata ’ia ani i te tauturu a te ta’ata ’aravihi. Te piha ’ohipa nō te ’utuāfare (mai te mea tē vai ra) e nehenehe rātou e fa’afāna’o i te mau hi’opo’ara’a ’e te mau ha’amāramaramara’a i te feiā fa’atere nō ni’a i te mau rāve’a tauturu i tō rātou vāhi.

’A tai’o ai ’outou i te mau ha’amāramaramara’a i muri nei, ’a ’imi i te fa’aurura’a nō tē fa’atano i teie mau mana’o i te huru o te ta’ata i hāmani-’ino-hia, e taui ri’i ho’i mai te mea te ta’ata i hāmani-’ino-hia e hoa fa’aipoipo ’aore rā e tamari’i ’aore rā e metua pa’ari ’aore rā e ta’ata huma.

’Imi ’ia hāro’aro’a

3:28

Te tauturura’a i tei hāmani-’ino-hia ’ia ’ite ē tē fa’aro’ohia ra ’e tē haro’aro’ahia ra ’oia, e mea faufa’a rahi ato’a ïa mai te mau parau a’o tā ’oe e hōro’a atu. ’A paraparau ai ’outou i tei hāmani-’ino-hia, ’a ’imi ’ia fa’a’ite i te here ’e te au maita’i mai tā te Fa’aora e nā reira. E mea huru fifi nō te hō’ē ta’ata tei hāmani-’ino-hia ’ia paraparau nō ni’a i te hāmani-’ino-ra’a, e riro ē, e tītauhia ’ia tāmarū i tōna ’ā’au ’e ’ia tāmāhanahana iāna.

’Ia vai hau noa ’outou ’e ’ia ineine ho’i nō te rave i te taime nō te fa’aro’o i te mau mata’u o te ta’ata i hāmani-’ino-hia, te mau fē’a’a ’e te mau māna’ona’ora’a. ’A feruri nā roto i te pure ’ia ui i te mau uira’a mai teie, ma te au maita’i ’e te ’ā’au maita’i nō te tauturu ia ’outou ’ia māramarama maita’i a’e i te vaira’a o te ta’ata i hāmani-’ino-hia ’e ’ia hāro’aro’a i tōna mau hina’aro. ’A hi’o maita’i ’ia vaiiho i te ta’ata i hāmani-’ino-hia ’ia fa’a’ite mai i te ’ohipa i tupu i roto i tāna iho mau parau ’eiaha rā nā roto i te uiuira’a iāna.

  • E aha te ’ohipa e tupu ra ?

  • E aha te mea ataata nō ’oe ? ?

  • E aha te mea ataata nō te mau ta’ata ’ati a’e ia ’oe ?

  • ’O vai atu ā ’o tā ’oe i paraparau nō ni’a i teie ’ohipa (te fēti’i, te mau metua, te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, ’aore rā te mau ti’a mana tīvira) ?

  • E aha tō ’oe mau hina’aro rū ?

  • Tē vai ra ānei te tahi atu ā mea nō ni’a i teie hāmani-’ino-ra’a e mea ti’a iā’u ’ia ’ite ?

E nehenehe te ta’ata i hāmani-’ino-hia e ’imi i te tauturu a te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia nō te ora mai i te pae vārua. Penei a’e e mea au a’e nā te mau vahine ’e te feiā ’āpī ’ia fārerei i te ’episekōpo ’aore rā i te tahi atu feiā fa’atere mai te mea tē vai ra te hō’ē hoa, te hō’ē metua, ’e ’aore rā te hō’ē ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia tāna e ti’aturi ra. ’A ha’apāpū maita’i ē ’ua ’ite te ta’ata i hāmani-’ino-hia ē, e nehenehe tāna e haere ma te tahi ta’ata turu.

Tauturu i te ta’ata

’A hōro’a ai ’outou i te tauturu ’aore rā te pāturura’a i te ta’ata i hāmani-’ino-hia, ’a feruri i te mau mana’o i muri nei. Ha’amana’o ’ia vai noa te auma’i ’e te here i roto i tō ’outou mau mana’o.

Tauturu i te ta’ata ’ia māramarama nāhea ’ia noa’a te fa’aorara’a nā roto i te Fa’aora ’e i tāna Tāra’ehara (a hi’o Alama 7:11–12 ; 2 Nephi 9:21 ; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 88:6).

Ha’apoupou iāna nō tōna itoito i te paraura’a mai nō ni’a i te hāmani-’ino-ra’a.

Ha’apāpū i te ta’ata i hāmani-’ino-hia ē ’aita e tītauhia iāna ’ia tātarahapa nō te rirora’a ’ei ta’ata hāmani-’ino-hia.

Fa’aitoito i te ta’ata ’ia tītau i te hō’ē ha’amaita’ira’a autahu’ara’a.

Ara maita’i i te maorora’a rapa’aura’a o te hō’ē ta’ata tei hāmani-’ino-hia, ’o tē nehenehe e vai maoro ri’i. ’Eiaha e tāmata i te rū ’aore rā i te fa’ahepo i terā ’ohipa tau maoro.

Vaiiho i te ta’ata i hāmani-’ino-hia ’ia ’ohipa nā roto i tōna iho mau mana’o ’e tōna mau fifi e tei tae mai nō te hāmani-’ino-ra’a hou ’a fa’aitoito ai iāna ’ia fa’aore i te hapa o te ta’ata rave hara.

Tauturu i te ta’ata ’ia vai hau noa.

Hi’o i te parau pāpa’i « Nāhea vau i te vai hau noa ? » nō te tahi atu mau ha’amāramaramara’a hau atu.

Fa’aitoito i te ta’ata i hāmani-’ino-hia ’ia tītau i te tauturu ’e te tūru’i o te tahi atu mau ta’ata tāna e ti’aturi, mai te mau tahu’a fa’aa’o mai te mea e tītauhia.

Turu i te ’utuāfare

E ha’afifi te hāmani-’ino-ra’a i te mau melo o te ’utuāfare mai te ta’ata iho i hāmani-’ino-hia. Hi’o i te hōpe’ara’a i ni’a i te hoa fa’aipoipo o te ta’ata ’aore rā te ’utuāfare ’e ’a ’āparau i te reira mau fifi. Mai tā ’outou e fa’a’ite i te here ’e te māna’ona’o i te ta’ata i hāmani-’ino-hia, ’a hi’o ato’a ē ’ia fa’a’ite i te here ’e te māna’ona’ora’a i te mau melo o te ’utuāfare ’o tē fifi ato’a paha ’aore rā ’o tē māuiui.

E nehenehe e tītau i te mau rāve’a tauturu a te ’oire ’aore rā te tauturu a te tahu’a fa’aa’o nō te mau melo o te ’utuāfare ’o tē hina’aro i te tauturu ’aore rā i te tūru’ira’a.

Tauturu i te mau melo o te ’utuāfare ’ia māramarama nāhea te Fa’aora e nehenehe ai e tauturu ia rātou nō te fa’aora iho i tō rātou māuiui (hi’o Alama 7:11 ’e Mataio 11:28–30).

Hōro’a i te tūru’ira’a tāmau i te ’utuāfare o te ta’ata i hāmani-’ino-hia.

Fa’a’ohipa i te mau rāve’a tauturu a te pāroita ’e a te titi

Mai te mea e hōro’a mai te ta’ata i hāmani-’ino-hia i te parau fa’ati’a nō te ’āparau i te ’ohipa i tupu ia vētahi ’ē, ’a ’ohipa i raro a’e i te arata’ira’a a te ’episekōpo nō te hi’o i te feiā fa’atere o te pāroita ’aore rā i te tahi atu mau ta’ata e nehenehe e ti’aturi ’e ’o tē nehenehe e hōro’a i te tūru’ira’a tāmau, te arata’ira’a tāmau ’e te tauturura’a tāmau. (Hi’o i te vauvaura’a arata’ira’a nō te « Ārai ’e pāhono i te hāmani-’ino-ra’a » nō te mau ha’amāramaramara’a hau atu ā.)

’Āparau i te ’episekōpo nāhea ’ia pāturu i te ta’ata ’aore rā i te ’utuāfare ’e nāhea ’ia pāhono ma te rāve’a maita’i i te reira.

Tauturu i te ta’ata i hāmani-’ino-hia ’ia ’imi ’e ’ia tītau i te rāve’a tauturu e vai ra, ’aore rā te mau tahu’a fa’aa’o e vai ra. ’A hi’o « E tītau ānei i te tauturu a te tahu’a fa’aa’o ? »

  • Te mau rāve’a tauturu, ’o te mau ha’apūra’a ïa, te mau fa’aa’o, te mau pū āraira’a ea, te mau pū nō te ture, ’e te tahi atu mau rāve’a pāturura’a.

  • ’Ia au i te teimaha o te ’ohipa i tupu ’e te tahi atu mau hi’ora’a, penei a’e e hina’aro terā ta’ata e fa’aō mai i te mau ti’a mana tīvira ’aore rā te pārurura’a a te ture i roto i teie ’ohipa.

Nā roto i te pure, ha’apa’o maita’i i te mau hina’aro o te ta’ata i hāmani-’ino-hia, nō te mā’iti ato’a i te mau tuahine ’e te mau taea’e aupuru. E fa’aō ato’a i te ta’ata i hāmani-’ino-hia i roto i teie fa’aotira’a mai te mea e tano. Tē vai ra te tahi mau ta’ata tei hāmani-’ino-hia tē au a’e i te hō’ē tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo ’ei ta’ata aupuru, ’eiaha rā nā taea’e aupuru.

E nehenehe e ’ohipa ’e te ’episekōpo nō te fa’ata’a i te taime i roto i te ’āpo’ora’a pāroita ’aore rā te tahi atu rurura’a, nō te ha’api’ipi’i i te feiā fa’atere nō ni’a i te āraira’a ’e te pāhonora’a i te hāmani-’ino-ra’a.